1 Yu nu ndlo ca tñan ni' lyaa can' mñicha' 'in yu Steba: ¿Ta cha' ñi ña'an nchcui' nchgaa yu re cha' 'in? 2 Xacan' mdyisnan ycui' yu Steba: 'Un nu lca nten cula 'in na, quine 'in um cha' nu chcuin'. Ndiose ñi nu tlyu lati ngulo'o tloo 'in nten cula 'in na nu ncua naan Abraham se'en lca Mesopotamia, xa nu ti' lyijyi tsa ti'in yu se'en lca Harán, 3 lo' juin Ndiose 'in yu: —Xnu yuu quichen tyi, tyi'o tso' lja ta nten 'in, lo' tsa ti'in xca loo yuu se'en nu nan' quitsan' 'in—. 4 Xacan' mdo'o yu Abraham se'en ndi'in ne' caldeo, mdiya ti'in yu quichen Harán, lo' xa ngujui sti yu mxitsa'an ti'in Ndiose 'in yu loo yuu se'en ndi'in na cua' ñii. 5 —Ñi se'en qui'ya ton sca tso' quiya' ti yu—, a mdaa ñi cha' cuiya' culo yu tñan. —Una mdi'in tyaa ñi sca cha' lo'o yu si'yana ntsu'hui cha' quinu yuu can' 'in yu lo'o sñe' yu—, siya' ñi sca sñe' yu lo' a nchca tyi'in xacan'. 6 Ndeña'an juin Ndiose 'in yu: —Sñe' ta nten 'in ntsu'hui cha' tsa ti'in xca loo yuu, can' xitijin ne' 'in nu ti'i lo' ca nguso 'in ne' tsani' jacua ciento yjan—. 7 Una nan' cu'ni xñan bsya 'in quichen tnu can', juin Ndiose, —lo' tsa tucua xaa xitucui loo yuu se'en ntsu'hui cha' cu'ni tnu 'ñan—. 8 Xacan' mdi'in tyaa Ndiose sca cha' lo'o Abraham si'yana ca circuncida 'in yu, chon' nde'en can' mdaa ñi sca sñe' yu nu ncua naan Isaac, cui' cuaña'an m'ni yu lo'o Isaac xa ntsu'hui yu snu' ti tsaan, cuaña'an ya quiñan Isaac can' lo'o Jacob, lo' cuaña'an m'ni can' lo'o ta'a tichcua sñe' yu nu lca nten cula 'in na. 9 Si'ya cha' jñan ti' 'in can' yato'o yjui' 'in yu See ta'a ngula se'en lca Egipto, una Ndiose a ngula yaa' ñi 'in yu See can', 10 mda yaa' ñi 'in yu lo'o nchgaa nu ti'i yaan 'in yu, —mdaa ñi cha' tiyaa 'in yu lo' m'ni ñi cha' yu'hui cuiya' ti' Faraón, ree 'in ne' Egipto, 'in yu See can', ngulo ton ne' 'in yu ca yu bsya ña'aan se'en lca Egipto, tsatlyu lo'o na'an 'in ne'—. 11 Chon' nde'en can' ngu'ya bju'ñan ña'aan se'en lyi'ya loo Egipto lo'o Canaán, yaan nu ti'i tnu se'en can', hasta lo'o nten cula 'in na a jui 'a na nu cunajo'o 'in ne'. 12 Xa ynan yu Jacob cha' si'yana ndi'in trigo se'en lca Egipto, ngua'an tñan yu 'in sñe' yu, cui' nu lca nten cula 'in na, si'yana tsa 'ya ne' trigo se'en can'. 13 Xa nu cua' nchca tucua ya' ndyi'an ne', la xacan' mtsa' la yu See si'yana lca yu ta'a ngula ne', lo' yu'hui lyoo tsu'hue yu ree Faraón ñi ta nten lca yu See can'. 14 Ngulo yu See tñan 'in ta'a ngula yu, si'yana quia 'ya yu 'in Jacob nu lca sti yu lo'o nchgaa ta nten 'in yu, loo nchgaa ne' ndiyaa ne' snan yla ntsu'hui 'tñu ne'. 15 Cuaña'an yato'o mdiyaa yu Jacob se'en lca Egipto, can' ngujui yu, lo' cui' cuaña'an lo'o nten cula 'in na. 16 Xa mdo'o ne' can' nguian lo'o ne' tijyan nten cula 'in na se'en lca Siquem, mdi'in tyaa ne' 'in na ni' tuquee nu yjui' sñe' Hamor 'in Abraham nu ncua nten cula 'in na. 17 Lja mdi'in ne' quichen Egipto lyee yton ne', una Ndiose a ngujlya ti' ñi ña'an cha' nu cua' mdi'in tyaa ñi lo'o Abraham, 18 yato'o mdo'o ton xca ree se'en lca Egipto, una a yu'hui lyoo 'a yu cha' 'in yu See can'. 19 Yu ree can' lo'o cha' cuiñi ngunan yu ña'an nu xitijin yu 'in ne' nu ti'i, lo' ngulo yu tñan 'in ne' si'yana xcuan ne' sñe' ne' si'yana a cuton 'a ne'. 20 Lja xacan' ncua cune' yu Moisé, can' nu yu'hui cuiya' ti' Ndiose 'in, lo' tsani' snan coo' nten cula 'in yu m'ni co'o 'in yu. 21 Una ngula yaa' jun 'in yu si'ya cha' nu mdi'in tyaa ree can', yato'o ticuii' sñe' ree Faraón nu cuna'an mchcuan cunta 'in yu, m'ni co'o ne' 'in yu ña'an nchca ti' sca sñe' ca ne'. 22 Moisé can' m'ni cha'an yu tsaña'an cha' 'in ne' Egipto, lo' mdon lo'o yu sca cha' cuiya' nu tlyu. 23 Xa ntsu'hui yu tucua yla yjan, ncua lca tiquee yu tsa na'an yu se'en ndlyu ta'a yu, ne' Israel. 24 Xa na'an yu si'yana sca ne' Egipto ndyijui ti'in ne' 'in ta nten 'in yu, cui' xaa ngula yu 'in lo' yjui yu 'in ne' Egipto can'. 25 Nguñan ti' yu si'yana nchgaa ta nten 'in yu qui'ya cha' tiyaa si'yana Ndiose lca nu ngua'an tñan 'in yu nu culaa yu 'in ne', una a nguñan ti' ne' cuaña'an. 26 Xca tsaan can' mdiyaa yu se'en nsuun tucua yu qui'yu, msu'hue yu cusuun can', lo' juin yu: Sca ta ti nten lca um, ¿ñi cha' ta nsuun um? 27 Yu nu nsuun can' mducua yaa' yu 'in yu Moisé, lo' juin yu 'in: ¿—Ti nu mdi'in tyaa 'in lca sca bsya uta sca bse lja hua re? 28 ¿Ta na ñan ti' cujui 'ñan ña'an yjui 'in sca yu Egipto lca—? 29 Xa ngune 'in yu cha' can', msnan yu lo' mdiyaa yu xca loo yuu se'en lca Madián, can' jui cuilyi'o yu lo' mdi'in tucua sñe' yu. 30 Tucua yla yjan mdijin, yu Moisé nda'an yu sca se'en ngutyi se'en nducua qui'ya Sinai, can' ngulo'o tloo sca angujle 'in yu loo quii' ndiquin lja yca quiche' can'. 31 Yuhue 'a ti' yu xa na'an yu cha' can', ya ton yu cui' la si'yana cu'ni quii tsu'hue yu 'in na, xacan' ngune 'in yu ycui' Ñi X'nan na: 32 —Nan' lcan Ndiose 'in nten cula 'in, Ndiose 'in Abraham, Ndiose 'in Isaac, Ndiose 'in Jacob. Mdyisnan mchcuan yu Moisé lo' a mxina'an 'a yu se'en ndiquin can'—. 33 Lo' juin Ñi X'nan na 'in yu: —Lyoo quinan ntsu'hui quiya' si'yana se'en luhui 'a ndon. 34 Nan' cua' na'an lo' jlyo tin' si'yana cha' ñi ndijin sñe' nu ti'i se'en lca Egipto, cua' ngune 'ñan tsaña'an nu njñan ne' 'ñan, lo' ngu'ya ton si'yana culo laan 'in ne'. Can' cha' cua' ñii ca'an tñan 'in tsaa se'en lca Egipto—. 35 Yato'o yu nu mscuan tloo ne' 'in xa juin ne': ¿Ti nu mdi'in tyaa 'in lca sca bsya uta sca bse lja hua? Can' yu nu ngua'an tñan Ndiose 'in xa ngulo'o tloo angujle 'in yu se'en ndiquin yca quiche' can', si'yana ca yu sca nu ndon loo lati nu culo laa 'in ta nten 'in yu tuyaa' ne' Egipto. 36 Mdo'o lo'o yu 'in ne' se'en lca Egipto xa m'ni yu scasca cha' nu tnu, lo'o se'en lca tujo'o nga'á, cui' cuaña'an loo yuu ngutyi se'en mda'an ne' tsani' tucua yla yjan. 37 Cui' Moisé lca nu juin 'in ne' Israel: Lja ta nten 'in na, Ndiose X'nan na, ntsu'hui cha' xiton ñi sca nu xiycui' ñi 'in tsaña'an nchcuin' lo'o um cua' ñii, can' nu cu'ni cunta um cha' nu chcui'. 38 Cui' Moisé can' lca nu mdon lja nten cula 'in na se'en nguio' ti'in ne' Israel loo yuu ngutyi can', xa ycui' sca angujle lo'o yu loo qui'ya Sinai, lo' mchcuan yu cunta cha' tsu'hue nu taa chendyu 'in na. 39 Una nten cula 'in na a ncua ja'an ne' 'in yu, cui' ca nu nde mscuan tloo ne' 'in yu, lo' ncua lca tiquee ne' xitucui ne' se'en lca Egipto, 40 xa juin ne' 'in yu Aaron: —Tñan um lcuin jo'o 'in hua nu chcua loo se'en nguiaa hua, si'yana yu Moisé nu ngulyoo 'in hua se'en lca Egipto, a jlyo ti' hua ñi na ncua 'in yu—. 41 Xacan' mtñan ne' sca lcuin bta cune' nu ca jo'o x'nan ne', lo' mdiquin tucua ne' 'ni tloo can', lo' si'ya na nu mtñan yaa' ne' can', tsu'hue ntsu'hui tiquee ne' ngui'ni ne' ta'a. 42 Can' cha' Ndiose ngula yaa' 'in ne', lo' mdyisnan m'ni tnu ne' na nu nducua ni' cuaan, cui' tsaña'an cha' nu mxiycui' Ndiose 'in yu nu ngua'an scua quityi cua' s'ni: —Un ne' Israel, ¿ta ñan ti' um si'yana 'ñan nan' m'ni tnu um xa mdiquin tucua um scasca 'ni tloo jo'o x'nan um xa mda'an um loo yuu ngutyi tsani' tucua yla yjan? 43 Ngu'ya um sca te' na'an 'in jo'o Moloc, lo'o lcuin cuii nu lca jo'o x'nan um Renfán, lcuin nu mtñan yaa' nten m'ni tnu um. Can' cha' cua' ñii cu'nin cha' tsa lo'o ne' 'in um sca se'en tijyo' lati que 'in Babilonia—. 44 Cui' cuaña'an mda'an lo'o nten cula 'in na te' na'an nu nguia' xa mdi'in tyaa Ndiose cha' lo'o ne' se'en ngutyi can', lo' mtñan yu Moisé 'in na chcui ña'an ngulo Ndiose tñan 'in yu, tsaña'an lcuin nu na'an xñii yu. 45 A cunta mdiya lo'o ne' te' na'an can' xa yten Josué loo yuu 'in ne' gentil, lo' mchcuan yu cunta 'in na si'yana Ndiose lca nu m'ni cha' mdo'o ne' se'en can', can' mdi'in te' na'an can' tsaya' mdiyaa tsaan nu ngulo yu Davi tñan. 46 Can' yu nu yu'hui cuiya' ti' Ndiose 'in, lo' mjñan yu cha' cuiya' cha' tca tñan yu sca se'en tyi'in ñi, cui' Ndiose 'in Jacob. 47 Una yu Salomón m'ni yu cha' nguia' sca laa 'in ñi. 48 Cha' ñi si'yana Ndiose, ñi nu tlyu lati nducua ni' cuaan, a ndyi'in ñi ni' lyaa mtñan yaa' nten chendyu, tsaña'an nchcui' quityi nu ngua'an scua nguso 'in ñi cua' s'ni: 49 —Ni' cuaan lca na se'en nducuan, lo' chendyu re lca na se'en nxitñan' quiyan', ¿ña'an ta tñan um sca na'an 'ñan, nchcui' Ñi X'nan na, uta sca se'en ntsu'hui cha' xitñan'? 50 ¿Ta si'i cuin' mtñan nchgaa loo na nu chcan' loo chendyu re? 51 'Un lca um nten nu lye' ti', tla cusya 'in um, lo' nducun tunscan um—, scaña'an ti nxcuan tloo um Espíritu nu Luhui 'in Ndiose. Tsaña'an m'ni nten cula 'in na, lo' cuaña'an ngui'ni um cua' ñii. 52 ¿Ta nde'en nu mxiycui' Ndiose 'in cua' s'ni, na a mna'an ti'i nten cula 'in na? Yato'o yjui um 'in nu mda'an ycui' si'yana ntsu'hui cha' caan sca nu ñi ndi'in cha' 'in, a s'ni mdyaa um 'in ñi tuyaa' ne' nducun' lo' yjui um 'in ñi, 53 'un nu mchcuan cunta cha' 'in lee nu mdaa angujle, una a mxu'hua se'en um 'in na. 54 Xa ngune 'in ne' cha' can', lyee 'a ycuen tiquee ne' lo'o yu Steba can', hasta nchcu lyi'ya ne' ndon ne'. 55 Una yu Steba mtsa'an yu'hui Espíritu nu Luhui 'in Ndiose 'in yu, mxina'an yu nde ni' cuaan lo' na'an yu sca xaa nu tsu'hue ña'an se'en nducua Ndiose, lo' tso' cueen 'in ñi nducua Jesús. 56 Lo' juin yu: Ña'an jan ñi, chcan' 'ñan nguila tucua ni' cuaan, lo' Yu Qui'yu nu Mdo'o nde ni' Cuaan nducua ñi tso' cueen 'in Ndiose. 57 Xacan' msi'ya yja cueen ne', lo' mducun ne' tunscan ne', lo' siya' ngu'ya ti ne' chon' yu, 58 ngulo ne' 'in yu nde tu'hua quichen, can' mjyi'in ne' quee 'in yu, lo' te' tucuin nu lco' ne' mdyaa ne' cunta 'in na 'in sca yu naan Saulo. 59 Yu Steba can' ycui' lyi'o yu 'in Ndiose lja njyi'in ne' quee 'in yu, lo' juin yu: Jesús, 'un ñi nu lca X'nan hua, chcuan um cunta cusya 'ñan. 60 Ña'aan mdyi'ya xtyin' yu, ycui' cueen yu: Ñi X'nan hua, a cu'ni um cunta ña'an qui'ya ngui'ni ne' re lo'on. Xa mdyi ycui' yu cha' re ngujui yu.