12
É nuwa du â Iésu wà Maria
Mataio 26.6–13; Maréko 14.3–9
1 Ioane 11.1,43Bwaa 6 tòotù béaari ê *Paséka, tòotù maina kà tèpa *Juif. Â é pâra wà Iésu naa Bétani. Bétani, âna village kà Lacaro, wà pwi ia é pawâroé côwâ gée na aubà wà Iésu. 2 Luka 10.40Â rà ija wê ma wà Lacaro, na é pwi bée tèpa tâa goro taapà. Â wà Marthe, âna é tô a picia èrà ma wâdoorà. 3 Luka 7.37–38Â napwa naa goo wà Maria, âna é popa jè wâra jawé, na pwaai goro jawé ûrea* Jawé ûrea—Nee nard.—pwi jawé na dau maina ê wâri wèe. Â é wicèpwiri naa gòro ê du â Iésu, â é câtùra goro wàrapûruê. Â po dipitiri i wâ i ûraaê.
4 Â càcaa wâdé tà Judas Iscariote, pwi jè ârapàara tèpa *câmu kà Iésu—wà pwina ée mwa ipwa tûâ tà Iésu. Â é ina pâ: 5 «Gorodà na càcaa icuri i jawé ûrea bèeni, ma o naa ê wâri wèe tà tàpé na ticè kàra? Ba wâri wèe, âna pâ miliô† Pâ miliô—Grec: 300 mwani pwaa (deniers). Wâri pwi caapwi âboro naa na caapwi naja.!»
6 Câé caa ina pwiri gée goro cè pai meaari kêe tàpé na ticè kàra. Â é ina ba pé pwi a mura. Ba é pwi a tà pa wàra i wâra mwani kàra, â é mu nye tàpo pa gée goro ê mwani na tòpò naa na.
7 Â é ina wà Iésu pâ: «Naaê! Ba é jèe tàmara pwa ê pwi bèepwiri, târa ê pwi tòotù na o ipwàniriô na. 8 Deutéronome 15.11Guwà o nye tà ciburà tâa ma tàpé na ticè kàra, êco na wâgo, âna o câgo caa tà ciburà tâa jaawà.»
Nümarà na rà pòtàmwara Lacaro
9 Dau wâru tèpa âboro na rà têre pâ é tâa Bétani wà Iésu, â rà pâra naawê, ba nümarà na rà côoê. Â rà pâra mwara ba na rà côo Lacaro, wà pwi ia é pawâroé côwâ gée na aubà. 10 Â rà pitùra wà tèpa caa kà tèpa pwa *ârapwaailò, ba na rà pwa ma pòtàmwara mwara wà Lacaro. 11 Ioane 11.45Ba wàrapwiri gooé, â jèe dau wâru wà tèpa Juif, na rà pâra jiirà, â rà cèikî naa goo Iésu.
Rà pwamaina Iésu na é tò naa Iérusaléma
Mataio 21.4–9; Maréko 11.7–10; Luka 19.38–38
12 Na dàuru kêe, âna wà tèpa âboro na rà me naa *Iérusaléma naa goro ê pwapwicîri kâra Paséka, âna rà têre pâ wà Iésu âna é gére toome mwara. 13 Psaume 118.25–26; Ioane 1.49Â rà còobé jii ê ville, â rà dàciò ê pâ îri upwâra‡ Îri upwâra—Îri upwâra na pwacèwii nu. Rà tòpò naa gòro naigé na ara Iésu wiâra pai pwa kàra na rà pwamaina ê jè ukai kàra. (Côo Mataio 21.9.) [ba na rà pwamainaê] â rà pâra caraé. Â rà uu ma ina pâ:
«Hosana§ Hosana—Popai naa na hébéru, na rà ina wà tèpa Juif na rà pwapwicîri. Wâni, âna pai ina wèe pâ: Jè pwamaina Pwiduée! ma cidòri!
Pwamaina Pwiduée!
Cidòri nyuâa pwi âboro,
na é me na nee
Psaume 118.26
—wà Pwi Ukai naa *Isaraéla!»
14 Zakarie 9.9Â é popa ê nari buriko wà Iésu, â é tâa gòé. Wàra na jèe wii naa na ê *Tii Pwicîri pâ:
15 Cibwaa nama wâgotâgà,
co tô èpo *Siona,
[ville Iérusaléma]!
É tèepaa me wà Pwi Ukai'gà.
É tâa gò ji nari buriko.
Zakarie 9.9
16 Ioane 2.22Ba diri ê pâ muru-bà, na rà pacoo [wà tèpa âboro] ba kà Iésu, âna jèe tàmara ina béaa naa na Tii Pwicîri. Êco na, na pwi tòotù-bà, âna càra caa tâmogòori wà tèpa câmu kêe. Â rà mwa nye tà tâmogòori gée na càùé—na pàara na é wâro côwâ wà Iésu gée na aubà, ma paari ê pai maina ma muugère kêe.
17-18 Dau wâru tèpa âboro na rà pâra mariê [na pwi tòotù-bà]. Ba wà tàpé na rà côoê na ia é pawâro côwâ wà Lacaro, âna rà nye dau pwa jèkutâ goo.
19 Napwa naa goo wà tèpa *Farasaio, âna rà pi-ina tàra pâ: «Gà côo, o jèe nye ticè cè pwina pâri ma jè pwa. Ba rà jèe nye pâra wiâê diri ê pâ âboro!»
Pwi âji ênawéna kà Iésu
20 Na Iérusaléma, âna pwa pàra tàpé na càra caa tèpa Juif, na rà jèe tòpi ê pwapwicîri kà tèpa Juif. Â rà me nau pwamaina wà Pwiduée na pwi tòotù Paséka. 21 Â rà me burà wà Filipo, pwi âboro gée Bethsaïda, wâ Galilée. Â rà ina têe pâ: «Pwi ukai, nümabà na bà côo Iésu.»
22 Â é pâra wà Filipo, â é ina tà André, â ru pâra nau ina tà Iésu. 23 Ioane 13.31–32, 17.1Â é ina tàra diri wà Iésu pâ: «O jèe tèepaa ê tòotù na ipwamaina *Pwina naîri âboro. 24 1 Korénito 15.36Guwà têre bwàti, ba go ina tàwà ê âjupâra pâ: Ê pwi pwâra blé na é tûuboo naa napuu, âna wâdé na é wai, ba na é naa cè pwâra blé na wâru. Ba wiàna càcaa wai, â o nye tà wàé co.
25 Mataio 16.25«Wà pwi âboro na wânümee târa ê wâro kêe, âna é tubatiàu. Â wà pwi âboro na dau wânümee goo Pwiduée, jii ê wâro kêe naani gòropuu, âna wà pwiibà, âna câé caa tubatiàu ê wâro kêe. Â o mwa tâa têe ê *wâro dàra gòiri jaa Pwiduée.
26 «Wà pwi âboro na nümee na é piênawéna kôo, âna wâdé na é me wiâô. Â wâna na go tâa wê, âna bu caatâa wê ma wàé. Â ée mwa nye tòpi ê pumara wakè kêe jii Caa.»
É ina pai bà kêe wà Iésu
27 Psaume 6.4, 42.6; Mataio 26.38[É ina mwara wà Iésu pâ]: «É pikîri nabà ê pwâranümoo. Gona go mwa ina pâ: “Caa, upao jii ê picâri kâra ê tòotù bèeni”? Bwa, ba go jèe tèepaa naani gòropuu, ba na go pacoo ê pwi tòotù bèeni. 28-29 Caa, paari pâ wâgà Pwiduée na gà maina!»
Wà tàpé na rà tâa wê, âna rà têre ê pwâratùra gée napwéretòotù na ina pâ: «Go jèe paari pâ, wâgo Pwiduée naa na pai maina ma muugère kôo. Â go bwaa nye tà wàrapwiri mwara.» Â rà niimiri wà pàra pwi pâ, é kûu i tikakara. Êco na rà ina pàra tàpé pâ: «Bwa! É patùraé ê jè *angela!»
30 Â é ina tàra wà Iésu pâ: «I pwâratùra bèepwiri, âna càcaa me ba kôo, â wàrapwiri goowà. 31 O jèe nabàni, na é pitèi pâ âboro gòropuu bèeni wà Pwiduée. Â é tü còobé naaboo gòroigé wà *Caatana, pwi ukai kâra gòropuu bèeni. 32 Ioane 3.14Â wiàna naaô too géeni gòropuu, â go mwa dàti medario ê pâ âboro diri.»
33 Ioane 19.6Ûna é ina pwiri, â é jèe gére inapàpari tàra ê pai pwa kàra têe, ma rà o nama é bà.
Tòpi pwéelaa
34 Psaume 110.4; Ésaïe 9.6; Daniel 7.14Rà ina têe ê pâ âboro pâ: «Ina naa na pâ tii goro *Naèà pâ wà pwi *Mesia, âna é nye tà wâro dàra gòiri awé. Â cina gà ina pâ, o wâdé naa naatoo géeni gòropuu wà Pwina naîri âboro? Â gére wàilàapà ê Pwina naîri âboro bèepwiri?»
35 Ioane 8.12Â é tòpi tàra pâ: «O jèe càcaa tà gòiri, na bwaa tà tâa jaawà i pwéelaa. Â wâdé na guwà pâra, ûna é bwaa tâa jaawà, ba na o câé caa papòwà* Papò (é, papòri)—Surprendre. ê bàutê. Ba wà pwi âboro na é pâra na ê bàutê, âna câé caa tâmogòori wâna na é pâ naawê. 36 Éféso 5.8Tòpi ê pwéelaa, ûna é bwaa tâa jaawà, ba na guwà tèpa âboro kâra pwéelaa.»
Ûna é ina pwiri wà Iésu, â é pâra jiirà, â é picârü goorà.
Càra caa cèikî naa gooé tèpa Juif
37 Wâru pâ *câmu kâra pàtàma Pwiduée na é pwa wà Iésu, na ara tèpa Juif. Êco na càcaa wâru tàpé na rà cèikî naa gooé. 38 Ésaïe 53.1Â jèe coo ê popai na é ina biu wà Isaia, pwi *péroféta, pâ:
Pwi Ukai, Pwiduée,
wàilàapà na cèikî
naa goo popai kâbà?
Gà paari tâî
pàtàma'gà ma nii'gà?
Ésaïe 53.1
39 Â o pwacoé mwara ma rà cèikî, ba é jèe nabwé ina wà Isaia, pâ:
40 Âraporomeerà na bwi;
pwâranümarà na gòo.
Ba wakè kà Pwi Ukai
—Pwi Ukai Pwiduée
na nama rà wàrapwiri.
Ba péa rà biirà,
ma medarié côwâ.
Péa nama tiàu
pâ maagé kâra Ba.
Ésaïe 6.10
41 Ésaïe 6.1É ina pwiri wà Isaia goo Iésu, ba é jèe tàmara côo ê pai maina ma muugère kêe.
42 Ioane 9.22Êco na pwa pàra tàpé na rà cèikî naa gooé, tiagoo pàra tèpa pitûâ kà tèpa Juif mwara. Caapwi co na càra caa inapàparirà, ba wâgotàra goo tèpa Farasaio. Ba rà péa pacòobérà gée na *wâra pitapitiri. 43 Ioane 5.44Ba wâdé tàra, ê pai pwamainarà kà tèpa âboro, jii ê pai pwamainarà kà Pwiduée.
O pitèi tèpa âboro goro pâ popai kà Iésu
44 É tomara too wà Iésu pâ: «Wà pwina é cèikî naa gooò, âna câé caa cèikî naa gooò co, â é cèikî mwara naa goo Pwina é cùruo me. 45 Ioane 14.9Â wà pwi âboro na é côoô, âna é côo mwara Pwina é cùruo me. 46 Wâgo, âna go pwi pwéelaa, na go me naa na gòropuu, ba na câé caa tâa na bàutê cè pwi jèpwi cèna é cèikî naa gooò.
47 Ioane 3.17«O càcaa wâgo na go pwa wârimuru tà tàpé na rà têre ê popai kôo, â càra caa pâra wiâra. Ba câgo caa me nau pwa wârimuru târa pâ âboro gòropuu. Â go me nau pa-udòrà [ma naa tàra ê *âji wâro].
48 «Wà pwi âboro na tàutêe gooò, ma câé caa tòpi ê pâ popai kôo, âna o pitèié na Bénabwé tòotù† Bénabwé tòotù—Côo note goo 1 Pétéru 1.5., gée goro ê pâ popai na go ina. 49 Ba câgo caa po ina gée gooò ê pâ popai-bà. Â wà Caa na é cùruo me, âna é nye dàbacoo‡ Dàbacoo—Décider, définir. tôo pâ namuru, na go me nau ina ma picémara. 50 Â go nye tâmogòori pâ ê aupitûâri kêe, âna naa ê wâro dàra gòiri jaaé. Üu, ê pâ popai na go ina, âna ê pwina é ina tôo wà Caa.»
12:1 Ioane 11.1,43
12:2 Luka 10.40
12:3 Luka 7.37–38
*12:3 Jawé ûrea—Nee nard.
†12:5 Pâ miliô—Grec: 300 mwani pwaa (deniers). Wâri pwi caapwi âboro naa na caapwi naja.
12:8 Deutéronome 15.11
12:11 Ioane 11.45
12:13 Psaume 118.25–26; Ioane 1.49
‡12:13 Îri upwâra—Îri upwâra na pwacèwii nu. Rà tòpò naa gòro naigé na ara Iésu wiâra pai pwa kàra na rà pwamaina ê jè ukai kàra. (Côo Mataio 21.9.)
§12:13 Hosana—Popai naa na hébéru, na rà ina wà tèpa Juif na rà pwapwicîri. Wâni, âna pai ina wèe pâ: Jè pwamaina Pwiduée!
12:14 Zakarie 9.9
12:16 Ioane 2.22
12:23 Ioane 13.31–32, 17.1
12:24 1 Korénito 15.36
12:25 Mataio 16.25
12:27 Psaume 6.4, 42.6; Mataio 26.38
12:32 Ioane 3.14
12:33 Ioane 19.6
12:34 Psaume 110.4; Ésaïe 9.6; Daniel 7.14
12:35 Ioane 8.12
*12:35 Papò (é, papòri)—Surprendre.
12:36 Éféso 5.8
12:38 Ésaïe 53.1
12:41 Ésaïe 6.1
12:42 Ioane 9.22
12:43 Ioane 5.44
12:45 Ioane 14.9
12:47 Ioane 3.17
†12:48 Bénabwé tòotù—Côo note goo 1 Pétéru 1.5.
‡12:49 Dàbacoo—Décider, définir.