Ibaluwa ya Mwanduso ya
Petiri
Ichilongole
Ibaluwa ya mwanduso ya Petiri iyandikighwa na mtumighwa Petiri. Petiri kanza ibaluwa yake kwa kulonga yeye yali nani na kolonga ibaluwa yake kamwandikila nani. Kawandikila Wakiristu wose iwali “wagheni” muisi mno (1 Petiri 1:1). Mala nyingi tsakawakema apfo iwanu yang'ali yowandikila. Kwaapfila ibaluwa yake ino yeghala na ibaluwa iyandike Pauli kwa iwanu wa Efeso, iwanu wengi wotoghola ka ibaluwa kwa iwanu wa Efeso ilongola kwandikighwa kubita ibaluwa ya mwanduso ya Petiri iyandikighwe mna miyaka ya sitini na tano kulawa Yesu helekighwe. Petiri kandika ibaluwa ino hayang'ali Roma, isi iyaikemile Babuloni (5:13).
Chinu chikulu ghendo chimtendile Petiri yandike ibaluwa ino kuwaghuma ghumoyo na kuwalongela uluso wa kweli we Imulungu (5:12). Mbuli nyingi itsili mne ibaluwa ino ya Petiri ka 1 Petiri 2:11-3:7, yeghala ghendo na mbuli itsili mne ibaluwa kwa Waefeso 5:18-6:9, na Wakolosai 3:18-4:6. Imistali yose ayo yolonga mbuli tsa iwanu ukukala pfinoghile ne iwanu wangi na iwanu wa mmakaye mwawo, na kuwahulikitsa iwatawala. Pfipfila Petiri kowaghuma ghumoyo wakiristu wadudumile ahala hawoghaya kwaapfila ghamatsuwa gha habehi kumala. (4:1).
Ighali mghati
Mne isula ya 1:1-2, Petiri kolonga yeye yali nani.
Mne isula ya 1:3-2:10, komlongela Imulungu mighede kwa ukombotsi iwali nawo.
Mne isula ya 2:11-4:11, Petiri kolaghitsa ukukala ghoya, kolonga iwanu pfawabamighwa kukala, ka immale na pinga wake, imtumwa na mtwatsa wake.
Mne isula ya 4:12-5:11, kolonga Wakiristu pfawobamighwa kukala hala hawodununzika.
Mne isula ya 5:12-14, Petiri komalitsila ibaluwa yake
1
1 Nene Petiri mtumighwa wa Yesu Kiristu, nomwandikilani mwemwe imsaghulighwe ne Imulungu, yampwililike na kukala ka wahenza ako Ponto, Galatiya, Kapadokiya, Asiya na Bisiniya. 2 Imulungu Aba tsakawamanya mwemwe na kamsaghulani kulawa ghumwande, na Ghumuhe wake kawatenda mwenzeluke, mdahe kumuhulikitsa Yesu Kiristu na kumitsighwa idamu yake.
Nomlomba Imulungu yawongetsele uluso wake na yamwikeni tseghamba.
Lolelo line ngupfu lya ghamatsuwa ghose
3 Lekani tumtunye Imulungu, Aba wa Imtwatsa wetu Yesu Kiristu. Kwaapfila katwonela libatsi sideke kwa kututenda twelekighwe keli kwa kutsilihuka kwa Yesu Kiristu. Mbuli ino yotwing'a lolelo line ngupfu. 4 Namwe mwololela kubokela pfinu pfinoghile pfang'apfidaha bae kulala, kuhinyika wala kufinala. Imulungu kamwikilani kulanga pfinu apfo. 5 Namwe mwololesighwa ne ingupfu ye Imulungu kubitila ukutoghola mbaka mpate ukombotsi yawikile Imulungu kwa kughubulighwa mne ghamatsuwa gha ukutsigha. 6 Muideng'elele imbuli ino, hata ka sambi, kwa chipindi chidodo mwobamighwa mghanzike kwaajili ya ukughetsighwa sideke. 7 Agho ghobama kughetsa ukutoghola kwenu kulangusa ka kunogha. Hata nzahabu, iidaha kuhinyika nayo yoghetsighwa ne ghumoto, lelo ukutoghola kwenu chinu chikulu kubita nzahabu, pfipfila kwobamighwa kughetsighwe. Baho mtsotunyighwa, mtsotunitsighwa na mtsotogholighwa ne Imulungu kwa ukutoghola kwenu mne litsuwa lila Yesu Kiristu hatsakutsa. 8 Hata ka ng'ammwonile bae, mwomnoghela, na hata ka sambi ng'ammwona, mwemwe mwomtoghola na mmemesighwa ndeng'elo ya utunitso ing'aidaha bae kulongighwa, 9 kwaapfila mwobokela ghweko lya ukutoghola kwenu, iwo ukombotsi wenu.
10 Manabii tsawatabili mbuli tsa uluso uno ka ung'awatsileni mwemwe, kuya tsawapelemba ng'ani na kwighutsaghutsa mbuli tsa ukombotsi uno. 11 Tsawabama wamanye ichipindi chachi na itsakuwatse kwa chinu acho ichilongighwe ne Ghumuhe wa Kiristu iyakalile mghati mwawo, iyalanguse Kiristu pfayatsoghaya ne utunitso iukutsa hambele. 12 Imulungu kawaghubulila manabii ka ng'awesang'anile iwenyegho bae, ila wawasang'anilani mwemwe, hala hawalongile mbuli tsino tsamlongelighwe sambi ne iwanu wala iwawapetele Imbuli Inoghile kwa ngupfu ye Ghumuhe Mwenzeluka iyatumighwe ne Imulungu kulawa kulanga. Hata wamalaika wosulukila kumanya mbuli tsino.
Mkale kwa uwenzeluka
13 Apfo, mwiyandae ghendo na mkale meso, mwilongotse wenyegho. Mwike lolelo lyenu mne uluso wamtsakwing'ighwa hayatsoghubulighwa Yesu Kiristu. 14 Muwe ka iwana iwohulika, mleke kukala kwa kuwinza keli tsitamaa tsihile ka hala hamkalile ng'ammanyile ukweli we Imulungu. 15 Bali ka yula yawakemile pfahenzeluke, namwe mwenzeluke mna ghose ghamtenda, 16 kwaapfila yandikighwa mne Ghamaandiko, “Mwenzeluke, kwaapfila Nene nihenzeluka.”
17 Hamumlomba Imulungu, mwomkema Aba, mmanye ka yeye komuhigha chila munu ka pfayatendile, Imulungu ng'obaghula bae, apfo mkale muisi mno ka iwahenza kwa kumpfuka Imulungu. 18 Kwaapfila mwomanya tsamkombolighwa mne aghala ghehile ighambokele kulawa kwe iwabala wenu. Ng'amkombolighwe bae kwa ipfinu ipfihinyika ka fetsa au nzahabu, 19 ila kwa idamu ya Kiristu iuli chinu chikulu, imwana we ing'olo iyalihela chilema au ng'opfu. 20 Tsakasaghulighwa ne Imulungu ng'ana isi ilumbighwe, lekeni kaghubulighwa mne ghamatsuwa ghano ghe ukutsigha kwaajili yenu. 21 Kubitila yeye mwomtoghola Imulungu, iyamtsilihule na iyamtunyile, apfo ukutoghola kwenu na lolelo lyenu pfa kwe Imulungu. 22 Lelo mdeghetesighwa muhe kwa kuhulikitsa ukweli ili muwanoghele ndughu tsenu bila ung'enye, mwinoghele mwemwe kwa mwemwe kwa ghumoyo ghose. 23 Kwaapfila mwemwe mwing'ighwa ughima wa sambi, si kwa mbeghu iikola bae, ila kwa mbeghu ing'aikola, kwa nzila ye usenga we Imulungu une ughima na iukala. 24 Ka Ghamaandiko Mahenzeluka pfagholonga,
“Iwanu wose weghala ne imitsani
na utunitso wawo weghala na ghamaluwa gha kumuhulo.
Imitsani yonyala na ghamaluwa gholaghala,
25 lekeni usenga we Imtwatsa itsakwima ghamatsuwa ghose.”
Mbuli ayo iyo Imbuli Inoghile yampetighwe.