10
Yesu Ikap Urata Pang Di Galiunu Sangaul Be Ru
(Maka 3:13-19; Luka 6:12-16)
1 Yesu ikiu di galiunu sangaul be ru a man tigaua, motong la ikap gurana pang di be tiyei urata ye, a be nen ngan tinganga di so sadi, inbe tikarata di tooltool yo matamatenge matana matana ikap di nga, ngan le tinidi dook mata mulu. 2 Ngan di galiunu tina sangaul be ru nga, ngan edi nen: atu ene la Simon yo tikiui ene san ye Pita i; inbe Simon tani in taini kase yo Antares i; inbe Sebedi di natunu ru yo Yemis iye taini Yowan nga; 3 inbe Pilip iye Batolomiu inbe Tomas ye Matiu yo tool ke sodaningi pat i; inbe Yemis san yo Alpias natunu i; inbe Tadias; 4 inbe Simon yo tool ke sorringi di Rom ye tana kidi Yuda i; inbe Yuta Iskariot, tool tani yo be pang dama ni ngan itara Yesu la di koi ki baedi i.
5 Yesu ikap gurana ki pang di galiunu tina yo sangaul be ru ngan a imot, motong la iwanga di, inbe iwete pang di nen, “Lok be kapa ngan kala ye di tooltool yo tipa ye rara kidi Yuda tiap nga, ngan be. Inbe kapa nga, ngan kin kalo ye malala maimai kidi Samaria, ngan atu sa be. 6 Bong be kapa nga, ngan le kala ye di tooltool ke Isrel yo di ngan dawa ben di sipsip yo tilledi nga. 7 E le be kala nga, ngan kawetewete bingi dook mata bi e i pang di tooltool. Kayei ne, ‘Ole mooloo tiap, inbe dada yo Maro be matan kala di tooltool ki ye i, in ole si pombe mallangana.’ 8 Inbe urata yo be kayei nga, ngan nen. Kakarata di tooltool yo matamatenge ikap di nga, ngan a tinidi dook mata mulu. Inbe tooltool be timmata nga, ngan kapamadit di a timaur. Inbe kakarata di tooltool yo botoboto medana ikan di nga, ngan le tinidi galanga mulu. Inbe di tooltool yo so sadi tidiwidiwi di nga, ngan kanganga so sadi ye di le tinidi dook mata mulu. Ngan gurana kiau yo akauu pang be alonang ye i, in kayimoo tiap, bong akauu sokorai pang. Ngan nanga, lok be ang lapau kalon sokorai di tooltool ye, bong kakiulai ye balingi be. 9 Inbe ye kene yo be kapa ye in nga, ngan kin kakap pat a katar lo ye depe mai tiap kiang ke tarungu pat be. Le pat ke yimoongoo so yo ene gol le silba le kapa nga, ngan kin kakap be. 10 Inbe kin kasolo depe kiang be. Inbe kin kakap sokorai lonloningi kiang san mulu, inbe loningi ke kemim san mulu be. Inbe kin kakap toto ke panga lapau be. Yesoo, kumata be tool iyei urata, ngan la be ikap loningi ye di tooltool yo iyei urata pang di nga.
11 “Soo malala mai, too malala kase be kapa le la pombe ye nga, ngan matamim saraia tool sa yo dook mata nga a ikau ang a kaye kayepe ye rumu ki. Ole kaye leu kayepe le lo soo lal yo be kayege inbe kapa pang ye malala san mulu ye i. 12 Inbe kapa le kalo ye rumu atu nga, ngan kawete pang di tooltool yo tiyepe ye rumu in nen. Kayei ne, ‘Maro ikaua lo silene ki pang.’ 13 Ngan kumata le di tooltool ke rumu ngan be lodi dook mata pang nga, ngan betanga kiang dook mata tani ole iyepe ye di. Bong kumata be lodi dook mata pang tiap nga, ngan betanga dook mata kiang ke lo silene tani, in ole imulu a iman pang yang. 14 Inbe kumata be kapa le la pombe ye malala atu, le di tooltool ki lodi be tikau ang tiap, inbe titar talngadi be tilongo betanga kiang tiap nga, ngan kayege malala in. Bong kene yo be kayege nga, ngan kataurai gauru ke kemim sila ikino ye malala tani in. 15 Awete pang moolmool nen, ye lal yo Maro itaru be ikarata betanga kidi tooltool ye in nga, ngan ole iyemenai di tooltool ke malala tani in ye urata moonoo dook tiap ki taunu le illoso urata moonoo dook tiap yo be pombe pang di tooltool ke malala mai ru, Sodom le Gomora nga.”
Urata Moonoo Dook Tiap Matana Matana La Be Pombe Nga
(Maka 13:9-13; Luka 21:12-17)
16 Motong la Yesu iwete betanga san mulu pang di galiunu nen, “Kapalongo! Ayawarang a kala nga, ngan la kayepe ben di sipsip yo tiyepe kataunu ye di gaunu gok nga. Ngan nanga, ole kakawai yang dook leu dawa ben di moto, inbe ole kayepe moonoombe dawa ben di man yo bal utu nga. 17 Le kin kakawai yang dook leu ye di tooltool yo be tigarungang nga. Di ngan ole tiparamang a tikau ang lo kakodo dama kidi kuto maimai ke karatanga betanga, inbe ole tikau ang kalo rumu lono kidi Yuda ke gaongo a be nen ngan tikap koro a tiwalisang ye. 18 Yesoo kayei urata ye raingi bingi dook mata kiau nga, ngan ole tikau ang lo kakodo dama kidi tooltool yo matadi kala malala maimai kidi nga, inbe lo kakodo dama ke di tooltool yo tiyei kuto maimai pang tana maimai kidi nga, ngan lapau. Ngan ole tiyei nen a be nen ngan kawete bingi dook mata kiau pang di tooltool maimai tina, inbe pang di tooltool yo tipa ye di rara ke Yuda tiap nga. 19 Bong ye kene tani yo tikau ang be lo kakodo dama kidi kuto maimai kidi ye in nga, ngan kin lomim modoko ye soo betanga yo be kawete, too dada yo be karau betanga kidi ye, in be. Awete pang nen, ye kene tani in Maro Amunu Silene la be ipasongosongang ye betanga yo be kawete pang di nga. 20 Ngan betanga tina yo be kawete nga, ngan ang tapmim la be kawete nga tiap, bong Tamamim Amunu Silene yo iyepe lomim i, in ya la be iwetewete i.
21 “Inbe ye kene tani in di rara atu ben toodi le taidi nga, ngan atu ole ikaua san a itaru la di koi ki baedi, a be nen ngan tiraumate le imata. Inbe di kakase tamadi ole tiyei dada gaongo nen leu pang di natudi. Inbe di kakase ole tisak betanga ke di tamadi le tinadi lapau, inbe tiwete pang di tooltool kapala be la tiraumata di a timmata. 22 Inbe di tooltool le imot ole tiyei koi pang a be tigarungang, yesoo ang nga katara lomim medana ye betanga kiau a katoo au. Bong di sema tooltool yo tikodo le timede ye lo medana kidi a tikodo nen le lo timmata nga, ngan Maro ole ikap di a ipamulu di ye so dook tiap yo be igarung di i. 23 Ngan nanga, kumata be kala ye malala atu, le be di tooltool ki tikamatang ben katoo au a be tigarungang nga, ngan kakoo tarai a kala pang ye malala san mulu. Awete pang moolmool nen, urata yo be kapa ye malala maimai ke tana mai Isrel inbe kayeii i, in ole kayeii le imot tiao, inbe ole Tool Moolmool ke Maro isi pombe.
24 “Ngan kase yo iyepe ye ni ke patomonaingi i, in o ke be illoso pannoongoo ki le ilo ete ye, ngan tiap. Inbe tool yo iyei urata ben kapraingi in lapau, o ke be illoso tool mai ki le ilo ete ye, ngan tiap lapau. 25 Bong kumata be kase mai tiap ke patomonaingi in ise le se iyepe dawa ben pannoongoo ki nga, ngan dook mata. Inbe kumata be tool ke kapraingi in ise le se iyepe dawa ben tool mai ki nga, ngan dook mata lapau. Ngan nen le kumata be tikiui kuto mai ke rumu in ye tool kuto mai kidi so sadi yo ene Belsebul in nga, ngan di tooltool ki yo iye di tiyepe ngan ole tikiu edi ye so dook tiap le dook tiap ki taunu nen lapau.
26 “Bong kin katattadai di tooltool yo be tigarungang, ngan be. So tina le imot yo di tooltool titarkoo a iken sollono nga, ngan pang dama ni ngan ole Maro ipapos se mallangana a be nen ngan di tooltool tikamata. Inbe betanga yo titarkoo le di tooltool ke be tilongo tiap nga, ngan ole ise mallangana le imot lapau a di tooltool lodi galanga ye. 27 Ngan nanga, betanga yo idi leu tayepe inbe awete pang sollono nga, ngan ole kawete la mallangana pang di tooltool le imot a tilongo. Inbe betanga yo amangunngun ye pang nga, ngan ole kakodo malala katene, inbe kakaua bingi ye pang di tooltool le imot a tilongo.
28 “Kin katattadai di tooltool yo tiraumatamata di tooltool bobodi leu, bong ke be tiraumata kauredi tiap, nga be. Bong ole katattadaia Maro, yesoo ya taleu in la gurana ki mai ke be igarung di tooltool bobodi le ipa ye kauredi a ikatte di tidu ye malala ke masngana i. 29 Kumata be di tooltool tiyimi man natunu ru nga, ngan ole tiyimi di ye pat mai tiap kooroonoo atu. Bong man tina ngan Tamamim la matan kala di i, le kumata be imalum ye di tiap nga, ngan o ke be atu sa imol a idu tana tiap. 30-31 Le kumata be Maro matan kala di man dook mata nen nga, ngan ole matan kalang dook mata lapau, yesoo ye matana ngan ang nga kallos di man. Maro lon galanga yang dook mata san, le kinkatingi ke kutomim raunu nga, ngan lon galanga ye le imot lapau. Ngan nen le kin katattadai be!”
Tapataukala Yesu Ene Be
(Luka 12:8-9)
32 Motong la Yesu iwete pang di mulu nen, “Sei tool be iwetewete ek pang di tooltool la mallangana be ya in au galiuk nga, ngan au lapau, ole awete ene pang Tamak yo iyepe ye malala ki ete ni la mallangana, be tool in galiuk moolmool. 33 Bong sei tool be ipataukala ek ye di tooltool be ya in galiuk tiap nga, ngan au lapau, ole apataukala ene ye Tamak yo iyepe ye malala ki ete ni, be tool in galiuk tiap lapau.
34 “Kin lomim tarau be asi tana nga be si agauagaua di tooltool a be tiyepe ye lo silene, ngan be. Au i asi nga be si akaua lo silene pang di tooltool tiap, bong au i akaua pul ke patokongo la asi nga. 35 Moolmool, asi nga be si ayei di tooltool a be nen ngan tiparpoto. Ngan nen le
‘tamoto kase in ole iportak le iyei koi pang tamana,
inbe garup kase in ole iyei koi pang tinana,
inbe garup kerenge atu in ole iyei koi pang roonoo garup,
36 inbe tool atu in rara ki ya taunu yo iye di tiyepe ye rumu atu nga, ngan ole tiportak le tiyei koi panga.’✡ Mika 7:6
37 “Sei tool yo lono pang tamana too tinana mai san, le illoso lono yo pau i nga, ngan ya in tool dook mata ke be iyei galiuk tiap. Inbe tool yo lono pang natunu tamoto too natunu garup mai san, le illoso lono yo pau i nga, ngan ya in tool dook mata ke be iyei galiuk tiap. 38 Inbe sei tool yo lono be isolo urata moonoo ben kai palasingi ki a itoo au tiap i, in tool dook mata ke be iyei galiuk tiap. 39 E sei tool yo lono mai san ye yepongo ki ke tana i mai mata a iparama i, in ole ilene. Bong sei tool yo lono mai san ye yepongo ki ke tana i tiap, inbe iraia tinini le imot be iyei urata kiau i, in ole ipuske yepongo dook mata yo taukan motingi i.
40 “Ngan nanga, sei tool be ikau ang a iyei urata dook mata pang nga, ngan ben ikau au a iyei urata dook mata pau lapau. Inbe sei tool be iyei urata dook mata pau nga, ngan iyei urata dook mata pang Tool Mai yo iwangau a asi, in lapau. 41 Inbe sei tool be ikamata tool atu ben ya in Maro koonoo atu le ikauu a iyei urata dook panga nga, ngan tool tani in ole ikap so dook mata gaongo leu ben ke di Maro koonoo ngan ye urata kootoonoo ki. Inbe sei tool be ikamata tool atu ben ya in tool noonoonoo atu ke Maro le ikauu a iyei urata dook mata panga nga, ngan tool tani in ole ikap so dook mata gaongo leu ben ke di tooltool noonoodi ngan ye urata kootoonoo ki lapau. 42 Inbe kumata le sei tool be ikaua ran silene ruku atu pang di kakase maimai tiap nga atu a be iyinu, yesoo ya in galiuk nga, ngan awete pang moolmool nen, tool in balingi yo be ikauu ye urata kootoonoo i, in o ke be ilene tiap.”