1  7:1 Mt 7:28Sa kəɗamti Yesəw gəzə kwəma va gwanata tsəgha kaa mbəzli ki na, dza na mbaꞌa maɗiy ka dzay dzəmbə məlmə Kapernahwəm. 2 Ma mbə məlmə va na, mbaꞌa tsahwəti dikə tsa ka sawji ka Rəm bələkwə niy nza tiɓa, mbaꞌa ntsaa ghəranci sləni tiɓa, tərəŋw ghəci ɗi. Dzəghwa mbaꞌa zəlghwə kəsəvə ndə ghəranci sləni tsa va dalala, tərmbə war miy nəfə ta məti.

3 Ma sa tsəhəy Yesəw mbə məlmə va na, mbaꞌa dikə tsa ka sawji tsa va favə məndiy gəzə kwəma Yesəw. Dza na nzaꞌjəw harvə mətikwəkwər mbə *ka Zhəwifə, mbaꞌa ghwənəghəshi kaa Yesəw ta dza ghəshiy cəꞌwə, a ghəci səəkə ta mbəlanamti ndə ghəra sləni tsa ci va. 4 Dzəghwa mətikwəkwər va, mbaꞌa ghəshi maɗishi, dza ndəs ghəshi tsəhəshi va Yesəw. Sa tsəhəshi ghəshi na, dza ghəshi tapə ta cəꞌwə Yesəw dalala, ma kə ghəshi ngəci na: «Dikə tsa ka sawji ka Rəm ghwənikəŋəy na ta cəꞌwəŋa, a gha mbəlanamti ndə ghəra sləni tsa ci. Ntsa vay, jəw na wəzəw, aa təɓə ghaa kəətiti. 5 Sa nzanay, tərəŋw ɗiti na hwəlfə ghwəmmə, ghwəmmə ka Zhəwifə. Sanay, ghəci ngatəmmə na ciki ɓasəva tsa ghwəmmə tsa» kə ghəshi.

6 Ma sa favə Yesəw kwəma va na, dza na kaf kafəy, mbaꞌa nəwvəshi. Ma ghəshi kwa kwalshi, ghəshi ndəkwə lə ghi tsa ntsa va na, mbaꞌa dikə tsa ka sawji tsa va ghwənikə madigahiy kaa Yesəw. Bəgəm ghəshi mbə kwal lə mbəzli va. Ma kə ghəshi kaa Yesəw na: «A Ndə sləkəpə, ma kə dikə tsa ka sawjiy: Ka tasə ghən tsa gha gha ma. Yənəy, mənɗee ndə gar dzakə ghi tsee gha dəꞌwə ghən tsa ghaw. 7-8 Sa kamee va mək, ɗimee tsəhə kwa kwəma gha dəꞌwə ghən tsee. Avanay sanay, a mbəzli dikə dikə ni tiɓa kənee ka sləkəra, yən kwərakwə na, lə ka sawji sləkee tiɓa. Yən kəə ɗiy, e ni: “Mbalaa dzəti pətsa tsaꞌ tsa” pən kaa ndə sawji, ka dza ghəci. Aw na: “Ndi” pən kaa tsahwəti, ka səəkə ghəci. E ni: “Məntəra sləni tsaꞌ na” pən kaa ndə ghəra sləni tsee, ka məni ghəci. Gha kwərakwə kiy, ntsa dikə tsa nza gha. Ə cəꞌwəŋee, gəzəkə kwəma lə miy tsa gha kwətiŋ, ta mbəliy dza ndə ghəra sləni tsee va va zəlghwə tsa ci, ka satiy, kə» kə ghəshi.

9 Ma sa favə Yesəw kwəma gəzəkə dikə tsa ka sawji tsa va va tsəgha na, tapə ghəci mbə vəshiy dzəkən ntsa va. Dza na, tərəɗ zhəghəghəvay dza kwa vərəm tsa kwasəbə va. A kə kaa ngəshi na: «Ya mbə ghwəy, ghwəy mbəzli ka *Izərayeləy, səəkee kəsay ntsaa ɓanavə nəfə tsa ci kaa Hyala gwanay nja ndə ka məlmə tsa tepəw» kə. 10 Ma ləy hwəm ki na, mbaꞌa mbəzli ghwənəghə dikə tsa ka sawji tsa va va zhəghəghəvashiy jighi ki. Dza ghəshi na, ndə ghəra sləni tsa ci va mbəliy kwəriŋ.

11 Ma ləy hwəm shi va ki na, mbaꞌa Yesəw kafəy, ka dzay dzəmbə nahwəti məlmə, Nayin, kə məndi slən tsa məlmə va. Mbaꞌa mbəzli ta səɗa ci kwasəbə, ghəshi lə nihwəti mbəzli ɗaŋaŋ. 12  7:12 1Mezh 17:17Ma ghəci ndəkwə ta tsəhə mbə məlmə va na, bəgəm ghəshi lə mbəri, məndiy dza ta la. Ntsaa mətiy vay, zəghwə nahwəti mali mbəri niy nza na. War kwətiŋəy niy yakə na. Ɗaŋ mbəzli mbə məlmə va niy nza kwasəbə mali va mbə ɓə mbəri tsa va. 13 War sa nata Yesəw mali va tsəgha na, tapə hwər tsa ci ta zhanci ti. Ma kə kaa ngəta na: «A mali, ka wahə gha ma» kə. 14 Dzəghwa na, kət kətəghəvay dzəvəgha mbəri tsa va, dapə dapashi shəghwə ɓə məndi mbəri tsa va ti shi. Sa dapətishi na na, dza ka ɓə mbəri, gar ghəshi garəshi. A kə Yesəw kaa mbəri tsa va na: «A məgəla, yən gəzaŋa na, satiŋa» kə. 15  7:15 1Mezh 17:22-23Pəlhəm, zəghwə va satiy, das nzəyəy mənzəy, dza na ka gha gəzə kwəma tsəgha. Dza Yesəw ki, mbaꞌa ɓanavə kaa mbəghəy. 16  7:16 1:68; 19:44; Ndə gəzə kwəma Hyala: Mt 16:14; 21:11, 46; 26:68; Mk 6:15; 8:28; 14:65; Lk 7:39; 9:8, 19; 22:64; 24:19; Zhŋ 4:19; 6:14; 7:40; 9:17Ma sa nata mbəzli tiɓa va gwanashi nava kwəma na, mbaꞌa her shi dzashi tərəŋw. Dza ghəshi ka fal Hyala, ma kə ghəshi na: «Kay, par nava kwəma ki. Avanay *ndə gəzə kwəma Hyala tsa dikə tsa tsahwəy dzəmbə ghwəmmə ndatsə. Hyala səəkəta na ta kəəti mbəzli nzə» kə ghəshi. 17 Dza kwəma mənti Yesəw va tsəgha na, mbaꞌa pəlivərivata gwaꞌa gwaꞌa tə hiɗi ka Zhəwde, lə tə nihwəti hiɗi dzar vəgha shi gwaꞌa ki.

18 Ma ləy hwəm shi va ki na, mbaꞌa mbəzli ta səɗa Zhaŋ tsaa mənipə batem dzaa zhananavə shi mənəhwə Yesəw va gwanashi kaa ngəci ghəci kwa fərshina. Ma sa favə Zhaŋ kwəma va tsəgha na, dza na daꞌ harvə mbəzli bakə mbə mbəzli ta səɗa ci va. 19 Kə ka ghwənishi kaa Yesəw Ndə sləkəpə, ma kə kaa ngəshi na: «Mbalam ɗəwtəram kwəma va ntsa va. Ma pə ghwəy ngəciy: “Waa gha na ntsa ndəghə ghəy va dzaa səəkə ta naa? Naa, a ghəy ndəghə tsahwəti ndə na? kə Zhaŋ” pə ghwəy ngəci» kə. 20 Dza mbəzli va kaf ghəshi kafəshi, mbaꞌa ghəshi dzaa kəsay Yesəw. Ma kə ghəshi kaa ngəci na: «Waa Zhaŋ, ndə mənipə batem ghwənikəŋəy na va gha. Ma kəy: “Waa gha na ntsa ndəghə ghəy va dzaa səəkə ta naa? Naa, a ghəy ndəghə tsahwəti na?” kə» kə ghəshi.

21 Ma geꞌi ghala vəghwə tsa gəzə mbəzli va va kwəma na, dza Yesəw mbaꞌa mbalamti ka zəlghwə ɗaŋ, mbəliꞌ kaa vədevəder, mbəliꞌ kaa ka gezlekiki, zhini mbaꞌa ghwənamti mətsəhi ghwəlefesli ɗaŋ. 22  7:22 4:18-19; Mt 11:5Dzəghwa, ma kə kaa mbəzli ghwənikə Zhaŋ va ki na: «Mbalam, a ghwəy dzaa gəzanci shi nashi ghwəy lə mətsəhi ghwəy, lə kwəma favə ghwəy lə slimim ghwəy kaa Zhaŋ. A ghwəy nay, aa mətsəhi ghwəlefesli ghwənishi, mbə nay pi ghəshi, vədevəder na, ka dza, mbaꞌa ka dərna mbəlishi, dza mbaꞌa slimim mədeŋesli ghwənishi, mbə favə kwəma ghəshi. Mbəzliy niy bəkwəshi na, ka zhakatishi mbə məti. Zhini, mbaꞌa Yəwən kwəma wəzə na tsəhəta kwa slimim ka cicikwə. 23 Vəshi na ta ntsaa zhəghavəra ma hwəm, sa səəkəra mee dzəghwa ma ci» kə kaa ngəshi. Dzəghwa mbəzli ghwənikə Zhaŋ va ki, ka dzashi.

24 Ma sa dzashi ghəshi na, tapə Yesəw ta gəzanshi kwəma Zhaŋ kaa niy ɓasəshi va mbəzli tə pətsa va, a kə kaa ngəshi na: «Sa dzaŋwəy ghwəy vaa dzəti gamba ta nighə Zhaŋəy, a ntsaa niy dza ghwəy ta nighə tay? Ta nighə dzəvəti kwəfəghə safə niy dza ghwəy nanzə ɓa na? 25 Naa wa na ntsaa dza ghwəy va ta nighə kia? A ghəy dzaa nay ndə lə kwəbeŋerəy gwəramti wəzə kən ghən ci, niy nə ghwəy nanzə diɓaw? Ta na ka pa kwəbeŋerəy gwəramti wəzə lə mbəzli tə wahəy, dzar kəy mezhizhə ka gəla niva mbəzliy nzəy nzəy tsa shi. 26 War wa na ntsaa dza ghwəy va ta nighə kia? A ghəy dzaa nighəti *ndə gəzə kwəma Hyala niy nə ghwəy nanzə ɓay? Yaŋ tsəgha na, ndə gəzə kwəma Hyala na Zhaŋ kataŋ. Ghəciy aa taŋəti nihwəti ka gəzə kwəma Hyala. 27  7:27 Mala 3:1; Səvəri 23:20; Mk 1:2; Lk 1:76Sa nzanay, Zhaŋ na ntsaa niy dza vaa ꞌwara kwal, saa niy tsasliti məndi va kwəmaa dzəkən kwa Zliya Hyala. Ma kə Hyala kaa kwəma gəzəkə naa dzəkənəy:

29  7:29-30 Mt 21:32 7:29 3:7, 12A ghwəy na, ya tsamaɓa ntsaa favə kwəma gəzəkə Zhaŋ ndə mənipə batem va, lə ka dəwanshi gwaꞌay, mbaꞌa ghəshi zləɓavə Hyalaa sləkəshi, sa nzana lə kwal ghənzə məni kwəma nzə. Mbaꞌa Zhaŋ mananatishi batem. 30 Ma *ka Farisahi lə *ka ɓənipə kwəma pəhəti Hyala nashi ki na, mbaꞌa ghəshi ndəghamti kwəma taranakəshi Hyala, kala zləɓa məni batem va Zhaŋ» kə Yesəw.

31 Zhini ma kə diɓa na: «Mbəzli mbə vəghwə tsa ndatsə tsay, lə wa yəməva ghəshi tay? 32 Yəmyəm na ghəshi lə ndərazhiy ɓasətəvashi va tə bəghə ta tsaɓana. Dzəghwa ka ꞌwaŋanshi ꞌwaŋə nihwəti kaa nihwəti, ma kə ghəshi na: “Tawa məni ghwəy tsəgha shəka? Mbaꞌa ghwəmmə ɓasəmmə ta tsə, tapə ghəy ta viyŋwəy sherey a ghwəy tsə, pə ghəy na, a tsə ghwəyəw. Ənkwa pə ghəy, zhini ka ꞌwaŋwəy cəm civə ghəy na, a zləɓa ghwəyəw!” kə ghəshi. 33  7:33-34 Mt 9:14; Mk 2:18; Lk 5:33 7:33 1:15Tsəgha nza ghwəy nja ndərazhiy səəvəri nihwəti va. Sa nzanay, ndəs səəkəy Zhaŋ tsaa mənipə batem, ma mbə nzəy tsa ci na, kala zəmə ma shi wəzə ni, kala sa ma tay ghəci. Ma pə ghwəy na: “Waa ndə gazlaka na tsatsa ndə” pə ghwəy, kala zləɓa kwəma Zhaŋ ghwəy. 34  7:34 Mt 9:10Dzəghwa sa səəkəree, yən Zəghwə yakə ndə ngəri nee ki na, dzee ka zəmə shi zəmə, ka sa tay. Zhini ma pə ghwəy ɓa na: “Wəyəw, ndə hwər na tsatsa ndə, war shi zəmə lə tay na na ci kwəma sənata na gwaꞌa tsəgha, ka kəsə madigaa dzəti ka *dəwan lə dzar tə ka badaway gəmgəm ni” pə ghwəy, kala zləɓa ma kwəmee ghwəy ɓa. 35 Ya tsəgha nzə kiy, nihwəti mbəzliy zləɓavə kwəmee na a ghəshi sənay, kwəma mənti Hyala va lə sənata kwəma nzəy, kwəma lə kwal na, kə ghəshi» kə Yesəw.

36  7:36 11:37Ma tə nahwəti vici na, dza tsahwəti ndə Farisa, Shimaŋw kə məndi kaa slən tsa ci, daꞌ haray Yesəw dzakə ghi tsa ci ta zəmə shiy ghəshi li. Dza Yesəw mbaꞌa dzakəy dzakə ghi tsa ntsa va, dza das nzəyəy ta zəmə shi zəmə.

37  7:37-38 Mt 26:6-7; Mk 14:3Ma mbə məlmə va na, mbaꞌa nahwəti mali niy nza tiɓa, kwa məni *kwəma jikir na ghənzə tərəŋw. Ma sa favə mali va kəghi tsa *ndə Farisa tsa va na Yesəw mbə zəmə shiy, kə məndi na, pəlhəm kafəta, kə laŋ ɓəvə təlimə paf ꞌwərdi kwa, ka dzata liy dzakə ghi tsa va. 38 Tsəhə tsa tsəhə na na, mbaꞌa nzəyta lə hwəm Yesəw ndəkwə vəgha səɗa ci. Dza na ka wahə tsəgha. Ɓeɓeɓeɓeɓ ghaa nighə ma wahə kwa mətsə nzə, ka səkwaa dzəti səɗa Yesəw, cəkeꞌ ɓaslamti shiɗshiɗ Yesəw lə wahə. Kə diɓa ka saɗishi lə shiti mbə ghən nzə. Sa saɗamtishi na na, hwətəm hwətəməvəshi. Ləy hwəm ki na, dza na naꞌi naꞌi ɓaslati ꞌwərdi ti shi.

39  7:39 7:16Ma sa nata Shimaŋw tsaa haray Yesəw va ta zəmə shiy kwəma va tsəgha na, dza na ka təkə kwəma mbə ghən ci kwətiy, a kə na: «Ntsay, *ndə gəzə kwəma Hyala naw. Sa nzana war mbaꞌa kə niy nzaa ndə gəzə kwəma Hyala nza kataŋəy, ka dza naa bashi sənata maliy dapə na nzaw. Cəkeꞌ niy dza naa sənay, mali kwa məni kwəma jikir na na, kə nza» kə. 40 Dzəghwa Yesəw tsəgha ki, mbaꞌa maɗiy ta gəzanci kwəma, ma kə ngəci na: «A Shimaŋw, e ɗi gəzaŋa nahwəti kwəma» kə. Ma kə Shimaŋw na: «Gəzə shaa, Metər» kə.

41 Ma kə Yesəw na: «A tsahwəti ndə niy nza tiɓa kwataŋa lə temer ci va mbəzli bakə. Mbəl bələkwə bələkwə cifə va tsahwəti. Ma va tsahwəti na, mbəl cifə mətsəkə. 42  7:42 Mt 18:27Ma mbəzli va bakanashi na, daw bərci shi ta wa təm tsa va. Sa nay ntsa va bərci shi daw tsəgha na, mbaꞌa zlatanavəshi gəna va, kala zhiniy ɗəw və shi bakanashi. Mbə mbəzli bakə ni va sanay, tsama ndə dza naa gwəraa ɗi kwəma ndə gəna tsa va məndi kəə ɗəw va ghaa?» kə Yesəw kaa ngəci. 43 Ma kə Shimaŋw kaa zləɓanci na: «Ɗiɓa ntsa zlatanavə na va gəna ɗaŋɓa ngəci dza naa ɗi kwəma ntsa va bərkee nee» kə. Ma kə Yesəw ngəci na: «A gha sənata kataŋ» kə.

44  7:44 Ghava 18:4; 1Tim 5:10Dzəghwa na dzar kwa bəla mali va, tərəɗ zhəghəghə kwəma ci. Ma kə kaa Shimaŋw na: «A Shimaŋw, nata mali na gha na. Avanay sanay, ndəs səəkəree dzakə ghi tsa gha, dza na nanzə ki, ɓasl ɓasl ɓaslamti shiɗshiɗee lə wahə kwa mətsə nzə, dza na mbaꞌa saɗamtishi lə shəti mbə ghən nzə. Ma gha na na ghay, tara gha ya yam ta pi shiɗshid yaw. 45 Zhini diɓay hwətəməhwəra gha ghala səəkəra yaw. Na nanzəy, ghala səəkəree dzakə ghi tsa gha tsa na, war mbə hwətəmə shiɗshiɗee na. 46  7:46 Cem 23:5Gha na na gha diɓay, varambəra in gha mbə ghən tsee ta ci kaꞌwə tsa kaꞌwətəra ghaw. Na nanzə, nanzə ki na, aa ɓaslati ꞌwərdi tə shiɗshiɗee. Nata kwəma va gha sa. 47 Va tsəgha gəzaŋee, ma shi mənti mali na niy, aa ci ghəshi ɗi tsa ɗitəra na tərəŋw. Aa ci ghəshi pəli tsa pəlay Hyala jikir tsa nzə va tərəŋw tsa diɓa. Ma na ntsa pəlanay Hyala jikir tsa ci jəwə tsətsəy, daw dza naa ɗira kwərakwə» kə Yesəw.

48  7:48 5:20; Mt 9:2; Mk 2:5Sa gəzəkə na kwəma va tsəgha ki na, dza na ka gəzanta kwəma kaa mali va, ma kə na: «A mali, avee pəlayŋa kwəma mənəhwə gha jikir na kwa hwər tsee» kə. 49 Sa gəzəkə Yesəw tsəgha na, dza mbəzli zəmə ghəshi va shiy li shi, tapə ghəshi ta təkə kwəma mbə ghən shi, ma kə ghəshi kwa jipə shi na: «Wa slən tsa gəla tsatsa ndə dza naa mbay pəlanay lə kwəma ndə jikir na taa?» kə ghəshi. 50  7:50 Mt 9:22Ma kə Yesəw kaa mali va naci ki na: «A mali, sa ndara gha tsa nəfə tsa gha gwanayəy, a gha mbəliŋa, mbala kwəriŋ» kə.