25
Yesu Ikatte Betanga Ye Di Garup Nene Sangaul Atu
1 Ye kene tani in Yesu iwete pang di a imot, motong la ikatte betanga san mulu pang di nen, “Lal yo be Tool Moolmool ke Maro isi be si matan kala di tooltool ke Maro ye i, in ole dawa ben di garup nene sangaul atu yo tikap sul kidi a tila pang ye tamoto yo lal ki be ikere i. 2 Di garup tina ngan diedi limi ngan taukadi lo galanga, e di diedi kapala yo limi ngan la lodi galanga nga. 3 Nen le di limi tina yo taukadi lo galanga nga, ngan tikap sul kidi, bong tila ngan tikap touo ran ke sul pitiap. 4 Bong di limi yo lodi galanga nga, ngan tikap sul kidi, inbe tipaling ran pang sul kidi ye dap maimai tiap a tikap lapau. 5 Le di garup sangaul tina la tinama tamoto yo be ikere i, bong iman tarai tiap le nga matadi gei a tiken mata.
6 “Tiken, tiken le lo bong kataunu, inbe tilongo tool atu koonoo le mai nen, ‘Ai, tamoto tani yo be ikere paunu in ya la pombe i, a kamadit a kasi si kakamata.’
7 “Motong la di garup tina sangaul ngan timadit palbe leu a tikarata sul kidi. 8 Ngan di garup yo taukadi lo galanga nga, ngan tiwete pang di diedi yo lodi galanga ngan nen, ‘Ai, kakap ran kiang kasin pam, yesoo sul kiam mooloo tiap nga be timmata.’
9 “Bong tiraua betanga kidi nen, ‘Ona, o amkap pang tiap, yesoo ran nga mai ke be iye yidi a kasin pam inbe pang, ngan tiap. Le dook mata nen, ole kala ye ni yo tiyawar ran ye i, a be nen ngan la ang tapmim kayimi kamim pa.’
10 “Bong ye kene yo tipa dada liwoonoo a be la tiyimi ran ye in nga, ngan tamoto tani yo be ikere, in pombe. Ngan nen le di garup limi yo tipare dook a tinamu nga, ngan timadit a tiye tamoto tani tilo pang rumu lono a titiukala dada le imede, inbe tikana mailang ke kerenge tani.
11 “Motong la di garup nene limi tina yo la tiyimi ran nga, ngan di lapau timulu a timan man tiwete nen, ‘Tool mai, tool mai, kuso dada pam!’
12 “Bong tool tani in iraua betanga kidi nen, ‘Awete pang moolmool nen, au i lok galanga yang pitiap yege.’ ”
13 Yesu iwete pang di nen a imot, motong la iwete pang di mulu nen, “Ngan nanga, ang tapmim kin kakawai yang dook leu, yesoo ang nga lomim galanga ye lal le ke matana yo be Tool Mai kiang pombe ye i, in tiap.”
Yesu Ikatte Betanga Ye Di Kapraingi Yo Tikaua Urata Ye Pat Nga
(Luka 19:11-27)
14 Motong la Yesu ikatte betanga san mulu pang di nen, “Dada yo Maro be matan kala di tooltool ki ye i, in dawa ben tool atu yo lono be ipa a idu ye ni manga mooloo san i. Ngan be ipa nen nga, le nga ikiu di kapraingi ki a timan ye, motong la itar balingi ki kapala la baedi a be nen ngan tikaua urata ye a matadi kala. 15 Ngan tool tani in ikamata di kapraingi ki ye lo galanga le gurana kidi, inbe imalimi di atu atu ye pat. Nen le kapraingi ki atu in ikap pat gol * Pat gol tani in atu ngan ben pat ke be tayimi tool atu ye urata kootoonoo ki ye rai sangaul be limi yo ikau urata ye nga. limi panga, inbe san in ikap pat gol ru panga, inbe san in ikaua pat gol atu panga. Motong la imadit a ipa pang ye malala yo iken ni mooloo san i, a du iyepe nango. 16 Ngan kapraingi ki yo ikap pat gol limi i, in imadit palbe leu a ila iyei urata ye pat tina, ngan le ikap pat gol limi mulu. 17 Inbe kapraingi ki san yo ikap pat gol ru i, in nen lapau, imadit a ila iyei urata ye pat tina, ngan le ikap pat gol ru mulu. 18 Bong kapraingi ki yo ikaua pat gol atu i, in ila le la itaia tana a ikelmaia pat ke tool mai ki tani a itarkoo sila iken.
19 “Tiyepe, tiyepe le mos kaiye, motong la tool mai kidi kapraingi tina, in imulu a ilong pombe. Motong la iwete pang di kapraingi ki tina be man tigaua a be ipalongo di ye pat yo ikap pang di nga tiyeie soo urata ye. 20 Ngan tool yo ikap pat gol limi i, in ikap le ipa ye pat gol limi mulu yo ikap nga, a iman iyei ne, ‘Tool mai, muku ngan kop pat gol limi pau, bong kumata, nookoot nga ayei urata ye pat kiong tina le akap pat gol limi mulu.’
21 “Motong la tool mai ki iwete panga nen, ‘Dook mata! Ong i kapraingi dook mata le kuyei urata dook mata ye pat yo akap pong nga! Muku ngan atarong be matam kala urata mai tiap, ngan matam kala dook mata san. Le nookoot nga ole atarong a kuyei mai pang so alunu a be matam kala. Kuman a man aru tayepe, inbe lod ponana.’
22 “Motong la tool san yo ikap pat gol ru i, in ya lapau iman ye tool mai tani man iwete panga nen, ‘Tool mai, muku ngan kop pat gol ru pau, bong kumata, nookoot nga ayei urata ye pat kiong tina le akap pat gol ru mulu.’
23 “Tool tani iwete nen, le nga tool mai ki iyei ne, ‘Dook mata! Ong i kapraingi dook mata le kuyei urata dook mata ye pat yo akap pong nga! Muku ngan atarong be matam kala urata mai tiap, ngan matam kala dook mata san. Le nookoot nga ole atarong a kuyei mai pang so alunu a be matam kala. Kuman a man aru tayepe, inbe lod ponana.’
24 “Motong la tool san yo ikaua pat gol atu i, in ya lapau iman ye tool mai tani man iwete panga nen, ‘Tool mai, au i lok galanga yong. Ong i tool malmalini, le kanakana nga be di tooltool tipe kaningi kidi lo kumu lono nga, ngan ole kugamagama a kop pong ong taum leu. Inbe ye tana kapala yo di tooltool tipe so puana kidi ye nga, ngan ole kop kanono ngan pong lapau. 25 Ngan nen le au i atattadai ong, le pat kiong gol atu yo kouu pau i, in ala ataia tana a akelmaii ye. Le kumata, i pat kiong tani naii.’
26 “Motong la tool mai ki tani in iwete panga nen, ‘Ong i kapraingi dook tiap, inbe ong i tool ke tini booroomoo. Nga yelei, ong i lom galanga yau be kanakana ngan agamagama kaningi kidi tooltool yo tipe du kumu lono nga, inbe ole akap sokorai kaningi kidi tooltool yo tipe ye tana kapala ngan lapau, too? 27 Le nga yelei a lom be kutara pat kiau i ilo ye rumu ke tarungu pat tiap nga? Nga yo be kuyei nen nga, ngan matin nga ye kene yo be amulu a along ye in nga, ngan akaua pat kiau tani, inbe tipaloko kasin mulu lo pono lapau.’
28 “Le nga tool mai tani in iwete pang di tooltool ki kapala nen, ‘Ai, kakaua pat gol atu yo iken ye tool in, a la kakauu pang tool yo pat gol ki sangaul i. 29 Yesoo, di sema tooltool yo tiyei urata dook mata ye so yo tikap nga, ngan ole akap so mulu pang di, le so kidi alunu kaiye. Bong di sema tooltool yo tiyei urata ye so kasin leu yo tikap ngan tiap nga, ngan ole akap so tina kasin leu, ngan ye di. 30 Le kapraingi dook tiap, in kakauu a kakatte du diki ye ni todo lono ni. Ngan ye ni tani, ole timassingi a titangtang, inbe tikanen dongadi a iparrasa.’ ”
Tool Moolmool Ke Maro Ole Ikarata Betanga Kidi Tooltool Le Imot
31 Yesu iwete pang di galiunu nen a imot, motong la iwete pang di mulu nen, “Ye lal yo Tool Moolmool ke Maro be ole imulu a isi ye in nga, ngan ole iye di bangabangana ki le imot tisi, a be si ipatnaia nunngana yo maiyoko i. Inbe ole iwur ye kookoowoo ke tool yo iyei kuto mai pang di tooltool le imot i, a be nen ngan ikarata betanga kidi tooltool. 32 Lo ngan be di tooltool ke ni mai i le imot, ole timan tigaua ke dama ki, inbe ipoto di le tiyepe ye budanga ru. Ole iyei dawa ben tool yo matan kala di asara i, in ipoto asara yo edi sipsip nga le tiyepe kandor ye asara yo edi meme nga. 33 Ngan tool tani ole itar di sipsip le tiyepe ye arono oonoo, inbe di meme ngan tiyepe ye arono ngas.
34 “Le ye dada gaongo leu, tool mai tani yo iyei kuto mai pang di tooltool i, in ipoto di tooltool a imot, lo ngan be iwete pang di tooltool yo tiyepe ye arono oonoo ngan nen, ‘Ang nga, Tamak iyei urata dook mata pang, le lomim ponana a kaman. Ang nga, kulkulunu yege ye kene yo Maro itar lang le tana ye in tiao nga, ngan ikarata ni pang ang di tooltool ki yo be kagaua a matan kalang nga, ngan oo. Le kaman man kayepe ye malala tani i, inbe kakap so dook mata yo be Maro ole ikap pang nga. 35 Yesoo ang nga ye kene yo pitolau ye in nga, ngan kakap kaningi pau a akan. Inbe ye kene yo moorookau ye in nga, ngan kakap ran pau a ayin. Inbe ye kene yo apa ngan taukak ni yo be ayepe ye in nga, ngan kakau au a katarau ye rumu kiang. 36 Inbe kene yo au i taukak so ke lonloningi ye in nga, ngan ang nga kakap so ke lonloningi pau. Inbe kene yo matamatenge mai ikau au ye in nga, ngan ang nga matamim kalau dook mata. Inbe kene yo titarau lo rumu dook tiap kidi talnga dikidiki lono ye in nga, ngan ang nga kapa man kakamatau lapau.’
37 “Lo ngan be di tooltool tina yo noonoodi nga, ngan ole tiraua betanga ki a titoru nen, ‘Tool Mai, kuwete pam ngan. Ye soo lal amkamatong ngan pitolong, a le amkap kaningi pong a kon ye i, too amkamatong ngan moorookong, a le amkap ran pong a kuyin ye i? 38 Too, ye soo lal kupa ngan taukam ni yo be kuyepe ye i, a le amkamatong ngan amkau ong a kulo rumu kiam, too ye soo lal taukam so ke lonloningi, a le amkap so ke lonloningi pong ye i? 39 Inbe ye soo lal amkamatong ngan matamatenge mai ikau ong, too titarong lo rumu dook tiap kidi talnga dikidiki lono a le ampa mala amkamatong ye i?’
40 “Motong la Tool Mai yo iyei kuto mai pang di in ole iwete pang di nen, ‘Awete pang moolmool nen, soo so be kayeii pang tool kiau atu i, in so tani in ben kayeii pau. Nen le kumata be kayeie dada dook mata pang tool kiau atu yo taukan ene in nga, ngan gaongo leu, so tani in ben kayeii pau.’
41 “Lo ngan be iportak a iwete pang di tooltool yo tiyepe ke arono ngas ngan nen. ‘Ang nga, Maro igarungang ye betanga le ang nga ole kallemim. Kakoo yau! Kakoo le kalo ye ei yo ikan nen le taukan motingi i, in lono. Ngan ei ni Maro la ikarata pang tool kuto mai kidi so sadi iye di bangabangana ki i. 42 Awete pang nen nga, yesoo ye kene yo pitolau ye in nga, ngan le mala be kakap touo kak kaningi pa be akan, ngan tiap. Inbe au i moorookau nga, ngan le mala be kakap touo kak ran pa be ayin, ngan tiap. 43 Inbe ye kene yo apa ngan au i taukak ni yo be ayepe ye in nga, ngan le mala be kakau au a katarau lo rumu kiang, ngan tiap. Inbe au i taukak so ke lonloningi nga, ngan le mala be kakap touo kak so ke lonloningi siap. Inbe ye kene yo matamatenge mai ikau au, inbe titarau lo rumu dook tiap kidi talnga dikidiki lono ngan lapau, ang nga le lomim be kapa man kapakelau a matamim kalau, ngan tiap.’
44 “Lo ngan be di tooltool tina ole titoru nen, ‘Tool Mai, kuwete pam ngan. Ye soo lal amkamatong ngan pitolong, too moorookong, too kupa ngan ong in taukam ni yo be kuyepe ye i, too taukam so ke lonloningi, too matamatenge mai kau ong, too titarong kulo rumu dook tiap lono, ngan le am nga amlonong ye tiap i?’
45 “Ngan Tool Mai tani in ole raua betanga kidi nen, ‘Awete pang moolmool nen. Soo so be kayeii pang tool kiau nga atu tiap i, in so tani in ben kayeii pau tiap lapau. Nen le kumata be kayeie dada dook mata sa pang tool kiau atu yo taukan ene, in tiap lapau nga, ngan gaongo leu, so tani in ben kayeii pau tiap lapau.’ ”
46 Motong la Yesu iwete pang di nen, “Ngan nanga, di tooltool tina yo dook tiap nga, ngan ole Maro inganga di a tilo ei lono a lo tisolo masngana yo iken nen le taukan motingi i. Bong di tooltool yo noonoodi nga, ngan ole lo tikaua yepongo dook mata yo taukan motingi i.”
*25:15 Pat gol tani in atu ngan ben pat ke be tayimi tool atu ye urata kootoonoo ki ye rai sangaul be limi yo ikau urata ye nga.