JOON
Ciig Beer Naa Agweed Joone
Rob Ke Nying Kitaab
Ciig Beer naa agweed Joone anyoadhe yihro kejea Jeacuu e naa lubo gihn abeehde e nud “ge adoohng ne dhaano utaahngo kedea ngo abeehdo tiehd ke won” (1:14). Wa kaa agweede yi kitaab, Ciig Beer gihn agweed Joone beere yaa kwaan ngo yiih gene yiiho kejea Jeacuu e naa Ngad Boadh nyoge kedea e naa Waahd Juog kedea ge agweed thiow beere boadh wahy yoad gene yoado ke nyinge (20:31).
Joon athubo yi warga ke rob ke nying ka anud Jeacuue coon ke Juog Wuur ne nyoadh ngo kejea ngo padh dhaano utaahngo maa now abea ngo beehda Juog. Giih me gaahy nyoge maa atiihy Jeacuue kedea giih mooge maa apuohnye ge agweed Joone. Ngole 14-17 ge rubo kaa nying puohny Jeacuu yihr jo oohr giihe maano e cahng ke thoo. Batien thone kedea cahre, e Jeacuu ree anyoadhe yihr jo oohr.
Kaa Acaan Luube
Lum umodho 1:1-18
Joon Ngad Luogwahy kedea jo waahdh Jeacuu giih umodho 1:19-51
Tiihy Jeacuu kiin nyoge 2:1-12:50
Nihn dhecaahn yi Jeruucalem kedea buude 13:1-19:42
Cahro kedea nyoadh rog gihr Jeacuu Ruohdh 20:1-31
Nyoadh rog keehdo yi Gaalili 21:1-25
1
Lubo Adoohng Ne Dhaano
1 1:1-2 Jon 17:5; Pihp 2:6; 1Jon 1:1-2; Any 19:13-16 Coon umodho e piny poohd kuu acag, Lubo abeehde e nud e ngaa moogo ke rode: Lubo anaa bang Juog kedea ngo Juog.* 1:1 Lubo: Lubo kihde beehda kihd Juog. 2 Lubo anaa bang Juog kuu umodho coon e piny poohd kuu acag.
3 1:3-4 1:9-10; 5:26; 1Kor 8:6; Klo 1:16-17; Judea 1:2; Any 3:14 Juog giih nyepinye cang ge acag kaa Lubo. Be gihn maa acage e keede e Lubo tooro yi ngo. 4 Ngaan nud ke rode e ne cub kuowo yihro. Kuowo gihn nu ke rode e ne meehg won ngahy Juog. 5 Daahr meeny yi muudho abea wonge be rom muudhe ke bihjo.
6 1:6 Mat 3:1 Juog wuohd gihre aoohre, dhaano me nyinge Joon. 7 Ngaa maa abeehno e beehda cuud me rubo ke nying daahr beere nyoge cang wuohdo gihn akahle lihng gene lihngo uyiih gene ngo. 8 1:8 1:20 Padh Joon ke ngude e naa daahr maaj me meehg won ngahy Juog. Joon beehda cuud me rubo ke nying daahr. 9 1:9-10 8:12; 17:25; 1Jon 2:8 Daahr ni e naa daahr me ne cohg. Ngo beehn wiih piny bang nyoge beere Juog ngahy gene ngahyo.
10 Lubo e beehda ngaa moogo ke rode abeehdo tiehd ke nyoge wiih piny kan. Abea keehd maa anahge en naa ameehg Juoge cag wiih piny, e yaa wiih piny ngo kuu abeehn gene ne ngeyo wa kaano nahge Lubo. 11 Ngo abeehn bang yaa paar gen, abea ngo kuu abeehn gene ne loro. 12 1:12 1Jon 3:1; Gal 3:26; 4:5 Abea yaa alor ngo kedea uyiih gene giih arobe ge ameehge doohng ne nyethen Juog. 13 1:13 3:3, 5-6; 1Pii 1:23; 1Jon 3:9 Ge kuu adoohng ne nyethen Juog ke dhe yoohn nyoohdo, abea ke nying gihn ayiih gene.
14 † 1:14 Gal 4:4; Pihp 2:7; 1Tim 3:16; Judea 2:14; 1Jon 4:2Moar wiihe ngo aniido: Mat 17:2; Jon 2:11; 1Jon 1:1-3 Lubo adoohng ne dhaano kedea ngo abeehdo tiehd ke won. Amahr muuny Juog kedea adiehj yoad bang Juog ge giih me ne yihre. Kaa amoar Juoge wiihe ne ngaa me duohng ngo aniido. Moar wihj gihn acub Wahne yihr Waahd Acielo.
15 1:15 1:24-27, 30; 5:31-34, 36 Joon beehda cuud maa arubo ke nyinge yihr nyoge e ukwaago kobe, “Ngaa ni e ne na ruba ke nyinge ge na koohba, ‘Dhaano nud muu ubuodh batiena. Ngaa me wiih tiihye ne maalo rih tiihya bang gihn ngo anudo ke coon e a poohd tooro kedea e a poohd kuu anyuol.’ ”
16 Noono umuoje won naa aciel acielo kaa amahr muuny Juog giih ne yihre. 17 1:17 7:19 Loohnge ge acub Juoge yihr Moaje ne cohg wudh nyoge. Abea gihn maa adiehr beehda thon Jeacuu Kriihjto e naa muuny Juog ne meehg won cidh Paar Juog. 18 1:18 6:46; 14:8-9; Mat 11:27; 1Tim 6:16; 1Jon 4:12 Bekihd ngaa maa akuong wonge ke keehl rih Juog. Ngaa ameehg ngo ngeyo beehda Waahde ge Aciel cog e beehda Juog kedea ge beehdo ke Wahn.
Joon Ngad Luogwahy Ree Arobe
(Mat 3:1-12; Mak 1:1-8; Luk 3:1-18)
19 1:19-27 5:33 Apahn yaa Judea ge beed geen Jeruucalem cahng man yaa lam giih kweehr kedea yaa kony yaa lam ge aoohr gene bang Joon. Naa abeehn gene bang Joon e ngo apeehny gene kob gene, “Wad wan! Teed rihi yihr wan. Yih naa ngaa?” 20 1:20 3:28 Kaano e Joon lum gen abeehre e gihn maa akane tooro kobe, “Padh an naa Ngad Boadh nyoge ge anaa akob Juoge kejea ngo ubeehn.”
21 1:21 Mat 2:14; Jon 6:14 Maa adog gene ngo ke peehnyo, “Abea yih naa ngaa ne cohg? Ka moogo e yih beehda agamloohngjuog naa arub Moaje ke nyinge yi kitaab Juog, wale yih beehda Eliija ge akob naa ubeehn?”
Maa abeehr Joone ngo kobe, “Bekihde! A padh agamloohngjuog kedea a padh Eliija.”
22 Kob gene, “Kea rob rihi yihr wan beere wa caa ne rob ngo yihr yaa aoohr wan. Teed rihi yihr wan ungahy tiihyi.”
23 Maa abeehr Joone ngo e rob lum anaa arob Yicaaye ngad agamloohngjuog naa akoohbe kea,
“Nud ke duol me kwaag yi ukang,
‘Gwiir yooh yihr Ruohdh ne cohg cohg.’ ”
24 Anahg akuud yaa lum Juog me cuohn ne Paarijea ge naa aoohr yaa ni. 25 1:25-26 1:33; Mat 21:25 Noono maa apeehny gene Joon kob gene, “Nea yih padh Ngad Boadh nyoge kedea upadhi Eliija wale agamloohngjuog naa arub Moaje ke nyinge yi kitaab Juoge e luogwahy cubi yihr nyoge kaa nying gihn?”
26 Maa abeehr Joone ngo kea, “Luogwahy mara ge cuba yihru kan, beehda luogwahy mar piih now, abea nud ke dhaano me ne kiino abea kwihyu. 27 1:27 1:15; Tiihy 13:25 Ngaan nu e nuu ulog beehno ke batiena. Abea ngo unahg ngaa me duohng riha gihn me a be rom goony thool giih wuoy tiene.”
28 1:28 10:40; Mat 3:13 Luub ni ge arob Joone maano e ge anaa yi paan cuohn ne Bathany loo naam Joohrdoan. Anahg kaano e ne na muoj Joone wudh nyoge ke piih ne cub luogwahy yihr gen.
Gihr Remo Naa Acub Juoge
29 1:29 1:36; 1Pii 1:19; 1Jon 2:2; Any 5:6 Ruuwow e Joon niid Jeacuu e beehn bange maa arube kea, “Ngaan nu beehn nu e naa gihr remo naa acub Juoge me nahg ne luog adhemuohm yaa wiih piny oogo. 30 1:30 1:15 E naa ngaa anaa aruba ke nyinge ge na koohba kaa, ‘Dhaano nud muu ubuodh batiena. Ngaa me tiihye wiihe ne maalo rih tiihya bang gihn ngo abeehdo e nud ke coon e a poohd kuu anyuol!’ 31 A ke nguda ngaa ubuodh batiena ngo kwihya nea ngo unahg ngaa me ngihde. Abea a apiih ne muoj wudh nyoge ke piih Juog bang ungahy Judea ngaan ngo.”
32-33 1:32 Mat 3:16 Kaano e Joon arubo ke nying gihn aniide ke wonge kea, “Ngo akwihya kejea ngo unahg ngaa me ngihde. Abea Juog ngaa aoohr an ne muoj wudh nyoge ke piih arubo yihra kea, ‘Wahy Juog uniidi e luung piny wa aweehr ne beehn ne piih wiih dhaano e nuu unahg ngaa muu umuoj wudh nyoge ke Wahy Juog.’ 34 ‡ 1:34 Waahd Juog: 1:49; 5:18-23; 10:36; 11:27; 20:31; Mat 3:17; 27:54; Tiihy 9:20 Adiehr muon, Wahy Juog aniida e luung piny ke yoohn Maalo wa aweehr maa upiihe wiih ngo. Kedea ngo teeda teedo yihru kejea ngaan apiihe wiihe e naa waahd Juog e Ngad Boadh nyoge.”
Jo Waahdh Jeacuu Giih Umodho
35 Ruuwow moogo ke batiene gihn nu e Joon anaa ka cuungo ke nyoge ariow kiin jo waahdhe. 36 1:36 1:29 Naa aniide Jeacuu e ukahnho ke buud gen, e ake rubo kea, “Ngaan ca niidu e naa gihr remo naa acub Juoge ne Ngad Boadh nyoge.”
37 Jo waahdh giih ni ariow naa alihng gene gihn arob Joone, e batien Jeacuu abuodh gene buodho. 38 Naa alog Jeacuue wonge, e niid nyoge ariow me buodh batiene, maa apeehye kea, “Gihn e ne daahdu?”
Maa abeehr gene ngo kob gene, “Ngad puohny yi beed kee?”
39 Maa abeehre ngo kobe, “Beehnu ubeeh niidu kaa ngo.”
Maa acidh gene keehde kedea uniid gene ka beede kedea uriih gene bange cahng nu uwahdhe kethiehno.
40 1:40-42 Mat 4:18-20 Dhaano acielo kiin yaa ariow anahg Andrya ge umiih Cimoane. 41 1:41 4:25 Noono uguoe aay ne cej umen. Naa ayoade ngo e arobe yihr ngo kea, “Ngaan akwany Juoge ne Ngad Boadh nyoge ayoad wane.” 42 1:42 Mat 10:2; 16:18 Noono ukahle ngo bang Jeacuu.
Maa amaany Jeacuue bang ngo keraahyo maa arube yihre kea, “Yih Cimoane waahd Joon, awaahn ni, nyingi unahg Ceapaj.” Lum yea beehda leelo neehn Piihter.
Jeacuu Pihlihb Maa Nathaneel Ge Acuohne
43 Ruuwow keehdo e Jeacuu wiihe apare ne ci yi piny Gaalili. Maa ayoade Pihlihb kedea urube yihr ngo kea, “Mahd rih batiena.”
44 Pihlihb anahg ngad geen Bedhceada ka beed Andrya kedea Piihtere. 45 Naa ayoad Pihlihbe Nathaneel, e kobe yihr ngo kea, “Ngaan akwany Juoge ne Ngad Boadh nyoge naa agweehd Moaje ke nyinge yi kitaab Juog kedea ge agweehd agamloohngjuoge ke nyinge ngo beehda Jeacuu waahd Jocebe e ngad geen Naajaread.”
46 Maa apeehy Nathaneele, “Ne gihn me kony nyoge, me beehn oogo ke yoohn Naajaread ne?”
Kob Pihlihbe, “Beehn uniidi ngo.”
47 Naa aniid Jeacuue Nathaneel ubeehno e rubo kea, “Ngaan e naa ngad Yijarael me ne cohg ge be rubo ke toohd.”
48 Maa apeehy Nathaneele kea, “Angeyi ke ne diih kejea a kwaad ngaa me wa gihn nu?”
Maa abeehr Jeacuue ngo yihre kobe, “Yih aniida e yih apiih yi tubo thar dhuuro maano e Pihlihb yih poohd keá naa acuohno.”
49 1:49 1:34; 12:13; Mat 27:42 Kob Nathaneele, “Ngad puohny! Yih beehda Waahd Juog. Yih beehda ruohdh yaa Yijarael.”
50 Maa abeehr Jeacuue ngo kea, “Yih ayiiho ke nying gihn aruba kaa yih aniida yi tubo thar dhuuro. Giih mooge me doonge maa ayoohm man ge uniidi.” 51 Maa arube yihr gen kea, “Gihn daahda ke robo yihru ngo beehda athiir me ne cohg. Maalo ree uyabe kedea uniidu an. A ge beehda dhe yoohn cidh Paar Maalo.”
1:1 1:1-2 Jon 17:5; Pihp 2:6; 1Jon 1:1-2; Any 19:13-16
*1:1 1:1 Lubo: Lubo kihde beehda kihd Juog.
1:3 1:3-4 1:9-10; 5:26; 1Kor 8:6; Klo 1:16-17; Judea 1:2; Any 3:14
1:6 1:6 Mat 3:1
1:8 1:8 1:20
1:9 1:9-10 8:12; 17:25; 1Jon 2:8
1:12 1:12 1Jon 3:1; Gal 3:26; 4:5
1:13 1:13 3:3, 5-6; 1Pii 1:23; 1Jon 3:9
†1:14 1:14 Gal 4:4; Pihp 2:7; 1Tim 3:16; Judea 2:14; 1Jon 4:2Moar wiihe ngo aniido: Mat 17:2; Jon 2:11; 1Jon 1:1-3
1:15 1:15 1:24-27, 30; 5:31-34, 36
1:17 1:17 7:19
1:18 1:18 6:46; 14:8-9; Mat 11:27; 1Tim 6:16; 1Jon 4:12
1:19 1:19-27 5:33
1:20 1:20 3:28
1:21 1:21 Mat 2:14; Jon 6:14
1:25 1:25-26 1:33; Mat 21:25
1:27 1:27 1:15; Tiihy 13:25
1:28 1:28 10:40; Mat 3:13
1:29 1:29 1:36; 1Pii 1:19; 1Jon 2:2; Any 5:6
1:30 1:30 1:15
1:32-33 1:32 Mat 3:16
‡1:34 1:34 Waahd Juog: 1:49; 5:18-23; 10:36; 11:27; 20:31; Mat 3:17; 27:54; Tiihy 9:20
1:36 1:36 1:29
1:40 1:40-42 Mat 4:18-20
1:41 1:41 4:25
1:42 1:42 Mat 10:2; 16:18
1:49 1:49 1:34; 12:13; Mat 27:42