4
Yi toque'n yab twi' Nabucodonosor
1 Itzun yi tele'n tiemp nintzun stz'ib yi rey Nabucodonosor yi xtxolbile'j scyetz cyakil wunak yi ate' cwent Babilonia:
“Ma jalu' cyakil axwok yi atixwok bene'n tzi'n wi munt. Na waj yil cxtzatzin wok, nin na waj yil jal ibanl. Qui'c na ban alchok jilwutz yolil na iyol nka alchok tnumil atixe't. 2 Ncha'tz na waj lwal tzitetz yi e'chk milawr yi ja bnix tan Ryos yi bintzi nin te'tz swi'baj. 3 At wi'nin milawr tuch', nin wi'nin na ke'l yab te'j. Na na cawun i' jalu' nin quil tz'el yi ca'wl tk'ab i' tetz ben k'ej ben sak.
4 ”Je yi xtxolbile'j yi na waj lwal: I yi insajle'n wetz, qui'c nin na imbislej. Tzatzin cu'n atin xe inca'l tan cawu'n. Qui'c nin mu'ẍ na imbislej na at tircu'n swuch'. 5 Poro itzun bantz, at tzun jun ak'bal, nicy' yi na chinwit, ja oc ẍchajol tib jun wutzicy' tzinwutz. Nin yi jun wutzicy'a'tz chin xo'wbil nin mban. Wi'nin tzun imbisune'ntz ta'n. 6 Ja tzun che' inchak cyakil yi e' nachol yi ate' jak inca'wl tan chitx'olol klo' xo'l swetz yi mbi na elepont yi jun wutzicy'a'tz. 7 Ma cyule'n cyakil yi e' nachol tzinwutz scyuch' yi e' aj wutz mes nin yi e' ak'ol ajtza'kl cwent cyakil ka'ama'l Babilonia, ja tzun wal yi inwutzicy' scyetz tan cyalol klo' yi mbi na elepont. Poro cya'l nin jun nxcye' tan talche'n swetz yi mbi eka'n ta'n. 8 Wi'tzbil tlen ja ul Daniel tzinwutz, yi jun Daniela'tz yi ncha'tz Beltsasar na a'lchij tetz, chi na bi'aj inryosil. Nin ja wal yi inwutzicy' tetz, na nin el intxum tetz yi at porer Ryos te'j, yi Ryos yi wi'nin xanil. Je tzun yi xtxolbil yi wal tetz: 9 ‘Ma jalu' Beltsasar, aẍ yi wi'tz nachol tzone'j. Ej nin na el intxum tetz yi xomij yi porer Ryos tzawe'j, yi Ryos yi wi'nin xanil. Nin na el intxum tetz yi na cxcye' tan ẍchajle'n yi e'chk takle'n yi qui na kaxcye' ketz te'j. Bit tzaj bin yi jun inwutzicy'e'j, nin alaj swetz yi mbi na elepont.
10 ’Tul inwutzicy', ja wil jun wi' tze' yi cho'n ẍch'uye'n nicy'al yi munt, nin chin wutz tkan nin ban.
11 Ẍch'uye'n nin ban yi wutz tkan. Nin ncha'tz chin c'atzaj nin bantz. Jalen tzi'n tcya'j mpone't yi wi'. Nin lajluch cu'n na quiltzaj cyakil wunak bene'n tzi'n wi munt.
12 Chin yube'n yi xak nin wi'nin wutz njal. Ja tzun xcye' tan chic'a'che'n cyakil wunak. Ej nin cyakil yi e' txuc ja chopon tan muja'n tzak'. Ncha'tz cyakil yi e' ch'u'l, cho'n at chisoc wi'ak k'ab. Tan yi jun wi' tze'a'tz itz'e't cyakil yi e' yi ate' wi munt.
13 ’Jalt cuntunin bene'n wilol tul inwutzicy' tane'n yi cwe'n mule'n jun ángel yi ilol ketz.* “Ángel ilol ketz” v. 17, 23. 14 Chin wi' nin tzun bantz tan yol. I tzun taltz: “Tamwok cu'n yi jun wi' tze'e'j.† Mt 3:10; 7:19; Lc 13:6. Ej nin tamwok len yi e'chk k'ab. Elken cyakil xak. Ej nin chit woklen yi wutz. Che'lken ojk yi e' txuc yi ate' txe'. Ej nin che'lken yi e' ch'u'l yi ate' wi k'ab.
15 Poro yi xe' tu yi ta'kl, ba'n cyaj cyen jak tx'otx'. Ntin c'alwok cu'n tan caren, yi ch'ich' cu'n. Cyajk quen tu' xo'l xtze'. Ac'ok cu'n tan k'ab che'w. Cyajk quen tu'tz xo'l ch'im nin ẍchixo'l e' smaron txuc.
16 Tz'ocopon xya'yil wi'. Tz'ocopon chi tane'n jun txuc. Juk cu'n yob sbne' tk'ab yi jun q'uixc'uja'tz.
17 Ya'stzun yi caws yi ja wi't bixe' cyak'un yi e' ilol ketz, yi e' ángel yi ate' tcya'j, bantz tele'n chitxum cyakil wunak‡ Dn 2:21; 4:25, 32. tetz yi i'tz yi Ryos yi bintzi nin tetz yi na cawun squibaj cyakil e'chk nación bene'n tzi'n wi munt. Ntin i' na ak'on ama'l tan cawune'n jun. Ntin i' na ak'on ama'l tetz jun tan toque'n cyen tetz ajcaw tibaj jun nación. Qui'c na ban yi ko sloj wunak tu' i',” stzun yi ángel tul inwutzicy'.
18 ’Ya'stzun yi inwutzicy' yi nwil, yi in Nabucodonosor, rey tetz Babilonia. Ma jalu' bin Beltsasar, na waj yil tzawal swetz yi mbi na elepont inwutzicy'. Na cya'l nin jun scyeri yi e' nachol yi jak xcye' tan xtx'olche'n xo'l swetz. Poro na el intxum tetz yi cxcyek tan xtx'olche'n xo'l swetz na at yi espíritu tetz Ryos tzawe'j, yi Ryos yi wi'nin xanil.’
19 ”Itzun yi tbital Daniel yi xtxolbila'se'j ninin tzun aj makij yi xew, na nin el xtxum tetz yi mbi na ele't yi inwutzicy'. Mas jun or qui nin jilon tan paj. Poro nintzun wal tetz: ‘Beltsasar, quil cxob tan talche'n puntil swetz,’ chinch bantz tetz.
”Jilone'n tzun Daniel, itzun taltz: ‘I bin jalu' kareyil, max c'u'lu' swibaj. Cho'nk bajij yi e'chk takle'na'tz yi ntilu' scye'j e' contru'. 20 Na yi jun wi' tze' yi ntilu' yi chin wutz tkan nin, yi ja jepon cu'n yi wi' jalen tzi'n tcya'j, nin yi ja quil cyakil wunak bene'n tzi'n wi munt, 21 nin yi chin yube'n nin yi xak, nin yi wi'nin wutz ntak', nin yi ja xcye' tan chic'a'che'n cyakil wunak scyuch' cyakil txuc yi ate' wi munt, nin yi nchopon cyakil txuc tan muja'n tzak' nka tan banle'n chisoc wi'ak k'ab, 22 i'tz jun elsawutzil yi ilu' teru'. Na ja jal wi'nin k'eju' nin wi'nin tajtza'klu' tan cawu'n bene'n tzi'n wi munt. 23 Ncha'tz ja tilu' ta' yi ncu'ul jun ángel yi ilol ketz tan talche'n yi xtxolbile'j: Tamwok cu'n yi jun wi' tze'e'j nin puch'wok cu'n. Poro cyajk cyen yi xe' tu yi ta'kl ttx'otx'. Nin c'alwok cu'n tan cobox caren yi ch'ich' cu'n tu brons. Ej nin cyajk cyen tu'tz xo'l xtze'. Ac'ok cu'ntz tan k'ab che'w. Cyajk cyen tu' ẍchixo'l smaron txuc. Na juk cu'n yob sbne' yi caws, stzun ángel bantz tul yi wutzicy'u'. 24 Ma jalu' bin ta', yi na elepont yi xtxolbile'j i'tz yi ja bixe' yi cawsu' tan yi Ryos yi bintzi nin te'tz.
25 ’Je bin sbajok te'ju' ta': Tz'elepon laju'nu' ẍchixo'l wunak. Snajanku' ẍchixo'l smaron txuc. Sbajk ch'im tanu' chi na ban jun wacẍ. Stz'ac'oku' tan k'ab che'w. Ej nin yi jun cawsu'e'j juk cu'n yob sbne'. Quil je' jalen cu'n yil tz'ul tx'akx yi Ryos yi bintzi nin te'tz tc'u'lu', nin yil tz'el xtxumu' tetz yi at porer i', nin yi na cawun i' squibaj cyakil wunak. Ej nin quil tz'el yi cawsu' jalen yil tz'el xtxumu' tetz yi i' na ocsan e' ajcaw squibaj e'chk nación, quib yi tetz tajbil. 26 Yi na elepont yi jun ca'wl yi a'lchij, yi cyajk cyen yi xe' tu ta'kl ttx'otx', na ẍchaj yi stz'ak'lokt junt tir ama'l teru' tan cawu'n. Poro jalen yil tz'el xtxumu' tetz, yi Ryos yi at tzi'n tcya'j, i' na cawun squibaj cyakil ajcaw tetz tzone'j wuxtx'otx'. 27 I bin jalu' ta', max c'u'lu', nink xomu' te yi xtxolbile'j yi swale' teru':§ Is 55:7; Ro 2:9-11. Quil sjuchu' mas tilu', ma na pe nink sk'il cawunku'. Cyajscyenu' cyakil e'chk takle'n cachi' yi na banu'. Ej nin oku' tan quich'eye'n yi e' me'ba'. Kol sbanu' yi xtxolbila'tz, quicunin batz tz'el k'ajab Ryos te'ju', nin mben ẍkon mu'ẍt yi tiempu' tan cawu'n,’ stzun Daniel bantz swetz.”
28 Ja tzun el cu'n te'j cyakil yi xtxolbil yi a'lchij tetz Nabucodonosor. 29 Yi tele'n jun yob yi talche'n yi xtxolbila'se'j ja el cu'n te'j. Na at jun tir yi na xon i' tibaj yi xo'mbil yi ate'n tib yi ca'l kale na cawune't i'. 30 Itzun taltz: “¡Ilwoknin cyakil yi tnume'j! In bnol tetz. Ej nin tan yi wetz wajtza'kl ja bnix yi chin wutzile'n tnume'j. Ej nin ja bnix cyen wa'n tan cyaje'n cyen tetz jun techl yi in nchincawun tzone'j Babilonia, nin tan ẍchajle'n yi wi'nin weri ink'ej njal.”
31 Inin tzun na tzan yi rey tan yolche'n yi e'chk yola'se'j* 1Ts 5:3; Lc 12:19, 20. yi bene'n tbital yi jilone'n tzaj jun tcya'j. Itzun taltz: “Bit tzaj Nabucodonosor. Yi ca'wl yi at tak'ab tan cawu'n tibaj yi tnume'j tz'elepon ticy'le'n tak'ab, na qui't cẍcawun tibaj. 32 Ma na cẍelepon laju'n ẍchixo'l wunak. Ej nin cẍnajank ẍchixo'l smaron txuc. Nin yi awa', ch'im tu' sbne' tetz juk yob. Ya'stzun sbajok tzawe'j jalen cu'n yil tz'ul tx'akx Ryos tac'u'l. Ej nin jalen yil tz'ul tx'akx tac'u'l yi i'tz yi Ryos yi bintzi nin te'tz yi na cawun squibaj cyakil nación bene'n tzi'n wi munt. Qui'c nin jun ajcaw yi nink tz'oc quen ko nk'era'tz tajbil i',” stzun yi juna'tz ban tzaj.
33 Ite'n nin te rata'tz yi tele'n cu'n te'j yi caws quib yi a'lchij tetz. Oque'n nintzun ban yab twi' nintzun el laju'n ẍchixo'l wunak. Ja baj ch'im ta'n chi na baj tan wacẍ, nin ja ac' cunin tan k'ab che'w. Chin xi' nin tzun ban cyakil yi wankil chi yi wankil jun txuc. Nin yi pac', cho'n cunin e' ban chi yi pac' jun q'uil q'uitx.
Yi tule'n yos tu Nabucodonosor
34 “Itzun yi njepon yi juk yob incawsa'tz, ja tzun ul tx'akx Ryos tinc'u'l, nintzun chinxmayin nintz tcya'j. Cha'stzun te tule'n yos swuch'. Ej nintzun wak' ink'ajsbil tetz yi Ryos yi bintzi nin te'tz. Nin ja xcon cobox yole'j wa'n tan tak'le'n k'ej Ryos, na yi i' tetz itz' nin, tetz ben k'ej ben sak.† Dn 2:44; Sal 10:16; Miq 4:7; Lc 1:33.
‘Stz'a'tok yi ca'wl tk'ab i' tetz ben k'ej ben sak, na i' na cawun jalu', nin sbne' opon tunintz.
35 Ej nin ja el intxum tetz yi qui tunin k'usij yi e' wunak swutz i'. Ej nin ja el intxum tetz, yi na ban i' yi tetz tajbil tcya'j tu wuxtx'otx'. Nin cya'l jun yi nink xcye' tan xite'n yi tetz ca'wl; nin cya'l jun yi atk k'ej tan jakle'n tetz yi mbitzuntz yi na ban yi e'chk takle'n yi na ban.’
36 ”Te yi jun rata'tz ule'n nintzun ban yos swuch'. Ej nin ja no'c cyen junt tir tan cawu'n tibaj yi jun balaj tnume'j. Nin ja jalt wi'nin ink'ej. Na ncha'tz yi e' ak'ol wajtza'kl scyuch' yi e' wi'tz ajcaw yi nchicawun tzaj tzinxlaj, yi quibital yi tule'n yos swuch', nintzun e' ult tan injoyle'n, nin tan cyak'uje'n swe'j. Mast cunin tzun imporer jaltz swutz yi sajle'n.
37 ”Cha'stzun te, yi in Nabucodonosor, wi'nin na wak' k'ej Ryos jalu' nin wi'nin na wek ẍchi' i'. Ncha'tz na wak' ink'ajsbil tetz, na i' yi wi'tz Rey yi at jalen tzi'n tcya'j, nin cyakil yi na bnix ta'n, chin tz'aknak cunin,‡ Ex 18:11; Dt 32:4. na cyakil yi e' yi na cyocsaj quib nim, na cho'c juy ta'n. Nin qui na je' k'ab tib jun.”