1  13:1 11:27Ma ghala pətsa va na, mbaꞌa ka gəzə kwəmaa səəkə va Hyala kaa mbəzli, lə mbəzliy ɓəni shiy kaa mbəzliy nəw Yesəw niy nza mbə məlmə Antiyəshə. Avanay slən tsa mbəzli va: Kar Barnabasə ghəshi lə Shimeyaŋw tsa har məndiy «Ntsa ngəri tsa» mbaꞌa Ləshiyəsə ndə ka Shiren, mbaꞌa Manayen, saa kəli lə mazə *Erədə, mbaꞌa Səwl ki.

2  13:2 9:15; 10:19; 22:19; Gal 1:15-16Ma tə nahwəti vici na, mbaꞌa mbəzliy nəw Yesəw jakəshi ta cəꞌwə Ndə sləkəpə, ka məni səwmay. Ma ghalaɓa na, mbaꞌa *Safə tsa Hyala gəzanakəshi kwəma, ma kə ngəshi na: «A mbəzli ni, ɓəkəvəriɗam kar Barnabasə lə Səwl, tsarakə mbə ghwəy, a ghəshi dza ta ghəra sləni harvəshee va ti» kə. 3  13:3 6:6Ma sa gəzanakəshi Safə tsa Hyala tsəgha na, dza ghəshi tiɓa tapə ta cəꞌwə Hyala, ka məni səwmay. Ma ləy hwəm sa manamti ghəshi səwmay, gwaꞌa ghəshi cəꞌwamti cəꞌwə ki na, dza ghəshi bəm fanakənshi dividivi kaa mbəzli bakə ni va, mbaꞌa ghəshi zlashiy dzashi.

4  13:4 10:19; 15:39Ma sa təravə *Safə tsa Hyala kar Barnabasə lə Səwl, mbaꞌa ghwənashi tsəgha ki na, mbaꞌa ghəshi dzashiy dzəmbə məlmə miy kwəfaa kərkəva ma, Sheləshi, kə məndi kaa slən tsa məlmə va. Dza ghəshi kaf kafəshi mbəɓa kwa kwambəwal, ka dzashiy dzəti hiɗi tə jipə yam, Shipər, kə məndi kaa slən tsa hiɗi va, 5  13:5 17:2dza nishə ghəshi tsəhəshi mbə Salamin, nahwəti məlmə tə hiɗi va. Tapə ghəshi ta gəzanshi kwəma Hyala kaa mbəzli mbəɓa mbə ciki ɓasəva *ka Zhəwifə. Tiɓa Zhaŋ Markə kwasəbə shi ghalaɓa, ta kəətishi.

6 Dza mbaꞌa ghəshi kafəshi mbə məlmə Salamin, mbaꞌa ghəshi taŋamti Shipər. Dza nishə ghəshi tsəhəshi mbə məlmə Pafəsə. Ma mbəɓa na, mbaꞌa ghəshi kəsay tsahwəti ndə ɗəfəl, saa niy ɓəti ghən tsa ci, ka *ndə gəzə kwəma Hyala tiɓa, ndə ka Zhəwifə ghəci. Slən tsa ci na Bar Yesəw. 7 Ntsa kwa dəgha ngwəmna tsa tə hiɗi va ghəci niy nza. Serzhiyəsə Pələsə, kə məndi kaa slən tsa ngwəmna tsa va. Zal ndə məhərli tərəŋw ghəci. Dza na tə nahwəti vici daꞌ harvə kar Barnabasə ghəshi lə Səwl. Ma sa harvəshi na na, ka ɗi favə kwəma Hyala ghəci və shi. 8  13:8 2Tim 3:8Ma Bar Yesəw, ndə ɗəfəl tsa har məndi va lə kwəma ka *Gərekə Elimasə na, ka ndərə kar Səwl lə gəzə kwəma shi va, ka pəla kwal tsaa makamti ngwəmna tsa va, va yə kwəma Hyala. 9 Dzəghwa Səwl tsa har məndiy Pəl, sa təhay Safə tsa Hyala na, bəm fati mətsə ci ti. 10 Ma kə ngəci na: «Gha gha sa təhay hwəlfə dzərvə tə hiɗi tsa, lə ndərəm gwaꞌa, gha zəghwə *ndə jaka tsa Hyala tsa! Gha gha saa ɗi ma kwəma slar na tsa gwaꞌa! Ka dza ghaa zlay pəla sawa kwəma pəhəti Ndə sləkəpə məni nzə tsəy? 11  13:11 9:8; 22:11Favə tə gha, ava Ndə sləkəpə taa məni ngwəvəə dzəkən gha sənzənva. Ta ghwəlfəŋa dza gha, ka hiŋa kala nay pi» kə.

War ghwəla na, nzaꞌjəw ndə ɗəfəl tsa va ghwəlfəy, mbaꞌa zhəghəy nja mbə kwəsli. Tapə ghəci mbə daŋərə, ka pala ntsaa dzaa kəsə tə dəvə ci. 12 Ma sa nashi Ngwəmna tsa va shiy mənishi va tsəgha na, mbaꞌa ɓanavə nəfə tsa ci kaa Yesəw. Tərəŋw kwəma favə na vaa dzəkən Ndə sləkəpə ndəŋway mbə nəfə tsa ci.

13  13:13 13:5; 15:38Ma tə nahwəti vici na, mbaꞌa kar Pəl lə mbəzli nza ghəshi li shi kafəshi mbə Pafəsə kwa kwambəwal, mbaꞌa ghəshi tsəhəshi mbə məlmə Perzhə tə hiɗi ka Pamfili. Dza Zhaŋ Markə təhə təhəvərivay li shi tiɓa, mbaꞌa zhəghəghəvay zhəmbə Zherəwzalem. 14  13:14 17:2Ma ghəshi niy tərmbə na, kəram ghəshi maɗishi mbə məlmə Perzhə, mbaꞌa ghəshi dzashiy dzəmbə məlmə Antiyəshə tə hiɗi Pishidi. Dza ghəshi fəca *vici dəkəva ka Zhəwifə, mbaꞌa ghəshi dzashiy dzəmbə *ciki ɓasəva tsa ka Zhəwifə, mbaꞌa ghəshi nzəyshi mbə mbəzli. 15  13:15 15:21Dza məndi ka jangə zliya *kwəma pəhəti Hyala lə zliya kwəma ka gəzə kwəma Hyala. Sa jangamtishi məndi na, dza mbəzliy ꞌwa kwal mbə ciki ɓasəva tsa va mbaꞌa ghwənanavəshi miy kaa kar Pəl, ma kə ghəshi na: «A ngwarməhiŋəy, mbaꞌa kə kwəma va ghwəy ta mətsahanshi bərci kaa mbəzliy, a kwal va ghwəy ta gəzə nzə» kə ghəshi.

16 Sa gəzəkə ghəshi tsəgha na, dza Pəl mbaꞌa satiy, kaf kafata dəvə ci ta mbə mbəzliy nzəyshi ɗekəɗekə. Ma kə na: «A mbəzli ka *Izərayel lə ghwəy ghwəy nihwəti mbəzliy hazləni va Hyala gwaꞌa. Yaꞌ pə ghwəy. 17  13:17 Səvəri 1:7; Nəw 5:15Hyala mbəzli ka Izərayel tsəhavə na jijihimmə, ta nza ghəshi ka mbəzli nzə. Ma ghala pətsaa nza ghəshiy ka məlmə, ghəshi tə hiɗi ka *Ezhipətə na, dza na, mbaꞌa kəliti hwəlfə shi, zhini na, mbaꞌa mənti kwəma maɗaŋa maɗaŋa na ɗaŋ, ta mbəə ɓəkəvərishi mbəɓa. 18  13:18 Səvəri 16:35; Ɓəla 14:33-34; Nəw 29:4Sa ɓəkəvərishi na na, gar piya faɗə mətsəkə ghənzə mbə zəmanshi shiy mbə gamba. 19  13:19 Nəw 7:1; Zhə 14:1Mbaꞌa zamti hwəlfə mbəzli mbərfəŋ, lə mezhizhə shi gwaꞌa tə hiɗi ka *Kanana. Ma sa zamtishi na na, dza na mbaꞌa ɓanavə hiɗi shi kaa ka Izərayel va, ta nzəy ghəshi ti shi.

20  13:20 KaSlaNgw 2:16; 1Sam 3:20Shi va gwanashi na, gar piya bələkwə faɗə lə cifə mətsəkə ghən kən niy nza ghəshi ghalaɓa, ꞌwava na ghala vəghwə tsa shi mbə Ezhipətə lə mbə gamba paꞌ mbə *Kanana. Ləy hwəm na, dza Hyala mbaꞌa ɓanavəshi ka sla ngwəvə kaa jijihimmə va, paꞌ ghala vəghwə tsa *Saməyal ndə gəzə kwəma Hyala. 21  13:21 1Sam 8:5, 19; 10:21; 11:15Ma ghala vəghwə tsa Saməyal na, dza ghəshi ka ɗəw ndə va Hyala, ta məni mazə ghəciy dzəkən shi. Mbaꞌa Hyala ɓanavəshi Sawəl zəghwə Kishə, mbə takə tsa *Beŋzhameŋ. Piya faɗə mətsəkə Sawəl tsa va mənti mbə mazə tsa va.

22  13:22 1Sam 16:12; 13:14Dza Hyala mbaꞌa ɓanti Sawəl mbə mazə, sa ɓanti na na, dza na mbaꞌa zhiniy paranatishi *Davitə ka mazə tsa shi. Tsaꞌ kə niy niy dzəkən na: “Avee pəlavə Davitə zəghwə *Zhese, ntsa ɗiti nəfə tsee, ntsaa dzaa mbay mənti kwəma bərkətee mbə nəfə tsee gwaꞌa!” kə. 23  13:23 Ezay 11:1; Rm 1:3; ShiZhŋ 5:5Səəkə mbə takə tsa Davitə ɓanakəshi Hyala Yesəw kaa ka Izərayel, ta nza ghəci ka ntsaa mbəlishi. Tsəgha niy gəzanakəshi na kwataŋa. 24  13:24 Lk 3:3Ghala Yesəw ghwəla ta gha sləni ciy, a Zhaŋ ndə mənipə *batem niy gəzanamtishi kwəma Hyala kaa ka Izərayel. Ma kə niy niy: “Zhəghantim nzəy tsa ghwəy gwanaŋwəy, e məniŋwəy batem” kə niy ni kaa ngəshi. 25  13:25 Lk 3:15-16Ma kə Zhaŋ niy ni mbə kwa kərni sləni ciy: “Wa ndə nzee bərkəti ghwəy kia? Ma ntsa ndəghə ghwəy vay, ghəci nzee na neyew. Na naciy, mbə səəkə na ləy hwəm tsee, tərəŋwɓa ghəci na kaa ngəra. Mənɗee mək ta pəli ya yiɗi mbə kwakwahə tsa mbə səɗa ciw” kə niy ni.

26 Favə tə ghwəy nana ki ngwarməhira, ghwəy ghwəy jijihiy Abəraham, lə ghwəy ghwəy nihwəti mbəzliy hazləni va Hyala. Ma kwəma kwa mbəlipə nay, kaa ngəmmə ghwənikə Hyala. 27  13:27 3:17Ta na na mbəzli mbə məlmə Zherəwzalem ghala vəghwə tsa Yesəw, lə mezhizhə shi gwaꞌay, niy sənay Yesəw ghəshi, ka Ndə mbəlipəw. Niy dzəghwa sləmə shi kwəma gəzəkə ka gəzə kwəma Hyala, ya tsəgha niy nza ghəshi mbə fa nzəw, njasa nza vici dəkəva ka Zhəwifə gwaꞌaw. Ma fəti ɓanavə ghəshi va kaa Yesəwəy, geꞌi faghwa ghəshi kwa kwəmaa niy gəzəkə ka gəzə kwəma Hyala va. 28  13:28 Lk 23:4, 14-15, 21-23Ya tsəgha nza na kala kwəmavə kwəma ghəshi tar kaɓaka ci ya namaɓa nzə gar məti ghəci ti na, war pəəsli kə məndi pəəsliti, kə ghəshi kaa Pilatə. 29  13:29 Lk 23:50-56Ma sa mənti ghəshi tsəgha, njasa niy gəzəkə Hyala va gwanata kwa zliya ghala kwataŋataa dzəkən ki na, dza mbaꞌa ghəshi ɓəkəghwa tə tsəm faghwa kwa kwəli. 30  13:30 3:15Dza Hyala nanzə, mbaꞌa zhanakati mbə məti. 31  13:31 1:3, 8Dza na vici ɗaŋ ghəci mənti, ka canshi ghən tsa ci kaa mbəzliy niy nza kwasəbə ghala kafə na mbə hiɗi ka Galile, paꞌ mbə Zherəwzalem. Mbəzli vay, ghəshi na ka ndəgha fətiy dzəkən sana, ka gəzə kwəma ci kaa mbəzli.

32  13:32-33 Cem 2:7; Rm 1:3-4Ghəy kwərakwə ɓa kiy, Yəwən kwəma wəzə na va na sana səəkə ghəy ta gəzaŋwəy. Ghala kwataŋatay, a Hyala niy gəzəkə: “Ta məntəŋwəy shiy dzee” kə kaa jijihimmə. 33 Dzəghwa na nana ki na, mbaꞌa mənti shiy niy gəzəkə na va mənishi kaa ngəmmə, ghwəmmə ndərazhi shi, lə kwəma zhini tsa zhanakati na Yesəw mbə məti. Nja kwəma tsasliti məndi vaa dzəkən mbə *zliya cəm tsa Davitə, vəh bakə, ma kə məndi na: “Gha na zəghwee! ꞌWava na tə ndatsəy, dəŋa nzee” kə məndi. 34  13:34 Ezay 55:3Ma Hyalay, aa niy gəzamti kwataŋata, ta zhanakati Yesəw dza na mbə məti, ka dza naa zhiniy mətiw, ka dza naa ghwaɓəw, kə niy ni. Ghənzə na kwəmaa niy ɗi na vaa gəzə, ghala kwa niy nə na va: “War kataŋ njasa gəzamtee va kaa Davitə na, ta ndaŋwəy təfə miy tsa ɗewɗew tsa kərə ma dzee” kə. 35  13:35 Cem 16:10Va tsəgha nə naa ni, “Ka dza ghaa zlay ntsa gha slar tsaa ghwaɓəyəw” kə Davitə dzəghwa tə tsahwəti pi.

36  13:36 2:29A ghwəy sənay, ma na Davitə ta na tsa ci ghənəy, aa niy mətiy, mbaꞌa məndi lamti kwasəbə dəhiy gwanashi, mbaꞌa ghwaɓəy. 37 Ma na na ntsa zhanakati Hyala va mbə məti na naciy, ghwaɓəy naw. 38-39  13:38 10:43; 15:10 13:39 Rm 4:25; 6:7; 10:4Va tsəgha, ma ghwəy kiy ngwarməhiray, sənay tə ghwəy, mbə slən tsa Yesəw tsa va dza Hyalaa pəlayŋwəy jikir tsa ghwəy mbə nəfə tsa nzə. Ma ntsaa ɓanavə nəfə tsa ci ngəciy, ta mbəliy dza na va kwəma ci jikir na. Na na kwəma pəhəti Məyizə na, ka mbəlantəŋwəy na mbə kwəma ghwəy jikir na nanzə kiw. 40 Ava va tsəgha kiy, mənim məhərli tərəŋw, vantaa kwəmaa gəzəkə ka Hyala va mbəradzə səəkətaa dzəkən ghwəy. 41  13:41 Aba 1:5Sa niy nə ghəshi va, ma kə ghəshi na:

42 Ma sa kəɗamti Pəl gəzə kwəma ki na, mbaꞌa ghəshi səvərishi lə Barnabasə mbə ciki ɓasəva tsa ka Zhəwifə va. Sa səvərishi ghəshi na, tapə məndi mbə cəꞌwəshi, ta mbə ghəshiy zhikə ta gəzanshi kwəma va tsəgha fəca vici dəkəvaa zhikə. 43  13:43 11:23Ma sa kəɗiy jakəva na, dza mbəzli ka Zhəwifə ɗaŋ, lə nihwəti mbəzliy niy mənishi ka ka Zhəwifə, mbaꞌa ghəshi nəwhwə kar Pəl lə Barnabasə. Dza kar Pəl mbaꞌa ghəshi mətsahanavəshi bərci lə gəzə kwəma. Ma kə ghəshi na: «A Hyala məntəŋwəy wəzə hwər tsa nzə, nana kiy, nəwəm kwəma nzə wəzə» kə ghəshi.

44  13:44 17:2Ma sa səəkəta nahwəti vici dəkəva ki na, dzəghwa ɗaŋɓa mbəzliy ɓasəshi mənishi ta fa kwəma Ndə sləkəpə dza Pəl va ta gəzə. 45 Ma sa nay ka Zhəwifə vərəm tsa ndə ngəri ɓasəy ɗaŋəy tsəgha na, tapə ghəshi mbə hərhə. Dza ghəshi ka gəzə na shi kwəma, ghənghən lə na Pəl va, ka tsəərə. 46  13:46 3:26; 18:6Dza kar Pəl lə Barnabasə, ka gəzanshi kwəma kala hazləni ma, ma kə ghəshi na: «Əhəməy, kaa ngəŋwəy ghwəy ka Zhəwifə niy ɗi Hyala məndiy gha gəzə kwəma nzə. Dzəghwa ghwəyəy, kala ɗi zləɓa kwəma va ghwəy. Mbaꞌa ghwəy nay ghən tsa ghwəy kala gar kwəmavə piy tsaa kəɗi ma. Ma ghənzə tsəghay, avanaŋəy taa dzaŋəy dza kwa *mbəzliy kamaa ka Zhəwifə ta gəzanshi kwəma Hyala nana na ghəy ki. 47  13:47 Ezay 49:6Sa nzanay, avanta kwəmaa niy gəzəkəŋəy Ndə sləkəpə tala, ma kə niy niy: “Ma ghay, nja waŋ pi fəyŋee ta ci kwal tsa wəzə tsa kaa mbəzli gwaꞌa, a gha gəzanshi njasa dzee mbəlishi kaa hwəlfəhi mbəzli tə hiɗi ghənghən ghənghən, paꞌ tə pətsa kərkə hiɗi” kə niy ni» kə ghəshi.

48  13:48 11:18Ma sa favə mbəzliy kamaa ka Zhəwifə nava kwəma tsəgha na, tapə ghəshi ta vəshi, ka fal kwəma Ndə sləkəpə. Ma mbəzliy niy tərati Hyala ta kwəmavə piy tsaa kəɗi ma na, mbaꞌa ghəshi ɓanavə nefer shi kaa Yesəw.

49  13:49 2:41Dzəghwa kwəma Ndə sləkəpə nanzə ki, gwaꞌa gwaꞌa tsəhəta tə hiɗi va. 50 Ma sa nighəti ka Zhəwifə tsəgha na, dza ghəshi tapə ta həhəərə miꞌi tə dimə, shiy jahambəvashi mbə nəw kwəma Hyala, mbaꞌa mbəzli ka hiɗi tiɓa. Sa həərivərishi ghəshi na, ghaꞌ ghəshi ghavə sa ngəraꞌwə tsəgha kaa kar Pəl lə Barnabasə, dza təl ghəshi ɓanavəshi bali tə hiɗi shi. 51  13:51 18:6; Lk 9:5Dza kar Pəl, mbaꞌa ghəshi batamti kwərbi tə shiɗshiɗ shi, ta mbə ka Zhəwifə vaa sənay, kən ghən tsa ghəy ghəy ka Zhəwifə va na kwəma ghəy jikir na, kə ghəshi. Ma sa mənti ghəshi tsəgha na, mbaꞌa ghəshi dzashiy dzəmbə məlmə Ikəniyəm. 52 Ma mbəzliy nəw Yesəw mbə məlmə Antiyəshə, ya tsəgha dzashi kar Pəl ki na, paf paf ghəshi tihəshi va vəshi, mbaꞌa va *Safə tsa Hyala ɗewɗew tsa nashi ki.