19
Yésụ nderé ṇgu ꞌbe ꞌbɨ Zakáyo
1 Zɨ́ Yésụ ógụyé sɨmɨ ngíti gara kɨ́ ịrịné Zérịko, nɨ yị́ ené fú lá mɨndéréókpóne. 2 Ngíti mongụ́ ꞌyị kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ e zɨ́ne nɨ sɨmɨ gara née ore kɨ́ ịrịné Zakáyo, nɨ manda ꞌdáꞌdá ꞌbɨ ꞌyị ꞌdóꞌdụ́ ụsórụ gɨ zɨ́ ꞌyị e ndị́sị íꞌbí a zɨ́ akúma. 3 Sɨmɨ bɨ Yésụ olụ́ sɨmɨ gara née ore ní, Zakáyo ili kóo gɨ ro zɨ́ne lúrú wo, mɨsiꞌdi ndaá zɨ́a wá gɨ zɨ́a nɨ gbụ́gbụ́ ꞌyị, ꞌyị e ofụnɨ́ kóo go. 4 Zɨ́ Zakáyo ngásá ꞌdécị bi ndéré ékị́ne komo mongụ́ bongó kɨ́ꞌdí bɨ Yésụ nɨ ógụ ndéréókpóne gɨ ore ní.
5 Zɨ́ Yésụ ógụné sị́ kágá née ore, zɨ́a lúrú bi ꞌdága, zɨ́a ndólo Zakáyo kɨ́dí, “Zakáyo ndítí ógụ gɨrí mu ꞌdiya, mááyí ba ndéré ṇgu ꞌbe ꞌbɨ eyị́.” 6 Zɨ́ Zakáyo ndítí ógụné ꞌdíꞌbi Yésụ ndéré kɨ́e ꞌbe ꞌbɨ ené, zɨ́a yéme mongụ́ éyị́ mɨánu zɨ́ Yésụ kɨ́ ꞌyị ené e mbá.
7 ꞌYị ga bɨ owonɨ́ Zakáyo bú ní, sɨmɨ bɨ uwúnɨ́ ledre bɨ Yésụ uku kɨ́dí née nɨ ṇgu ꞌbɨ Zakáyo ní, zɨ́ye ndị́sịyé úku mɨngụ́ngụ́rụ́ ledre kɨ́dí, “Nderé ṇgu ꞌbe ꞌbɨ ꞌyị lúyú ledre.”
8 Sɨmɨ bɨ ndịsịnɨ́ nda go ní, zɨ́ Zakáyo ị́nyịógụné úku ledre zɨ́ Yésụ kɨ́dí, “Ngére, éyị́ ga bɨ ꞌbɨ amá ꞌbɨ ꞌbe ní, mááyí ífi sɨmɨyé íꞌbí yée zɨ́ ꞌyị lerị́ e. Togụ́ máꞌdíꞌbi kóo késị́ go gɨ zɨ́ ꞌyị e kɨ́ yatané sɨmɨ ugu yá, mááyí íꞌbílúgu a zɨ́ye kpá kɨ́ yatané rómoné mɨrómo kɨ́ꞌdí eso (4).”
9 Zɨ́ Yésụ ị́nyịné uku ledre zɨ́ Zakáyo kɨ́dí, “Zakáyo, yị́ị kɨ́ ꞌyị ꞌbɨ ꞌbe ꞌbɨ eyị́ e mbá, Lomo otoomo lúyú ledre esé go karaba gɨ zɨ́a áyí bulúndu Abarayáma. 10 Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí ogụ ené gɨ ro bɨlámá ꞌyị e wá, ogụ yị́ ené gɨ ro gámásóꞌdo ꞌyị lúyú ledre e gɨ ro yómo yée.”
Muruwayi gɨ ro mɨsiꞌdi ꞌbɨ méngị moko kɨ́ késị́
(Lúrú kpá Matáyo 25:14-30)
11 Zɨ́ ꞌyị e ndị́sịyé kpá fú uwú ledre ga bɨ Yésụ ndịsị úku yée ní. Sɨmɨ bɨ nderéogụnɨ́ go gbóo kɨ́ mongụ́ gara bɨ Yerụsaléma ní, ngíti géyị ꞌyị e somụ́nɨ́ ꞌbɨ eyé kóo go geré kɨ́dí sịndị́ kadra bɨ zɨ́ye ídíye ꞌyị ꞌbɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo ní ogụ go. Gɨ zɨ́ kéyị née ní, zɨ́ Yésụ úku ledre zɨ́ye sɨmɨ muruwayi kɨ́dí, 12 Zɨ́a úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Ngíti mongụ́ ꞌyị ịnyị kóo gɨ sɨmɨ káṇgá ené ndéréne sɨmɨ ngíti káṇgá gɨ ro do óto née gɨrí mongụ́ ngére, zɨ́ne ndáꞌbaógụné ídíne ngére sɨmɨ káṇgá ené. 13 Sɨmɨ bɨ ayí go gɨ ro ndéré ní, zɨ́a ndólo ꞌyị ené ga bɨ sokó ꞌbɨ moko ore ní, zɨ́a ótoómo késị́ do sị́lị́ye kɨ́dí, ‘Ídí méngị moko kɨ́ késị́ amá ba zɨ́a ngbóróne zɨ́ma ndáꞌbaógụmá ndíki a.’
14 “Tụ́ꞌdụ́ ngíti géyị ꞌyị ga bɨ sị́ sị́lị́a ore ní, sogónɨ́ yị́ eyé wo mɨsógó. Zɨ́ye kása ꞌyị zɨ́ mongụ́ ngére kɨ́dí, ‘Ilizé ezé do óto oꞌdo née káa do ngére dozé wá.’
15 “Sɨmɨ ledre ga gére née mbá, do tɨ́ óto wo káa do ngére. Sɨmɨ bɨ ndaꞌbaogụ ní, zɨ́a kákasa zɨ́ ꞌyị ꞌbɨ moko ené ga bɨ otoomo késị́ do sị́lị́ye gɨ ro zɨ́ye ngbóró a ní, ili go zɨ́ne ówo a.
16 “Zɨ́ mɨzefịyé úku ledre kɨ́dí, ‘Mongụ́ ꞌyị, késị́ kóo íꞌbí zɨ́ma míya kị́éꞌdo gɨ ro ngbóró a ní, ndikiogụ owụ́ e go míya sokó.’
17 “Mongụ́ ꞌyị ené ya zɨ́a ní, ‘Mbófo éyị́ áyí bɨlámá ꞌyị ꞌbɨ moko. Káa zɨ́ bɨ útúásá go lúrú bi kacɨ́ owụ́ késị́ bɨ cúkuꞌdée ní, máóto yị́ị go káa do ngúru mongụ́ ꞌyị ndị́sị lúrú bi kacɨ́ gara amá e sokó.’
18 “Zɨ́ gbre ꞌyị úku ledre kɨ́dí, ‘Mongụ́ ꞌyị, késị́ máa ꞌbɨ amá bɨ íꞌbí zɨ́ma míya kị́éꞌdo gɨ ro ngbóró a ní, ndikiogụ owụ́ e go míya ịnyị.’
19 “Mongụ́ ꞌyị ya zɨ́a ní, ‘Máóto yị́ị go káa do ngúru mongụ́ ꞌyị ndị́sị lúrú bi kacɨ́ gara amá e kpá ịnyị.’
20 “Zɨ́ ota ꞌyị ꞌdíꞌbiógụ ꞌbɨ ené tɨ́ dụụ́ komo késị́ kóo mongụ́ ꞌyị ené iꞌbí zɨ́a ní. Zɨ́a úku ledre kɨ́dí, ‘Mongụ́ ꞌyị, ꞌbɨ amá késị́ bɨ íꞌbí zɨ́ma míya kị́éꞌdo ní nɨ goó ba, cé do bi née. Máódó wo, zɨ́ma ótoécị a ṛịị́ káa bɨ nɨ ị́ndrị. 21 Máméngị kenée gɨ zɨ́ ngịrị, gɨ zɨ́a ndá ꞌbɨ eyị́ ꞌyị ndéndeke kɨ́ ꞌyị e wá. Éyị́ bɨ ngárá ndaá ꞌbɨ eyị́ wá ní, ndị́sị ꞌdíꞌbi a. Éyị́ kacɨ́ ngíti ꞌyị gɨ yáká, zɨ́yị ꞌdíꞌbi a káa zɨ́ ꞌdị́yị́ yị́ị ní.’
22 “Ngére ya zɨ́a ní, ‘Áyí bɨcayi ꞌyị ꞌbɨ moko. Mááyí go ꞌdécị ngbangayị́ káa zɨ́ bɨ úku née. Ówo bú bɨlámáne kɨ́dí, mándá ꞌyị ndeke wá. Éyị́ bɨ ngárá ndaá ꞌbɨ amá wá ní, mándị́sị ꞌdíꞌbi a. Éyị́ kacɨ́ ngíti ꞌyị yáká, zɨ́ma ꞌdíꞌbi a káa zɨ́ máꞌdị́yị́ máa ní. 23 Éyị́ bɨ óto késị́ amá gɨ zɨ́a sɨmɨ moko gɨ ro zɨ́a ngbóróne wá ní ꞌdi? Káa bɨ mááyí ógụ ba ndíki a ndiki owụ́ go.’
24 “Zɨ́ ngére úku ledre zɨ́ ngíti géyị ꞌyị ꞌbɨ moko ga bɨ nɨyí mɨtóroyé kenée ní kɨ́dí, ‘ꞌDíꞌbisé míya bɨ kị́éꞌdo née mu gɨ zɨ́a zɨ́se íꞌbí a zɨ́ wo bɨ nɨ kɨ́e zɨ́ne sokó ní.’
25 “Zɨ́ ngíti géyị ꞌyị ꞌbɨ moko ga gére née úkulúgu ledre zɨ́ ngére kɨ́dí, ‘Mongụ́ ꞌyị, ezezé née nɨ go kɨ́ késị́ zɨ́ne ꞌdényé sokó.’
26 “Ngére ya zɨ́ye ní, ‘Máúku zɨ́se maꞌdíi, ꞌyị bɨ nɨ kɨ́ tụ́ꞌdụ́ éyị́ e zɨ́ne ní, nɨyí íꞌbí yata a zɨ́a. Wo bɨ kɨ́ éyị́ e zɨ́ne cúkuꞌdée ní, nɨyí ꞌdíꞌbióyó a gɨ zɨ́a ꞌdáꞌba. 27 ꞌYị ga bɨ otonɨ́ royé káa do ezeokóma e ní, ídísé ꞌdíꞌbiógụ yée kóꞌdụ́ma ona úfu yée ꞌdáꞌba.’ ”
Yésụ olụ́ sɨmɨ Yerụsaléma kɨ́ mongụ́ rokoꞌbụné
(Lúrú kpá Matáyo 21:1-11, Márɨko 11:1-11, Yiwáni 12:12-19)
28 Nda gɨ do kacɨ́ ledre ga bɨ Yésụ uku yée ní, zɨ́ Yésụ ị́nyịné kpá fú lódụ́ mɨsiꞌdi ndéréne sɨmɨ Yerụsaléma. 29 Sɨmɨ bɨ nderéogụ go gbóo kɨ́ owụ́ gara ga bɨ gbre Betefége kɨ́ Beteníya do landa bɨ kɨ́ kágá ga bɨ ndịsịnɨ́ ndólo yée Olíva doné ní, zɨ́a kása ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e gbre kɨ́dí, 30 “Ndéréókpósé mu sɨmɨ gara bɨ kóꞌdụ́ze íri née, sɨmɨ bɨ ásé go ólụ́ íri ní, ásé ndíki phɨṛangá Dongí bɨ ngárá ekị́nɨ́ aka doa wá ní mɨódóótoné dogboṛụ mɨsiꞌdi kenée. Ídísé líkpí a ógụ kɨ́e zɨ́ma yáa. 31 Togụ́ ngíti ꞌyị nduꞌyú sée ya líkpísé bangá née gɨ ro ꞌdíya yá, ídísé úku a zɨ́a kɨ́dí, ‘Ngére iline.’ ”
32 Zɨ́ yaꞌdá ga gére née ndéréye ndíki éyị́ e tɨ́ káa zɨ́ bɨ gáa ngére uku ní. 33 Sɨmɨ bɨ tonónɨ́ líkpí a ní, zɨ́ mị́ngị́ga úku ledre kɨ́dí, “Ndị́sịsé líkpí bangá née gɨ ro ꞌdi?”
34 Zɨ́ye úkulúgu ledre zɨ́a kɨ́dí, “Ngére iline.”
35 Zɨ́ye ógụ kɨ́ bangá née, zɨ́ye ónzó bongó eyé e doa, zɨ́ye ị́mbị́óto Yésụ gá doa. 36 Zɨ́ ngíti géyị ꞌyị e ónzó ꞌbɨ eyé bongó eyé e do mɨsiꞌdi óto úndru Yésụ kɨ́e gɨ ro zɨ́a ógụ ndéréókpóne gɨ doa.
37 Sɨmɨ bɨ nderéogụ go gbóo kɨ́ mɨsiꞌdi bɨ ndụṛụꞌbụ́ gɨ do Landa Olíva ní, zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ga ga gére née tónóye ndị́sị mbófo Lomo kɨ́ mongụ́ rokinyi kɨ́ kúrúye ꞌdága kacɨ́ mɨngburoko ledre ga bɨ Yésụ mengị yée zɨ́ye lúrú a za cụ́ kɨ́ komoyé ní.
38 Zɨ́ye ndị́sịyé úku ledre kɨ́dí, “Úndru idí ídí zɨ́ ngére bɨ ogụ kɨ́ ịrị Ngére Lomo ní.” 19:38 Keꞌbị ꞌbɨ Dawídi e 118:26
“Mɨndị́sị ezé kéye idí ídí bɨlámáne. ꞌYị e za mbá idínɨ́ íꞌbí mbófo éyị́ zɨ́ Lomo bɨ nɨ komo ere ní.”
39 Zɨ́ ngíti géyị Farụsáyo ga bɨ dongará tụ́ꞌdụ́ ꞌyị ga gére ní ị́nyịyé úku ledre zɨ́ Yésụ kɨ́dí, “Mongụ́ ꞌyị, ídí úku ledre zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ ꞌyị ga gére née ndanɨ́ ndị́sị úku ledre kɨ́ gbúrógbó kenée wá.”
40 Yésụ ya zɨ́ye ní, “Máúku zɨ́se maꞌdíi, togụ́ yaá ꞌyị ga gére née ndanɨ́ gbúrógbó wá, tutú ga bɨ bi née nɨyí ị́nyị mbá gbúrógbó kɨ́ ndị́sị mbófo máa.”
41 Sɨmɨ bɨ nderéogụ go gbóo kɨ́ Yerụsaléma, lurú do gara go cáa ní, zɨ́a útúne íni ini. 42 Zɨ́a úku ledre kɨ́dí, “Áko ꞌyị ga bɨ ꞌbɨ Yerụsaléma ní, ꞌyị lódụ́ kacɨ́ma owonɨ́ éyị́ bɨ yée nɨyí méngị a zɨ́ dongaráye ídíne bɨlámáne kɨ́ Lomo ní go. Nɨ kóo ídí bɨlámáne togụ́ ị́nyịsé káa mbá ówo a kenée ní. Tɨ́ lá nɨ yị́ ené mɨlóꞌboné gɨ zɨ́se. 43 Ídísé ówo a kɨ́dí, ezeokóse nɨyí ógụ tóro ꞌdíkí gara esé gbaá, zɨ́ye ndị́sịyé ị́cị́ okó rosé bi ólụ́ógụsé ndaá. 44 Nɨyí ꞌdéwe gara née, zɨ́ye sínyiónzó éyị́ ga bɨ ore ní mbá ngítí éyị́ bɨ nɨ ídíáká ní ndaá. Éyị́ née nɨ méngị roné kenée gɨ zɨ́a ówosé esé sịndị́ kadra bɨ Lomo ógụ yómo sée sɨmɨ a ní wá.”
Yésụ ólụ́ ꞌDị́cị́ ꞌbɨ Lomo
(Lúrú kpá Matáyo 21:12-17, Márɨko 11:15-19, Yiwáni 2:13-22)
45 Zɨ́ Yésụ ólụ́ne do ligá ꞌDị́cị́ ꞌbɨ Lomo, zɨ́a lágaóyó ꞌyị ga bɨ ndịsịnɨ́ úgúóyó éyị́ e ore ní mbá ꞌdáꞌba. 46 Zɨ́a úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Nɨ mɨékéne sɨmɨ mɨéké kúrú Lomo kɨ́dí, ‘ꞌDị́cị́ amá nɨ ꞌdị́cị́ ꞌbɨ ini zɨ́ma,’ 19:46 Isáya 56:7 ‘Tɨ́ lá óyólóꞌbósé nda yị́ esé go káa do bi lóꞌbo ꞌbɨ ꞌyị ugu e.’ 19:46 Yeremáya 7:11 ”
47 Gɨ do kacɨ́ ledre née ní, zɨ́a nda ndị́sịné ꞌdódo ledre zɨ́ ꞌyị e sɨmɨ ꞌDị́cị́ ꞌbɨ Lomo kacɨ́ kadra mbá. Gɨ zɨ́ ledre née ní, zɨ́ manda ga bɨ ꞌbɨ ꞌyị ꞌdáná éyị́ e, kɨ́ ꞌyị ga bɨ ndịsịnɨ́ ꞌdódo lorụ bɨ Mụ́sa eké ní, kpá kɨ́ ngíti géyị mɨngburoko ꞌyị e, zɨ́ye ndị́sịyé yéme ledre gɨ ro úfu Yésụ. 48 Mɨsiꞌdi bɨ zɨ́ye ndíki a gɨ ro úfu wo ní nda gɨ zɨ́a ꞌyị e ndịsịnɨ́ yị́ eyé mbá úwú ledre ga bɨ Yésụ maꞌdáa ndịsị úku yée ní.