□2:2 «Séning ejir-emelliringni, tartqan japaliringni hem sewr-taqitingni, rezil ademlerning qilmishlirigha chidap turalmaydighanliqingni... bilimen» — bu toluq söz elchige éytilghini bilen shübhisizki, pütkül jamaetke (bir adem süpitide) éytilidu.
□2:5 «... bolmisa yéninggha kélimen we towa qilmisang chiraghdéningni jayidin yötkiwétimen» — Efesusta hazir jamaet bolmayla qalmay, hetta sheher özi xarabilik bolidu.
□2:6 «Men Özüm nepretlinidighan Nikolas terepdarlirining qilmishliridin senmu nepretlinisen» — «Nikolas terepdarliri»ning kim ikenliki hazir éniq emes. Beziler ularni «Ros.», 5:6-ayettiki «Nikolas» isimlik jamaet xizmetkari bilen munasiwetlik dep qaraydu; lékin bizningche buninggha éniq ispat tépilmidi. Héchbolmighanda ular étiqadchilarni jinsiy buzuqluqqa azdurmaqchi bolghanidi (14-15-ayetni körüng).
□2:8 «Izmir» — kona ismi «Smirna».
■2:8 Yesh. 41:4; 44:6; Weh. 1:17.
□2:9 «... Yehudiy emes turup özlirini Yehudiy dewalghan, Sheytanning bir sinagogi bolghanlarning töhmetlirinimu bilimen» — impérator Domitiyan höküm sürgen bezi waqitlarda birsi özining Yehudiy ikenlikini ispatliyalsa, ziyankeshlikke uchrimasliqi kérek dégen bir qanun küchke ige idi; shübhisizki, bezi «étiqadchilar» we bashqilar bu qanundin qalaymiqan paydilinip ziyankeshliktin qéchip, shundaqla bashqilarghimu ziyan yetküzgenidi.
□2:14 «munasiwetlik ayetler» — «Chöl.» 22-24-bab, 31:16.
■2:14 Chöl. 22:23; 24:14; 25:1; 31:16.
■2:16 Yesh. 49:2; Ef. 6:17; Ibr. 4:12; Weh. 1:16.
□2:17 «ghelibe qilghuchilar bolsa yoshurup qoyghan mannadin bérimen we herbirige birdin aq tash bérimen» — «manna» —ـ Israillar chöl-bayawanda yürgen waqtida Xuda ulargha asmandin chüshürgen kündülük uzuqluq idi («Mis.» 16:32-36-ayetlerge we «Yh.» 6:48-58-ayetlerge qaralsun).
□2:20 «munasiwetlik ayetler» — «1Pad.» 16-, 18-19-, 21-bab.
□2:22 «mana, Men uni éghir késel ornigha tashlap yatquzimen» — grék tilida: «mana, Men uni kariwatqa tashlaymen».
□2:23 «uning perzentlirinimu ejellik késel bilen urimen» — «perzentliri» bolsa jismaniy yaki rohiy jehettinmu bolushi mumkin. «barliq jamaetler niyet-nishanlarni we qelblerni közitip tekshürgüchining Özüm ikenlikimni... bilidu» — «niyet-nishanlar» — grék tilida «börekler» bilen ipadilinidu. «munasiwetlik ayet» — «Yer.» 17:10.
■2:23 1Sam. 16:7; 1Tar. 28:9; 29:17; Zeb. 7:9; 62:12; Yer. 11:20; 17:10; 32:19; Mat. 16:27; Ros. 1:24; Rim. 2:6; 14:12; 2Kor. 5:10; Gal. 6:5; Weh. 20:12.
□2:27 «U ularni tömür kaltek bilen padichidek bashqurup,...» — yaki «U ularni shahane tömür hasa bilen padichidek bashqurup,... ». «U ularni ... sapal qachilarni urup chaqqandek tarmar qilidu» — bu ayet «Zeb.» 2:9-ayettin élin’ghan bolup, bu yerdiki «ular» Xuda bilen qarshilashqan «yat eller»ni körsitidu. «munasiwetlik ayetler» — «Zeb.» 2:8-9, «Weh.» 12:5, 19:15.