1 Iin kivi jākuti'vi Jesuu ma ndi uchi uvi ndra jàkua'a chi'in ra. Ta ikan chā'a ra ndatu ra nuu ndra ña na janda'a ndra tandi'i ndian ndiso tati xaan chi'in tanuu kue'e ndo'o na. 2 Takan kūu tajan tāchi ndio ra ndra ña na janda'a ndra ndian ku'vi ta kàtitu'un ndra nuu ma ñivi naja kua kàa nuu chà'nda Ndioo tiñu. 3 Ta ora juuni takäaga kee ndra ku'un ndra, ji'na te'en nāka'an Jesuu chi'in ndra:

―Na künaa ndo nï'iin nakuyi ma iti' kuà'an ndo: ni itin, ni xu'un', ni ña kachi ndo, ni yutun vatun ndo, ta ni ja'ma ña kùsukun ndo. 4 Yakan va ora chaa ndo ve'e iin ñivi na kindoo ndo ikan nda kati keta ora ku'un ndo inga ñuu. 5 Tatu ìyo iin ñuu ña töve jàchi'in na ña kà'an ndo, ta töve chà'a na ña kìndoo ndo ve'e na, tiá va'a na kee ndo ma ve'e ikan ta jakisi ndo yuyaka ña ka'ìin ndichan ndo, ikan na koto na ti xaani Ndioo ndè'e ra na chà'a ña töve jàchi'in na ña kàtitu'un ndo ―kàti Jesuu.

6 Takan kūu tajan kēe ndio ndra kuà'an ndra kuàjanda'a ndra ñivi nani kuariya ta kàtitu'un ndra naja kua kuu jakakú Ndioo na.

7 Tajan chīto ndio rey Herode tandi'i ña jà'a Jesuu. Yakan va ni töva chìto ra nayi chànini ra jà'a ra vati ìyo ndian kà'an ña Xuva, ra jàkunduta, nātaku ndiko ra, 8 ta ìyo inga ndian kà'an ña Elía ra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo taji'na kùu ra, ta tuku na kà'an na ña cha nātaku ndiko inga ra kà'an chi'in tu'un yu'u Ndioo taji'na, kàti na. 9 Tajan te'en nāka'an ndio Herode:

―¿Nda ra kùu rakan ña kà'an na ña ya'a ìyo ndatu ra, vati Xuva ra jàkunduta, mai tāchi ña na ka'nda ndra sukun ra? ―chànini ra.

Yakan va Herode nànduku ra naja kua ja'a ra ta kuu nde'e ra Jesuu.

10 Takan kūu ta ora kēta kivi ña chāa ndiko ma ndra tatun Jesuu, ta ikan jan kātitu'un ndra tandi'i ña jā'a ndra nuu ra. Tajan tāvani'i siin ndio Jesuu ndra ña na ku'un ndra chi'in ra iin ñuu nàni Betsaida. 11 Va ora chā'a ndio ma ñivi kuenda ña kàcha'an ndra, tajan tāndikun ndio na kācha'an na chata ndra, ta ikan jan ndàkimani ndiko ra na. Ta kīcha'a ndio ra kàtitu'un ra nuu na naja kua kàa nuu chà'nda Ndioo tiñu, ta jānda'a ra ma ndian ku'vi ndia.

12 Takan kūu ta ora chani kuna'a tajan chājayatin ndio ma ndi uchi uvi ndra jàkua'a chi'in Jesuu ndra nuu ndaa ra. Ta ndrakan te'en nāka'an ndra chi'in ra:

―Na jandutáun ma ñivi, ikan na ku'un na kunindee na ta kunanduku na ña kachi na iti' kuariya a iin tichi ku'u nuu ìyo ñivi, vati i'ya tükuii na koo kacho ―kàti ndra.

13 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ndra:

―Maa ndo na ku'va ndo ña kachi na ―kàti ra.

Ta te'en nāka'an ndra nuu ra:

―¿Ta naja kua kuu ku'va ndi ma ña kachi na tuva u'un ta'ani paan indii, ta uvi tiaka' ni? ―kàti ndra―. Kùu yi va tuva ndoun kuatun ndi nde've chi'in ma ñivi ta ku'un ndi kujata ndi ña kachi na ―kàti ndra chi'in ra.

14 Takan kàti ndra vati ìyo iin u'un mii ndra kùu ndra ña mamaa ndra'ii ni. Takan kūu tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ma ndra jàkua'a chi'in ra:

―Na jakunandi ndo na kuenda uvi xiko uchi na ―kàti Jesuu chi'in ndra.

15 Yakan va kua ikan jā'a ndra ña chūnandi ndisaa na. 16 Tajan tīin ndio Jesuu ndi u'un paan ta uvi tiaka', ta nānde'e ra iti' andivi, ta chīkan ra ta'vi Ndioo cha'a' yi, tajan chā'a ndio ra yi nuu ma ndra jàkua'a chi'in ra na nata'vi ndra yi nuu na. 17 Takan kūu ña ndisaa na chāchi na nda kati chitu va'a tichi na, ta jākutua na uchi uvi ga tuka chi'in ma ña chàkoso.

18 Iin kivi kēsiin Jesuu chi'in ndra jàkua'a chi'in ra ña kuàka'an ra chi'in Ndioo. Ta ikan jan te'en kīcha'a chìkatu'un Jesuu nuu ndra:

―¿Nda ra kùu yu'u kàti ma ñivi?, kùuni ndo.

19 Tajan te'en nāka'an ndra chi'in ra:

―Ìyo ndian kà'an ña kùu̱n Xuva ra jàkunduta, ta ìyo ndian kà'an ña kùu̱n Elía, ra kà'an tu'un yu'u Ndioo taji'na, ta juuni ìyo ndian kà'an ña kùu̱n iin ndra kà'an tu'un yu'u Ndioo ña chīyo taji'na, ta iin ndrakan kùu ndra ña nātaku ndiko ndra kàti na. ―Takan kàti ma ndra jàkua'a chi'in Jesuu nuu ra.

20 ―Ta ndyo'o, ¿nda ra kùu yu'u?, kùuni ndo ―kàti Jesuu.

Ta te'en nāka'an ndio Petu' chi'in ra:

―Yo'o kùu̱n ma ra Cristu ra tāchi Ndioo ―kàti ra.

21 Ta ikan jan kātitu'un Jesuu nuu ndra ña na kätitu'un ndra yi nuu nï'iin ñivi. 22 Tajan te'en kà'an ra:

―Taku yu'u ma ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, nduva'a kuii ni nde'e ra tundo'o, ti ni kati ma ndian cha'nu ña ra jà'a kuati kùu ra, chi'in ndra chà'nda tiñu nuu sutu, ta ma ndra matru jàkua'a tutu Ndioo ndia. Ta ndrakan ni ka'ni ndra ra, va tichi uni kivi ni nataku ndiko ra.

23 Tajan te'en nāka'an tuku Jesuu chi'in ndisaa ma ndian ka'ìin ikan:

―Tu ìyo iin yo kùuni jakua'a chi'i̱n, na jaña na ma ña chànini na ja'a na, ta na tandikun na chatai nani kivi chi'in kruu na, ikan na nde'e na tundo'o takua ni nde'i tundo'o nuu kruu ndia. 24 Ti ma ndian kùuni koo ñuñivi, töve ni kakú na, va ma ndian kuvi cha'a' tu'un kà'in, ndiakan kùu ma ndian ni kakú ta ni koo na chi'i̱n endeeni. 25 Ta juuni tüvi nda kuenda yi tu iin ra'ii nì'i ra tandi'i ña ìyo ñuñivi, ta ora kuvi ra, ni ku'un ra endeeni iti' andaya'. 26 Ta tu ìyo ndian kùkanuu na nde'e na yu'u ta chata tu'un kà'in, nda yu'u ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, ni kukanui nde'i ma ñivi ikan ora ni kichaa ndikoi. Ti ma ora ikan ni ndotachai jà'a ndatui chi'in ndatu ma Tatái ta chi'in ndatu tati va'a jà'a tiñu nuu Ndioo. 27 Yakan va kùuni̱ ña taso'o va'a ndo ma ña ni ka'in chi'in ndo vitin. Ndicha va'a ña kà'in ti ìyo ndian ka'ìin i'ya tüvi ni kuvi na nda kati nde'e ji'na na ña kichaa nuu chà'nda Ndioo tiñu ―kàti Jesuu.

28 Takan kūu ora ya'a una kivi ña kā'an Jesuu takan, tajan kēe ndio ra kuà'an ra iti' yuku chi'in Petu', Xuva ta Jandiau ña kuàka'an ra chi'in Ndioo. 29 Tajan juuni ma ora kà'an ra chi'in Ndioo, jāma ma kua kàa ma nuu ra chi'in ma ja'ma ra, ti ma ja'ma ra nduva'a kuii ndōkuichin yi ta ndōtacha yi. 30 Tajan kēta uvi ta'an ndra ña nàtu'un ndra chi'in ra. Ta ndrakan te'en nàni ndra: iin ra nàni Moisés ta inga ra nàni Elía. 31 Ndrakan kùu ndra ña kāvanuu iin ña nduva'a kuii tàcha ndra. Ta ikan jan kīcha'a ndra kà'an ta'an ndra naja kua ni kuvi Jesuu ta ni nde'e ra tundo'o ma ñuu Jerusalén. 32 Ta vaji nduva'a kuii ni kusu Petu' chi'in ndra meru ra, va jāndeeni ndra ma ñuma'na. Yakan va ndē'e ndra ma ña tàcha Jesuu chi'in ninduvi ma ndra ka'ìin chi'in ra. 33 Ta ora cha chūndachiyo Moisés chi'in Elía xiin Jesuu, tajan te'en nāka'an ndio Petu' chi'in ra:

―Matru, ya'aga va'a ña ka'ìin yo i'ya. Na ja'a ndi uni ta'an lomara kuenda ndo: iin yi kùu kuendaun ta inga yi kuenda Moisés ta inga yi kuenda Elía. ―Takan kà'an Petu' ti ni tüvi chìto ra nayi kà'an ra jà'a ña ya'a yū'vi ra.

34 Takan kūu ta ora juuni kà'an ra ndaa ra tajan nūu ndio iin vikonu'u ta kāvanuu yi ma ndi uni ta'an ndra jàkua'a chi'in Jesuu. Ta ora chā'a ndra kuenda ña indii ndra tichi ma vikonu'u, nduva'a kuii yū'vi ndra jā'a yi. 35 Tajan ma tichi vikonu'u chīni ndra tati Racha'nu Ndioo ña kà'an yi te'en:

―Ra'ya kùu Se'i ña tāchi̱. ¡Na jachi'in ndo ña kà'an ra! ―kàti Ndioo chi'in ndra.

36 Ta ora yā'a ña chìni ndra ma tati ikan, tajan ndē'e ndio ndra ña ma'iin nia Jesuu ndaa. Va ndrakan tüvi nī katitu'un ndra ma ña ndē'e ndra nuu nï'iin ñivi.

37 Ta ora tuvi inga kivi, tajan vàchi nuu ndio Jesuu ma yuku chi'in ndi uni ta'an ndra jàkua'a chi'in ra. Ta ma tichi iti' ikan nduva'a kuii kua'a' ñivi chāta'an nuu ndra nuu vàchi ndra. 38 Tajan iin ma ra vàchi tañu ma ñivi ikan, te'en nāka'an ni'i ra chi'in Jesuu:

―Matru, chìkain ñamani nuu̱n ña na nde'un nayi jà'a chi'in ra se'i, ti uvanuuni ra ña kùu ra se'i. 39 Vati iin tati xaan kùu yi ña tìin yi ra ta jà'a yi ña na nda'yu ra, ta chì'i i'i ra, ta kèe xikiñu yu'u ra jà'a yi ta endee töve jàña numi yi ra. 40 Ta nda che'e kā'in chi'in ma ndra jàkua'a chi'un ña na tava ndra ma tati xaan ikan ra, va nī kuu ja'a ndra yi ―kàti tatá ma rayoko chi'in Jesuu.

41 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ma ñivi ikan:

―¡Ndyo'o ñivi kini ña tüvi chìnuni! ¿A takä'an koto ndo ña töve ni koi endeeni chi'in ndo ña jà'a ndo takan? ¿A naja ga kivi kùndeeni gai ma ña jà'a ndo?, kùuni ndo. ¡Nandaka ma ra se'un nui! ―kàti Jesuu chi'in ra.

42 Ta ora kūyatin ndio ra nuu ndaa Jesuu, tajan ikan jānduva ndiko ma tati ikan ra, ta tīin ndiko yi ra. Ta Jesuu kā'an xaan ra chi'in tati xaan ikan, tajan kēe ndio yi ra, ta ndā'a ra jā'a Jesuu. Ta ikan jan chā'a ndiko ra ra nuu ma ra kùu tatá ra. 43 Takan kūu ta ndisaa ma ndian ka'ìin ikan, ndava kuà'an anima na ña ndè'e na ma ña jā'a Ndioo ka'nu.

Ta ora juuni yanga ndè'e na ma ña jā'a Jesuu, tajan te'en nāka'an ra chi'in ma ndra jàkua'a chi'in ra:

44 ―Na taso'o va'a ndo ña ni ka'in chi'in ndo: taku ra Se'e ñivi tāchi Ndioo ni tiin na ra, ta ni ku'va na ra nda'a' inga ñivi ―kàti Jesuu.

45 Takan kūu va ndrakan tüvi nī kutunini ndra ña kā'an ra, vati tüvi chà'a Ndioo ña na koto ndra tu'un ikan. Ta ndasii ndra ndakatu'un ndra naja kua kùuni yi ka'an yi nuu Jesuu ndia.

46 Ta ikan jan kīcha'a ndio ma ndra jàkua'a chi'in Jesuu kànita'an yu'u ndra ña nda ra kùu ma ra ka'nuga nuu ndisaa ndra. 47 Takan kūu ta ora chā'a Jesuu kuenda cha'a' ma ña chànini ndra chi'in chinituni ndra, tajan tīin ndio ra iin ravali ta kūtaa ra ra iin chiyo xiin ra, 48 tajan te'en nāka'an ndio ra chi'in ma ndra jàkua'a chi'in ra:

―Nda yo kì'in kuenda ravali i'ya cha'a' ña nakoto na yu'u, kùuni yi ka'an yi ña juuni kì'in na kuenda na yu'u ndia. Ta nda yo kì'in kuenda yu'u juuni kì'in na kuenda ma ra tāchi yu'u ndia. Yakan va tu ìyo iin yo kùuni ndoka'nuga, ji'na ìyo yi ña kuu ra musu inga ñivi ―kàti Jesuu chi'in ndra.

49 Takan kūu tajan te'en nāka'an ndio Xuva chi'in Jesuu:

―Matru, nda che'e ndē'e ndi iin ra kùatavani'i tati xaan ndiso ma ñivi chi'in siviun, va tava töve chàkunuu ra chi'o, yakan va nī cha'a ga ndi ña jà'a ra yi ―kàti Xuva.

50 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ra:

―Na vä'a jà'a ndo ña nī cha'a ndo jà'a ra yi ti ndian tüvi kùuni kuati chi'o, juuni ìyo na kuenda yo ndia ―kàti Jesuu.

51 Takan kūu ta ora cha kēta kivi ña ni ndaa Jesuu ku'un ra iti' andivi, ta chi'in ndisaa anima ra kēe ndio ra kuà'an ra iti' ñuu Jerusalén takua chànini ra niku. 52 Tajan tāchi ndio ra ma ndra kùu tatun ra na ku'un ndra iti' nuu ta kunanduku ndra nuu kusu ndra iin ñuu ña kàndii ñu'u' Samaria. 53 Va ma ndian ñu'u' Samaria tüvi nī cha'a na ve'e nuu ndoo ndra kava ndra chi'in Jesuu, ti cha chā'a na kuenda ña kuà'an Jesuu iti' ñuu Jerusalén. 54 Takan kūu ta ora ndē'e Jandiau chi'in Xuva ña jā'a na takan, tajan te'en nāka'an ndio ndra chi'in Jesuu:

―Yo'o Racha'nu, ¿a kùuniun ña ka'an ndi chi'in Ndioo na jakoyo ra ñu'ú chata na, ikan na kayu ndi'i na ta kuvi na takua jā'a Elía taji'na? ―kàti ndra.

55 Tajan iin nde'e xaani Jesuu nuu ndra, ta te'en nāka'an ndio ra chi'in ndra:

―Ta ndyo'o, ¿a tüvi chìto ndo ña chi'in ndatu kui'na kùu ma ña chàkuu ndo ña kā'an ndo takan? 56 Vati taku yu'u ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, töve vàchi̱ kuenda ña jànai ñivi ti vàchi̱ jakakúi na ―kàti ra.

Ta ora yā'a ña kā'an ra takan, tajan kēe ndio ndra kuà'an ndra inga ñuu.

57 Takan kūu ta ora kàcha'an ndra ma tichi iti' ikan, ndē'e Jesuu iin ra chìkatu'un te'en nuu ra:

―Yo'o Racha'nu, kùuni̱ ku'in chataun nda nikuuni nuu chàniniun ku'u̱n ―kàti ra.

58 ―Va'a, va ji'na kùuni̱ katitu'in iin nakuyi nuu̱n ―kàti Jesuu chi'in ra―. Taku ma yukuii ìyo yavi nuu kìxi ri ta nda saa ìyo taka ri ndia, va yu'u ra Se'e ñivi tāchi Ndioo töve ìyo iin nuu kusui ―kàti Jesuu chi'in ra.

59 Takan kūu tajan te'en nāka'an tuku ra chi'in inga ma ra ndaa ma ikan:

―¡Na'a chatai! ―kàti Jesuu chi'in ra.

Ta te'en nāka'an ndio ra:

―Yo'o Racha'nu, va'a va tuva ku'va ji'naun ña kukuchi̱ ma tatái ―kàti ra.

60 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ra:

―Na ku'vaun ña na kuchi ma ndian töve chìnuni juuni ñivi maa na ndian cha chī'í, va yo'o na ku'u̱n kukatitu'u̱n naja kua kàa nuu chà'nda Ndioo tiñu nuu ma ñivi ―kàti Jesuu chi'in ra.

61 Takan kūu tajan te'en nāka'an inga tuku ra chi'in Jesuu:

―Yo'o Racha'nu kùuni ku'in chataun va tu ku'va ji'naun ña kuka'in chi'in ñivi̱ ma nuu ìyo ve'i ―kàti ra.

62 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu chi'in ra:

―Na jä'un yi, ti taku ma ndra tìin su'ma yutun yata, ta ndè'e ndra iti' chata ndra, töve nda kuenda ndra. Yakan va ma tu'un ikan te'en kùuni yi ka'an yi ña ma ndian kīcha'a jà'a tiñu Ndioo, töve jà'a na yi chi'in ndisaa anima na, ti chàku'uni na ma ña jā'a na niku. Yakan va ndiakan na küu ku'un na nuu chà'nda Ndioo tiñu. ―Takan kàti Jesuu chi'in ra.