1 Manjari tinilew Estepan weˈ imam nakuraˈin, paˈinne, “Bennal ke pinaˈinde miyaˈan?” 2 Nambung Estepan, paˈinne, “Meˈ kapungtinaˈihanku duk meˈ kamatettoˈahan, pakalehun bi ku. Paˈessebante kaˈam sabab hininang meˈ kapapuˈante bi awwalley. Tuhan pinudjihin bakas hep pakite si papuˈten bi Ibrahim paglahatne si Mesopotamiyahin. Gaˈ pe iye miyaˈan maglahat si Haran. 3 Paˈin Tuhanin si iye, ‘Ambananun lahatnu iyan duk meˈ kaˈusbahannun, duk hap pī kew si lahat panoloˈanku du kaˈu bang inggehin.’ 4 Hangkan tahalaˈ Ibrahim amban lahatnen duk laˈi iye maglahat si Haran. Pagmatey ne samanen, dinaˈak iye weˈ Tuhanin maglalin pitu si lahat paglahatanbi ne kuweˈitu inin. 5 Gaˈ pe miyaˈan Ibrahim kaˈurungan weˈ Tuhanin bisan dan dangew masagiˈ bulak lahat inin. Saguwaˈ nanggup Tuhanin weˈ pangurungne du lahat inin si iye, duk tepe si iye du duk si meˈ tubuˈnen. Pananggup Tuhan masa miyaˈan, gaˈ pe niyaˈ anak Ibrahim. 6 Paˈin Tuhanin pe si iye, ‘Maglahat du meˈ tubuˈnun si lahat bangsa seddili duk laˈi hinang banyagaˈ siye duk tiniksaˈ teˈed siye weˈ bangsa miyaˈan dem ampat hatus tahun. 7 Saguwaˈ leggaku du bangsa mamanyagaˈ meˈ tubuˈnun. Puwas miyaˈan, paluwasku du siye amban lahat pamanyagaˈan siye miyaˈan duk balik du siye pitu si lahat inin ngisbat aku,’ paˈin Tuhanin. 8 Manjari magjanjiˈ Tuhanin duk Ibrahim duk paˈin Tuhanin pu Ibrahim weˈ subey meˈ lellahin magislam tandaˈ weˈ pasulut siye si pagjanjiˈan miyaˈan. Hangkan paginanakan ne si Isahak, inislam iye weˈ Ibrahim kawalum bahanginen. Si Isahak isab inislam weˈ ne anaknen si Yakub, duk si Yakub inislam isab weˈ ne anakne sampūˈ duk duwehin. Siye ne inin kapapuˈan bangsate bi Yahudihin.

9 “Manjari,” paˈin Estepan, “si Yusup kinimbūhan weˈ meˈ sakanen, meˈ anak si Yakub sinduwehin. Hangkan pinabellihan iye weˈ de hinang banyagaˈ laˈi si lahat Misil. Saguwaˈ Tuhanin laˈi si iye. 10 Pinaluwas iye weˈ Tuhanin amban kēmon kasusehan matekka si iyehin. Inurungan isab iye weˈ Tuhanin kataˈu duk sakaliˈ iye pī paharap si sultan Misilin, sinna sultanin si iye. Hangkan ginellal iye weˈ sultanin gubnul si lahat Misil miyaˈan duk pinabayaˈ iye si meˈ aˈa dem astanaˈnen. 11 Manjari, niyaˈ tekka unus si tibuˈukan lahat Misil duk sampay si lahat Kanaˈan, lahat disi Yakubin. Magtiksaˈ teˈed meˈ aˈahin. Meˈ kapapuˈanten bi gaˈ niyaˈ kapamangan kasuwaˈde. 12 Hangkan pagtakale si Yakub weˈ laˈi si lahat Misil niyaˈ kinakan, dinaˈak weˈ ne pī melli kapamangan meˈ anaknen, meˈ kapapuˈan bangsaten bi, duk inin tagnaˈ papīde si Misilin,” paˈin Estepan. 13 “Kaminduwede ne pī, pakilale ne si Yusup si meˈ pungtinaˈinen. Duk inakahan isab weˈ si Yusup sultanin, hangkan kataˈuhan sultanin ne meˈ kaˈusbahan si Yusupin. 14 Manjari pinasan weˈ si Yusup samanen si Yakub. Dinaˈak weˈ ne si Yakub pī duk kēmon siye magtewtey-anakin hap Misil. Pitumpūˈ duk lime siye kēmon. 15 Hangkan hap pī ne disi Yakub hap Misil. Matey laˈi ne si Yakub si lahat īˈ, duk laˈi du isab matey meˈ anaknen, meˈ kapapuˈan bangsaten bi ne. 16 Tinuranan meˈ bangkeyden pī si Sekem duk laˈi siye kinubul si pagkubulan bakas binelli weˈ Ibrahim awwalley. Binelli miyaˈan weˈ ne amban meˈ kaˈanakan si Hamor laˈi si lahat Sekem.

17 “Pagsōng taˈabut ne waktu pamaluwas siye amban Misilin sa pananggup Tuhan pu Ibrahimin, ekka ne teˈed bangsate bi si Misil. 18 Manjari, niyaˈ pagantiˈ magsultan si lahat Misil, gaˈ kataˈuhanne sabab si Yusup. 19 Inakkalan weˈ ne bangsaten bi duk bininasa manamal weˈ ne meˈ kapapuˈanten bi. Ginagahan siye dinaˈak pinaluwas meˈ anakde madikiˈ-dikiˈin amban dem lumaˈ bu inambanan duk siye ujud matey. 20 Masa miyaˈan, iye panganak pu si Musahin. Nakanak hāp teˈed lella si Musa miyaˈan. Dem tellum bulan katapukan pe iye dem lumaˈ matettoˈanen. 21 Puwas tellum bulan pinaluwas iye amban dem lumaˈ. Saguwaˈ takasuwaˈ iye weˈ anak sultan dayang-dayangin duk hinangne iye anak. 22 Kapanoloˈan si Musa kēmon pangadjiˈ bangsa Misilin duk bantu iye sabab meˈ bissānen duk meˈ hinangannen.

23 “Pagampatptūˈ tahun ne umul si Musahin,” paˈin Estepan, “tapikilne pī mayaman meˈ pagkasine Yahudihin, bangsa Israˈilin. 24 Manjari niyaˈ takitene dambuwaˈ pinapeddiˈan weˈ aˈa bangsa Misil. Hap pī iye nabangan pagkasinen duk binalesan weˈ ne pinapatey aˈa Misilin. 25 Kannalne weˈ tahāti du weˈ meˈ bangsanen weˈ guna Tuhanin iye maluhaya siye, saguwaˈ gaˈ tahātide. 26 Pagsasumuhin, niyaˈ takitene duwangan aˈa Israˈil magsuntuk. Batang siye paghāpne. ‘Bagay,’ paˈinne, ‘saliˈ kaˈam bangsa Israˈil. Weˈey kaˈam magpapeddiˈ?’ 27 Saguwaˈ aˈa mamapeddiˈin, sinōgadan weˈ ne si Musa duk paˈinne, ‘Sine mangurungan kaˈu kapatut magnakuraˈ si kamihin? Weˈey kaˈu subey mangahukum kamihin? 28 Weˈ batang ku isab papateynu kuweˈ pamapateynu aˈa Misil diˈilewin?’ 29 Pagkale si Musa inin, talew iye peggeˈ kataˈuhan hatiˈ bakas pamapateyne aˈa Misilin. Hangkan lahi iye amban Misil duk maglahat iye si Midiyan. Paglaˈi iye, maganda iye duk anakan iye duwe lella.

30 “Manjari,” paˈin Estepan, “paglabey ampatpūˈ tahun tiggelan si Musa laˈi si lahat Midiyan miyaˈan, niyaˈ malaˈikat Tuhanin pabagala si iye dem kayat ebbut si poˈon puhung. Laˈi miyaˈan si lahat makagindew-gindew tapit si punu Turusina. 31 Ulaliˈ teˈed si Musa si takitene miyaˈan, hangkan pī iye patapit ngalilingne. Manjari takalene suwala Tuhanin amban dem ebbutin. Paˈin suwalahin, 32 ‘Aku Tuhan inisbat weˈ meˈ kapapuˈannun, si Ibrahim, duk Isahak, duk si Yakub.’ Migpid si Musa hawal talewnen duk gaˈ iye makatawakkal mayam. 33 Paˈin Tuhanin si iye, ‘Luwasanun tehompaˈnun peggeˈ antag panenggehannu iyan bulak sutsi.’ 34 Manjari paˈin Tuhanin pe, ‘Takiteku paminasa si meˈ aˈaku laˈi si lahat Misilin. Takaleku pamuhunden duk duwaˈi ku pitu maluwas siye. Dayiˈ kew, daˈakte kew hap Misil.’

35 “Na,” paˈin Estepan, “si Musa hep inin bakas tinayikutan meˈ aˈa Israˈilin. Jinampa iye weˈ de. Paˈinde si iye, ‘Sine mangurungan kaˈu kapatut magnakuraˈ si kamihin? Weˈey kaˈu subey mangahukum kamihin?’ Si Musa hep dinaˈak Tuhan magnakuraˈin duk mamaluhaya meˈ kapapuˈanten bi,” paˈin Estepan. “Duk tinabangan iye weˈ malaˈikat takitene si poˈon puhung makayatin. 36 Binoˈo weˈ ne meˈ kapapuˈanten bi, meˈ bangsa Israˈilin, paluwas amban Misil, lahat pamanyagaˈan siyehin. Maghinang iye meˈ hinangan balakatan duk meˈ hinangan makaˈulaliˈ laˈi si Misil duk laˈi si Tahik Peyat, duk damikkiyan laˈi dem lahat makagindew-gindewin dem ampatpūˈ tahun. 37 Si Musa ne inin bakas magpaˈin si meˈ kapapuˈanten bi, bangsa Israˈil, ‘Si pasōngan mapiyu du Tuhanin si kaˈam dambuwaˈ nabi kuweˈ akuhin, duk aˈa bangsabi du iye.’ 38 Si Musa ne inin,” paˈin Estepan, “malaˈi magtuhut duk meˈ kapapuˈanten bi dem lahat makagindew-gindew īˈ. Duk laˈi isab iye duk malaˈikat mamissā si iye diyataˈ punu Turusinahin. Iye makasangka meˈ lapal Tuhan mangurung umulin supaya tapangurungne si kite bi.

39 “Saguwaˈ meˈ kapapuˈanten bi,” paˈin Estepan, “gaˈ siye mabayaˈ patuhut pu si Musa. Tinayikutan iye weˈ de duk kabayaˈanden weˈ tabalik siye pī si lahat Misil. 40 Manjari peggeˈ tiggel si Musa laˈi diyataˈ punu, paˈinde pu si Harun, ‘Hinanganun kite bi meˈ tuhan-tuhan duk siye padehellu moˈo kite bi. Gaˈi kataˈuhante bi bang ine ne maˈumantag pu si Musa bakas mamoˈo kite bi paluwas amban Misilin.’ 41 Masa miyaˈan hep,” paˈin Estepan, “pangahinangde limbagan si bantuk anak sapiˈin. Magkuluban siye si limbagan miyaˈan duk maglami-lami siye pamahadjede hinangan bakas tanganden. 42 Hangkan hep tinayikutan siye, meˈ bangsa Israˈilin, weˈ Tuhanin. Duk pinasagadan siye weˈ ne numba meˈ poteˈan diyataˈ langitin. Inin pinasulat weˈ Tuhan dem kitab kanabihanin, pinaˈin,

44 “Laˈi si lahat makagindew-gindew īˈ,” paˈin Estepan, “niyaˈ lumaˈ kuwit hayep panambahayangande Tuhanin peggeˈ si lumaˈ miyaˈan panaˈanan Tuhanin. Hininang lumaˈ miyaˈan sa pangandaˈakan Tuhan si Musahin, ilekkat bakas pinakitehan si iyehin. 45 Manjari lumaˈ miyaˈan inambanan weˈ de si meˈ tubuˈde magpangkat-mamangkatin. Duk binoˈo miyaˈan weˈ meˈ kapapuˈanten bi padiyalemde duk si Yussaˈ mapitu si lahat inin, pagubus ne patahalaˈ Tuhanin meˈ kabangsa-bangsahan seddili maglahat matuˈuhin. Duk lumaˈ miyaˈan tuˈu pe sampay masa pagsultan si Daˈudin. 46 Kasulutan Tuhanin pu si Daˈud. Maˈid si Daˈud ngahinang lumaˈ para si Tuhanin, iye isab asal pagtuhanan papuˈten bi, si Yakub. 47 Saguwaˈ iye mangahinangan Tuhan lumaˈin, si Sultan Sulaiman.

48 “Saguwaˈ Tuhan Tamanan Malangkewin,” paˈin Estepan, “gaˈi patennaˈ dem meˈ lumaˈ hinangan manusiyaˈ. Bakas tasulat weˈ dambuwaˈ nabi pinaˈin Tuhanin. Paˈinne,

51 Manjari paˈin Estepan si meˈ kakunsihalanin duk si meˈ aˈahin, “Tuwas pahāp kōkbi iyan. Ateybin atey gaˈi nuhut Tuhan. Duk bisu pahāp meˈ tayingebi iyan. Gaˈi pakalebi lapal Tuhanin. Kuweˈ du kaˈam meˈ kapapuˈanbi masaley. Gaˈi du isab pakalebi Niyawa Sutsihin. 52 Niyaˈ ke bisan dambuwaˈ nabi gaˈ bininasa weˈ meˈ kapapuˈanbin? Gaˈ. Pinapatey weˈ de masa awwalley meˈ aˈa dinaˈak Tuhan malataˈ sabab papitu daraˈakanne mabentelin. Duk pagtapitu ne daraˈakanne miyaˈan, pinagbuddihan iye weˈ bi duk pinapatey weˈ bi. 53 Kaˈam iyan, kaˈam ne makasangka saraˈ Tuhan amban malaˈikatin, saguwaˈ kaˈam ne manggaˈi manuhut saraˈin.”

54 Pagkale meˈ kakunsihalanin pinaˈin Estepan miyaˈan, astel teˈed siye duk pagtageˈotde meˈ impenden hawal astelden. 55 Saguwaˈ Estepan pagbayaˈan weˈ Niyawa Sutsihin; mayam iye padiyataˈ langit duk takitene sahaya Tuhanin duk si Isa nengge si kanawanan Tuhanin. 56 “Payamanun bi,” paˈin Estepan. “Takiteku luka surgaˈin duk takiteku si Isa, Anak Manusiyaˈin, nengge si kanawanan Tuhanin.” 57 Saguwaˈ magellang meˈ aˈahin papales. Tinampengan weˈ de meˈ tayingeden duk gaˈi takalede binissā Estepanin. Duk magtawus siye kēmon pī nudju iye. 58 Pinaglalasan iye weˈ de pī si luwasan puweblo Awrusalam miyaˈan. Manjari paglaˈi si luwasan tinagnaˈan ne weˈ de pinagtibagan si Estepan duk batu. Meˈ aˈa manaksiˈin, hātinen meˈ manibag iye duk batuhin, iluwasan weˈ de meˈ badjuˈden duk binettad weˈ de si antag bettis dambuwaˈ lella bataˈ inēnan si Saul. 59 Sasang si Estepan pinagtibagan weˈ de, nabbut iye si Panuhutanin, paˈinne, “O Isa, Panuhutankun, tayimaˈun niyawakun.” 60 Manjari nengge iye duk tuˈutne duk ngalingan iye papales, paˈinne, “O Tuhan, daˈa siye leggahun sabab dusede inin.” Pagubus inin paˈinne, magtawus iye matey.