31
Yakooboofa Rabanna sía qímamirai sandóo ufafa.
1 Yakooboofa írufaqa Rabanna faiqi námu misá Yakooboona aináina moómoo qáfamaséeqa áqidaqa qiqau. Yakooboofa maasá qíkoonaindi aiqáma maréeqee narínni quqéenoo. Yáindaraanee maa firaa qumiasanná máreenoo fee. Maasá qíkoonaindi kaí máreenoo. 2 Yakooboofa mi ufána iriséenoo quandá fufanóo Rabanna óori qáfoofanóo sía óoqai úndee óori runínoo márufanoo qáfanau.
3 Mi kamúqoo Karaambáiqa Yakooboona qímaminoo qinau. Dóo fíndi fínana aneenná ákoona faqa aneenná áinaina maqái fúà. Anée fínaqa qinée aní faqa márianaura.
4 Yakooboofa mi ufána iriséenoo sipsípa rakísi marúnnaindari Raseera námmarina fáqa Reeaa námmarina fáqa náaroofaqá óonu roofanóo qíma níminau. 5 Óoqai ínni níkoona óori sía runínoo máriufa maqee óori runífaqa qáfaidaqa. Sía qiníara ámiqi ámiqidanoo. Miqímmi márifaqa qiní qíkoona Ánutufa qiní faqa maríufa máridanoo. 6 Ínneeqara írimariafanoo, qinée qeeqá afeekannái ínni níkoona aináini máriqiafana. 7 Miqí máriafanano mifa qiní qíkaru qímaseenoo qísauku qára 10 kari qiní feefaurú quandaqáandinoo. Miqí márifanoo Ánutufa qifanóo sía qiní mandáikamma qímaqeenoo. 8 Ínni níkoona aináina íafannana feefaurú miná sipsípa nifaaqa takóosa takóosa írana kaí mi aukuanná máqee márufaqa qinee maréeqee qeeqáindiki quqée máriqiafana. Ínni níkoofa qiní feefaurúara nifaaqa ákara kau rírausa kaí máraannee qufaqá miná sipsípauqa mi aukuannái miqí ránauqa káì máqee márufaqa maréeqee qeeqára qeeqáindiki quqée máriqiafana. 9 Miqímma sáafananoo Ánutufa ínni níkoona aandáù aina maréeqeenoo qiníndiki kaí quqáqiseenoo.
10 Mimmí sipsípa náriqa áraraiki máru anaaná qinée qainá qáfaafananoo mimmí ákoonauqa ánaaseeuqa náafeeqée márufaqa qáfaqiafana. Mi akoonáusa aiqáma ákarakàu rírausa fáqa nifaaqa takóosa takóosa írausa fáqa ánaasee náafeeqee máriqau. 11 Qinée qainásaa qáfaafananoo Ánutuna angiroo moó fánnoo qiní dáaroofaqa qinee foó qiqíafana. 12 Foó qíafananoo qinau. Qáfaa máa nifaaqa takóosa takóosira ákoonauqa náafeeqaidaqa. Qinée Rábanafa aní mandáikamma ámaqee márina qáfamasee qúnanoo maa ainaináfa kambíqaidanoo. 13 Qinée óoqai Beeteera máqa máaqai aní áfusaa koorooíafanna Anutusa máridaqa. Miqóo anée áaqoo áuqara óoni rakíqasee oorifa fádameena minásaa adíasee qiníara qíma afeekaíkinau. Doo maqee indáammamaree aneenná maqúsai anirandée aneé kambíqoonna máqanasaa fúà. 14 Raseera námmarisa Reeaa námmarisa qímannimi soofaqá Yakooboona ufa iriséeqa qímamiqau. Sía maasá qíkoona qumíasana aina káqi márinaqa maasá máraanaura. 15 Mifá maaqandára ánaamuruara foorá mídanoo. Doo mifá maaqandásaa feefaurú mara máreenoo doo naríki kai taikéenoo. 16 Ánutufa maaqandá qíkoona kinaana maréeqee maaqandá fáqa maaqánda faiqi námu fáqa nímifanoo maasáindi kámminoo máridanoo. Anutufa aní qímamíndee íà.
17 Yakooboofa misá ufa iriséenoo narí ákoona maqái Kannaana máqasaa fírara deedaqinau. Mifa narí ánaaqmaaka fáqa narí faiqi námu fáqa kamméerauqa sáa quqásee óoqu mari fufanóo finau. 18 Yakooboofa narí mimmí sipsípa doonkí kamméera aiqáma Meesoopootamia máqusai márida mároo áinaináusa aiqáma maréeqee óorinni quqáseenoo dóo narí ínaaqianna Kannaana máqa máaqai finau.
19 Rábannafa narí sipsípa asausí moosáa óonu aukírara fífufanoo Raseera námmarifa nari ákoona máaqaki kéeqa fufanóo narí ákoona afuneé áinaina máaqaki quqáqoona qumeé kaí mara máreenoo kukéeqa máreenoo Yakooboona fáqa sía qímamirái dóo mara máreenoo narí afaaqi fáqa finau. 20 Yakooboofa Rábannana ákaru qímasee sía qímamirai quqásee finau. 21 Yakooboofa narí aináina námu fáqa máreenoo kái káqi ufanóo finau. Fífii ufanóo Eeufarateesa námmari taqa máreenoo dínni áfainni óonu ranau. Doo miqóoqari Kiriata áaqana qáannai óori ubeekámafi finau.
Rábannafa Yakooboona áfaqeefu úfafa.
22 Qaarammoó fáasaana áiqaróofanoo Yakooboofa sandóonara Rábanna qímamiqau. 23 Rábannafa minára iriséenoo narí áiku ásauku aiqáma nífiqee Yakooboona ánaaqiana áfaqee finau. Dínni taikásee dínni óonu qaara marasée 7 áfuru aanái fí faiqéenoo áfaqee fínoo óonu Yakooboona paqúrinau. Kiriata áaqana moó ámuaqu námusaa paqúrinau. 24 Rábannafa aanái faiqaqée ufanóo mi eendánaki Ánutufa qainá áfunnáreenoo qímaminau. Anée sía Yakooboona mandá úfa ámià.
25 Yakooboofa áaqanasaa narí úiqaana máqa usakáseenoo márufanoo Rábannafa narí áinaina faqa óonu réenoo mifá faqa narí úiqaana máqa Kiriata ámuaqu námusaa usakánau. 26 Usakáseenoo Rábannafa óonu réenoo Yakooboona qímaminoo qinau. Náqi fée ifanée qiní qíkaru qímaseenee qiní qíraamuqmáaka rákiranakiará foorá rarisámammaree sandéenee. 27 Náqi fee ifanée sía qíma qímirai qíkaru qímasee qumeé quqásee sandéenee. Anée qiní qíma qíminaqau qinee idí námu faqa asasírana námu faqa piripúnna fáqa dukaanaá fáqa áridaqau aiqáni. 28 Anée sía qiní qíma qímianaqa qeeqá qínaiqi mara fáqa qeeqá qíraamúna qara fáqa nímooqa sáanana nífiqee ániaqaana. Anee fúrufarira áinaina áuqaananoo. 29 Qinee aní mandáikámma ámaqara afeeka márifaqa márunanoo eenda éendaki aní ákoona Ánutufa qiní rafáaqafu seenoo qinoo. Anée sía uqanná Yakooboona mandáika mámaqaa qifaqá sía mandáikámma ámaqaanauara. 30 Qinee íridaqa anée aneenná ákoona maqa máaqara óonu máfi íriananoo aundurá dapíkifaná qiní qísee sandáananoo. Náqaa fée ifanée qiní máaqaki rakísi maría anutúsa úmmuara mámaree áninanee.
31 Yakooboofa iriséenoo qímaminoo qinau. Qinée aníara narí áraamuna qára rafíqaandoo qímasee rufíasee sandéeqa. 32 Aní máaqaki rakísi mária anutúsa márainnana paqúrimmáseenana kúqa áruà. Doo qiní qiku qísauku nífusaa qiní aináina moodáa moodáa mara quqáseenana aneenná aináina paqúrimmasee máraà. Yákooboofa Raseera námmarifa nari ákoona Rábannana únnaqira anutusa úmmuarunara sía írirai miqí qinau.
33 Rábannafa Yakooboona úiqaana máqaki kéeqa fufanóo randóosia sía paqúrinau. Miqóoqari Rábannafa Reeaa námmariná úiqaana máqaki kéeqafi randóosia. Kafáa miqóoqari aináinira mánaaqaqara úiqaana máaqaki faqa kéeqafi randásee sía paqúrinau. Miqóoqari Rábannafa Raseera námmarina úiqaana máaqaki kéeqafinoo randánau. 34 Raseera námmarifa Rábannana máaqasaa rakisi máru anutusa maréeqeenoo kamméera sariríqa máaqaki quqáqoona uqéeraséenoo minakí kukéeqaséenoo minásaa óoqu faaqee márinau. Rábannafa Raseera námmarina úiqaana máqakí aiqáma áinainaki randásee qáfoofanóo sía márinau.
35 Rábannafa randéemárufanoo Raseera námmarifa narí ákoona qímaminoo qinau. Óo qípoo sía qinée fíndi fúanana sía qiní díqia. Qinée qímaaqai qáfaidaqa sía fíndi fídaqa. Miqi qufanoo Rábannafa aiqáma ainainaki randoosia sía paqúrinau.
36 Sía paqúrufanoo Yakoobofa amambainá qímasee áanoo qídanoo qinau. Qinée nána áaqaranee máree fée. Nána sándufée rukíasaunana áranaqaifanée qiníara randámaree qúmidanee. 37 Anée qiní áinainaki randéesee dóo féè aneenná aináina paqúrinanee. Doo miná maréeqeenana aneenná faiqi námu nífusaa faqa qiní faiqi námu nífusaa faqa quqásee ufa qída qáfaa, yáfee andeeqéenoo fee.
38 Qinée moodáa fásiqa áiku ásauku taikásee 20 áukuana ani aináina ímariqiafana. Mi kamúqoo aní sipsípa aní mimmí sía moó fánnoo dapi máqee máriqau, ámiqi kaí mímaríqau. Sía aní sipsípa ákoona moó arusée naqíafana. 39 Káasau fáini aní sipsípa arusoofaqá qinée miná ámudaani apata síamma aní uqafíqee máriqiafana qeeqáindi káì moó maréeqee miná ámaaqa máqeeqa aníndiki quqée máriqiafana. Úmmuara fásiqa eendáki fee fáasaana fée úmmuara másoofana anée qiníara qunaqá qinée qeeqáindi maréeqee aníndiki quqée mári qiafana. 40 Qinée moómoo kári aní aináina ímariafananoo súani dárinoo eendáki suara dárinoo miqí márufaqa sía faiqée máriqiafana. Miqídaqa aní aináinasáa rakísi máriqiafana. 41 Yakooboofa qímamidanoo qinau. Qinée moodáa fásiqa áiku ásauku taikásee 20 áukuana aní aináini máriafánausa márida. Qísauku qára taikásee qíkunooqu qaara fáqa qaara fáqa marasée 14 áukuana aní áraamuna qara márarara aní aináiníàafánausa máridaqa. Dínni taikásee dínni óonu moodaá marasée 6 áukuana aní sipsípa mimmí márarara kaifáa aináini qíafana. Miqí máriafanana anee qísauku qára taikásee 10 kári anée qiní feefaurúara qíkaru maakaru qímarinau. 42 Abaraqaammána Ánutufa qiní qíkoona Isakeena Ánutufa sía qiní dadaaqínanau anée qiníara káqi sámu fúà qínaqau qinee káqi sámu fini. Ánutufa qiní ummaara faqa qiní kadáapirirana fáqa qíqafamaséenoo eendá éendaki narí ufa írirana aní áminoo.
Yakooboosa Rábannasa moodáanakíkù úfafa.
43 Rábannafa Yakooboona mi ufána iriséenoo qinau. Máà aní ánaaqa qára qiní qíraamuna qára máridaqa máà aní faiqi námu qiní qínaiqi mára máridaqa máà aní sipsípa qiníndi uqanná máridanoo, máà aiqáma áinaina anée márana núanafa aiqáma áinaina maaqóo márifa qiníndi kai máridanoo. Qinee sía amana qeeqá qíraamuna qára faqa qínaiqi mára faqa rafáaqa fúanaura. 44 Dóo maqee aní faqa moodáanaki ufa qirara deedaqídaqa. Aníndiri óoni áaku aakummásaananoo mifa maasá moodáanaki kíra úfara dáaqoo áuqaannoo.
45 Yakooboofa minára iriséenoo eedóo qímaseenoo óoni firaatiá qumáree kúradama séenoo dáaqoo áuqara óoni fée qinau. 46 Miqímmaseenoo Yakooboofa narí aináinira fáiqiuqara qufaqá óoni moómoo suqúsee áaku aaku iqau. Miqímmasee mi ooni aaku aaku irána áakaarínni óoqumarifi nárana naqau. 47 Námaseeqa Rábannafa mi oonísa áuqureenoo Yageer Sahadutaa fée qímasee narí ufakíqari áuqu rámasoofanoo Yakooboofa narí ufakiqari Gareeda fée qinau. (Mi nuqúna óosana dáaqoo áuqara óoni fee qímasee nári ufakiqari áuquraqau.) 48 Rábannafa Yakooboona qímaminoo qinau. Maa ooni aaku aaku iráfa aníndiri dáaqoo áuqarafa máriannoo. Minára mi maqusána auqu Gareeda fée qianaura. 49 Rábannafa kafáa maaqí qinau. Karaambáiqa fannoo maaqandá dáraaniananoo miná áfu fánnoo maasásaa máriani. Miqí qímaseenoo mi maqusána áuqureenoo Misipaa fée qinau. 50 Rábannafa maaqí qínau. Anee qini qíraamuna qára mandáikamma nímaqeennaree moó ánaasee fée máreennaree, qinee sía minára íriananoo Ánutufa aníndirisaa rakísidanoo. 51 Máaqoo qinee óoni áaku aaku máqaunanoo aníndiri qara qámbaana máridanoo. Maaqóo dáaqoo áuqara ooni rakíqarafa faqa máridanoo. 52 Maa ooni aaku aaku iráfa faqa rakiqaráfa faqa aníndiri dáaqoo áuqarafa máridanoo. Qinée sía miná fíaaqaree aní áruanaura. Anée faqa sía miná áiaaqaree qiní dárua. 53 Abaraqaammána Ánutufa faqa Náqoorana Ánutufa faqa maasá qámbaana andeeqá qísaannoo. Rábannafa miqí qufanóo Yakooboofa qinau. Qiní qíkoofa Isakeefa innaaru qímamaqee mári Anutuna áuqusaa qímasee áfaqaanauree qímasee qíma afeekaíkinau. 54 Miqí qímaseenoo Yakooboofa aandáù aruséenoo mi aaqannásaa Ánutuna aandáù tatúfusee suqáminau. Suqá amiséenoo Yakooboofa narí áiku ásauku náaramásoofaqá moodáaqoo óoqu mari fufaqá mi aandauná átaraasa naqau. Námasee mi aaqannásaa faiqaqau. 55 Kanánaana fíndifufanoo Rábannafa narí ánaiqimara faqa áraamuna qara faqa nímooqa námasee nímandamásee ámaaqa finau.