YAHIYA
YAHIYA
Pahāti
In nagsulat sin būk ini iban sin manga sulat 1, 2, 3 Yahiya iban būk pagngānan Pagpanyataꞌ, amuna hi Yahiya, amu in mulid kalasahan hi Īsa. (Kitaa ha bāb 21, ayat 20, 24) Ha tagnaꞌ in siya mangangawaꞌ istaꞌ sagawaꞌ pagꞌtawag hi Īsa kaniya, binīn niya in hinang niya sartaꞌ miyagad na siya kan Īsa. In hi Yahiya, anak hi Sibidi, iban taymanghud hi Yaꞌkub, amu in piyatay hi Sultan Hirud Antipas (Kitaa ha būk Kiyawakilan 12:12)
In Baytaꞌ Marayaw siyulat hi Yahiya mamaytaꞌ sin hi Īsa amuna in piyagbahasa Parman sin Tuhan, karnaꞌ in manga himumūngan iban hinduꞌ hi Īsa amu in magpanyataꞌ ha manga mānusiyaꞌ sin in Tuhan duun kakitaan kan Īsa. In maksud sin būk ini mamaytaꞌ sin kasabunnalan ha supaya in manga tau amu in makabacha ha ini, magparachaya sin hi Īsa amuna in kiyajanjiꞌ sin Tuhan manglappas ha manga mānusiyaꞌ. Lāgiꞌ hisiyu-siyu in magparachaya iban mangandul kaniya awn tantu kabuhiꞌ nila.
1
Hi Īsa Almasi in Piyagbahasa Parman Iban Ilaw
1 Asal ha tagnaan, yaun na in Parman, iban in Parman asal naghahambuuk iban Tuhan, karnaꞌ in Parman amu na in Tuhan. 2 Iban asal dayn ha panagnaan pa, naghahambuuk na in Parman iban Tuhan.
3 In unu-unu katān naawn, piyaawn sin Parman dayn ha kabayaan sin Tuhan. Wayruun hangsulag unu-unu in naawn bang bukun guwaꞌ dayn ha Parman. 4 Damikkiyan in Parman amuna in puunan sin kabuhiꞌ sabunnal, iban in puunan sin kabuhiꞌ sabunnal amuna in ilaw dumihil sawa pa pikilan sin mānusiyaꞌ. 5 In ilaw ini sumiꞌnag na ha lawm sin katigidluman ha lawm dunya, iban in katigidluman diꞌ makapūng sin ilaw ini.
6 Manjari awn hambuuk tau kiyawakilan sin Tuhan. In ngān niya hi Yahiya. 7 Diyaak siya sin Tuhan mamaytaꞌ pa manga tau pasal sin ilaw ini, ha supaya in mānusiyaꞌ katān makarungug iban magparachaya sin baytaꞌ pasal sin ilaw. 8 Bukun hi Yahiya in piyagbahasa ilaw. Karnaꞌ in siya naraak sadja mamaytaꞌ pasal sin ilaw. 9 Na, in Parman amuna tuud in bunnal ilaw, amu in limahil mari pa dunya dumihil kasawahan pa pikilan sin mānusiyaꞌ katān.
10 Sagawaꞌ sin dī siya ha dunya walaꞌ siya kīla sin manga mānusiyaꞌ, minsan da siya in nagpapanjari sin unu-unu katān dayn ha kabayaan sin Tuhan. 11 Miyari siya pa hulaꞌ napīꞌ niya hulaan, sagawaꞌ minsan in manga pagkahi niya hangka-bangsa, walaꞌ da timaymaꞌ kaniya. 12 Sagawaꞌ hisiyu-siyu in timaymaꞌ ha amu in piyagbahasa Parman iban nagparachaya isab kaniya, dīhilan niya sila kapatutan mahinang manga anak sin Tuhan. 13 Ampa in kahinang kanila anak sin Tuhan bukun biyaꞌ kaagi sin pagꞌanak sin tau dī ha dunya, amu in guwaꞌ dayn ha kabayaan atawa gantaꞌ sin mānusiyaꞌ. Sagawaꞌ mahinang sila manga anak sin Tuhan dayn ha kabayaan sin Tuhan.
14 Manjari in piyagbahasa Parman nagbaran mānusiyaꞌ, limahil mari pa dunya iban himangka-hulaꞌ kātuꞌniyu. Jukup in kasi-lasa niya iban siya in magpakitaꞌ sin katān kasabunnalan. Kītaꞌ namuꞌ in sahaya iban kawasa niya amu in sahaya iban kawasa matūp tuud ha hambuuk-buuk Anak Tuhan.* 1:14 In gulal ini asal gulal hi Īsa ha waktu way pa siya limahil mari pa dunya, way pa nagbaran mānusiyaꞌ. (Kitaa ha būk Yahiya 17:5)
15 Hi Yahiya in namaytaꞌ pasal sin amu in piyagbahasa Parman. Namichara siya matanug, laung niya, “Siya na ini in bakas piyagꞌiyan ku kaniyu. Laung ku, ‘Siya in sumunud kākuꞌ, sagawaꞌ labi in kawasa niya dayn kākuꞌ, sabab in siya asal awn na ha walaꞌ pa aku natau.’ ” (Amu yan in baytaꞌ hi Yahiya.)
16 Pagga jukup in kasi-lasa niya, in kitaniyu katān awn kahampitan. Magdurugang in tulung-tabang niya kātuꞌniyu amu in iꞌhilas tuud sin atay niya. 17 Hi Musa in nagpasampay pa manga mānusiyaꞌ sin saraꞌ piyanaug sin Tuhan, sagawaꞌ hi Īsa Almasi† 1:17 In hāti sin Almasi amu in hambuuk-buuk kiyajanjiꞌ sin Tuhan manglappas ha manga tau iban magbayaꞌ dī ha dunya., amu in piyagbahasa Parman in nagpasampay pa manga mānusiyaꞌ sin kasi-lasa iban sin kasabunnalan sin Tuhan. 18 Wayruun mānusiyaꞌ in nakakitaꞌ ha Tuhan, luwal da amu in hambuuk-buuk Anak niya, karnaꞌ in siya asal amuna tuud in Tuhan. Siya in nagpaingat ha manga mānusiyaꞌ pasal sin Tuhan Amaꞌ niya, sabab in sila asal hambuuk da.
In Baytaꞌ hi Yahiya Magliliguꞌ
(Mat. 3:1-12; Mk. 1:1-8; Lk. 3:1-18)
19 Manjari biyaꞌ ha ini in baytaꞌ hi Yahiya pasal sin Almasi. Awn hambuuk waktu diyaak sin manga Yahudi, amu in nagkakaput saraꞌ agama ha Awrusalam (Baytal Makdis), in manga imam iban sin manga tau mananabang ha manga imam, madtu kan Yahiya mangasubu bang hisiyu tuud siya.
20 Walaꞌ naglibun hi Yahiya kanila. Biyaytaan niya sila sin kasabunnalan, laung niya, “Bukun aku in Almasi.”
21 Laung nila, “Bang kaw bukun in Almasi, hisiyu kaw tuud? Ikaw bahaꞌ hi Ilyas?”‡ 1:21 In hi Ilyas hambuuk nabi sin waktu nakauna yadtu pagꞌaadatan tuud sin manga Yahudi sabab in siya way miyatay. Iyangkat siya sin Tuhan narā pa lawm sulgaꞌ. Iban ha paghinduꞌ sin manga Yahudi in hi Ilyas ini magbalik mari pa dunya mamaytaꞌ ha manga tau pasal sin masuuk na in adlaw mahuli.
“Bukun,” in sambung hi Yahiya.
“Ikaw ka in nabi amu in tiyatagaran sin bangsa natuꞌ Israil?”
“Bukun,” in sambung hi Yahiya.
22 Laung sin manga imam, “Na, baytai kami bang hisiyu kaw, sabab subay tuud awn hikabaytaꞌ namuꞌ pa manga tau nagdaak kāmuꞌ miyari. Baytai kami sin pasal mu bang hisiyu kaw tuud.”
23 Siyambungan sila hi Yahiya sin manga lapal-kabtangan amu in sibuꞌ tuud iban sin baytaꞌ kiyasulat hi Nabi Isayas ha lawm Kitab. Laung niya,
“Aku in tau manawag-tawag ha hulaꞌ paslangan mahunit paghulaan.
Laung ku ha manga tau, ‘Pabuntula niyu in dān labayan sin Panghuꞌ§ 1:23 Hāti niya subay pabuntulun na sin manga tau in kawl-piil nila iban palanuun nila na in lawm atay nila, sabab masuuk na dumatung in Panghuꞌ.!’ ”
24 Na, in manga imam naraak sin manga Parisi, amu in hambuuk tumpuk sin magkakaput sin saraꞌ agama Yahudi, nangasubu na isab kan Yahiya. 25 Laung nila, “Bang kaw bukun in Almasi atawa hi Ilyas atawa in nabi amu in piyagtatagaran sin bangsa natuꞌ Yahudi, maytaꞌ kaw mangliguꞌ ha manga tau?”
26 In sambung hi Yahiya, “In aku miyari nangliguꞌ ha manga tau sin tubig. Sagawaꞌ awn hambuuk tau in labi dayn kākuꞌ. Yan siya limalamugay kaniyu, saꞌ diꞌ niyu siya kaingatan. 27 Miyari siya pa dunya simunud kākuꞌ, sagawaꞌ minsan humubad sin hukut tawmpaꞌ niya, diꞌ aku tūpun sabab landuꞌ tuud mataas in kawasa niya dayn kākuꞌ.”
28 Na, amu na yan in kimugdan kan Yahiya ha waktu siya duun nagliliguꞌ ha manga tau ha hulaꞌ Bitani ha dapit pa subangan sin Subaꞌ Jurdan.
Hi Īsa Almasi in Piyagbahasa Anak Bili-bili Pagkulbanan pa Tuhan
29 Na, pagꞌadlaw hambuuk kītaꞌ hi Yahiya hi Īsa miyamanaw sūng mawn kaniya. Laung hi Yahiya, “Yan na in giyantiꞌ anak bili-bili pagkulbanan pa Tuhan, karnaꞌ siya in piyalahil sin Tuhan mamuas ha manga mānusiyaꞌ dayn ha manga dusa nila! 30 Siya na ini in piyagꞌiyan ku kaniyu. Bakas ta kamu biyaytaan, laung ku, ‘Awn tau sumunud kākuꞌ, sagawaꞌ labi tuud mataas in kawasa niya dayn kākuꞌ, sabab in siya asal naawn ha walaꞌ pa aku natau.’ 31 In bunnal niya, walaꞌ ku kiyaingatan bang hisiyu in tau naraak sin Tuhan sumunud kākuꞌ, sagawaꞌ miyari aku nangliguꞌ ha manga tau iban tubig ha supaya siya mapanyataꞌ pa manga tau bangsa Israil.”
32-33 Manjari nanuysuy na hi Yahiya ha manga mulid niya pasal sin Almasi. Laung niya, “Ha walaꞌ ku pa kiyaingatan bang hisiyu in naraak sin Tuhan sumunud kākuꞌ, awn kiyabaytaꞌ kākuꞌ sin Tuhan, amu in nagdaak kākuꞌ mangliguꞌ ha manga tau sin tubig. Laung niya kākuꞌ, ‘Bang mu kakitaan in Rū sin Tuhan, tumulun magpanyataꞌ mawn pa hambuuk tau iban tumutug duun kaniya, in hāti niya, siya na yan in tau sumangun sin Rū Mahasuchi sin Tuhan pa manga mānusiyaꞌ.’ Na, nabunnal tuud in baytaꞌ sin Tuhan, sabab kītaꞌ ku tuud timulun dayn ha surgaꞌ in Rū sin Tuhan, nagpasalupa biyaꞌ māpati, ampa timapuꞌ mawn kan Īsa.” 34 Na, laung hi Yahiya, “In yan kītaꞌ ku tuud iban bihaun baytaan ta na kamu tuud sin kasabunnalan, sin in hi Īsa amuna tuud in Anak Tuhan.”
In Manga Miyuna Nahinang Mulid hi Īsa
35 Manjari, pagꞌadlaw hambuuk duun na isab hi Yahiya timitindug iban sin duwa mulid niya ha higad sin Subaꞌ Jurdan. 36 Sakali kītaꞌ hi Yahiya hi Īsa limabay sartaꞌ laung niya, “Yan na in giyantiꞌ bili-bili pagkulbanan pa Tuhan!”
37 Pagdungug sin duwa mulid hi Yahiya sin bichara niya, magtūy sila imurul kan Īsa. 38 Sagawaꞌ pagharap hi Īsa pa ulihan, kītaꞌ niya in duwangka-tau miyumurul kaniya, laung niya kanila, “Maytaꞌ kamu imurul kākuꞌ?”
In sambung nila, “Rabbi, hariin in kiyaruunan mu?” (In hāti sin Rabbi, Tuwan Guru).
39 Laung hi Īsa kanila, “Agad kamu mari kākuꞌ bat niyu kakitaan.”
Manjari miyagad na sila iban kītaꞌ nila na in kiyaruunan niya. Iyabutan na sila dūm didtu sabab in kaagad nila kan Īsa awn na kulang-labi lisag upat sin mahapun.
40 In ngān sin hambuuk amu in miyurul miyagad kan Īsa, hi Andariyas, taymanghud hi Simun Pitrus. 41 Manjari magtūy hi Andariyas miyadtu naglawag ha taymanghud niya hi Simun. Kiyabaakan niya mān, laung hi Andariyas, “Kiyabaakan namuꞌ na in Almasi.” 42 Sakali diyā niya madtu hi Simun kan Īsa.
Iyatud siya hi Īsa ampa namung, amu agi, “Ikaw hi Simun, anak hi Yahiya, sagawaꞌ danglayan ta kaw Kipas.” (In ngān Kipas saliꞌ da iban Pitrus. In hāti niya batu.)
Paagarun hi Īsa kaniya hi Pilip kay Natanyal
43 Manjari, pagꞌadlaw hambuuk napikil hi Īsa limanjal pa hulaꞌ Jalil. Sakali nagbaak sila kay Pilip. Laung hi Īsa kaniya. “Kari kaw agad kākuꞌ!”
44 In hi Pilip ini tau Bitsayda, amu in hulaꞌ hi Andariyas kay Pitrus. 45 Na, magtūy hi Pilip naglawag kan Natanyal. Kiyabaakan niya mayan, laung niya kan Natanyal, “Kiyabaakan namuꞌ na in piyagbaytaꞌ hi Musa kiyasulat ha lawm Kitab Tawrat iban sin piyagbaytaꞌ sin manga kanabihan, amu in kiyasulat nila ha manga Kitab. In piyagbaytaꞌ nila amuna hi Īsa, anak hi Yusup dayn ha Nasarit.”
46 Sakali laung hi Natanyal, “Uy! Maytaꞌ, awn tau marayaw dayn ha Nasarit?”
In sambung hi Pilip, “Kari kaw agad bat mu kakitaan.”
47 Manjari, pagkitaꞌ hi Īsa kan Natanyal sūng mawn kaniya, namung hi Īsa, laung niya, “Yari na in tau, amu in tantu tuud bangsa Israil. Bukun siya panipu!”
48 Laung hi Natanyal kaniya, “Biyaꞌ diin in kaingat mu kākuꞌ?”
In sambung hi Īsa, “Sin way pa kaw natawag hi Pilip, kītaꞌ ta kaw simisilung ha sawm kahuy tina.”
49 Magtūy simambung hi Natanyal kan Īsa, laung niya, “Tuwan Guru, ikaw na tuud in Anak Tuhan, iban ikaw in Sultan sin bangsa namuꞌ Israil!”
50 Laung hi Īsa kaniya, “Nagparachaya na kaw magtūy kākuꞌ sawkat ta na kaw biyaytaan sin kītaꞌ ta kaw similung ha sawm kahuy tina? Ingat kaw ha susūngun awn manga hinang ku kakitaan mu labi makainu-inu dayn ha yan!” 51 Iban laung hi Īsa kanila, “Tantu tuud baytaan ta kamu sin tuman, kakitaan niyu maukab in lawang langit iban magnaug-gaban in manga malāikat sin Tuhan mari kākuꞌ, amu in Anak Mānusiyaꞌ.”
*1:14 1:14 In gulal ini asal gulal hi Īsa ha waktu way pa siya limahil mari pa dunya, way pa nagbaran mānusiyaꞌ. (Kitaa ha būk Yahiya 17:5)
†1:17 1:17 In hāti sin Almasi amu in hambuuk-buuk kiyajanjiꞌ sin Tuhan manglappas ha manga tau iban magbayaꞌ dī ha dunya.
‡1:21 1:21 In hi Ilyas hambuuk nabi sin waktu nakauna yadtu pagꞌaadatan tuud sin manga Yahudi sabab in siya way miyatay. Iyangkat siya sin Tuhan narā pa lawm sulgaꞌ. Iban ha paghinduꞌ sin manga Yahudi in hi Ilyas ini magbalik mari pa dunya mamaytaꞌ ha manga tau pasal sin masuuk na in adlaw mahuli.
§1:23 1:23 Hāti niya subay pabuntulun na sin manga tau in kawl-piil nila iban palanuun nila na in lawm atay nila, sabab masuuk na dumatung in Panghuꞌ.