1  11:1 SləniKY 22:30; 2Kwər 11:22; Gal 1:13-14; Flp 3:5A na kwəma zhinee ɗəw diɓa kiy, va sa nzana tsəgha kiy, ndəghaa ndəghamti Hyala hwəlfə ka Izərayel, ni nzə va mbəzli tsəgha ki shəkəna? A pən. Am, nava tiɓa tepəw! Yən Pəl dəꞌwə ghən tseyey, ndə ka Izərayel nzee. Mbə takə tsa *Beŋzhameŋ ntsa mbə jijihiy *Abəraham yakəra məndi. 2  11:2 11:29; Cem 94:14; Zher 31:37Ndəghamti Hyalaa ndəghamti hwəlfə mbəzli nzə va tsəhavə na ghala kwataŋataw. Zəzətim ya tə kwəma tsasliti məndi va mbə Zliya Hyalaa dzəkən kwəma *Eli, ghala pətsaa gəzə na kwəma kaa Hyala, ta kwəma ka Izərayel. Ma kə niy niy: 3  11:3-4 1Mezh 19:10, 14, 18«A Ndə sləkəŋəy, ava gwaꞌa bakwamti ka Izərayel ka gəzə kwəma gha, mbaꞌa ghəshi ndanamti pətsa fə məndi shiy ti ta taŋa. War yən kwətira tərmbə na ka ntsaa nəw kwəma gha sana. Zhini ɓay avashi mbə pəla pəəslira kwərakwə ɓa» kə. 4 Njaa niy nə Hyala kaa zləɓanci nanzə kia? Ma kə niy niy: «Kwətiŋa nza ghaw. Avanay sənzənvay, mbəzli diwəy diwəy mbərfəŋ mətsəkə tərmbəy ya, shiy nəw kwəmee ya hwəmɓa nzə, kala səəkə ghəshiy tsəfəkwəhwə tsəfəkwə kwa kwəma mbəri tsa har məndi vaa *Bal ta cəꞌwə ci» kə niy ni. 5  11:5 9:27Ava tsəgha na sana sənzənva, lə tsa ghwəmmə tsa vəghwə kwərakwə ki, war mbə tərmbəy nihwəti mbəzli na Hyala, mbə hwəlfə mbəzli nzə va təravə na njasa ɗi na, lə wəzə hwər tsa nzə. 6  11:6 4:5; Gal 3:18Lə wəzə hwər tsa nzə kə Hyala təravəshi kiy, ka dza naa nza tə sləni wəzə na mənti ghəshiw. Ma mbaꞌa kə təravəshi tə sləni mənti ghəshi nzay, zhəmə shi niy dza naa wanshi nza, ghalaɓa na ka dza məndiy ni wəzə hwər mananati Hyala kaa mbəzli, kə məndi ghwəla nzaw.

7 Njaa ɗi kwəma va gəzə sana kia? Ɗi na gəzəy, ma kwəmaa niy nza hwəlfə ka Izərayel va mbə pala nzəy, kwəmavə ghəshiw. Mbəzli təravə Hyala mbə shi na shiy kwəmavə. Ma niy tərmbə na, mbaꞌa Hyala mənti nəfə tsa shi caslakə. 8  11:8 Ezay 29:10; Nəw 29:3; Mt 13:14-15War tsəgha niy tsasliti məndi mbə zliya kwərakwə, ma kə məndi niy niy:

11  11:11 SləniKY 13:46; Rm 10:19Kwəma zhinee ɗəw diɓa kiy, sa ɓəhwə ka Izərayel va tərə kiy, ə dza ghəshiy nza tə pi kwa gwaꞌa shəkəna? pən. Am, nava tiɓa tepəw. Nanzə kiy, tə sa mənti ghəshi va kwəma jikir na na, mbaꞌa Hyala mbəliti hwəlfə *mbəzliy kamaa ka Zhəwifə. Sa mənti Hyala va tsəghay, ta mbə ka Izərayel hərhə va nihwəti mbəzli va nə na. 12 Ghala pətsa mənti ka Izərayel *kwəma jikir nay, dza Hyala mbaꞌa mananatishi wəzə tərəŋw kaa mbəzli tə hiɗi. Ghala pətsa tərəshi ghəshi kwa kwal Hyala na, mbaꞌa hwəlfə *mbəzliy kamaa ka Zhəwifə kwəmavə təfə miy va Hyala. Mbaꞌa kə Hyalaa məni wəzə kaa nihwəti mbəzli ghala pətsa ɗi ma ka Zhəwifə fəti və kiy, hanaɓa sa ka ka Zhəwifə tsati titihwə tsa shi kaa Hyala shəkəna. Tərəŋwɓa ghalaɓa dza Hyalaa məni wəzə kaa mbəzli.

13  11:13 1:5Nana kiy, kaa ngəŋwəy ghwəy *mbəzliy kamaa ka Zhəwifə ɗee gəzə kwəma, sa nzana yənəy ndə kwal tsa Yesəw nzee, sa ghwəni Hyala ta dza ta gəzə kwəma Yesəw kaa mbəzliy kamaa ka Zhəwifə. Mbə vəshi nzee tərəŋw ta sləni ndara na va. 14 Ma ɗi yay, mbaꞌa mbəzli mbə hwəlfə ghəy ghəy ka Zhəwifə nara tsəgha. Ma sa ghəshi nara na, nza hərhə ghəranshi, nza nihwəti mbəzli mbə shi səəkə, nza Hyala mbəlitishi lə sləni ghəree va. 15 Kwa vəghwə tsa nzana ghala pətsa zhəghanavə Hyala hwəm kaa ka Zhəwifə, mbaꞌa sləkati kwəma kwa jipə nzə lə nihwəti mbəzli tə hiɗi gwanashi, mbaꞌa jakəta li shi kiy, njaa dza naa nza ghala pətsa dza Hyalaa zhiniy zləɓavə ka Zhəwifə kia? Kwəma wəzə tərəŋw dza naa nza, ta zhakatishi dza mbəzli mbə məti.

16  11:16 Ɓəla 15:19-21A ghwəy sənay, ɓəvə ma ndə kwa taŋa ɗafa gha ndəə ngakəghwa, mbaꞌa ndə ɓanavə kaa Hyalay, naa tərmbə va ɗafa gwanata na, sa Hyala va ka naa nza kwərakwə. Mbaꞌa kə ndə ɓəvə dəŋw fəə ɓanavə kaa Hyala diɓay, shi nzə dza naa nza gwanashi, lə dividivi tə fə va shi kwərakwə. 17  11:17 Ef 2:11-13Ma hwəlfə ka *Izərayel sənzənva kiy, nja dəŋw fə wəzə na ngwəɓəy ndə kwa tsa ci na. Dza na mbaꞌa gaꞌwamti nihwəti dividivi tə dəŋw fə va, mbaꞌa dza slaslakəŋwəy ghwəy shiy kama mbə hwəlfə ka Izərayel, nja dividivi tə fəhi kwamti gəmshi ni ghwəy, mbaꞌa tsəɓatəŋwəy dzəti dəŋw fə va, tə pətsaa nza niy slaslamti na va. Ma shi wəzə ni dza ka Izərayel kwəmavə na, mbə kwəmavəshi ghwəy gwanaŋwəy lə nihwəti ka Izərayel tsəgha ki. Sa nzana səəkə mbə dəŋw fə dividivi tə fə kwəma shi zəmə ghəshi. 18  11:18 Zhŋ 4:22Ava va tsəgha kiy, gha gha dəvə fə tsəɓati məndi vay, əntaa gha dzaa vəshi, ka ꞌwəshi ni slaslamti məndi va dividivi ma. Wa na na gha va kwəma dza gha vaa zhəmbəŋa mbə vəshi lia? A gha sənay, gha kəsəti na dəŋw fəw, dəŋw fə na saa kəsətəŋa. 19 Nda nza ndə ni: «A Hyala slaslamti ni va dividivi ta mbee nza kwa pətsa shi na nee, kəy». 20  11:20 1Kwər 10:12Yaŋ, tsəghaa nava nanzə a ghwəm sənay. Nanzə kiy, sənay tə gha ɓa, sa ɗi ma ghəshi ɓə nefer shi kaa Hyala va tsəgha slaslamtishi məndi. Ma sa nzana mbaꞌa gha ɓanavə nəfə tsa gha na gha ki na, dza na mbaꞌa tsəɓatəŋaa dzəti pətsa shi va. Mbə kwəma va kiy, əntaa gha dzaa vəshi ma. Wəzəɓa hazləni pə ghaa hazləni. 21 Kwa vəghwə tsa nata gha Hyala, kala zlashi ka Izərayel ghəshi dividivi tə fəy, hanaɓa gha gha tsa tsəɓati məndi tsəɓə tsəɓə shəkəna? War kala ɓanavə nəfə tsa gha pə gha kaa Hyala kwərakwəy, ta təhantaa dza Hyala. 22 Nighətim njasa nza Hyala wəzə tsa nzə, zhini ka ndə ɗi ma *kwəma jikir na ghənzə diɓa. Mbəzliy shikəshi kwa kwal tsa nzə mbaꞌa ghəshi nəfayəy, ka ɗi kwəma shi na ghwəlaw. Ma kaa ngəŋwəy ghwəy nihwəti mbəzli na, mbaꞌa mənti wəzə hwər, kama nzəy tsa ghwəy war mbə wəzə hwər tsa nzə va, kala tsəghay, ta zhəghavəŋwəy hwəm dza na kwərakwə ɓa. 23 Ka Izərayel va sənzənva, war mbaꞌa kə ghəshi ɓə nefer shi kaa Hyalay, ta zhini dza Hyalaa zhanatishiy zhəti pətsaa niy nza ghəshi va ti. Sa nzanay, a bərci və ta mbəə zhanatishi. 24 Ghwəy ghwəy mbəzliy kamaa ka Izərayeləy, nja dividivi tə fəhi gəmshi ni kwamti nza ghwəy, dza Hyala mbaꞌa dzaa kəslikəŋwəy, mbaꞌa səəkə tsəɓatəŋwəy dzəti dividivi tə fə nzə ngwəɓəti na wəzə na. Mbaꞌa Hyalaa mbay mənti tsəgha lə ghwəy kiy, hanaɓa ka Zhəwifə, ghəshi shi nja dividivi tə fə va dəꞌwə ghən tsa nzə, ka Hyala mbay zhanaghwashi ma kwa pətsa shi shəkəna, ta mbay dza naa zhanatishi.

25  11:25 Mt 24:14; Zhŋ 10:16A ngwarməhira, e ɗi gəzaŋwəy nahwəti kwəma sənata ma məndi, a ghwəy mbəə sənata, əntaa ghwəy dzaa dzaŋwəy dzəmbə vəshi «Nja mbəzliy tsəhwəliŋəy nza ghəy na ghəy ki» pə ghwəy taa ni ma. Ma kwəma nata ghwəy va, nahwəti bəla mbəzli ka Izərayel kala ɗi ɓə nəfə tsa shi kaa Hyalay, kwa gwaꞌa dza ghəshiy nzəyshi war tsəghaw. Sa ka mbəzli tərati Hyala mbə hwəlfəhi nihwəti *mbəzliy kamaa ka Zhəwifə ɓanavə nefer shi gwanashi kaa Hyalay, ta zhəghəva dza mbəzli mbə hwəlfə ka Izərayel dza ta ɓə nefer shi kaa Hyala. 26  11:26-27 Ezay 59:20-21; 27:9; Zher 31:33-34Ma tsəgha kiy, nza Hyala mbəlantishi gwanashi ta nza ghalaɓa, njasa gəzəkə zliya va, a kəy:

28 Mbə kwəma na, ghwəmmə kəə nighəy, a ka Izərayel mənishi ka ka jaka Hyala tə mbərkə sa zləɓati ma ghəshi Yəwən kwəma wəzə na. Mənta kwəma va tsəghay, ta mbə ghwəy ghwəy *mbəzliy kamaa ka Zhəwifə mbəliŋwəy. Dza kwa nahwəti bəla diɓay, a Hyala təravəshi, mbəzli ɗiti na na ghəshi, sa nzana tsəgha ghənzə niy gəzamti kwataŋata kaa jijihishi. 29  11:29 3:3-4; 15:8A na Hyala war mbaꞌa kə mbəlitiy ɓanavə shiy kaa ndəy, kar naa zhinəhwəshiw. Mbaꞌa kə harvə ndəy, ka zhini naa zlay ghwəlaw. 30 Ma ghwəy ghwəy mbəzliy kamaa ka Zhəwifəy, niy ɗi fəti ghwəy va Hyalaw, sa dza mbəzli mbə hwəlfə ka Zhəwifə kwərakwə ki na, tapə ghəshi dzəmbəshi mbə ɗi ma fəti va Hyala, dza hwər tsa nzə, mbaꞌa zhiniy ghavə zhanta tə ghwəy nana ki. 31 Tsəgha na lə kwəma shi sana kwərakwə ki: Sənzənvay, ka ɗi fəti ghəshi va Hyalaw. Ta mbəə way, ta mbə hwər tsa Hyalaa zhanta ti shi njasa zhanati na va tə ghwəy kwərakwə. 32  11:32 3:22; Gal 3:22Ava tsəgha zlashi Hyala mbəzli gwanashiy ɗi ma fəti və, ta mbə hwər tsa nzəə zhanta ti shi gwanashi.

33  11:33 Zhəwbə 11:7; Cem 139:17Hyala kataŋəy, kwətita na tə tsa nzə va wəzə hwər, tərəŋw na məhərli və, mbaꞌa sənata kwəma gwaꞌa gwaꞌa, Kwəmaa tsava ntsaa dza vaa sənata ngwəvə Hyala njasa sla naa? A ntsaa dza vaa sənay kwal tsa nanzə kwəma məni naa? 34  11:34 Zhəwbə 15:8; Ezay 40:13Tsəgha kə zliya nzə kwərakwə, ma kəy:

Dzəti Hyala kə mbəzli tə hiɗiy fə shəndəkə ya paꞌ hwəmɓa nzə. *Amin!