Búkũ
Wụ̃ngárá
vé rĩ
Tã búkũ rĩ vé rĩ ã ũlũngárá
Búkũ Wụ̃ngárá vé rĩ agá, íꞌdózú cápĩtã 1-20 gé, ũlũ úꞌdógúꞌdógú Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé rĩ. Yãhụ́dị̃ rĩ pi Múngú ĩpẽ kộpi adrií ꞌbá ívé ni. Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé tã íꞌdó ꞌi lókí búkũ Íꞌdóngárá vé rĩ ní ꞌi dẹzú rĩ gé. Búkũ Wụ̃ngárá vé rĩ vé íꞌdóngárá gá, Yãhụ́dị̃ rĩ pi rikí adrií tụ́gẹ̃rị̃ rú Ẽjẽpétõ agá, ꞌbo Múngú yị kộpivé zịngárá rá. Kúru Múngú ĩpẽ Mósẽ ri adrií Yãhụ́dị̃ rĩ pi ní drị̃koma rú, jị Yãhụ́dị̃ rĩ pi fũú Ẽjẽpétõ agásĩ ãmvé nĩ. ꞌBo Yãhụ́dị̃ rĩ pi ẽ ị́sụ́kí dõ drị̃wãlã gí drãáãsĩyã, kộpi kâ rií mụụ́ ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ agásĩ ãngũ Múngú ní ẹzịị́ kộpi ní Kãnánã vé rĩ gé ꞌdãá, kộpi nyakí ĩzãngã lẹ́tị gé ꞌdĩgé ambamba. Kộpi gãkí tã Múngú vé rĩ ꞌdụgá ngagá sĩ, ꞌbo kộpi kâ mụụ́ caá írã Sĩnáyĩ vé rĩ drị̃gé ꞌdãá, Múngú ní tãị́mbị́ sẽzú Mósẽ ní kĩnĩ, lẽ ꞌbá rĩ pi ã ꞌdụkí tãị́mbị́ rĩ ngaá sụ̃ ꞌî ẹ́sị́ ní lẽé rĩ tị́nị. Búkũ ꞌdĩri íꞌdókí sĩí cápĩtã 1-20, ị̃mbị́tã ni cápĩtã 21-40.
Íꞌdózú 21-40 gé, Múngú lũ kĩnĩ kộpi ẽ ị̃njị̃kí ꞌi, kộpi ã údékí vũrã, atala rĩ pi ẽ íjị́kí rí ꞌí ní ngá sẽé ãní, ãzini kộpi ẽ íjị́kí rí ꞌí ní rọ̃bọ̃ŋọ̃ zãá.
1
Ĩzãngã Ĩsẽrélẽ rĩ pi ní nyaá Ẽjẽpétõ gá rĩ
1 Yõkóbũ ĩ ní zịị́ Ĩsẽrélẽ* 1:1 Ĩsẽrélẽ: Múngú gõ Yõkóbũ ã rụ́ újá zịị́ Ĩsẽrélẽ. Rụ́ Ĩsẽrélẽ ꞌdĩri Ẽbérẽ tị sĩ, ĩrivé ífífí, ꞌbá ũmbã fụụ́pi kúpé sĩ Múngú be ni. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 32:28. rĩ vé anji ãgõ mụꞌbá ĩri be Ẽjẽpétõ gá ꞌdãlé rĩ pi, ꞌbá ãlu ãlu mụ ívé ꞌbá ꞌbẹ̃tị́ ãsámvú gé rĩ pi be, kộpivé rụ́ pi ꞌdĩ: 2 Rũbénã ꞌi, Sĩmĩyónã ꞌi, Lẹ́vị̃ ꞌi, Yụ́dã ꞌi, 3 Ĩsãkárã ꞌi, Jẽbũlúnã ꞌi, Bẹ̃nyẹ̃mị́nẹ̃ ꞌi, 4 Dánã ꞌi, Nãfãtálĩ ꞌi, Gádĩ ꞌi, Ãsérã sĩ. 5 Yõkóbũ vé úyú mụꞌbá rĩ pi vé kãlãfe céré pụ̃kụ́ ẹ́zị̂rị̃. Kộpi cakí Yõsépã ri ị́sụ́ ãkũdẽ ĩri ri adri Ẽjẽpétõ gá ꞌdãáꞌdã.
6 Yõsépã pi ũdrãkí ẹ́drị́pị́ị be céré, úyú lókí ꞌdãri gé rĩ pi be céré. 7 ꞌBo ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ízúkí kárákará ãngũ ꞌdãri gé, kộpi ícákí ũkpõ be ambamba, kộpi gõkí gaá tré ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agá.
8 Kúru ꞌbãgú úꞌdí Yõsépã vé tã nị̃ị́pi kuyé ni ní gõzú mãlũngã Ẽjẽpétõ vé rĩ rụzú nĩ. 9 Ĩri ní ꞌyozú ívé ꞌbá rĩ pi ní kĩnĩ, “Ĩmi ndrekí drĩ ká, ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ízúkí nóni ambamba, kộpi ndẽkí ꞌbâ ũkpõ sĩ rá. 10 Ĩmi ímụ́kí, ꞌbâ ndãkí lẹ́tị kộpi ugazú, kộpi ẽ ízúkí rí kárákará ku, ãꞌdiãtãsĩyã ẹ̃ꞌdị́ ꞌde dõ nĩ, kộpi ímụ́ ĩ úmú ꞌbávé ariꞌba rĩ pi be, kộpi ímụ́ ẹ̃ꞌdị́ ꞌdị ꞌbá be, kộpi ímụ́ ápá fũ ãngũ nõri agásĩ rá.”
11 Kúru ꞌbá ambugu Ẽjẽpétõ vé rĩ pi ꞌdụkí ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ꞌbãá kuú tụ́gẹ̃rị̃ rú, kộpi ũꞌbãkí ꞌbá Ẽjẽpétõ vé rĩ pi ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi drị̃gé ꞌbá ambugu rú, mĩkí kộpi rií ẹ̃zị́ ũkpó ũkpó ni pi ngaá. Tụ́gẹ̃rị̃ rĩ pi sịkí jó ambugu ambugu ĩrá rú ni pi kụ̃rụ́ Pĩtómĩ vé rĩ agá, ãzini Rãmãsésẽ vé rĩ agá ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní. 12 ꞌBo ã rikí dõ ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ọ̃cụ̃ụ́ mụzú ꞌdíni drãáãsĩyã, kộpi rikí ízú mụzú drị̃gélé, kộpi írékí ĩ adrií ãngũ Ẽjẽpétõ vé rĩ agásĩ céré. ꞌBá Ẽjẽpétõ vé rĩ pi gõkí ꞌoó kộpi sĩ ụ̃rị̃ sĩ. 13 Mĩkí kộpi rií ẹ̃zị́ ũkpó ũkpó ni pi ngaá. 14 Mĩkí kộpi rií ũtrẽtrẽ usaá gbãá bị̃rị́kị̃ rú, ãzini rií ẹ̃zị́ ngaá lẹ́tị be ãndíãndí ọ́mvụ́ rĩ pi agásĩ, sẽ ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi adrikí céré kuú ãní ĩzãngã ĩzãngã rú.
15 ꞌBãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní Sĩpúrã pi zịzú Púwã be, ũkú ꞌdĩꞌbée ri ũkú Ẽbérẽ† 1:15 Ẽbérẽ: Ãbũrámã ri Ẽbérẽgú. Ĩrivé mvá vé mvá Yõkóbũ ri gõkí zịị́ Ĩsẽrélẽ, sâ ãzi sĩ ĩrivé úyú rĩ pi ĩ ri zị Ẽbérẽ, sâ ãzi sĩ ĩ kpá zị anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi. Sâ Yẹ́sụ̃ vé rĩ gé, ĩ ri kộpi zị Yãhụ́dị̃. vé tĩꞌbá tĩtĩ rĩ pi ẽ ĩzã ko tĩngárá rĩ gé nĩ, ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, 16 “Ĩmi dõ ri ũkú Ẽbérẽ vé rĩ pi ẽ ĩzã ko anji tĩngárá gá, sâ kộpi ní rizú anji tĩzú rĩ gé, ĩmi ndrekí dõ mváŋá rĩ ágóŋá, ĩmi ꞌdịkí ĩri drãá ꞌdĩísĩ rá, dõ mváŋá rĩ ũkúŋá, ĩmi kukí ã adri ídri rú.” 17 ꞌBo ũkú riꞌbá ũkú anji tĩꞌbá rĩ pi ẽ ĩzã koꞌbá tĩngárá sĩ ꞌdĩꞌbée ní Múngú ri ị̃njị̃ị́ ị̃njị̃ rĩ sĩ, kộpi ꞌdụkí tã ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní ꞌyoó ĩ ní ꞌdĩri ẹ̃zị́ ngazú kuyé, kộpi úꞌdị́kí anji ãgõ rĩ pi ũdrãá kuyé. 18 Kúru ꞌbãgú Ẽjẽpétõ vé rĩ ní ũkú ꞌdĩꞌbée zịzú ímụ́zú ꞌí vúgá nõó, ĩri ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ĩmi ꞌokí ꞌdíni ãsĩ? Ĩmi kukí anji ãgõŋá rĩ pi ídri rú, ĩmi úꞌdị́kí kộpi kuyé ãsĩ?”
19 Ũkú riꞌbá ũkú anji tĩꞌbá rĩ pi ẽ ĩzã koꞌbá tĩngárá sĩ ꞌdĩꞌbée ní újázú ꞌbãgú rĩ ní kínĩ, “Ũkú Ẽbérẽ vé rĩ pi adrikí sụ̃ụ́ ũkú Ẽjẽpétõ vé rĩ pi tị́nị ku. Kộpi ĩvé anjiŋá pi tĩ ĩfũ mbẽlẽŋá. ꞌBá kãdõ caá, ꞌbâ ị́sụ́ ãkũdẽ kộpi tĩkí gí.”
20 Múngú ꞌbã ẹ́sị́ múké ũkú riꞌbá ũkú anji tĩꞌbá rĩ pi ẽ ĩzã koꞌbá tĩngárá sĩ rĩ pi ní, sẽ Ĩsẽrélẽ rĩ pi gõkí ízú mụzú drị̃gélé. 21 Ũkú riꞌbá ũkú anji tĩꞌbá rĩ pi ẽ ĩzã koꞌbá rĩ pi ní Múngú ri ị̃njị̃ị́ ị̃njị̃ rĩ sĩ, Múngú sẽ kộpi tịkí anjiŋá rá.
22 ꞌBãgú rĩ ní gõzú tãị́mbị́ sẽzú ívé ꞌbá rĩ pi ní kĩnĩ, “Ĩmi úꞌbékí anji ãgõŋá Ẽbérẽ ũkú rĩ pi ní tịị́ rĩ pi céré yị̃ị́ ãmbúgú dịị́pi dịdị Náyĩlĩ agá, ꞌbo ĩmi kukí anji ũkúŋá rĩ pi ídri rú.”
*1:1 1:1 Ĩsẽrélẽ: Múngú gõ Yõkóbũ ã rụ́ újá zịị́ Ĩsẽrélẽ. Rụ́ Ĩsẽrélẽ ꞌdĩri Ẽbérẽ tị sĩ, ĩrivé ífífí, ꞌbá ũmbã fụụ́pi kúpé sĩ Múngú be ni. ꞌÍ lã Íꞌdóngárá 32:28.
†1:15 1:15 Ẽbérẽ: Ãbũrámã ri Ẽbérẽgú. Ĩrivé mvá vé mvá Yõkóbũ ri gõkí zịị́ Ĩsẽrélẽ, sâ ãzi sĩ ĩrivé úyú rĩ pi ĩ ri zị Ẽbérẽ, sâ ãzi sĩ ĩ kpá zị anji Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi. Sâ Yẹ́sụ̃ vé rĩ gé, ĩ ri kộpi zị Yãhụ́dị̃.