1 Gbü gara sïkpï biringbö, Yesu ngbü ta eku gba fü Me gbü gara sü. Te engu ku gba fü Me nza tete, fü gara kpara biringbö esüka wü kpara kaka-na, ayi-tata, gü ba, “Mere kpara, ye gü tamu maku gba fü Me fü ani, kpah baka nda *Yüwane Mürü Babatïza, ta te engu gü tatamu fü wü kpara ka-ye ne ke.” 2 Fü Yesu amala fü ewü, gü ba, “Te yi ngbü eku gba fü Me la, yi di emala fefe, gü ba,

Dela gba te Yesu gü tatamu fü wü kpara ka-ye, de wüh di eku bala fü Me.

5-6 Fütanga ngü la, fü Yesu adu kpah amala ngü fü ewü, gü ba, “Te ngü fa mü, fü mü anü kpaka gara kiri mü gbü biti, ayi-tata, gü ba, ‘De-ye deyï, gara enga ni ni koro eyi, gbü gara sü nengete, tïtïne kpaka ni gbü biti ne. Amba mba enga e, te ni ena ato fefe tïtïne de ah zü ne, nda ma. Ni koro dene ayi-ta ye, teka de ye le ta-ngü te ni, ato mba ambata ngbee bata fü ni, teka fü ni ato fefe na, de ah zü.’ 7 Te mü mere bala, kiri mü te di kpa esambü ne, ena alügü ngü fü mü, agü neh fe? Ah ena alügü ngü, gü ba, ‘Aꞌa, ah tï de! Mü ce da embü ni gbü biti bane! Angü ani rï eyi de wü jaji ka-ni ꞌburu kpa esambü era ara. Ani ni möngïtï ka-ani kpah eyi. Ni tï akoro, teka ato ambata fü mü gbü biti bane, nda-ni de.’ Kpara ladü te ena alügü ngü bala fü enga ni ye? Ah nda ma! 8 Ma ngbü emala fü yi dene kpeke ngü, te engu le ayia teka ato ambata la fü mü de, amba teka ïï, de te mü ngbü fï bü embü engu di ne, engu ena ayia tïne bü bala, ato wü e de te mü ngbü ele ne fü mü, teka fü mü ace da embü ni.

9 Nda-ra, ngü de te ma le amala fü yi ne, ah dene. Yi fï nda-yi, gü ba, Me le ato züka ngü fü ani de? Ah bala de. Te cïnga e ngbü emere mü la, mü ngbü fï bü da eyo eküte Me, Me ena ato e la ato fü mü. Mü ngbü fï bü da eyi tata gbü wü sïkpï ꞌburu, mü mere e ace da eï engu de, ah ena amere ngü la fü mü. 10 Angü wü kpara ꞌburu, de te ewü ngbü eyo e ne, Me ngbü eto e la fü ewü ato. Wü kpara ꞌburu, de te ewü ngbü egïrï e kpaka Me, wüh ngbü emaka amaka. Me ngbü kpah eü möngïtï fü mene wü kpara, de te ewü ngbü eï ï ne. 11-12 Gara süka yi ladü sene te di de wö ye wü jaji, te yeye na yo zü-e tete la, ah ena aza kpürü, ato fefe? 13 De-yi, te yi di de siti wü kpara ne, te yi wu da eto züka wü e fü wü jaji ka-yi ereke areke la, amba yi fï nda-yi, gü ba, Me te di de Wö nih agbü kpï ne, tï ato züka ngü fü ani afa sü di de? Te di bala, ah le de yi yi-tata, de ah to *Nzïla Wazi ye fü yi. Ah ena ato Nzïla Wazi la ato fü yi. Angü dela ngü te reke eküküte cu fa sü!”

Dela ngü te Yesu mala fü wü kpara ka-ye, teka maku gba fü Me.

14 Gbü gara sïkpï, fü Yesu ayia aliki *siti wü di enga me guvu gara kpara, ta te ro mö de. Te wü di enga me la koro tete guguvu asidi, fü komoko la akpo da ero mö ereke areke. Fü ngü la aga gbü jia wü kpara afa sü.

15 Fü gara wü kpara akpo da emala ngü esüka wü, gü ba, “Yesu ngbü emere ngü la kükürü de, angü *Satana,* 11:15 Gara ïrï Satana de Belezebuba. te di de miri ka wü di enga me ne, ngbü eto wazi la fefe na me-ye, teka adi eliki wü di enga me la di.” 16 Wü gara kpara ngbü nda-wü ta egïrï kaje, teka akpa ngü ka Yesu. Teka ngü la, fü ewü ayi-tata, de ah mere ngü ka talara fü ani, teka fü ani awu, gü ba, ah ngbü emere tima ka-ye la, de wazi ka Me fanü. 17 Amba Yesu wu fïngangü ka-ewü la eyi kpo, fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, “Te nguwa wü kpara biringbö kpo eyi da emere gü esüka wü la, ngü la ena adi mbi? Ah reke nda de. Nguwa ewü ena akpi, anza ka. 18 Kpah bala, te Satana du ngbü tïne cu egü gü esüka wü de wü kpara ka-ye la, ah ena ayiri gbü miri ka-ye la ayiri? Ngü kaka ena anza ka. Te di bala, ngü te yi mala, gü ba, Satana ngbü eto wazi fere me-ye, teka fü ra adi eliki wü di enga me di ne, ah de töndö ngü.”

19 Fü Yesu adu ayi-ta wü kpara la, gü ba, “Te yi gü ba, ma ngbü eliki wü di enga me de wazi ka Satana la, amba e-ngbü eto wazi fü wü kpara ka-yi, teka adi eliki wü di enga me di, neh da? Teka ngü la, zu wü kpara ka-yi, ena adi emala nga yi me-wü fü wü kpara, gü ba, ngü te yi mala la, ah de töndö ngü. 20 Ma emala fü yi fanü fanü, gü ba, ma ngbü eliki wü di enga me gbü wazi ka Me. Te di bala, ah le de yi wu, gü ba, kpara te Me tima aküwa yi ne koro eyi!

21 Yi fï la nga ngü ne mbi mbi mbi! Te kpeke kpara ladü de wü e ka gü esaka ye la, e-ena agbene wü e kaka neh da? Angü ah ngbü eceka kpï fütanga kambü ka-ye ꞌbe ꞌbe ꞌbe. 22 Amba te gara kpeke kpara koro, te wawazi fa nda gina kpara la, fü ah amere gü kpakaka na, afa engu la, ah ena agbene wü e kaka, ta te engu ngbü eo fïngangü ka-ye tete na la ꞌburu. Fü ah aza wü e la, anü di, agafa fü wü kpara ka-ye. Te di bala, yi tï eyi awu, gü ba, wazi ra fa nda Satana, te ngbü embü yi de füh kotö ne, ka. 23 Te di bala, te mü le ngü ka-ra de, mü de vügü ka-ra. Te mü le ta-ngü te ra gbü tima ka-ra de, mü ngbü nda-mü dela egïrï kaje teka asiti tima la.”

24 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü ewü, gü ba dene, “Te wü di enga me koro eyi guvu kpara asidi la, wüh ena amere baye? Wüh ena anü, angbü endoro, gbü wü siti sü te ürü aürü, egïrï mene sü te wüh ena angbü tete. Amba, te wüh maka sü kpala de la, wüh ena adu afï nga ngü, gü ba, ‘Ani du la edu agbü sü ka-ani, ta te ani ngbü gbügbü na,’ ne. 25 Te wüh du kpaka kpara la, fü ewü amaka maguma kpara la mböömbö, *Nzïla Wazi Me gbügbü na ma la, 26 wüh ena anü agïrï gara wü bu wü, de ani ngbü de ewü. Fü ewü anü amaka wü gara wü bu wü lorozi, te wazi ewü fa nda gina ewü la. Fü ewü adu arï angbü de ewü guvu kpara la. Te di bala, adu ngü ka kpara la ena angbü baye? Ah ena angbü emere wü siti ngü, tïne afa mene wü ngü, de te engu ngbü ta emere te enga gina, ne ka.”

27 Te Yesu ngbü la bü emala wü ngü la bala, fü gara würüse ayia esüka mere bi wü kpara la, amala ngü fefe, gü ba, “Wayi bala, mere kpara, züka ngü ngbü fü mene würüse ta te bï mü, aga mü de ngu-ka ye ne!” 28 Te Yesu je ngü la bala, fü ah adu amala ngü fü würüse la, gü ba, “Wayi, amba züka ngü te fa ngü la, ah ka-ye fü wü kpara, de te ewü ngbü eje ngari Me, da emere wü rïrï kaka-na ne!”

29 Fütanga ngü la, fü mere bi wü kpara akpo da ekoro kpaka Yesu, teka aje ngü gögömö na. Fü Yesu ayia amala ngü fü ewü, gü ba, “De-yi, wü kpara ka re ne, yi ka-yi de siti wü kpara. Angü yi ngbü eyi-ta ra, de ma mere lara ngü ka talara gbü jia ani, teka fü ani awu, gü ba, Me tima ra me-ye fanü. Te di bala, Me tï agü tamu lara ngü biringbö fü yi nda de. Ah ena adi bü mene lara ngü, te ena amere te-ye baka nda *Yona tane. 30 Fanü fanü ngü ka-ra ena adi kpah baka nda Yona. Angü Yona tï ta gbü mere *yï-ngu, fü mere si ayia ami engu. Fü Yona ara guvu mere si la sïkpï bata. Gbü *ebabata sïkpï la, fü si la ayia azï Yona kpa edere ngolo füh siki. Fü Yona ayia anü agbü Nineve ba e ta te Me mala fefe, de ah nü, ah mala ngari ni, Me, fü wü kpara de kpala ne. Fü ngü ka Yona la agü tamu wazi ka Me fü wü kpara ka Nineve. Fü ewü ayia afü maguma wü.† 11:30 Mü ena amaka ngü ka Yona, gbü buku ka Yona. Kpah bala, de-ra *Ye Kpara ka Kpï, kö ra ena ara gbü tö sïkpï bata, fü ra adu azükü.

31-32 Te di bala, gbü *adu sïkpï, te Me ena akolo ngü ka wü kpara füh kotö ne tete, ah ena ato mere kuru te yi, wü kpara ka re ne, angü yi le ngü ka-ra de. Wü kpara ka Nineve ena ayia gbü sïkpï la, amala nga siti ngü ka-yi, angü wüh je ta ri Yona, fü ewü afü maguma wü, adu ale ngü ka Me. Amba ngü ka-ra, te fa nda Yona ka ne, yi le aje nda-yi de. Kpah bala, mere würüse, ta te engu di de miri ka Seba, ena ayia kpah amala nga siti ngü ka-yi, angü ah yia ta agbü tö ka-ye, nengete kpala, akoro teka agbo nga ïrï Miri *Solomona, teka wazi te Me to fü Solomona ne.‡ 11:31-32 Mü ena amaka ngü la gbü gina buku ka wü Wü Miri 10:1, bete eꞌbaꞌbasu buku ka 2 Ngangü 9:1. Amba wazi ra te fa nda Solomona ka ne, yi le nda-yi kpah de! Dela si-ngü te Me ena ato mere kuru te yi tete, angü engu tima ra teka aküwa yi, amba yi le ngü ka-ra nda-yi de!”

Dela ngü ta te Yesu mala fü bi wü kpara la, teka ngü ka talara, te ewü le de Yesu mere fü ani.

33 Fütanga ngü la, fü Yesu amala gara ngü fü ewü, gü ba, “Te wüh siya wa, teka alofo sü kpa esambü gbü biti la, wüh ngbü ebuka neh esa sila? Ah bala de. Wüh ngbü esiya wa, eo kpa tikpi, ga füh e, teka fü ah angbü elofo sü kpa esambü ꞌburu.

34 Jia mü, ah baka ze-wa te ngbü elofo sü fü mü. Te jia mü ngbü eceka kpï ꞌbe la, mü ka-mü baka kpara te ngbü endoro gbü ra-sü. Amba te jia mü ceka kpï mbi mbi de la, mü ka-mü baka kpara te ngbü endoro gbü mbiri-sü. 35-36 Angü te jia mü ü eyi aü, awu ngü ka-ra mbi mbi la, wü *siti ngü de te mü ena amere, mü ena awu ewü ꞌburu, gü ba, ni ngbü dela emere siti ngü, ꞌduwa fü mü ace, angü ma ena angbü elofo sü fü mü me-ra. Teka ngü la, ah le fü mü aü jia mü aü gbü ngü ka-ra, angü ah ena adi baka ze-wa fü mü. Te mü le ngü ka-ra de la, ah ena adi ba e te jia mü ni eyi, fü mü angbü endoro gbü biti.”

37 Te Yesu mala ngü la fü wü kpara nza tete, fü gara *Farusi aï Yesu teka de ah nü, ah zü e kpa gba ni. Fü Yesu anü arï kpa esambü, angbü kötö. 38 Baka te Yesu kpo da ezürü kpa ye, ah mere baka rïrï ka gele ka wü *Yïsarayele ne nda de. Fü ngü la asiti te Farusi la, angü fïngangü kaka gü ba, mere kpara baka Yesu, te ngbü erï wü kpara de bala ne, ena amere ta rïrï ka gele ka-ani, ka wü Yïsarayele, areke areke.

39 Fü Miri Yesu awu ngü te di emamaguma la teke. Fü ah alügü ngü fefe, gü ba, “De-yi, wü Farusi, yi ele nda-yi bü adi ezürü wü kpa yi, de küte wü ndüꞌba bete wü sila, amba kpa emaguma yi, siti fïngangü bete gümü wü e ladü, te sibi fa sü! 40 Dela töndö ngü! Yi ngbü efï nda-yi, gü ba, Me de te mere küte yi ne, ah mere maguma yi kpah me-ye nda de? 41 Yi za gara wü e ka-yi, te di gbü wü ndüꞌba de wü sila ka-yi la, de yi to fü wü mürü cïnga. Te yi mere bala, ngü ka-yi ena areke gbü jia Me.”

42 Fü Yesu amala ngü fü wü Farusi la, gü ba, “De-yi wü Farusi, Me ena ato mere kuru te yi te gara! Angü yi ngbü eo fïngangü ka-yi kpekpeke teka rïrï ka gele ka-yi. Baka te yi ngbü eto tari wü e ka-yi ꞌburu fü Mere Me ereke areke ne, ah esiti de, amba to yi ïrï eyi teka ale Me de maguma yi, anga teka amere züka ngü fü wü mürü cïnga. Dela ngü te siti gbü jia Me fa sü.

43 De-yi wü Farusi, Me ena ato mere kuru te yi te gara! Angü yi o to yi ꞌburu teka de wü kpara di ecu ngü ani. Teka ngü la, te yi rï kpa *esambü ka biti-te la, yi le ꞌduwa adi engbü füh züka kpökpö kpa engagira nü. Kpah bala, te yi maka te-yi de wü kpara te kaje la, yi le de wüh di egü mandï fü ani, da ecu ngü ani acu.

44 De-yi wü Farusi, Me ena ato mere kuru te yi te gara! Yi baka wü mbükü te wü kpara ngbü endondoro fefeh, angü wüh wu de. Wüh ngbü eceka küte yi ba züka wü kpara ne bü kükürü, amba kpa emaguma yi, wü siti ngü de wü libiti sibi fa sü!”

45 Teka ngü la, fü gara *mürü rïrï biringbö ayia amala ngü fü Yesu, gü ba, “Mere kpara, gbü wü ngü ka-ye, de te ye ngbü emala la, ye ngbü dela kpah efala ani.” 46 Fü Yesu alügü ngü fefe, gü ba, “De-yi wü mürü rïrï, Me ena ato kpah mere kuru te yi ato! Angü yi fü rïrï ka Me, o baka mere tiri e, te wüh ngbü eo gbü nzö wü kpara. Amba cu de-yi, yi mere rïrï engu la nda-yi de!

47 De-yi, wü mürü rïrï, Me ena ato kuru te yi te gara! Angü yi ngbü esu wu te-yi, da ereke mbükü wü *mürü dofo ka Me ta gügü ne, gü ba, ani ngbü ecu ngü ewü. Amba wü kundu yi ngbü mömörö wü mürü dofo la ta me-wü! 48 Ngü ka-yi de te yi ngbü emere la, ah kpah baka nda wü kundu yi, angü yi le aje ngü ta te wü mürü dofo la mala ne, nda-yi kpah de. 49 Angü Me te wu ngü ꞌburu ne, mala ta ngü ka-yi la eyi, gü ba, ‘Ni ena atima wü mürü dofo, de wü *mürü tima ka-ni fü yi, teka amala ngari ni fü yi. Amba yi le ngü la nda-yi de! Fü yi angbü emömörö wü gara, kpah da eto cïnga te wü gara.’ 50-51 Kpah bala, de-yi wü kpara ka re ne, te yi le aje rïrï ka Me de ne, Me ena ato mere kuru gbü nzö yi teka ngü la. Te di bala, ma ngbü emala fü yi dene zu ngü, ah kpo te kpi ka Abele, gina kpara te kpi füh kotö ne,§ 11:50-51 Mü ena amaka ngü ka kpi ka Abele gbü Gina Ngü 4:8. akoro te kpi ka Zakarïya, ta te wüh mörö engu kpa *esambü ka Me, gbü *nzïla sü ne,* 11:50-51 Mü ena amaka ngü ka kpi ka Zakarïya gbü eꞌbaꞌbasu buku ka 2 Ngangü 24:20-22. lïya ka ngüte wü kpara ka Me la ꞌburu, ah ena adi gbü nzö yi, wü kpara ka re ne.

52 De-yi wü mürü rïrï, Me ena ato kpah mere kuru te yi te gara, angü yi wu ngü ka Me ꞌburu kpo, reke areke. Amba yi le amere ngü la nda-yi de. Kpah bala, wü gara kpara te ewü le ta ale ngü ka Me ne, fü yi angbü etïrï kaje fü ewü kpah gbere!”

53-54 Fü Yesu ayia ace sü la, anü sü ka-ye. Fü ngü ka Yesu la angbü eke eküte wü mürü rïrï de wü *Farusi efa sü. Fü ewü akpo da ekpülü Yesu de mere bi kpeke wü yitangü, teka afete engu, de engu mala ngü dürü, fü ani azoro engu tete.