1 Kậyı̣̂ kãrámã Pẽnĩtãkósĩtĩ* 2.1 Pẽnĩtãkósĩtĩ Úlı̣́ ꞌdĩ ĩtõ kâ kĩ, “ ‘kậyı̣̂ nyâꞌdî-rı̣̃-drı̣̃-lâ-ngâ-mûdrı̣́”””. Kậyı̣̂ nyâꞌdî-rı̣̃-drı̣̃-lâ-ngâ-mûdrı̣́ ꞌdĩ îtõ kậyı̣̂ rãtáã kâ gímã kãrámã lậvũ-lậvũ kôrô kâ rî kâ rú sĩ. Kãrámã Pẽnĩtãkósĩtĩ kâ ꞌdĩ rĩꞌá ãyĩkõ ạ̃drúgú zı̣̃lı̣́ gámĩyã rî ŋõ kâ ꞌî. rî kâ âcâ bê rî, õjílã gólĩyî ndrĩ tã lẽ ꞌbá trá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yî drí rû êꞌbézó võ ãlô ꞌá Yẽrõsãlémã ꞌálâ. 2 Nĩngá sĩ, ꞌwãâ drílĩyî ngá ạ̃yı̣́ ãmbá ârízó ûrú lésĩ, ꞌũꞌũ lâ âꞌdô trá õzõ ĩlî gólâ vı̣̃ ꞌbá mbârâkã sĩ rî kâtí. Gõꞌdá õjílã ârî ngá ạ̃yı̣́ rî ꞌdĩ trá võ gólĩyî drí rĩzó rĩlí rî ꞌásĩ ndrĩ. 3 Gõꞌdá gólĩyî drí ngá gólĩyî âꞌdó ꞌbá õzõ lạ̃sı̣́ lãndrâ mbẽlẽ-mbẽlẽ rî kâtí rî ndrẽzó lãfálé cãꞌá nĩzó rĩlí ãlô-ãlô gólĩyî drı̣̃ı̣̂ sĩ cé tı̣̂tı̣̂. 4 Nĩngá sĩ, Líndrí Tãndí Ôvârí kâ drí ânĩzó mbârâkã íyíkâ fẽlé gólĩyî drí, gõꞌdá drílâ gólĩyî ꞌbãzó rĩꞌá úlı̣́ âtálé ãlô-ãlô tı̣̂ lídí gólĩyî drí nı̣̃lı̣́ ạ̃kû lâ sĩ kô rî ꞌbá yî sĩ.

5 Jạ̃rı̣́bạ̃ Yẽrõsãlémã kâ ꞌá tólâ rî, õjílã Yúdạ̃ yí kâ gólĩyî ânĩ ꞌbá trá ꞌbạ̃drı̣̃ dũû ngĩíngî ꞌásĩ Ôvârí rî îrátãlé rî ꞌbá yî kpá bê rĩꞌá ĩyî dũû. 6 Gõꞌdá õjílã ârílí bê úlı̣́ tã lẽ ꞌbá ꞌdĩ ꞌbá yî drí rĩꞌá âtálâ tı̣̂ ngĩíngî sĩ ꞌdî ꞌbá yî rî, drílĩyî ngãzó rû êꞌbélé âcálé õjílã ı̣́tı̣́lı̣́lı̣́ ró. Ĩtí rî, õjílã ı̣́tı̣́lı̣́lı̣́ rî ꞌdĩ ꞌbá yî nı̣̃ı̣́ tã rû ꞌẽ ꞌbá ꞌdĩ kô, tãlâ tã lẽ ꞌbá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yî lãfálé ꞌásĩ ãlô-ãlô rĩꞌá úlı̣́ âtáꞌá tı̣̂ õjílã rĩ ꞌbá úlı̣́ rî ꞌdĩ ârílí rî ꞌbá yí kâ sĩ. 7 Tãlâ tã rî ꞌdĩ tãsĩ, õjílã tı̣̂ drí ậꞌdı̣́zó ndrúndrú. Gõꞌdá drílĩyî ngãzó rĩꞌá tã âtálé ĩyî lãfálé ꞌásĩ kĩ nĩ rî, “Nõô íyíkâ âꞌdó ꞌbá tã lârâkô ꞌî yã? Õjílã gólĩyî rĩ ꞌbá úlı̣́ âtálé nõngá nõ, gólĩyî rĩꞌá ĩyî ndrĩ Gãlĩláyã lé ꞌbá ꞌî. 8 Îcâ ángô tí ró gólĩyî drí úlı̣́ âtázó tı̣̂ ãmâ nyãányâ kâ rî ꞌbá yî sĩ yã? 9-11 Nõngá rî, ãmâ bê rĩꞌá ꞌbạ̃drı̣̃ ngĩíngî nõ ꞌbá yî ꞌásĩ, Pãrãtíyã, Mẽdíyã, Ẽlámã, Mõsõpõtámĩyã, Yũdạ́yạ̃, Kãpãdõsíyã, Pónĩtõ, Ásĩyã, Fãrĩgíyã, Pãmbĩlíyã, Mạ́sı̣̃rı̣̃, Kẽrétẽ, Sãwõdíyã, gõꞌdá kpá võ gạ̃rạ̃ drı̣̃ ãzâ Líbĩyã kâ rî ãnyî jạ̃rı̣́bạ̃ Kĩrénẽ kâ rî rú, gõꞌdá Rómã lésĩ rî, rĩꞌá ãmâ gólĩyî pạ̃tı̣́ı̣̃ Yúdạ̃ ró rî, gõꞌdá gólĩyî rû jã ꞌbá trá Ôvârí rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ âꞌdâ tã Yúdạ̃ yí kâ ró rî ꞌbá yî. Ãmâ õjílã ndrĩ ꞌbạ̃drı̣̃ tı̣̂ ngĩíngî nõ ꞌbá yí kâ nõ, ârî õjílã rî ꞌdĩ ꞌbá yî trá rĩꞌá úlı̣́ âtáꞌá ĩyî tı̣̂ ngĩíngî ãmâ nyãányâ kâ sĩ tã ạ́ngı̣́ Ôvârí drí ꞌẽlé trá rî ꞌbá yî tãsĩ.” 12 Ĩtí rî, õjílã ndrĩ õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yî, tı̣̂ lâ yî drí ậꞌdı̣́zó tã rî ꞌdĩ drí sĩ, gõꞌdá tã ꞌdî drí gólĩyî drı̣̃ lîjãzó. Gõꞌdá gólĩyî drí ngãzó rĩꞌá tã îjílí ĩyî võ ꞌásĩ kĩ nĩ rî, “Tã ífí tã lârâkô rĩ ꞌbá rû ꞌẽlé nõ kâ ãꞌdô ꞌî yã?”

13 Gõꞌdá õjílã ãzâ ꞌbá yî drí úlı̣́ ꞌdásí âtázó tã lẽ ꞌbá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yî drí kĩ nĩ rî, “Ãyẽ, ngá õdrá õcî gólĩyî kpá nĩ nô íyíkâ ãꞌdô ꞌî.”

14 Nĩngá sĩ, Pétẽrõ yî drí ngãzó âdrélé ûrû lãjóꞌbá Yésũ kâ ũrûkậ mûdrı̣́-drı̣̃-lâ-ngâ-ãlô rî ꞌbá yí bê. Gõꞌdá drílâ ngãzó úlı̣́ âtálé ngbạ́lạ́-ngbạ́lạ́ õjílã ı̣́tı̣́lı̣́lı̣́ ꞌdĩ ꞌbá yî drí kĩ nĩ rî, “Ãnî, ãmâ õjílã Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî, gõꞌdá kpá ãnî ãzâ ꞌbá yî gólĩyî rĩ ꞌbá nõngá Yẽrõsãlémã ꞌá rî yî, nĩ ârî drẽ tã má ngáá nõlé, tãlâ má ngî ró tã ãnî drí ârílí ꞌdĩ ífí lâ ãnî drí mbı̣̂mbı̣̂. 15 Nĩ âtâ tã kĩꞌá nĩ rî, õdrá õcî ãmâ nĩ õjílã nô ꞌbá yí bê ãꞌdô tãsĩ yã? Drẽ rĩꞌá ı̣̃tú-pá njı̣̂-drı̣̃-lâ-sû ꞌî cı̣̃ı̣́nó. Õdrá îcâ kpá bê õjílã cĩlí ãkpãkãꞌdã cı̣̃ı̣́nó ĩtí yã? Tã rî ꞌdĩ âꞌdó ĩtí kô. Líndrí Tãndí Ôvârí kâ ꞌbã ãmâ nĩ úlı̣́ âtálé tı̣̂ ꞌdĩ ꞌbá yî sĩ ĩtí. 16 Tã rî ꞌdĩ kpá rĩꞌá õzõ tã gólâ tã ậngũ ꞌbá Ôvârí kâ Yõwélẽ rî drí ậngũlı̣́ trá ạ̃kû ró nãtí kĩ nĩ rî,

22 “Ãnî õjílã ãmákâ Ĩsĩrãꞌélẽ kâ, nĩ ârî úlı̣́ ámákâ Yésũ gólâ Nãzãrétã lé ꞌbá ró rî tãsĩ nô ꞌbá yî, tã âꞌdâ-âꞌdâ Ôvârí kâ ãnî drí rî kĩ, Yésũ ĩꞌdî gólâ yí drí âjólé ãnî drí ꞌdíyî pã ꞌbá ró, tã lârâkô gólâ yí drí Yésũ rî ꞌbãzó ꞌẽlâ õjílã pãlé rî ꞌbá yî sĩ. Yésũ rî gógó ꞌê tã lârâkô ꞌdĩ ꞌbá yî ãnî lãfálé ꞌá nõngá, gõꞌdá mĩ nı̣̃ tã rî ꞌdĩ ꞌbá yî trá dódó. 23 Gõꞌdá Ôvârí nı̣̃ tã gólâ ãnî drí ꞌẽꞌá ꞌẽlâ Yésũ drí rî trá sı̣́sı̣́, gõꞌdá ĩꞌdî gólâ drí tã lâ lẽzó ãnî drí kĩ, nĩ õꞌê tã rî ꞌdĩ ꞌbá yî Yésũ drí. Ĩtí rî, Ôvârí drí gólâ rî âyézó ãnî drı̣́gạ́, gõꞌdá ãnî drí Yésũ rî gógó fẽzó õjílã tã ꞌbãꞌbã Músạ̃ kâ rî ꞌbá yî ı̣̂njı̣̃ ꞌbá kôꞌdáwá rî ꞌbá yî drı̣́gạ́ îpálé fê lậlı̣̂-lậlı̣̂ drı̣̃ı̣̂, ĩtí rî, gõꞌdá ãnî drí gólâ rî fũzó. 24 Gõꞌdá Ôvârí îngâ gólâ trá ngá lãzé õdrã kâ gólâ rî ı̣̂mvú ꞌbá trá rî ꞌásĩ, gõꞌdá gólâ rî ꞌbãzó lîdrílí, tãlâ õdrã îcá kô tã trõlé gólâ drı̣́gạ́ sĩ. 25 Rĩꞌá õzõ tã gólâ kúmú ạ́ngı̣́ Dạ̃wúdı̣̃ drí âtálé ạ̃kû ró nã sĩ Yésũ rî tãsĩ rî tí, kĩ nĩ rî,

29 “Ámâ ậdrúpı̣̃ yî ámâ îzó yí bê, má âtâ tã ãnî drí ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ kúmú ạ́ngı̣́ Dạ̃wúdı̣̃ rî tãsĩ ãndrõ nô trậ. Gólâ drã trá ạ̃kû ró nã sĩ, óꞌbã ãvõ lâ trá ꞌbú ꞌá, gõꞌdá gólâ rî lóꞌdé rĩꞌá nõngá ãnyî ãmá bê. 30 Mã nı̣̃ trá Dạ̃wúdı̣̃ âtâ úlı̣́ ꞌdĩ ꞌbá yî tã ậngũ ꞌbá ró, tãlâ gólâ nı̣̃ tã Ôvârí drí tã lâ ꞌbãlé trá yí drí rî trá. Mĩ ndrê drẽ, Ôvârí ꞌbã tã trá lãtrítrí ró kĩ nĩ rî, ‘Má âꞌdô õjílã ãlô ánî ózõwá yî lãfálé ꞌásĩ rî ꞌbãꞌá âꞌdólé kúmú ạ́ngı̣́ ró õzõ ní tí.’ 31 Dạ̃wúdı̣̃ ndrê tã gólâ Ôvârí drí ꞌẽꞌá ꞌẽlâ ạ̃tı̣́ ꞌá tólâ rî trá. Tãlâ tã rî ꞌdĩ tãsĩ, gólâ drí úlı̣́ nõ ꞌbá yî âtázó kĩ nĩ rî, ‘Ôvârí âyé ámâ ãvõ kô ŋãlé lóꞌdé ꞌá’, ꞌdĩî Dạ̃wúdı̣̃ rî úlı̣́ ꞌdĩ âtálé lîdrî-lîdrî õjílã gólâ Ôvârí drí njĩlí trá ãmâ pã ꞌbá ró õdrã ꞌásĩ rî tãsĩ. 32 Mĩ ndrê drẽ, Yésũ ĩꞌdî gólâ Ôvârí drí ꞌẽlé lîdrílí õdrã ꞌásĩ rî. Ãmâ ndrĩ lãjóꞌbá ró rî ꞌbá yî ndrê gólâ rî trõtrõ nyé kûlûndúndû ró nĩzó gõlé ûrú ꞌálâ rî trá ãmâ lı̣̃fı̣́ nyãányâ sĩ. 33 Gõꞌdá ꞌdĩî vósĩ, Ôvârí drí gólâ rî trõzó ꞌbãlé íyî drı̣́-ágó drı̣̃ı̣̂ kúmú ró. Ôvârí âjô Líndrí Tãndí íyíkâ Yésũ drí õzõ gólâ drí tã lâ ꞌbãlé trá ạ̃kû ró nã sĩ rî kâtí kĩ nĩ rî, yí âꞌdô âjóꞌá lâ rî tí. Gõꞌdá ngbãângbânõ rî, gólâ âjô Líndrí Tãndí íyíkâ ꞌdĩ trá ãmâ drí, õzõ ãnî drí ndrẽlé trá gõꞌdá kpá ârílí rî tí. 34 Mã nı̣̃ trá kĩ nĩ rî, kúmú gólâ nĩ ꞌbá cú kûlûndúndû ró rî âꞌdó kô rĩꞌá kúmú ạ́ngı̣́ Dạ̃wúdı̣̃ ĩꞌdî, tãlâ gólâ âtâ trá ꞌdíyî pã ꞌbá ãmákâ tãsĩ kĩ nĩ rî,

37 Gõꞌdá õjílã dũû ꞌdĩ ꞌbá yî ârílí bê úlı̣́ Pétẽrõ kâ ꞌdĩ ꞌbá yî rî, úlı̣́ ꞌdĩ ꞌbá yî drí gólĩyî ꞌbãzó tã ı̣̂sũ ró rõô. Nĩngá sĩ, gólĩyî rúꞌbạ́ drí âdãzó sõlĩ, gõꞌdá drílĩyî ngãzó rúꞌbạ́ lôꞌbãlé Pétẽrõ drí lãjóꞌbá Yésũ kâ ãzâ ꞌbá yí bê kĩ nĩ rî, “Ãmâ ậdrúpı̣̃ yî, mã âꞌdô gõꞌdá ãꞌdô ꞌẽꞌá ĩꞌdî yã?”

38 Ĩtí rî, Pétẽrõ drí tã-drı̣̃ lâ lôgõzó gólĩyî drí kĩ nĩ rî, “Nĩ âdĩ drı̣̃ vólé tã õnjí ãníkâ rî ꞌbá yî ꞌásĩ, gõꞌdá íîbábátízã ró ãnî bê, tãlâ nĩ âꞌdô ró bê õjílã Yésũ Krístõ kâ ró. Nĩngá sĩ, Ôvârí âꞌdô tã õnjí ãníkâ rî ꞌbá yî âyéꞌá, gõꞌdá Líndrí Tãndí íyíkâ fẽzó ãnî drí, 39 tãlâ ạ̃kû ró nã sĩ, gólâ âtâ tã trá kĩ nĩ rî, yí ãâꞌdô Líndrí Tãndí íyíkâ âfẽꞌá õjílã ãmákâ gólĩyî yí drí ậzı̣́lı̣́ rî yî drí ndrĩ, ãnî ngbãângbânõ nõngá nõ ꞌbá yî drí ãnî mvá yí bê, gõꞌdá kpá gólĩyî rĩ ꞌbá jẽjẽ ró rî ꞌbá yí bê.”

40 Nĩngá sĩ, Pétẽrõ drí tã ãzâ ꞌbá yî âtázó dũû õjílã ꞌdî ꞌbá yî drí Yésũ rî tãsĩ Yésũ rî âꞌdálé ꞌdíyî pã ꞌbá ró gólĩyî drí, gõꞌdá gólĩyî ârî ró ĩyî tã Yésũ kâ bê. Gõꞌdá drílâ kpá rû lôꞌbãzó gólĩyî rú úlı̣́ âtâ sĩ kĩ nĩ rî, “Nĩ ꞌbã Yésũ õpâ ãnî lâŋõ gólâ ꞌẽ ꞌbá âꞌdólé tã õnjí ꞌbá yî drí rî ꞌásĩ.”

41 Gõꞌdá ĩtí, õjílã dũû ꞌdĩ ꞌbá yî drí úlı̣́ Pétẽrõ kâ ꞌdĩ ꞌbá yî ârízó, gõꞌdá gólĩyî îbábátízãzó. Kậyı̣̂ rî ꞌdĩ sĩ, õjílã tã lẽ ꞌbá trá Yésũ ꞌá rî rĩꞌá ĩyî õzõ kútũ-nâ kâtí, gõꞌdá gólĩyî drí rû êꞌbézó kpãkã ãlô gólĩyî tã lẽ ꞌbá trá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yí bê. 42 Gõꞌdá õjílã rî ꞌdĩ ꞌbá yî drí rĩzó rĩꞌá tã kậkậrậ gólĩyî lãjóꞌbá Yésũ kâ drí rĩzó gólĩyî îmbálé ĩꞌdî sĩ lâ rî ꞌbá yî ârílí ãyĩkõ sĩ. Gõꞌdá gólĩyî ndrĩ drí rĩzó rû êꞌbélé kpãkã ãlô võ ãlô ꞌá kậyı̣̂ vósĩ cé. Gólĩyî rî trá ngá ãlô ró ngá lẽlẽ sĩ ãzí-ãzí yí bê, ngá nyãlé kpãkã ãlô, gõꞌdá Ôvârí rî ı̣̂njı̣̃lı̣́ rãtáã ꞌẽꞌẽ sĩ.

43 Kậyı̣̂ rî ꞌdĩ ꞌbá yî sĩ, Ôvârí ꞌbã lãjóꞌbá Yésũ kâ ꞌdĩ ꞌbá yî trá rĩꞌá tã lârâkô dũû tı̣̂ drí ậꞌdı̣́zó drílĩyî sĩ rî ꞌẽlé. Tãlâ tã ꞌdî tãsĩ rî, õjílã ãzâ ꞌbá yî dũû drí gólĩyî rõzó. 44 Gõꞌdá gólĩyî ndrĩ tã lẽ ꞌbá Yésũ ꞌá rî ꞌbá yî drí rĩzó zãâ rû êꞌbélé kpãkã ãlô, gõꞌdá gólĩyî drí rĩzó ngá ậmúlı̣́ ĩyî vó ꞌásĩ ngá-tı̣̂ ĩyíkâ rî ꞌbá yî sĩ. 45 Kậyı̣̂ ãzâ ꞌbá yî sĩ, gólĩyî rî trá ngá-tı̣̂ ĩyíkâ rî ꞌbá yî ꞌbãlé gĩlí vólé, gõꞌdá ậdı̣̂ lãfálé lâ cãzó fẽlé gólĩyî ĩzã ró rî ꞌbá yî drí, tãlâ gólĩyî ãꞌdô ró ĩyî bê cú ngá gólĩyî drí âꞌdózó ãkó lâ rî ꞌbá yí bê. 46 Kậyı̣̂ vósĩ cé, gólĩyî rî trá zãâ rû êꞌbélé ạ̃ꞌdı̣́-drı̣̃ jó ạ́ngı̣́ Ôvârí kâ rî kâ ꞌá ngá ãlô ró. Gólĩyî rî kpá rĩꞌá ngá nyãlé kpãkã ãlô ĩyî drí ꞌbã ꞌásĩ drı̣̃-bạ́lạ́yı̣̂ ró ãyĩkõ sĩ. 47 Gólĩyî rî kpá Ôvârí rî lûyı̣́lı̣́. Gõꞌdá õjílã ı̣́tı̣́lı̣́lı̣́ ı̣̂njı̣̃ ĩyî gólĩyî õjílã tãndí ró. Gõꞌdá kậyı̣̂ vósĩ cé, Ôvârí rĩꞌá õjílã pãꞌá tã õnjí ĩyíkâ ꞌásĩ, gõꞌdá gólĩyî lôfílí tã lẽ ꞌbá ãzí yî lãfálé.