6
Ɓu-Nasareet tookussii kigëm ga Yéesu
(Mëccëe 13: 53-58; Lúkkaa 4: 16-30)
1 Yéesu meyohha daama kaꞌta teeraa ya dëkohɗa* 6: 1 Teeraa ya meyohɗa waaꞌ kiwoꞌ Nasareet. Mëdírohat na Mëccëe 13: 54 na iñaa ɓéestíru ga kakayɗa.. Tëelíbéecaagari taabukussari. 2 Bes Sabat hayya, ya yaa jëgíroh ga jaangu-yaawúuraa. Ɓoꞌ ɓiyewin daa ɓa súkúrukeeri, jaahliꞌussa, ɓa ɓaa woꞌ an:
- Ya ɓewohnee iñcii cii gada? Hamhamii ya ɓay wii, wa man na? Ee tum na kíntaancaa man na cii mín kimeyoh gari? 3 Hanaa enndii daayoh haangii, kowukii Mariyaama, yaak ɓiSaak, Yosee, Yúdaa na Simoŋ? Ee ɓikëmëeŋkíci ɓiɓeti enu dii ga ɗuuƴcuune?
Fodaama keeñcaagaɓa caa tak gari. 4 Wayee Yéesu woꞌꞌaɓa an:
- Sëldíiga-Kooh waaruunun ga daa en ɓéeɓ, bi tessa dëkaa ya meyohɗa, na mbokcaagari, na ɓu-kaanci✡ 6: 4 Mëdírohat na Lúkkaa 4: 24; Saŋ 4: 44..
5 Ya mínndii kitum daama kíntaan wíinoo enndii rek ɓiɗúukooliꞌ ɓaa ya tík yah, ee ɓa wakkaɗanaa. 6 Ya jaahliꞌꞌa ga daa ɓa tookkii kigëmɗa.
Lëehíꞌta Yéesu yaa wíil ga dëkcaa deeƴ daamaɗa, ya yaa jëgíroh.
Yéesu wossa apotaaꞌcaagari ɓidaaŋkaah na ɓanakɓaa.
(Mëccëe 10: 5-15; Lúkkaa 9: 1-6; Lúkkaa 10: 1-20)
7 Waa ennda ɗa, ya ɓayya apotaaꞌcaa ɓidaaŋkaah na ɓanakɓaa, ya yaa wosɓa, ɓa taam ɓanak ɓanak. Ya eꞌtaɓa dooli kikaal raɓ ga ɓuwaa. 8 Ya kokohhaɓa an ɓa hanat kiɓaydoh dara ga ɓaawaa, enndii dooꞌ rekaa. Ya woꞌeeɓa an:
- Kaa ɓayat dara: enndii mbúurú, enndii hëmbu, ee kaa loyukat kopaꞌ ga kenohhúu. 9 Wayee ekkat ñafaꞌ ee kaa ɓayat kúltí kanak.
10 Lëehíꞌta ya woꞌissaɓa an:
- Daa ɗú leꞌ ɓéeɓ, tesat ga kaanfaa ɗú eksanɗa bi ga daa ɗú kolkohan ɗekataama. 11 Ee ga ɗekataa ɗú leꞌ ɓéeɓ, binaa ɓuwaa tookkiirúu ga kaanɓa ee ɓa saŋngúu kisúkúrukaa, leenaa përtukat pëndëlaa en ga kotcaagarúuɗa† 6: 11 Mëdírohat na Tumeen 13: 51; 18: 6. Kiyëekíꞌ pëndël ga kot: waaꞌ kiwoꞌ kigúroh na yen wala na ɓoꞌ. Ɓaama laakissii sooli na ɓuwaa ya kaꞌ gaɓaɗa, enndii sah pëndëlaa mín kiñaak ga kotcaagari ee bok ga dëkaagaɓaɗa. ɗú meyoh daama: iñaama hay kiteewoh kimúuƴkaagaɓa.
12 Waa ennda ɗa, apotaaꞌcaa karussa, ɓa ɓaa jangat an ɓuwaa súpítat kipeskaagaɓa. 13 Ɓa ɓaa kaal raɓ ɓiyewin ga ɓuwaa ee ɓa ɓaa leef dúuleen✡ 6: 13 Mëdírohat na Saak 5: 14. ga hafcaa ɗúukoolíꞌ ɓiyewin ee ɓa ɓaa wëkíꞌɓa.
Kaanaa Saŋ-Bëtís
(Mëccëe 14: 1-12; Lúkkaa 9: 7-9; 3: 19-20)
14 Eroot‡ 6: 14 Erootyii yii yërí en Eroot Antípas yaa nguurukee ga Gëlíléeɗa. buuraa kelohha iñaa woꞌu ga Yéesuɗa, ndaga lak teekaagari síwin daa en ɓéeɓ. Ɓuwaa woꞌee an:
- Saŋ yaa bëtísiꞌee ɓuwaa ga músúɗa yërí mílís ga ɓuwaa kaaninɗa. Iñaama yërí onndi dooli kimín kitum kíntaan.
15 Ɓíinoo woꞌsee an:
- Ɓaa Ili.
Ee ɓíinooɓaa an:
- Ɓaa, iñaa sëldíiga-Kooh fodii sëldíigacaa múus.
16 Wayee Eroot, daa ya keloheeka, woꞌꞌa an:
- Saŋ-Bëtís yaa mi gúꞌlukee hafaaɗa yërí mílís! 17 Eroot yaama, ga kihafci, yërí nakohee kiꞌamluk Saŋ-Bëtís, ya ɓaŋlukkari, laŋngari ga kasu. Erojaas, ɓeti këmëeŋkíci Filiip§ 6: 17 Filiip waaꞌ kiwoꞌ Eroot Filiip, ee dëkee Room, ee ɓan bokkii na Filiip yiliis fodii yaa nguurukee ga Sesaree-Filiip (ga 8: 27)., yaa ya teꞌ ya pañnjariɗa, yërí tahee Eroot kitum iñaama. 18 Lak Saŋ-Bëtís woꞌee Eroot an: «Waas onndiiraa kifaan ɓeti këmëeŋkífu ya en ɓetifu!»✡ 6: 18 Malkat Léwítík 18: 16; 20: 21. 19 Kërí tah Erojaas ammba Saŋ-Bëtís ayluk, waaꞌtari kiꞌapluk. Wayee ya mínéeríika, 20 ndaga Eroot niikeera Saŋ-Bëtís, lak ya ínohin an Saŋ-Bëtís enin ɓaa júwin ee selaꞌin. Kërí tah ya somiri ee besaa ya keloh woꞌeenaagari ɓéeɓ, helaagari yëngëluk ee kokohhii ɓan bi hayaa ya safaꞌ ga kisúkúrukki.
21 Erojaas laakka besci, bëríi lak Eroot en na kihúmbal besaa ya límohuɗa. Eroot nakka ɓuwaa ɓiyaakɓaa en nari ga jalaaɗa, ɓuwaa kuliyuk ga soldaaꞌcaagariɗa na lamancaa ga Gëlíléeɗa. 22 Kowukaa kiɓetikaa Erojaas aassa kaa ham; hamaa neɓpa Eroot lool, na ɓuwaa ya nakee hewaaɗa. Buuraa woꞌꞌa oomaa-jowaa an:
- Meekisohaaroo iñaa neɓpaa, mi hayyaari kiꞌeꞌ.
23 Ya waatta ga fíkíici an:
- Iñaa fu meekisohoo ɓéeɓ mi eꞌtaari, luu enee kiɗaꞌ kúlkiigoo ga leꞌnii mi eꞌtaa ɓakii wíinoowii.
24 Oomaanaa meƴca, meekisneera eeci an:
- Mi kíimanndi ya?
Yaama taassari an:
- Hafaa Saŋ-Bëtís.
25 Ya gaawwa kisoof ga buuraa kiwoꞌꞌi an:
- Eraaroo diima-diima hafaa Saŋ-Bëtís ga ɗook palaat* 6: 25 Erojaas waaree kihot an Saŋ-Bëtís kaanin, wayee enndii kiñam hafaa Saŋ..
26 Keeñaa buuraa leehha tak ga iñaama. Ya mínndii oomaanaaka kisagiꞌ, ndaga daa ya woꞌeeka ga fíkíi ɓuwaa ya nakee hewaaɗa, ee na daa ya laasinka kiwaatɗa. 27 Ya dalla kiwos soldaaꞌ yíinoo, nakkari kihaydoh hafaa Saŋ-Bëtís. Soldaaraa kaꞌta, gúꞌneera hafaa Saŋ-Bëtís ga kasaa, 28 ya haydohiꞌtariwa ga palaat. Ya eꞌtawa oomaa-jowaa ee oomaa-jowaa eꞌneerawa eeci. 29 Daa tëelíbéecaa Saŋ-Bëtís kelohsee iñaama, ɓa hayya kiɓeɓ faraaffaagari, acsuneerafa ga loycaa.
Yéesu tummba kíntaan ga mbúurú ciyëtúus na jën kanak
(Mëccëe 14: 13-21; Lúkkaa 9: 10-17; Saŋ 6: 1-14)
30 Apotaaꞌcaa Yéesu nëgírukohussa ga yahaaci, ɓaa ɓéestíꞌti iñaa ɓa tumeeɗa na iñcaa ɓa jëgíroheeɗa tóoh. 31 Yéesu woꞌꞌaɓa an:
- Hayat gii ɗu ƴee daa wéetin, ɗú íikaruk jutuut.
Yéesu woꞌeeɗa ndaga lak ɓuwaa yewneera kikaꞌ na kihay gaɓa bi sah ɓa laakéeríi jot kiñam. 32 Ɓa aassa kon ga gaal-loocaa ɓa haŋɓa, kikaꞌ daa wéetin. 33 Ɓoꞌ ɓiyewin hotuɓa daa ɓa na kiƴahɗa, ínohsohussaɓa. Ee ɓuwaa ɓaa meyoh ga dëkcaa tóoh, ɓaa fool na kot kiɗëwírukɓa ga daa ɓa aawɗa.
34 Daa Yéesu yoosukee ga gaal-loocaa, ya hotta mbooloo wiyaak, ya laakka yërmaandi gaɓa ndaga ɓa madee na baalcaa laakoo níiroh✡ 6: 34 Mëdírohat na Kídaa 27: 17.. Ya ennda ga kijëgíꞌɓa enaama ciyewin. 35 Tëelíbéecaa hayussa ga Yéesu lak nohaa waa soos, kiwoꞌꞌi an:
- Ɗekatii laakoo dara ee nohii wii soos, 36 Íisaa ɓuwii ɓa aas yopcii na dëk-kawcii ga yahaaniiɗa, ɓa lomnee iñaa ɓa ñaman.
37 Yéesu taassaɓa an:
- Eratɓa na kihaffúu iñaa ɓa ñaman.
Wayee ɓa woꞌꞌari an:
- Ɗí karat kilomnee mbúurú iñaa leꞌ denariyon† 6: 37 Denariyon Iñaa heet kopaꞌ ɓu-Room ee wa hín na fay lëgëy noh-noh ɓoꞌ yíinoo. citéeméeꞌ-kanak, ee ɗí eꞌɓa ɓa ñame?
38 Yéesu meekissaɓa an:
- Ɗú ɓay mbúurú cera? Malaknat!
Ɓa laakka iñaa leeꞌɓa ga, ɓa hayya, ɓa woꞌꞌari an:
- Mbúurú ciyëtúus na jën kanak cërí ɗí laak.
39 Fodaama, ya nakkaɓa kiyugiꞌ mbooloomaa kakay ga pëegíifaa fihiiliifaa; ɓa nëgírukoh kom kom. 40 Ɓa yuŋnga, ɓa warukohha waaꞌ, cii ɓoꞌ ɓitéeméeꞌ, cii ɓoꞌ ɓidaaŋkaah-yëtúus. 41 Ya ɓeɓpa mbúurúcaa ciyëtúuscaa na jëncaa kanakcaa, ya taaginukka ɗook, ya gërëmmba Kooh gaca. Lëehíꞌta ya gúꞌsohhaca, ya eꞌta tëelíbéecaa ɓa waroh ɓuwaa. Fodaama ɓan ya warohha jëncaa kanakcaa ga ɓuwaa tóoh. 42 Ɓuwaa ɓéeɓɓa ñammba bi ɓa kappa pút, 43 ee pañi cidaaŋkaah na kanak líifɗussa ga na iñaa tesee ga mbúurú na jënɗa✡ 6: 43 Mëdírohat na 2 Buuꞌ 4: 42-44.. 44 Ga ɓuwaa bokee kiñam mbúurúcaaɗa laakeera ƴaal ɓijúnni-yëtúus.
Yéesu tíinnda ga ɗook giiyaa
(Mëccëe 14: 22-33; Saŋ 6: 16-21)
45 Ga waa iñaama paaffa, Yéesu dalla kituukuk tëelíbéecaagari ɓa aas ga gaal-loocaa, ɓa ɗëwírukki ɓakaa giiyaa hanoh gaa, ga ɓak dëkaa Betsaydaa; hídinaa, ya ga kihafci ya tagoh na mbooloomaa. 46 Waa ya tagohha naɓa bi lëehíꞌta, ya lappa ɗook tëgëlaa, yaa kíim Kooh. 47 Ga waa wekaa leꞌꞌa, lak loocaa tëelíbéecaa waa ga leeloo giiyaa, Yéesu tesee haŋci doŋ ga tewisaa. 48 Yéesu hotta an tëelíbéecaa laakseera coonu kitíidiꞌ loocaa ndaga ɓa jaanohee na uurisaa. Waa Kooh wíisanaa, ya kolukka yaa ƴah gaɓa, tíin hen ga ɗook giiyaa. Ya kaꞌta bi ya yaa waaꞌɓa kipaaf. 49 Daa ɓa hotti yaa tíin ga ɗook giiyaa, ɓa fooŋnga an iñaa enndii ɓoꞌ. Ɓa ɓaa fiipoh. 50 Ɓéeɓɓa hotsee gari ee ɓa tíitta lool. Ga ɗekataama, Yéesu dalla naɓa kiwoꞌ an:
- Yëgísɗat fítciigarúu, ɓii mi, kaa niikat.
51 Lëehíꞌta ya yaa ƴah gaɓa, aassa gaɓa ga loocaa. Uurisaa tuukka. Ɓa, ga kihafɓa waaruꞌussa lool ga iñaama, 52 ndaga en kiꞌenaa ɓa mínéeríi kiꞌínoh iñaa kíntaanaa ga mbúurúcaa waaꞌ kiwoꞌɗa, ndaga daa ɓa yëgísíꞌ keeñcaagaɓaɗa.
Yéesu wëkíꞌta ɓiɗúukooliꞌ ga Genesareet
(Mëccëe 14: 34-36)
53 Waa ennda ɗa,Yéesu na tëelíbéecaagari lëehɗussa kihúus giiyaa na gaal-looci, ɓa teeꞌta ga kúlkaa Genesareet‡ 6: 53 Kúlkaa Genesareet Ɗekataama newin kilínoh ee laakin dooli. Wa hanoh Kafarnawom kakay aawwa ɓak aasaaꞌ-noh.; daama ɓa yóoskíꞌta loocaa. 54 Ɓa ɓaa meƴ ga loocaa rek ɓuwaa ɓaa ínohsoh Yéesu; 55 ɓuwaa wíilla gohaama tóoh ee ga ɗekataa ɓa keloh an ya yaa da ɓéeɓ, ɓa ennda ga kiɓeɓ ɗúukoolíꞌcaa ga gatancaa, kiɓay daama. 56 Ga daa ya aasoh ɓéeɓ, ennda ga dëkcaa ga kawaa, ga teeraa wala ga tukaantaa en ga ëgíraaɗa, ɓuwaa faansi ɗúukoolíꞌcaa ga paancaagaɓa. Ee ɓaa kíimmbi ya onɓa ɓa mín kileꞌ rek ga pawaa kúltífaagari. Fodaama ɓuwaa leꞌee gariɗa tóoh, wakussa.
*6:1 6: 1 Teeraa ya meyohɗa waaꞌ kiwoꞌ Nasareet. Mëdírohat na Mëccëe 13: 54 na iñaa ɓéestíru ga kakayɗa.
✡6:4 6: 4 Mëdírohat na Lúkkaa 4: 24; Saŋ 4: 44.
†6:11 6: 11 Mëdírohat na Tumeen 13: 51; 18: 6. Kiyëekíꞌ pëndël ga kot: waaꞌ kiwoꞌ kigúroh na yen wala na ɓoꞌ. Ɓaama laakissii sooli na ɓuwaa ya kaꞌ gaɓaɗa, enndii sah pëndëlaa mín kiñaak ga kotcaagari ee bok ga dëkaagaɓaɗa.
✡6:13 6: 13 Mëdírohat na Saak 5: 14.
‡6:14 6: 14 Erootyii yii yërí en Eroot Antípas yaa nguurukee ga Gëlíléeɗa.
§6:17 6: 17 Filiip waaꞌ kiwoꞌ Eroot Filiip, ee dëkee Room, ee ɓan bokkii na Filiip yiliis fodii yaa nguurukee ga Sesaree-Filiip (ga 8: 27).
✡6:18 6: 18 Malkat Léwítík 18: 16; 20: 21.
*6:25 6: 25 Erojaas waaree kihot an Saŋ-Bëtís kaanin, wayee enndii kiñam hafaa Saŋ.
✡6:34 6: 34 Mëdírohat na Kídaa 27: 17.
†6:37 6: 37 Denariyon Iñaa heet kopaꞌ ɓu-Room ee wa hín na fay lëgëy noh-noh ɓoꞌ yíinoo.
✡6:43 6: 43 Mëdírohat na 2 Buuꞌ 4: 42-44.
‡6:53 6: 53 Kúlkaa Genesareet Ɗekataama newin kilínoh ee laakin dooli. Wa hanoh Kafarnawom kakay aawwa ɓak aasaaꞌ-noh.