13
Baranabasisa Sauroosa Yísuna ufa qímannimirara niqiqoofaqa fiqau.
1 Antiooka máqusai Yísuna ufa írimarusaki Ánutuna tamummáqara fasiqa akaqáusa máriqau. Ánutuna ufara qímannimimarusa akaqáusa máriqau. Misá núqu Baranabasifa faqa Simeeoonara dundúqarira fee qímarufa faqa máriqau. Rukiusafa Sireenee máqusaindaraafa moó fannoo márinau. Manaeenafa Eeroodeefa narí máaqaki fírimarufa moó fannoo márinau. Sauroofa faqa márinau. 2-3 Mi-namúsa moodáanaki márufaqa máridaqa qúsasaa nárana minnísee náarara máridaqa Ánutunara innaaru kái qída maríqau. Miqí márufanoo náaquqara andeeqara maraquna fannoo qímanniminoo qinau. Ínnee Baranabasina faqa Sauroona faqa mara quqásai náaduma quqásaifaqa miqandá náaduma qinée moo sáika nímianauranoo qufaqa misá mi-ufána irisée sía nárana narai káqi innaaru qímariqau. Innaaru qímasee Sauroona faqa Baranabasina faqa nísauku misásaa quqásee dóo niqiqaqau.
Baranabasisa Sauroosa Sipurusa qáfumaki fiqau.
4 Baranabasifa faqa Sauroofa faqa náaquqara maraquna fannoo niqiqoofaqa Seereeusia máqusai óoquree sípaki akarámafufaqa Sipurusa máqa maaqai fiqau.
(Sipurusa máqannaasa ánaamuru náaduma ufa qímarusa máriqau. Yuda máqannaa akaqáusa misáki óonu maríqau. Baranabasifa mindáraa Yuda máqannaafa máridanoo narí máaqai finau.)
5 Sípa fannoo Sipurusa máqusa moo áuqu Saramisa máqusai múnu quqásoofaqa miqandá sípakiqari maqásaa áqufufaqa Yuda máqannaa miqóo márusa ufa suqíra máqaki kéeqafufaqa Ánutuna fasáasa qíra ufa miqóo Yuda máqannaasa qímannimimariqau. Mi-kumaaraafá moó fannoo misá faqa fufá Yoohaneena amaráfa moo áuqu Marakafa mifá faqa dadaaqídanoo qímannimimarinau.
6 Sipurusa máqa maaqa ooruku námmari fíqu fíqu inoo márufanoo firaa afuma márufaqa faiqí ánaasee maqúsa moómoo márinau. Sauroona faqa Baranabasi faqa, misá Saramisa máqusaindari maqámau fífiufaqa mi-maqa maaqána dínni ati Paafoosa mi-maqusánai fiqau. Mi-maqusánaki afuneé fásiqa moó paqúriqau Yuda máqannaafa márufa márinau. Miná áuqu Barayisunee qímariqau. Mifá naríara tamummáqara fasiqa fée qímarufa únna qírafa márinau. 7-8 Mi-maqa maaqánaki máru kiapana áuqu qaara auqu faqáafa márinau. Moo áuqu Seerakiusafa moo áuqu Paurusafa márufanoo úriqarara kiapafa márufanoo mi-afunee fasiqáfa miná áqoondi márinau. Mi-kiapáfa írirana faqaafa márufa mifá Baranabasina faqa Sauroona faqa náaramasee qinau. Anirée Ánutuna ufa qífaqa íria qufanoo afunee fásiqa fannoo minásaa ititéemarinau. Kiapafa sía Yísunara írianifeera miqí márinau. Mi-afunee fasiqána moo áuqu Kirisa ufakiqari Eerimasa márinau.
9 Sauroona moo áuqu Paurooneé qímariqau. Pauroofa Eerimasana rafáaqafiranara qáfamasoofanoo náaquqara maraquna fannoo áakufunanoo afunee fásiqa óoriki qáfamaseenoo qímaminau. 10 Anée Sadannana ámaaku márianafa máriananoo anée aiqáma ainaina andeeqára ainaina namuqáa márianafa máriananoo. Anée mandáinaina níkaru qíra ainaina aníki qumbiqánoo márifa máriananoo. Anée maqee maqee Ánutuna kúqaa ánoonufa qumáreenana uíqa̱a íqa̱mméeqeenana nímimarianna fasiqafa máriananoo. 11 Dóo maqee Ánutuna ásauku fannoo aní rafáaqa fúannoo. Aní áfuqara dimbáfinana sía súani káaqa qárana qáfeennaranoo. Miqí qímasoofanoo áfu aiqámaqara dimbánau asukuna arufufanoo miqóo míki mákamminau. Yáfee qiní qísauku qumáreenoo aaná uqaqífiqaanoofée qinau.
12 Kiapafa mi-fasiqána áfu dimbárana qáfamaseenoo Karaambáiqa fasáasa ufa irisoofanoo áaquqoofanoo kúqaa ánoona fee qímasee írinau.
Baranabasisa Sauroosa Antiooka máqusa amarána maqúsai fíqa Yísuna ufa qímannimiqau.
13 Pauroofa narí aqoónausa faqa Paatoosa máqusaindari maqámau ooruku námmari áfainni óoqureenoo sípaki akará máfufanoo nammári amuaqumau Pamafiria máqa maaqaki Peeraka máqusai mi-sipánaki finau. Miqóo óonureenoo Yoohanee moo áuqu Marakafa ákooqoofanoo quqáseenoo Yeerusareenni anirandée kafáa moo sípaki finau.
14 Baranabasisa faqa Pauroosa faqa Peereeka máqusaindari Pisidia máqa maaqai moó Antiooka máru máqusai maqámau fiqau. Miqóo óonuree marikíqa Yuda máqannaa misáki animárusa ufa suqíra maqaki kéeqafi óoqumariqau. Sariríqasaa nári amaanasáa kéeqafi óoqu maríqau. 15 Yuda máqannaa amaana máqasaa rakísirausa Mooseena sándufa faqa tamummáqara fasiqauqa ufa faqa ásaana rúmaseeqa Baranabasina faqa Pauroona faqa qáfamasee qímannimidaqa qiqau. Óo maasá qíkaqaafasaa ínneeqara aamúa qíra ufa ínniqaraki márinaqa faiqí ánaasee qímannimifaqa maasá íriaqa. 16 Pauroofa fíndifinoo ásaukunnai misá rafáaqa fínoo qinau. Dóo qinée qímannimianaura. Miqí qímaseenoo fíndifi maaqí qímasee qímanniminau. Óo qiní qiqoónausa Isaraee máqannaa faqa ánaamuru máriasa faqa maa-maqánaki Ánutunara innaaru qímariasa qiní ufa íriaqa.
17-18 Isaraee máqannaasa Ánutufa maasá qikeekú qikaakú rusandeesámumandeenoo nári maqusa minnísee Isipa máqa maaqai óoqureeqa faiqí asumu áreeqa moómoosa kambíqaqau. Ánutufa narí afeekannái nífiqeeqeenoo aadána máqasaa quqáseenoo qaara fasiqa níku nísauku taikásee aukuanasaa misá faiqí ánaasee qummaara Ánutuna árufanoo sía nárinau, faiqiara foó áakuseenoo rakísi nímaqeemarinau. 19-20 Miqóoqari Kannaana máqa maaqaki márusa qísauku taikásee dínni ani qaara marasée máqannaasa náru taikáseenoo Isaraee máqannaa mi-maqána Anutufa nimisoofaqa 450 aukuana kísaaqasaa moómoo aukuana minakí máriqau. Dóo miqóoqari faiqí ánaasee rakísiaqeera Ánutufa faiqí moómoo saika máfufaqa máridaqa rakísinnimaqee maríqau. Misá maríkufanoo tamummáqara fasiqa Samueerafa kambíqanau. Siáasaiuqa fífiufaqa dóo Samueeranasaa múnu taikánau dóo miqóoqari tamummáqara fasiqauqa máriqau. 21 Maasá qikeekú qikaakú moo káraambaiqaikammásainaqa maasáki máriani fee qufanoo Ánutufa Beesaminna áti Sauroona amarána Kisana ámaaku miná níminau. Sauroona amaráfa qaara fasiqa níku nísauku taikásee áukuana rakísinnimaqée márinau.
22 Ánutufa miná máfi afeeqásee Dafidina karaambáiqaikinau. Karaambáiqaikamáseenoo Ánutufa maaqí qímasee Dafidinara qinau. Dafidifa Yeeseena ámaaku márifa qinée minara dídidanoo. Mifá qiní íriranamau fímarifa máridanoo náaru miqíkai ínoo qiní íriramau fúannoo. 23 Dafidina áti moó fannoo Yísuna Ánutufa maréeqeenoo Isaraee máqannaa asumu máree maríaninnanara quqánau. Narí tamummáqara ufamáu kai Yísuna quqánau. 24 Yísufa anirée qímannimira aukuana adeedí roofanoo Yoohaneefa nammári nímimarufa aiqáma Isaraee máqannaasa maaqí qímasee qímanniminau. Ínneeqa mandáinaina minnísee Ánutunai ubeekámafiqa miná ufa irisée nammári marasée máriaqa. 25 Yoohaneefa nammári nímimarufa miná saika áukuana taikáidanoo maaqí qímasee faiqí ánaasee qímanniminau. Ínnee qiníara yáfasiqanee fee qídaqee. Sía qinée ínnee áfeesimaria fasiqausau máridau. Dóo mifá qiní qínaaqíanna qúsasaa aniráannoo. Mifá andeeqárafa máriannoo. Qinée miná uréeqarausa uqanna máridaqa, sía amana miná káqikaaqoo dadaaqianáura.
26 Óo qiní qiqoónausa Abarahaamana akeekú akaakú máriasa ánaamurundari anirée innaaru qímariasa faqa Ánutufa maasá qumáraaninna úfana qiqáki quqéenoo. 27 Yeerusaree máqusanaasa tamummáqara fasiqa ufa ásaana rúmasee sía miná óosana ámiqimandee irisée Yísuna qáfamasee sía maasá asumu qumáraaninna fee qímasee tamummáqara fasiqa ufamáu Yísuna árirariqau. 28-29 Misá miná árirufara randóosia Piratoofunnái áfiqee múnusoofanoo qufaqa áriqau. Aruséeqa tamummáqara fasiqa ufa undée undée kaimma taikáseeqa dóo miná irí aunírira saqarisaa qaraana tatúsee dóo ákundaqau. 30 Qaaramoo súanisaa márinoo Ánutufa miná kafáa mara fíndifinau. 31 Fíndifumasoofaqa faiqí ánaasee moómoosa káqi máru kamuqoora miná faqa Kariree máqa maaqaindari Yeerusareenni nídaqa qáfamaqoosa fíndi funa qáfamaseeqa mifá fíndifunara Isaraee máqannaa qímannimidaqa kooroo ídaqa.
32 Maasá mi-amiqira fasaasa ufána maí anirée ínni qímannimirara ánidaqa. Óoqai maasá qikeekú qikaakú qíma afeekaikámáqoona ánoona kúqiranakinaana uqéera fíndi finannai maasá kooroomáqiminoo. 33 Dafidina idí ákara firaa kamu 2 Ánutuna ufara maaqí qinau.
Anée qiní qímaaku máriananoo
Maqee qinée aní ákausaikidaqa.
34 Kafáa Ánutufa Yísunara kúqiranakiqari fíndifuaninnanara faqa sía putaaíaninnanara faqa maaqí qinau.
Qinée óosana óosana náaquqara ámiqi ámiqirana Dafidinasaa qíma afeekaikámáqaafannana miná anísaa quqáanaura.
35 Minára Ánutufa kafáa maaqí qídanoo.
Anée aneenná káaqa andeeqára fasiqa sía miná amaqí putaa írana amaqéennaranoo.
36 Dafidifa narí máru aukuannai Ánutuna aináinirafa márinoo dóo kúqinau. Kuqufufaqá miná irí maréeqee narí akeekú akaakú márunaki ákundaqau. Miqímasoofanoo amaqí putaa ínau. 37 Moó fannoo kúqiranakinaana Ánutufa mara fíndifumásainafa miná amaqí sía putaa íannoo. Dafidifa minára ákara rúmaqoofa máridanoo.
38-39 Máa̱ qiní qíkaqaafasaa Antiooka máqusai máriasa maa-ufána ámiqimandee íriaqa Ínnindi máridanoo. Ínni numóo árirana minnínnisarafa Yísufa máridanoo minára márifaqa maasá ínni qímannimidaqa. Mooseena sándufa sía faiqí ánaasee amana nári mandáinaina sándara foora rumbánnimaqáqoofa sía amana idukífaranoo. Aiqámatia Yísunara írirana rusíranannai kai minánnai kai ínni numóo ákiaqa taikánnisaannoo ínni mandáinaina sándara foora rumbárana idukúnnisaannoo. 40 Ínnee maqee ámiqimandee rakísiaqa óoqai Ánutuna tamummáqara fasiqa moó fannoo aaquqímannimaqáqoofa ínnisaa kambíqaandoora. Mifá maaqí qímasee ákara rúmasee qinau.
41 Ínnee íriaqa, ínni kúqaa náruaninna ainainara qímannimiafaqa ínnee máfi uteéti qímasaidaqa amaráu qímariasa. Mi-ainainná ínni nífusaa kambíqainaqa qáfamasee tautúmasee kúqifaranoo. Ínnee mária kamuqoo qinée moo áinaina firaa ainaina áuqusaananoo moó fannoo minára qímanniminaqa ínnee minára únna fée qifáranoo.
(Pauroofa mi-tamummaqara fasiqána ufannái aaquqímanniminoo qinau. Ínnee maqee óoqeenáasa naana rámasee Ánutuna ufara únna fée qifoora. Ínnee maqee áukuana Yísunara únna fee qifoora.)
42 Pauroosa Baranabasisa Antiooka máqusai ufa suqíra maqakiqari ráudoofaqa faiqí ánaasee maaqí qímasee qímannimiqau. Amanée ínneeqara kafáa óonurandee moó Saririqa kafáa anirée qímannimiaqa. 43-44 Eedóo qímasee miqandá fufaqa Yuda máqannaa faiqí ánaasee moómoosa faqa ánaamuru Yuda máqannaa amaana ufa írimarusa misá faqa miqandá nífaqee fímariqau. Mi-niqiqoo fasiqaqandá mi-fasiqa anaaseesá fuki faakí qímasee qímannimiqau. Ínnee maqee maqee Ánutuna káqi nímiranaki máriaqee qímasee marikínoo moó Saririqasaa Yuda máqannaa amaana máqaki kéeqafufaqa mi-maqusánaasa aiqáma Ánutuna ufa íriraree qímasee kéeqaqau.
45 Yuda máqannaasa moómoo ánaamuru níndafamaseeqa misá naundurái kaukaataqírafa qumbíqafufaqa Pauroona ufa rukíaidaqa mandá ufa sukúfa kai qímariqau.
46 Pauroosa Baranabasisa miná iriséeqa paasóosamandee ufa qímannimiqau. Ánutufa narí ufara Yuda máqannaasa náaree qímannimiaqee qímaqoona dóo ínni qímannimiqáunaqa ínnee minára qáoo qímasee ititée maríafanoo. Ínnee ínneeqara sía amana náaru náaru márirana maráanauree qídaqee miqídaqa ititéemariafanoo. Ínnee miqíanara ínni minníseeqa quándaki ánaamuru qímannimianaura. 47 Karaambáiqa fannoo maasá maa-ufána qímaqimifaqa maí ánidaqa ánaamuru qímannimianaura.
Qinée ínni niqiqéeqa ánaamurukiaqa qóomaikiaqeera káaqa qáranara qímannimia.
Aiqáma ánaamuru maqa máaqaki máriasa ínnee misá innaarúnai fímaria aannanara qímannimiaqeera niqiqáidaqa.
48 Miqóo ánaamuru márusa mi-ufána iriséeqa asasammáseeqa karaambáiqa fasáasa ufara dúfi dúfi qídaqa ámiqira ufa fee qímariqau. Misákina Ánutufa rusandeesámumandoosa dóo Yísuna saqárikiqa náaru máriranaki kéeqaranara óosana áraqau.
49 Miqímasoofanoo miqóoqari misaqá dínni dínni márusakina dóo karaambáiqa ufa fannoo dáraaninau. 50-51 Yuda máqannaasa míquna qáfamaseeqa áanoomaseeqa mi-maqusánai faiqí firaasáuqa faqa ánaamurukina Yuda máqannaa amaana ufa írimaru ánaasee úriqararausa faqa nírana fundákusoofaqa Baranabasina faqa Pauroona faqa maréeqee áqoosai áqusaqau. Áqusoofaqa miqandá fíndifufaqa kookoomma afaqá qumáreeqa misá nínaamu araséeqa quqásee Antiooka máqusaindari Ikooniumma máqusai fiqau. 52 Miqandá fufaqa mi-maqusánaasa Antiooka máqusanaasa Yísuna ufa írimarusa náaquqara maraquna fannoo náakinoo qumbíqafufaqa asasímariqau.