13
Baanaba ń Sↄluo zĩa
Ãnabiↄ ń yãdanɛdeↄ ku Antiↄsi Yesudeↄ guu, an tↄ́ↄn kɛ: Baanaba ń Simɛↄ pↄ́ wì mɛ Báasiao ń Silɛni bùsu gbɛ̃́ Lusiuo ń Manaɛ pↄ́ nɛblè ń kí Elodio sãnuo ń Sↄluo. Gↄↄ pↄ́ aalɛ Dii sisi ń lɛyeao, Lua Nisĩna mɛ̀: À Baanaba ń Sↄluo dilɛ ńdoa zĩ pↄ́ ma ń sɛ́wà yã́i. Kɛ́ aa lɛyè aa wabikɛ̀, ↄ̃ aa ↄnàmá aa ń gbáɛ, aa dàzɛu.
Kɛ́ Lua Nisĩna Baanaba ń Sↄluo zĩ̀ màa, aa gɛ̀ Sɛlusi. Za we aa gɛ̃̀ gó'ilɛnau aa gɛ̀ Sipi bùsuu. Kɛ́ aa kà Salami, aa Lua yã́ waasokɛ̀ Yudaↄ lousisikpɛↄ guu. Zãa Maaku kúńnↄ dↄnlɛde ũ. Aa ísia gũgũnapi baa vĩ̀ e Pafↄsi, ↄ̃ aa kpàaũ ń Yuda dabudabukɛna pↄ́ dɛ ãnabi ɛgɛna ũo we. Aà tↄ́n Yesunɛ. Ìↄ kú ń bùsupi gbɛ̃zↄ̃ↄ Sɛɛziu Pↄluo. Gbɛ̃zↄ̃ↄpiá ↄ̃nↄnaɛ, ↄ̃ à Baanaba ń Sↄluo sìsi, kɛ́ a ye Lua yãma yã́i. Dabudabukɛnapi tↄ́n Ɛlima ń Gɛlɛki yã́o. À íbɛlɛsɛ̀ńnↄ, àlɛ wɛɛlɛ gbɛ̃zↄ̃ↄpi swãfɛ̃, kɛ́ asu Yesu náaikɛo. Ɔ̃ Sↄlu pↄ́ wì mɛ Pↄlu sↄ̃, Lua Nisĩna dɛ̀dɛwà, ↄ̃ à wɛpɛ̀wà à mɛ̀: 10 Ibiisi nɛ́ↄ do! Maa píi ibɛɛ! Gbɛ̃nazĩn vãi píi paɛmade! Wɛzɛ̃n pãsĩ! Ńyↄ̃ Dii zɛ́ súsu kpaanlaboa too lé? 11 Tiasa Dii a ↄkulɛma, ní vĩ̀akũ. Ńyↄ̃ gↄↄplakɛ ńyↄ̃ ĩatɛ̃ eo. Wegↄ̃ↄ Ɛlima wɛ́ gↄ̃̀ dã̀adãa, gusia kùlɛwà. Ɔ̃ àlɛ ↄmalɛmalɛ, àlɛ gbɛ̃́ wɛɛlɛ aà a ↄ kṹ. 12 Kɛ́ gbɛ̃zↄ̃ↄpi yã́ pↄ́ kɛ̀pi è, à Dii náaikɛ̀, asa aà yã́ pↄ́ wa dàɛ̀ aà kũ̀ gbãaɛ.
Kua Antiↄsi pↄ́ kú Pisidi bùsuu
13 Ɔ̃ Pↄlu gɛ̃̀ gó'ilɛnau ń a gbɛ̃́ↄ, aa bↄ̀ Pafↄsi aa gɛ̀ Pɛɛga, Pãmfili bùsuu. We Zãa Maaku ń tóu, à ɛ̀a tà Yelusalɛũ. 14 Bↄa Pɛɛga aa gɛ̀ Antiↄsi pↄ́ kú Pisidi bùsuu. Kã́mabogↄↄzĩ aa gɛ̀ zↄ̃̀lɛ lousisikpɛu. 15 Mↄizi ikoyã ń ãnabiↄ láↄ kyokɛa gbɛa lousisikpɛ gbɛ̃zↄ̃ↄↄ gbɛ̃́ zĩ̀ wà onɛ́, tó aa kã́fĩa yãe vĩ aa o bílaɛ, aa o. 16 Ɔ̃ Pↄlu fɛ̀lɛ ↄkɛ̀nɛ́ à mɛ̀: Isailiↄ ń buipãle lousisinaↄ à ma yãma. 17 Isailiↄ Lua wá deziↄ sɛ̀, ↄ̃ à ń bui kↄ̃̀ an kua Egipi bùsuu. Ɔ̃ à ń bↄ́lɛ we ń a gbãa zↄ̃ↄo.* Bↄa 1.7, 12.51 18 À ń gwá guwaiwaiu wɛ̃̀ bla taawa. Nao 14.34 19 À gbãamↄ̀ Kanaa bùsu bui mɛ̀n soplaↄnɛ, ↄ̃ à ń bùsupi kpàmá. Iko 7.1, Yoz 14.1 20 Apii kà wɛ̃̀ ↄ̀aa pla ń blakwio taawa. Bee gbɛa à dↄaanaↄ dìlɛnɛ́ e à gɛ̀ pɛ̀ò ãnabi Samuɛliwa.§ 1Sam 3.20-21, 10.21-24 21 Kɛ́ aa kía gbɛ̀a, ↄ̃ Lua Kisi nɛ́ Saulu, Bɛ̃yãmɛɛ bui dìlɛnɛ́.* 1Sam 8.5 À kpalablè wɛ̃̀ bla, 22 ↄ̃ Lua aà bↄ̀ kpalau, à Davidi kpà aà gbɛu. Lua Davidi yã'ò à mɛ̀, á è Yɛse nɛ́ Davidi làasoo doũanↄ, a a pↄeã píi kɛɛ. 1Sam 13.14, 16.12-13 23 Aà bui guu à Yesu bↄ̀u Isailiↄnɛ Suabana ũ, lá à a lɛgbɛ̃̀wa. 24 E Yesupi àↄ gɛ́ mↄ́i Zãa dↄ̀aa waasokɛ̀ Isailiↄnɛ píi, a ònɛ́ aa nↄ̀sɛlilɛ aa da'ilɛkɛ. Luk 3.3 25 Kɛ́ Zãa zĩ ye láai à mɛ̀: Dé álɛ e má dɛ a ũi? Gbɛ̃́ pↄ́ á wɛ́ dↄin ma ũo. À ma! Àlɛ mↄ́ ma gbɛa, mi ka mà aà sabala bↄbↄɛ̀o.§ Zãa 1.20, Mat 3.11
26 Ma gbɛ̃́ↄ, Ablahaũ buiↄ ń buipãle lousisinaↄ, wámɛ Lua suabayãɛ bee kpã̀sãwɛ̃ɛ. 27 Yelusalɛũdeↄ ń ń gbãadeↄ aai Yesu dↄ̃o, aai ãnabiↄ lá pↄ́ wìↄ a kyokɛ kã́mabogↄↄzĩ píi zɛ́ dↄ̃o, ↄ̃ aa ãnabipiↄ yã́ pàpa, aa yãdàaàla. 28 Aai yãe ewà à kà wà aà dɛo, ↄ̃ aa gbɛ̀a Pilatiwa wà aà dɛ.* Luk 23.1-23 29 Kɛ́ aa yã́ pↄ́ wa kɛ̃̀ aà yã́ musu kɛ̀ píi, wà aà bùa líwa wà aà dà mia'ɛu. Luk 23.50-56 30 Lua aà bↄ̀ gau. 31 A gↄↄ dasi kɛ́ à bↄ̀ mↄ̀ gbɛ̃́ pↄ́ aa bↄ̀ Galile aa gɛ̀aànↄ Yelusalɛũↄwa. Zĩn 1.3 Aamɛ aà seeladeↄ ũ gbɛ̃́ↄnɛ. 32 Wápiↄ sↄ̃, ↄ̃ wa mↄ aà baokpaiɛ́. Lɛ́ pↄ́ Lua gbɛ̃̀ wá deziↄnɛ, 33 a kɛ̀ wá gbɛ̃́ pↄ́ wá dɛ an buiↄ ũↄnɛ, à Yesu vù lá wa ò Soũ plaade guuwa. Lua mɛ̀:
Ma nɛ́n n ũ,
n Maen ma ũ gbã.§ Soũ 2.7
34 Lá a yaikɛo, mɛ́ Lua a aà bↄ gau, a yã́ ↄ̃ Luapi ò yãa à mɛ̀:
Má báaa seasai pↄ́ ma a lɛgbɛ̃̀ Davidiɛ daágu.* Isa 55.3
35 Ɔ̃ wa ò guei lↄ:
Ńyↄ̃ wei n gbɛ̃́ pↄ́ a kua adoa yaikɛo. Soũ 16.10
36 Davidipi sↄ̃ à Lua pↄeã kɛ̀ a gↄↄ. Kɛ́ à gà, wà aà mia kpàkↄ̃i ń a deziↄ, ↄ̃ à yaikɛ̀. 37 Gbɛ̃́ pↄ́ Lua aà vùpi sↄ̃ i yaikɛo. 38 Ma gbɛ̃́ↄ, àↄ dↄ̃ kɛ́ duunakɛ̃ama waaso pↄ́ wálɛ kɛɛ́ kú aà kĩ́iɛ. 39 Mↄizi ikoyã lí fↄ̃ tò yã́ bↄńnↄ nao, ãma gbɛ̃́ pↄ́ aalɛ Yesu náaikɛↄ, yã́pii i bↄńnↄ na. 40 À laaika kɛ́ yã́ pↄ́ ãnabiↄ ò su á leo 41 aa mɛ̀:
À ma, á gbɛ̃́ awiambↄnaↄ,
à gilikɛ, í sãalɛ,
asa má yãe kɛ á gↄↄ,
baa tó wa dàu lɛ́ siuɛ́, á sio. Abk 1.5
42 Kɛ́ Pↄlu ń Baanabao lɛ́ bↄlɛ lousisikpɛu, wà wabikɛ̀má aa ɛa mↄ yã́pi onɛ́ kã́mabogↄↄ sìa lↄ. 43 Kɛ́ wàlɛ fãaa Yudaↄ ń gbɛ̃́ pↄ́ ì lousisińnↄↄ bↄ̀ tɛ Pↄlu ń Baanabaozi dasi. Aa yã'ònɛ́, aalɛ lɛdamá aaↄ gɛ́ aɛ ń gbɛ̃kɛ pↄ́ Lua kɛ̀ńnↄo.
44 Kã́mabogↄↄ sìa wɛ̃́lɛdeↄ kã̀aa píi Dii yãmaa yã́i. 45 Kɛ́ Yudaↄ bílapi è, à kɛ̀nɛ́ ĩ́i maamaa, ↄ̃ aalɛ Pↄlu yã́ bɛ̃̀ɛbo, aalɛ aà sↄ̃sↄ̃. 46 Ɔ̃ Pↄlu ń Baanabao yã'ònɛ́ vĩasai aa mɛ̀: Ámɛ à kũ̀ wà Lua yã'oɛ́ gĩa. Lá a gi, álɛ e i ka à wɛ̃ni láasai eo, wá ɛa aɛdↄ buipãleↄwaɛ sa. 47 Asa Dii yã́ɛ bee dìlɛwɛ̃ɛɛ à mɛ̀:
Ma n dilɛ gupua ũ buipãleↄnɛ,
kɛ́ ǹ gɛ́ ń suabayão e tↄↄlɛ lɛ́wa.§ Isa 49.6
48 Kɛ́ buipãleↄ yã́pi mà, an pↄ kɛ̀na, aa Dii yã́ sì sĩana ũ, ↄ̃ gbɛ̃́ pↄ́ Lua ń dílɛ wɛ̃ni láasai pↄ́ ũↄ Yesu náaikɛ̀.
49 Ɔ̃ Dii yã́ lì bùsupia píi. 50 Yudaↄ ↄzↄ̃̀ buipãle nↄɛ lousisin gbiaↄ ń wɛ̃́lɛ gbãadeↄzi, ↄ̃ aa ĩadà Pↄlu ń Baanabaowa, aa ń yá ń bùsuu. 51 Aa kↄↄlɛ̀má ń tàae seela ũ,* Luk 9.5, 10.11 ↄ̃ aa gɛ̀ Ikↄniu. 52 Yesudeↄ sↄ̃, pↄna ń Lua Nisĩnao pɛ̀ɛmá.

*13:17 Bↄa 1.7, 12.51

13:18 Nao 14.34

13:19 Iko 7.1, Yoz 14.1

§13:20 1Sam 3.20-21, 10.21-24

*13:21 1Sam 8.5

13:22 1Sam 13.14, 16.12-13

13:24 Luk 3.3

§13:25 Zãa 1.20, Mat 3.11

*13:28 Luk 23.1-23

13:29 Luk 23.50-56

13:31 Zĩn 1.3

§13:33 Soũ 2.7

*13:34 Isa 55.3

13:35 Soũ 16.10

13:41 Abk 1.5

§13:47 Isa 49.6

*13:51 Luk 9.5, 10.11