Kọ̃kọ̃bị́ Páũlũ ní sĩí sẽé ꞌbá
Rómã
vé rĩ pi ní rĩ
Tã búkũ rĩ vé rĩ ã ũlũngárá
Páũlũ sĩ kọ̃kọ̃bị́ ꞌdĩri sẽé ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí kụ̃rụ́ Rómã vé rĩ agá rĩ pi ní, lẽ ụ́ꞌdụ́kọ́ múké ꞌí ní sẽé vũrã ụrụkọꞌbée agásĩ rĩ vé tã ũlũú kộpi ní. Páũlũ ũlũ ụ́ꞌdụ́kọ́ múké Yẹ́sụ̃ ní iꞌdaá rĩ vé lẹ́tị kĩnĩ, Múngú sẽ ꞌbá rĩ pi ícá pịrị ꞌí ẹndrẹtị gé ãngũ rĩ pi agásĩ céré, kộpi ní ẹ́sị́ ꞌbãá tã Múngú ní ꞌoó ĩ ní rĩ drị̃gé rĩ sĩ. Páũlũ iꞌda Yãhụ́dị̃ Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi ní kĩnĩ, ụ́ꞌdụ́kọ́ ꞌdĩri kpá Búkũ Múngú vé Ũndĩ Ụ̃kụ rĩ rụzú rĩ agá anigé. Iꞌda kpá ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi ní kĩnĩ, kộpi gõ adri ꞌbá Múngú vé ni, kộpi ní ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ ẹ̃ꞌyị̃ị́ rĩ sĩ. Ũlũ kĩnĩ, Múngú sẽ ꞌbâ ícá pịrị ꞌí ẹndrẹtị gé, ꞌbá ní ꞌi ẹ̃ꞌyị̃ị́ gí rĩ sĩ, adri ꞌyozú kínĩ, ꞌbá ní tãị́mbị́ rĩ ꞌdụụ́ ngaá rĩ sĩ kuyé. Índrí Uletere rĩ dõ ri ꞌbâ drị̃ ko ꞌbávé adringárá agá nĩ, ꞌbâ ícó adri sụ̃ Múngú ní lẽé rĩ tị́nị rá.
Búkũ rĩ vé ụ̃dụ̃ gé, cápĩtã 12-15 agá, Páũlũ ímbá lẹ́tị ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi ní adrizú rĩ. Ũlũ kĩnĩ, lẽ ꞌbâ lẽkí ꞌbâ ọ̃gụ̃pị́ị lẽlẽ, ꞌbâ lẽkí ꞌbá riꞌbée ãgátá gãꞌbée ꞌbá be rĩ pi lẽlẽ, ãzini ꞌbâ lẽkí ꞌbá riꞌbá ꞌbâ ọ̃cụ̃ꞌbá rĩ pi lẽlẽ. Ãzini ũlũ ꞌbá ambugu ꞌbâ rụꞌbá rĩ pi vé ị̃njị̃ngárá ã tã. Ụ̃dụ̃ ni gé, cápĩtã 16 agá, Páũlũ sẽ mõdó ívé ũndĩ Rómã gá rĩ pi ní, ri kộpi zịị́ rụ́ sĩ.
1
1 Ma Páũlũ ꞌi, ãtíꞌbágú riípi ẹ̃zị́ ngaápi Kúrísítõ Yẹ́sụ̃ ní rĩ, Múngú ĩpẽ ma ꞌbá áyúãyũ ni rú, pẽ ma mụụ́ Múngú vé ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ ũlũú. 2 Múngú ẹzị ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ vé tã kú ị́nọ́gọ́sị́ nẹ́bị̃ rĩ pi tị gé, sĩkí tã ni kú Búkũ Uletere Múngú vé rĩ agá. 3 Ụ́ꞌdụ́kọ́ múké ĩ ní sĩí ꞌdĩri, sĩkí tã Múngú Mvọ́pị vé rĩ. Tịkí ĩri ꞌbá áda rú úyú ꞌbãgú Dãwụ́dị̃* 1:3 Dãwụ́dị̃: Múngú ĩpẽ Dãwụ́dị̃ ri adrií ꞌbãgú Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé ni, ẹzị kĩnĩ, ꞌbãgú úꞌdí ri ímụ́ ĩfũ ĩrivé úyú agá, ĩri mãlũngã rĩ rụ mụzú ꞌdániꞌdáni, ꞌbãgú rĩ Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ꞌi. ꞌÍ lã Sãwụ́mã 132:11-12; Ẹ̃zị́ 2:30. Tịkí Dãwụ́dị̃ ri ị́sụ́ ãkũdẽ ílí rĩ ca élĩfũ ãlu (1,000) gí, ílí ꞌdãri gé, ị́sụ́ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ri kuyé. ꞌÍ lã 1 Sãmũélẽ 16-30; 2 Sãmũélẽ 1-24; 1 ꞌBãgú 1-2. vé rĩ agá. 4 Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ Úpí ꞌbávé rĩ, ímụ́kí ĩri nị̃ị́ ámá Mvá Múngú vé ni, lókí Múngú ní ĩri ingaá gõó ídri rú ũkpõ Índrí Uletere rĩ vé rĩ sĩ rĩ gé. 5 Yẹ́sụ̃ ꞌbã ẹ́sị́ múké ꞌbá ní, ũpẽ ꞌbâ ꞌbá ĩ ní rií áyúãyũ ni pi rú, ꞌbâ mụkí tị sẽé ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi ní, kộpi ã újákí rí ẹ́sị́ Múngú ri ẹ̃ꞌyị̃zú, kộpi ã ꞌdụkí rí tã ĩri ní ẹzịị́ rĩ ngaá, ãzini kộpi ẽ íngúkí rí Yẹ́sụ̃ ri. 6 Ĩmi ꞌbá adriꞌbá Rómã gá ꞌdĩꞌbée, Múngú zị ĩmi ímụ́ adrií ꞌbá Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ vé ni.
7 Ĩmi ꞌbá Rómã vé Múngú ní lẽélẽ, ĩri ní zịị́ ꞌbá ívé ni rĩ pi, á sĩ kọ̃kọ̃bị́ ꞌdĩri sẽé ĩmi ní nĩ.
Ẹ́sị́ múké, ãzini tãkíri ꞌbá Ẹ́tẹ́pị Múngú vé rĩ, ãzini Úpí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ vé rĩ ã adri ĩmi be.
Páũlũ lẽ ꞌdeé mụụ́ Rómã gá.
8 Drị̃drị̃ ni, á lẽ õwõꞌdĩfô sẽé Múngú ní rụ́ Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ vé rĩ sĩ ĩmi tã sĩ, ãꞌdiãtãsĩyã ẹ́sị́ ĩmi ní ꞌbãá Múngú drị̃gé ꞌdĩri vé tã ayi mụzú vũ drị̃gé sĩ céré. 9 Múngú má ní rií ẹ̃zị́ ngaá ĩri ní ẹ́sị́ be céré, má ní rií ụ́ꞌdụ́kọ́ múké Mvọ́pị vé rĩ ũlũú rĩ, nị̃ tã má ní rií zịị́ ĩmi ní njị̃ị́ ꞌdĩri céré rá. 10 Ụ́ꞌdụ́ céré, má kãdõ rií Múngú ri zịị́, ma ri zị tị ni gé, ãꞌyĩ dõ rá, ã zị̃ má ní lẹ́tị mụzú ĩmi ndrezú Rómã gá ꞌdĩlé.
11 Á lẽ mụụ́ ĩmi ndreé, mâ zị rí Múngú ri, ã sẽ rí ĩmi ní fẽfẽ Índrí Uletere rĩ vé rĩ, ĩmi adrikí rí ũkpó ũkpó ĩmivé ẹ̃ꞌyị̃ngárá agá. 12 ꞌBá kãdõ ꞌbâ úmú ĩmi be trụ́, mávé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ri ĩmî ẹ́sị́ ímbá, ĩmivé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ri kpá mâ ẹ́sị́ ímbá. 13 Má ẹ́drị́pị́ị má ọ́mvụ́pị́ị má ní lẽélẽ rĩ pi, má útú ma kõdô lẽzú mụzú ĩmi ndrezú vú be tré, tã ụrụkọꞌbée ugakí mâ lẹ́tị cí cĩmgbá ícázú ãndrũ sĩ. Á lẽ mụụ́ ẹ̃zị́ ngaá ĩmi ãsámvú gé, sụ̃ má ní ẹ̃zị́ ngaá vũrã ụrụkọꞌbée agá ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi ãsámvú gé rĩ tị́nị, ĩmi ẹ̃ꞌyị̃kí rí Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ri.
14 Á ꞌbã ụ́ꞌdụ́kọ́ múké Múngú vé rĩ ã tã ãmbúgú má ẹ́sị́ agá, á lẽ mụụ́ ũlũú Gị̃rị́kị̃ rĩ pi ní, ãzini ꞌbá adriꞌbée Gị̃rị́kị̃ rú ku rĩ pi ní, ꞌbá úmĩ be rĩ pi ní, ãzini ꞌbá azakaza rú rĩ pi ní. 15 Tã ni sĩ, má ní lẽzú mụzú ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ ũlũzú ĩmi ní Rómã gá ꞌdĩlé ãní.
16 Mâ drị̃ ícó njaá ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ vé ũlũngárá ã tã sĩ ku, ãꞌdiãtãsĩyã ĩri ũkpó Múngú vé ni, ĩri ꞌbá Yẹ́sụ̃ ri ẹ̃ꞌyị̃ꞌbá gí rĩ pi pa ĩvé ũnjĩkãnyã agásĩ rá. Drị̃drị̃ ni, ĩ Yãhụ́dị̃ rĩ pi pa, ĩ kúru ꞌbá adriꞌbá Yãhụ́dị̃ rú ku rĩ pi pa ndõ. 17 Ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ, ĩri lẹ́tị ꞌbá rĩ ní adrizú pịrị Múngú ẹndrẹtị gé rĩ iꞌda nĩ. Múngú ri sẽ ꞌbá rĩ ícá pịrị ꞌí ẹndrẹtị gé ẹ̃ꞌyị̃ngárá sĩ, ãzini ꞌbá rĩ adri mụzú pịrị Múngú ẹndrẹtị gé ẹ̃ꞌyị̃ngárá vé tã sĩ, sụ̃ Búkũ Múngú vé rĩ ní ꞌyoó rĩ tị́nị, “ꞌBá tã be pịrị Múngú ẹndrẹtị gé rĩ, ĩrivé ẹ̃ꞌyị̃ngárá ri sẽ ĩri tã ꞌo pịrị.” 1:17 Ãbãkụ́kã 2:4
Ũnjĩkãnyã ri sẽ Múngú ã ꞌa ri vé ũnjí ũnjí
18 Múngú ã ꞌa ve ꞌbụ̃ gé ꞌdãá ũnjí ũnjí ꞌbá riꞌbée ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá, tã áda rĩ gãꞌbá sĩ rĩ pi ní. 19 ꞌBá ũnjĩkãnyã ꞌoꞌbá ꞌdíni ꞌdĩꞌbée, kộpi nị̃kí tã áda Múngú vé rĩ rá, ãꞌdiãtãsĩyã Múngú iꞌda tã rĩ kộpi ní rá. 20 Ãꞌdiãtãsĩyã ĩ ní ꞌbụ̃ pi gbizú vũ be rĩ gé, ꞌbá rĩ pi ndrekí Múngú ã rụ́ꞌbá kuyé, ngá kộpi ní ndreé rĩ vũ Múngú ní gbií rĩ, ãzini ꞌbụ̃ ĩri ní gbií rĩ. Kộpi ndrekí ĩrivé ũkpõ adriípi mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ, ãzini kộpi nị̃kí ĩrivé ọ̃sụ̃kã ámá ngá ĩri ní gbií rĩ pi ã rụ́ꞌbá gá. Kộpi ícókí ꞌyoó kínĩ, ĩ nị̃kí Múngú ri kuyé ꞌdíni ku.
21 Kộpi ã nị̃kí dõ Múngú ri rá drãáãsĩyã, kộpi íngúkí Múngú ri ãluŋáni ku, kộpi sẽkí kpá ĩri ní õwõꞌdĩfô ku, kộpi ri tã azakaza vé ni pi ụ̃sụ̃, ãꞌdiãtãsĩyã kộpivé yị̃kị̂ tã pịrị ꞌozú rĩ ábá gí. 22 Kộpi ã ꞌyokí dõ kínĩ, ĩ ꞌbá tã nị̃ꞌbá ni pi drãáãsĩyã, kộpi ꞌbá azakaza rú ni pi. 23 Kộpi gãkí Múngú adriípi mụzú nyonyo Ũkpõ ꞌDị́pa rĩ ị̃njị̃gá sĩ, kộpi ri ngá ĩ ní údé drị́ sĩ sụ̃ ꞌbá áda tị́nị, ãríŋá tị́nị, ãnyãpá tị́nị, ị̃nị̃ tị́nị rĩ pi ị̃njị̃ị́ áyu.
24 Kúru Múngú adi kộpi ꞌí drị́gé sĩ rií tã ũnjí ũnjí ĩ ẹ́sị́ ní lẽé rĩ pi ꞌdụụ́ ngaá mụzú. Tã kộpi ní rií ꞌoó rĩ, ĩri drị̃njá sẽ, kộpi ri ĩ rụ́ꞌbá áyú rizú ọ̃wụ̃ ꞌbãzú mụzú ĩ ọ̃gụ̃pị́ị sĩ. 25 Kộpi gãkí tã áda Múngú vé rĩ ẹ̃ꞌyị̃gá sĩ, kộpi ãꞌyĩkí tã ũnjõ vé rĩ áyu. Kộpi gõkí rií ngá Múngú ní údé rĩ pi ị̃njị̃ị́ áyu, kộpi gãkí Múngú ꞌbụ̃ pi gbiípi vũ be ĩ ní rií íngú mụzú ꞌdániꞌdáni rĩ ị̃njị̃gá sĩ. Ãmĩnã.
26 Tã kộpi ní rií ꞌoó ꞌdĩri sĩ, Múngú adi kộpi ꞌí drị́gé sĩ rií ĩ rụ́ꞌbá áyú tã ũnjí ꞌozú mụzú, ũkú rĩ pi kukí lẹ́tị rizú adrizú ãgõ be rĩ ãní, kộpi gõkí rií laá ĩ sĩ ũkú rú. 27 Ãgõ rĩ pi kpá ꞌdíni, kộpi kukí lẹ́tị rizú adrizú ũkú be rĩ ãní, kộpi gõkí kpá rií laá ĩ sĩ ãgõ rú. Kộpi rikí tã drị̃njá sẽépi ni ꞌoó mụzú ĩ ãsámvú gé sĩ ĩ drị̃kã sĩ, ũnjĩkãnyã kộpi ní ꞌoó ꞌdĩri sĩ, ĩrĩŋãkí kộpi ãní rá.
28 Kộpi ní gãá Múngú vé tã ẹ̃ꞌyị̃gá sĩ rĩ sĩ, Múngú adi kộpi ꞌí drị́gé sĩ, sẽ kộpi rikí tã ũnjí ĩvé úmĩ ábápi gí rĩ ní lũú kộpi ã ꞌokí rĩ ꞌoó mụzú, kộpi rikí tã ĩ ní ícó ꞌoó ku ni pi ꞌoó mụzú. 29 Tã ũnjí ga kộpi ẽ ẹ́sị́ agá tré tré, kộpi ri tã ãzãvũ rú ni pi ꞌo, kộpivé ẹ́sị́ ãmbúgú ngá drị̃gé, kộpi ri ꞌbá rĩ pi ngụ̃ ũnjí, kộpi ri ẹ́sị́ ꞌbã ꞌbá ãzi vé ngá drị̃gé, kộpi ri ãngũ úꞌdị́ꞌdị̃, kộpi ũmbá rú, kộpi ri ꞌbá rĩ pi ẽ mị ũꞌbã, kộpi ri tã ụ̃sụ̃ ꞌbá ụrụkọ drị̃gé ũnjí, kộpi ri ãngũ ꞌyoꞌyo. 30 Kộpi ri átángá ũnjí ꞌyo ꞌbá rĩ pi rụ́ꞌbá gá, kộpi ariꞌba Múngú vé ni, kộpi ri ꞌbá rĩ pi uꞌdaꞌda, kộpi ri ĩ íngú kínĩ, ĩ ndẽkí ꞌbá rĩ pi céré nĩ, kộpi ãfú rú, kộpi ri tã ũnjí ꞌo mụzú, kộpi ị̃njị̃kí ꞌbá ĩ tịꞌbá rĩ pi ku. 31 Kộpi ụ̃sụ̃kí tã pịrị ku, ẹ̃ꞌyị̃ngárá kộpi ẽ ẹ́sị́ agá ꞌdãáyo, kộpi lẽkí ãngũ ku, kộpi ꞌbãkí ẹ́sị́ múké ꞌbá ãzi drị̃gé ku. 32 Kộpi nị̃kí tã pịrị Múngú ní ꞌyoó rĩ rá kĩnĩ, ꞌbá rĩ ꞌo dõ tã ũnjí, ĩri drã rá, ꞌbo ꞌbá rĩ pi ri tã rĩ ꞌo mụzú ãkã, kộpi ri ꞌbá rĩ pi ímbá, ꞌbá rĩ pi ã ꞌokí tã ũnjí ꞌdĩꞌbée mụzú.
*1:3 1:3 Dãwụ́dị̃: Múngú ĩpẽ Dãwụ́dị̃ ri adrií ꞌbãgú Ĩsẽrélẽ rĩ pi vé ni, ẹzị kĩnĩ, ꞌbãgú úꞌdí ri ímụ́ ĩfũ ĩrivé úyú agá, ĩri mãlũngã rĩ rụ mụzú ꞌdániꞌdáni, ꞌbãgú rĩ Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ꞌi. ꞌÍ lã Sãwụ́mã 132:11-12; Ẹ̃zị́ 2:30. Tịkí Dãwụ́dị̃ ri ị́sụ́ ãkũdẽ ílí rĩ ca élĩfũ ãlu (1,000) gí, ílí ꞌdãri gé, ị́sụ́ tịkí drĩ Yẹ́sụ̃ Kúrísítõ ri kuyé. ꞌÍ lã 1 Sãmũélẽ 16-30; 2 Sãmũélẽ 1-24; 1 ꞌBãgú 1-2.
1:17 1:17 Ãbãkụ́kã 2:4