1 Jesus iweḏi ijâaˀan, heḏi Judea nangepiye namääḏi Jordan pꞌoˀ pꞌä̖́näpiye naphaḏe. Iwe wây-á báyékí tꞌowa iví núˀ dívíwéˀgeˀan, heḏi hä̖̂ä̖ḏi waa iˀan waagi in wáˀ ovâyhá̖ˀan.

2 Heḏi wên Pharisee tꞌowa ûnpówáḏí óetsikaˀyan, “Ti híwó namuu wí sen nakhóhtsa̖a̖ˀä́ndiˀ iví kweevíˀweḏi ithaaweejé-íḏí? Hân iˀ tsontun natû̖ˀ?” Gin ditú̖ Jesus óetayi̖ˀníḏí, tigúba híwóhpí natu̖hpee-í. 3 Jesus-di ovâytsikaˀyan, “Hân Moses-di wovâyjôn?” 4 Indi óetu̖ˀan, “Moses-di nä́ˀin tun dînjoeˀan: Wí sen wên khóhtsa̖a̖wije taˀnin itaˀnamí heḏi handiḏi iví kwee ijoeˀa̖mí.” 5 Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Hewänbo Moses-di haˀwâagi wovâytaˀkꞌûˀ gá tꞌôeyanpíˀin ímuuḏân, unbí kwiyä̖ˀ bînwänpijoekanmáaḏíboˀ. 6 Hewänbo oe tsꞌanpáaḏé nanân diwe Jôesi Táḏáḏí sendáḏí kwee-áḏí ovä̂nkhíjé. 7 Heḏi natú̖ wí sen ikhóˀyâ̖ˀḏáhoˀ, iví táḏá-á iví jíyá-á ijoeˀa̖míˀin ûnkhâyˀä̖ˀ. 8 Heḏiho iˀ sendá iˀ kwee-á wêe tûu ûnpꞌoeḏa̖ˀ dapoeˀo, heḏiho wíje wíḏamuupí, wêeḏa̖ˀ damuu. 9 Heḏânho in toˀwên Jôesi Táḏáḏí ovä̂nwónnindá toˀwí wänbo wíˀûnkhâyˀä̖hpí ovä̂nweejé-íˀin.”

10 Iˀ tewhá ee diwáytsꞌûndi iví khä̖geˀnindi nä́ˀi híˀ i̖ˀgeḏi óetsikaˀyan. 11 Heḏi ovâytu̖ˀan, “Wí sen iví kwee ijoeˀandi wíyá kwee-áḏí ikhóˀyâ̖ˀḏá, iví kweevíˀpiye tꞌaywó iˀoˀ. 12 Iˀ kwee wáˀ, iví sen ijoeˀandi wíyá sendáḏí ikhóˀyâ̖ˀḏá, iví senbíˀpiye tꞌaywó iˀoˀ.”

13 Wên tꞌowa inbí áyyä̖̂ä̖ Jesus-víˀwe dâykán iˀḏi ovâytä̖ä̖gé-íḏí, heḏi iví khä̖geˀnindi in tꞌowa ovâytꞌeˀyandi ovâytu̖ˀan haˀwâa wíḏívíˀa̖mípí. 14 Heḏi Jesus-di in khä̖geˀnin háa dívíˀoˀin ovâymûˀḏi inbíˀpiye híhchan wínacha̖a̖pí, heḏi ovâytu̖ˀan, “In hí̖ˀínnin áyyä̖̂ä̖ navíˀpiye binkä̖ˀä̖ä̖mä́ä, wívînkhâ̖a̖ˀa̖mípí, gá toˀwên nä́ˀin áyyä̖̂ä̖ waaginbá dimuuˀindá Jôesi Táḏávíˀin ûmuuḏân. 15 Taˀgendi wâytu̖máa, toˀwí wänbo Jôesi Táḏávîˀ wínapúuwípí wí hínchä̖̂ä̖ˀiˀ ay waagibá iwä̖yu̖píḏí.” 16 Heḏáháˀ in áyyä̖̂ä̖ ovâybaˀaahógiḏi wíˀínbo ovâytä̖geḏi ingîˀ ovâyjûusuˀan.

17 Pꞌóegé wíyá Jesus natsꞌanmän dihayḏi wí sen ivíˀweä̖ä̖ navíˀpiye binkä̖ˀä̖ä̖piye iˀä̖ä̖kán, heḏi idégeˀdisógeḏi óetu̖ˀan, “Híwóˀdi há̖hkandiˀ, hân dáyˀa̖mí heḏânho in wówátsi nahándepíˀin donkáyjíḏí?” 18 Jesus-di óetsikaˀyan, “Háaḏan naa híwóˀdi gin dítu̖ˀoˀ? Jôesi Táḏáḏa̖ˀmân híwóˀdi namuu, wíyá toˀwí-á joe. 19 Jôesi Táḏáví tsontun ho mântaa. I-á natú̖ wívîntꞌowatꞌahá̖a̖nú-ípí, wíyá toˀwíví kwee-áḏí háa sendáḏí wíˀúvíwhohkwomáˀve-ípí, wíˀúvísä̖ˀmamípí, tꞌowaví̖ˀgeḏi wíˀúvíhójoˀa̖mípí, hójo waagiḏibo tꞌowaví hä̖ä̖wí wívînhóenípí, unbí táḏá-á jíyá-á bînˀaˀginmáˀve-í.” 20 Óetu̖ˀan iˀ sendi, “Há̖hkandiˀ, naa enúkáy omuuḏiboˀ tꞌä̖hkí nä́ˀi tsontun dóˀaˀgin.” 21 Jesus-di sígíḏí taˀgebo óemúndeḏi óetu̖ˀan, “Waˀḏi wây-á háawên útáy biˀa̖míˀin. Jaho ópûn, hä̖ä̖wí úkwꞌóˀdi tꞌä̖hkí mänku̖ˀchꞌâaní, heḏi iˀ chä̖ˀ mänhógiˀiˀ in tꞌowa sehkanäwó diwówájiˀin ovâymä̂äní, heḏânho oe makówá koḏitꞌowa unmúuníḏí. Heḏi nâaku̖ˀchꞌáaḏá ovâymä́giḏá naa-áḏí ókä̖ˀve.” 22 Nä́ˀin natꞌoe ihayḏi iˀ sen naboˀaatsꞌaypóe, heḏi iví píˀnä́ khóˀjé ûnkháapóeḏí iweḏi namää, gá báyékí hä̖ä̖wí ûnkwꞌôndân heḏiho wínaku̖chadaˀpí.

23 Jesus ipu̖wä̖béemáa, heḏi iví khä̖geˀnin itu̖ˀan, “Báyékí kâyˀin namuu wí toˀwí nakoḏitꞌowamuuˀi háa Jôesi Táḏá natú̖ waa dívíˀa̖míḏí heḏânho ovâyˀaywoeníḏí.” 24 Nä́ˀi híˀḏí in khä̖geˀnin ovâyháaˀan, hewänbo Jesus-di wíyá ovâytu̖ˀan, “Naví ây, ívíwo nabâapuˀwan wí toˀwí háa Jôesi Táḏá natú̖ waa iˀa̖míḏí heḏânho ônˀaywoeníḏí. 25 Nabâapuˀwan wí kamä́yo wên agúusa tsípho i̖ˀge natsꞌú̖u̖níḏí, hewänbo shánkí nabâapuˀwan wí toˀwí koḏitꞌowa namuuˀi háa Jôesi Táḏá natú̖ waa iˀa̖míḏí heḏânho ônˀaywoeníḏí.” 26 Näbâa shánkí ovâyháaˀan in khä̖geˀnin, heḏi wíˀnä́ táye dívítsikaˀyan, “Gin namuuḏá to-an ûnkoḏi ûnˀaywondee-íḏí?” 27 Jesus-di taˀgebo ovâymúndeḏi ovâytu̖ˀan, “Toˀwí wänbo wíˀbo wíˀûnkoḏipí. Jôesi Táḏáḏa̖ˀmân ûnkoḏi tꞌowa ovâyˀaywoeníḏí. Jôesi Táḏá-á hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí ûnkoḏi iˀa̖míḏí.”

28 Peter-di óetu̖ˀan, “Úhanginná hä̖ä̖wí tꞌä̖hkí âyjoeˀannin u̖-áḏí gimú-íḏí.” 29 Jesus-di ovâytu̖ˀan, “Taˀgendi wâytu̖máa, naa omuuḏibo heḏá Jôesi Táḏáví híwóˀdi tun ûnmuuḏibo-á, toˀwí ijoeˀandi iví tewhá, háa iví tíˀûuwindá páˀḏâyindá, háa iví táḏá-á jíyá-á, háa iví ây-á, háa iví nava-á, 30 i-á taˀgendi tä̖gintä̖ (100) maˀkwꞌanukí shánkí ihóení, tewhá-á, tíˀûuwindá páˀḏâyˀindá, jíyáˀindá, ây-á, nava-á — heḏá itꞌôephaḏekhâymáa iví wä̖yu̖ ûnmuuḏi. Tꞌä̖hkí nä́ˀi ihóení waˀ nä́ä oepáa kꞌayḏi nawówájiˀ ihayḏi, heḏá iví wówátsi nä́ä oepáa kꞌayḏi ûnboˀwan dihayḏá wówátsi nahándepíˀindá ikáyjí. 31 Hewänbo báyékí tꞌowa nää pꞌóˀḏéḏíˀin dimuu waa díncha̖a̖ˀindá tíˀúugéˀin dipúuwí; heḏi báyékí tꞌowa-á nää tíˀúugéˀin dimuu waa díncha̖a̖ˀindá pꞌóˀḏéḏíˀindá dipúuwí.”

32 In pꞌóegé dimän Jerusalem búˀpiye, heḏi iví khä̖geˀninbí páaḏé Jesus namän. In khä̖geˀnindá wíḏínhanginnáhpí háa dívíˀánshaaˀa̖míˀin, heḏá in wéˀgen tꞌowa iví tíˀúugé dimännindá dikhunwôedaˀ. In tä̖ˀḏi wíje khä̖geˀnin ivíˀpiye wíyá ovâyhângeˀan, heḏi háa ûnpúwágíˀoˀin ovâytu̖ˀan. 33 Natú̖, “Bítꞌôeyan, nää-á Jerusalem-piye gimän, heḏi naa, tꞌä̖hkí tꞌowagîˀ oˀaypu̖yä̖ˀiˀ omuuˀiˀ tꞌowaḏi díkáaní in owhaˀ pꞌóˀḏéḏíˀindá heḏá in Huḏíyoví khuu dâyhá̖ˀoˀindá inbí mange. Indáho ditú̖u̖ní naa dînkhâyˀä̖ˀ ochuu-íˀin, heḏá in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowaví mangá díkáaní. 34 Nä́ˀindi dînpꞌáhkaakhâymáa, heḏá díˀohphaykhâymáa. Púwhí̖ˀdí díwhä̖ḏikhâymáa, heḏá díkheˀkhâymáa. Hewänbo poje thaa iwe owáywówápúuwí.”

35 Ihayḏibá James-áḏí John-dáḏí Zebedee-ví ây damuuˀin Jesus-víˀpiye damää, heḏi óetu̖ˀan, “Há̖hkandiˀ, naˀin hä̖ä̖wí gadapúuwí heḏi u̖ˀḏi dînˀa̖míˀin gadaˀ.” 36 Ovä̂ntsikaˀyan, “Hä̖ä̖-an dadaˀ wä̂nˀa̖míˀin?” 37 Óetu̖ˀan, “Owáy untsondisogeḏee ihayḏi, naˀin uví khóe gamúuníˀin gadaˀ, wêe koˀḏíngéḏí, wêe-á yä̖́ˀmä́ngéḏá.” 38 Jesus-di ovä̂ntu̖ˀan, “Undá wíḏä́nhanginnáhpí hä̖ä̖wí dadaˀin. Ti dä́nkoḏi dä̂ntꞌôephaaḏé-íḏí naa dontꞌôephaḏekhâymáa waabá? Heḏi naa hä̖ä̖wí kháaˀi donphaḏekhâymáa waabá, ti dä́nkoḏi dä̂nphaaḏé-íˀin?” 39 Óetu̖ˀan, “Gä́nkoḏi-ákun.” Jesus-di ovä̂ntu̖ˀan, “Taˀgendi undá wáˀ dä̂ntꞌôephaḏekhâymáa, heḏá hä̖ä̖wí kháaˀi dä̂nphaḏekhâymáa, naa dînpúuwí waabá. 40 Hewänbo naa wíḏînkꞌóepí naví khóe wä̂ndeˀmamíˀin koˀḏíngéḏá yä̖́ˀmä́ngéḏá. Jôesi Táḏáḏa̖ˀmân ûnkꞌóe ovâydeˀmamíḏí toˀwên ha̖ˀmin dimúuníḏí.”

41 In wéˀgen tä̖ khä̖geˀnin James-á John-dá inbí híˀ i̖ˀgeḏi dínhanginpóe ihayḏi inbíˀpiye ditꞌayyaapóe. 42 Heḏiho Jesus tꞌä̖hkí iví khä̖geˀnin iwéˀgeˀandi ovâytu̖ˀan, “Únhanginná in Huḏíyo dimuupíˀin tꞌowaví tsonnin hânho ditsontꞌóe, heḏá inbí tꞌowa-á ovâytsonmáˀve-íˀindá diwänpidaˀ. 43 Hewänbo undá wíˀúnkhâyˀä̖hpí ha̖ˀmin ímúuníˀin. Toˀwí un diweḏi hayˀi namúuníˀin nadaˀḏá, i-á unbí khä̖geˀdiḏa̖ˀ namúuníˀin ûnkhâyˀä̖ˀ. 44 Heḏi toˀwí pꞌóˀḏéḏîˀ namúuníˀin nadaˀḏá, i-á wí pantꞌôeˀi un tꞌä̖hkígîˀ waagiˀbá namúuníˀin ûnkhâyˀä̖ˀ. 45 Naa wänboˀ, tꞌä̖hkí tꞌowagîˀ oˀaypu̖yä̖ˀiˀ omuuˀi-á oˀä̖ä̖ tꞌowa dovâykhä̖geˀnamíḏí, indi naa díkhä̖geˀnamíḏá joe. Oˀä̖ä̖ ochuu-íḏí, heḏá naví wówátsi-á dáywáˀâa-íḏí tꞌä̖hkí tꞌowa dínkoeḏí-íḏí inbí tꞌaywóˀdi iweḏi dimaˀpꞌä́níḏí.”

46 Oe Jericho búˀ Jesus iví khä̖geˀnindáḏí báyékí tꞌowa-áḏí dipówá, heḏi iweḏi dipeemän dihayḏi wí sen tsíˀtꞌaaˀi namuuˀiˀ owáy pꞌôe hángé wáy nahä̖ä̖daˀä́n, i-á Bartimaeus gin nakhá̖wä̖́, Timaeus-ví ay ûnmuuˀiˀ. 47 Bartimaeus-á natꞌoe Jesus oe Nazareth búˀwi naˀä̖ˀin, heḏi itu̖wí̖nú, “Jesus, u̖ David-ví ây iweḏiˀiˀ unmuuˀiˀ, navíˀpiye ósehkanäpuwave.” 48 Báyékí tꞌowaḏi iˀ sen óetꞌeˀyandi óetu̖ˀan, “Hânda̖ˀdiboˀ.” Hewänbo i-á shánkí kaygá itu̖wí̖nú, “U̖ David-ví ây iweḏiˀiˀ unmuuˀiˀ, dísehkanäˀan.” 49 Jesus iwóyí̖ˀdí ovâytu̖ˀan, “Bintu̖ˀan naˀä̖ä̖-íḏí.” Indi iˀ tsíˀtꞌaaˀiˀ óetu̖ˀan, “Jesus-di wóetu̖hkánmáa. Ówí̖nú, óhíhchanpuwave.” 50 Iˀ sen iví kꞌéwéˀin to ipꞌä̖́ḏi, heḏi wesebo iwí̖núḏí Jesus-víˀpiye namää. 51 Jesus-di óetsikaˀyan, “Hânnan wînˀa̖míˀinnan undaˀ?” Iˀ sendi óetu̖ˀan, “Gá dînkeepúuwíˀinnân odaˀ, Nanbí sedó.” 52 Jesus-di óetu̖ˀan, “Ópûn, uví wä̖yu̖ úmuuḏânkun unwówa.” Heḏi wesebo iˀ sen ûnkeepóeḏí Jesus-áḏí namää.