Aposel
Aposello Mande Tabango
Nga bukga ngalo oowooyi damoni ngu ngandilo, enengo koye ngu Anutlo mande yolo ombuwolo. Nga bukga nga ngu, buk kootu elayaga Lukndo nakangowolo. Nga bukno ngano ngu, Lukndo sulena oni (Aposel) gulanangge nangge, ngulo mandeye ewolo. Ko sulena onilo mandeye gidalega, enengo ingondudunonggo etenggo. Ariya, mande gidega ngu, Luk enengo doongeyimbo kenolo ingolo ngu, asa, ene nalu gidega ngu, sulena oni (Aposel) nguya endeyolo, nguno oluwonggo. Nga oo naka ngano ngu, Lukndo so uyi nakaya kande elaya kegidembolo gulanangge (Gumi 16), nguno ngu kenowato. Lukndo ngandilo ete. Noole ngu tunootetooye ngu, asa, oni gidalegado yeyolo, ngandilo ewonggori. Ene Pol ngu, Rom melako ya biyomimo oodoni, Lukndo nga bukga nga ngu, enendo nakangowolo.
Ngundilo ngulo, nga bukno ngano mande gumgum oolooteku, ngu ngandilo:
Ngulo damoni, ko yanggangoni ngu nowoondoyemo hamoo teyingo oni ngunonggo tunootewolo. 1:1–5:42
Ngu nowoondoyemo hamoo teyingo oni ngu kowuli koolowoolo, ene kowuli ngu dagawonggori. 6:1–9:31
Yesusno nowoondoyemo hamoo teyingo oni, ngundo Yesusno mandeni keda mesalango ngu Yuda oni simoo bale ko Sameriya oni simoo baleno wesiyolo ewonggori. 9:32–12:31
Pollo oole koletelo endeyowolo. 13:1–14:28
Nowoondoyemo hamoo teyingo oni, ngulo tabango onindo Yerusalem endemo gooboongoowonggori. 15:1-41
Pollo oole elaya endeyowolo. 16:1–18:23
Pollo oole kabusa endeyowolo. 18:14–21:14
Onindo Pol dowoolo, yolo, Romno ombuwonggori. 21:15–28:31
1
Yesusndo Kootusina Yuka Kundingiyi Yeni Ombuweloyimbolo Ewolo
1-2 O Tiyopilas, kuli ngu bukgano nguno nondo nakangowonoku, ngu oo bidodo Yesusndo telo, ko mande nguya oni simoo baleno ewolo. Ngu ko ngu bidodo temukootoni ngu, asa, Anutndo Yesus yolo, Sambono ko oolewolo. Ene Sambono ma ooleyingomo, ngu naluno ngu, Yuka Kundingiyi ngulo yanggangonimonggo, Yesusndo sulena onino kuli ene sunggi yelo, enengo koni teweloyi damoningga ngulo etuyelowolo. Ngu bidodo nakangowonoku ngu! 3 Kuli ene ogingoyingo ulungga ingolo kumoolo, kootusina ootookoolo enengo sulena oni doongeyemo tunootewolo. Ene ko oowooyingga telo, ene nguno ingootoyiga hamoo teni, ene keda ooloote. Nalu onibi elaya (40) sulena onino tunootetoni kenowonggori. Ngu naluno, Yesusndo sulena onino, Anutlo mande damoningga, ngundo simoo bale enengo sobowooteku, ngu wesiyolo ewolo. 4 Yesusndo sulena oniya oode ngu, ene mande yunolo ewolo. Ye Yerusalem ende ngu ma yokowelo, yengo ooga Awando yunowelo mande elo gosiyolo eyingonggaku, ngu sobowooya oliyi! Kuli nondo yeno etoowe ingoyingongga ngu, ngu Yuka Kundingiyi yolo, elo eyingongga ngu! 5 Sonoyeloyingo Oni, Yon, ngundo sonombo oni simoo bale sono (kundingiyi) newendemo ulo gemuwolo. Ene nalu bodaga nangge yokolo ngu, Yuka Kundingiyi nguno nowoondoyemo ombuwalo ewolo.
6 Ngu naluno, sulena onindo gooboongoolo, Yesus sumoo inolo ewonggori. Noolengo Oo Bidodo Sembuli Ulungga, ataga nga nalunggano ngano, ge nga melangga nga Iserel oni kandeyemo yeyi, ko tunootewa, bine? Sumoo ewonggori. 7 Ene Yesusndo sulena onino gumi ewolo. Awa Oo Sembuli Ulungga, enengombo nangge ngu sa nalungga ngu sobowoote. Yendo ngu nalungga ngu ingoweloyi kini. 8 Ene kootusina Yuka Kundingiyi ombulo, yeya oodoni ngu, ye yanggango yowanggo. Ye ngunonggo nolo mandene damonine ngu yootunolo, Yerusalem endemo oni simoo baleno wesiyolo elo, Yuda oni bidodomo elo, Sameriya oni bidodomo elo, toongelo, yade oololo, mela bidodomo, nguno nolo mande damoni yootunolo ewanggolo ewolo.
Yesus Sambono Oolewolo
(Mak 16:19-20; Luk 24:50-53)
9 Yesusndo mande ngu elo yokootoni, sulena oni kenootoyi, Anutlo yanggangoni, ngundo Yesus yolo, oolelo, goboole newendemo utoni, ngulo enengo sulena onikundo ko ma kenowonggori. 10 Yesus ooletoni, sulena oni Sambono doongetelo, kenondadangelo oodoyi, asa, sodedonangge Sambono oni Engel elaya sulena oni tanggeyemo dikawoliyo. Ngu oni elayaga ngu nengguloyali ngu namboyi oolengo. 11 Oni elayagakundo ewoliyo. Ye Galili oni, ye ndatelo ngano dikalo, ngunonggo Sambono doongetelo oolootenggo? Nga Yesusga ataga ye tanggeyemonggo Anutndo yolo, Sambono ooletoni kenootenggo. Nga Yesusga, nga nangge, ngandilo ooletoni, kenootenggoku, ngundilo nangge, ene kootusina ko ombuwalo ewoliyo.
Ene Oni Gula Yootunootoyi, Yudas Musiyomo Tunootewolo
12 Ngundilo etoni, Yesuslo suleyeloyingo Aposel onindo ngu mela pulingga ngu yokolo, ene Yerusalem ende ko oolouwonggori. Ngu mela pulingga ngu oowooyi ngu Olib. Ngu pulingga ngu Yerusalem ende ngu tanggeyimo. 13 Ene endemo ulo, ene ya gula ya gumi awu sanganimo nguno oolelo oluwonggori. Ngu oni ngu oowooye ngu ngandilo: Pita, Yon, Yems, Enduru, Pilip, Tomas, Batolomeyu, Matiyu, Yems Alipiyas ngulo nangoni, Yudas Yemslo nangoni, ko, Sayimon. Sayimon, ngundo enengo mela ngu yuto onindo sobowooweloyi ingonduduni kini. 14 Ngu oni ngu bidodo nowoondoye gulanangge yelo, Anutno yemboongelo oluwonggo. Bale oowooyingga nguya, Yesus nemi Mariya, Yesuslo konebeyi nguya yemboongelo oluwonggori.
15 Ngu nalu gulano, oni bidodo ngu onibi kandegula, onibiga gula nguya (120) oluwonggo. Ngu naluno nguno, Pitando oni dobooguliyi, ootookoolo, dikalo, mande ewolo. 16 Pitando ewolo. Ye dobooguline, nakangoyingo gula oolooteku, kulimi Yuka Kundingiyimbo Dewit manggowoomonggo Yudaslo ewolo. Ngu oningga, ngundo oni gidalega oole etuyelootoni, ene Yesus dowoowonggori. Ngu mandega ngu engge tewa. Ngu hamoo, ngundilo nangge tunootewolo. 17 Kulimi Yudas nooledodo oluwooto. Ene nga kongga nga, ene nooledodo goboolo yowootowo. Pitando ngundilo ewolo.
18 Yudasndo oo biyomi teyingomu, ngulo uliyingga yowoku, ngundo mela gula uliyowolo. Ngu melanggano nguno, Yudas melako ukelo, ulo, utolo useyi pokomelo, usekawooyi bidodo wendoni, ende ombutoni kumoowolo. 19 Kootusina, oni simoo bale bidodo Yerusalemno oluwonggoku, ngu Yudaslo mande ingolo ewonggori. Ngu melangga ngu oowooyi ngu Akelidama ewonggori. Enengo mandenonggo ngu damoningga ngundilo: ngu dalo mela.
20 Ariya, Pitando ewolo. Ngu oo nakangga ngu, Sam bukno ooloote. Ngu ngandilo:
Enengo mela ngu kingo olini. Oni gulado nguno ma oluwelo kingo olinilo ewolo. Sam 69:25
Sam bukga ngundo gula ete.
Oni gulado enengo koni ngu yowalo ewolo. Sam 109:8
21 Ngulo ngu, ataga oni gula yootunowato. Ngu oningga ngu, nooledodo ko goboolo tewato. Ngu oningga ngu, kuli ulungga Yesus nguya endeyowootomu, oni ngu gula yootunolo ewato. 22 Sonoyeloyingo Oni Yonngga, ngundo oni simoo bale sonoyeloyingo naluno, Yesus oni simoo baleno ko damoni yelo, telo, ombulo, Anutndo Yesus, noolenonggo yolo Sambono oolewoku, ngu bidodo kenolo, ombulo, ataga nguya ngundilo oni ngu gula yootunolo yewato. Ene nooledodo gooboongoolo, ko goboolo telo, Yesus ko ootookooyingo ngulo damoni yootunolo ewatolo ewolo.
23 Ariya, ene oni elaya yootunolo ewoliyo. Gula ngu Yosep, ene oowooyi gula Barabaslo etenggo. Ene nangge oowooyi gula nguya ngu Yasitas. Oni gula nguya, ngu oowooyi ngu Matiyas. 24 Oni bidodo Anutno yemboongelo ewonggori. Ulungga Oo Bidodo Sembuli, ge oni bidodo nowoondoye kenolo ingoote. Ge mete noole etuyelo, nga oni elayaga nga oone, ngu gedo etuyeloya yootuno. 25 Ene Aposel kongga ngu onendo yowa. Yudas ngu kuli ko yokolo, Setanlo ende biyomimo toongelo, nguno oluwalo ewolo. 26 Ariya, oni elayagaku tewooyelolo, ebe dagadaga tetoyi, Matiyasndo tunootete. Ngundilo tunootetoni, ene yolo, sulena oni kande elaya kegidembolo gulananggegakuno (11) gooboongoowonggori.