DUNUƝA DAMINA
KITABU
Kitabu faamucogo
Damina kitabu bɛ dunuɲa daminacogo le yira an na: Dunuɲa dancogo, ani adamadenw, ani fɛnɲanamanw bɛɛ dancogo, ani jurumun ni tɔɔrɔ doncogo dunuɲa kɔnɔ.
Ka kaɲa ni mɔgɔ caman ta miiriya ye, cira Musa le kɛra nin kitabu sɛbɛbaga ye, ani kitabu naani minw tugura nin kitabu ra.
An bɛ se k’a fɔ ko kunba fla le bɛ nin kitabu kɔnɔ:
1. Sura 1–11: Dunuɲa ni adamadenw dancogo, ani mɔgɔ fɔlɔw ta ko, minw ye Adama ni Awa ye, ani Kabila ni Abila, ani Nuho; Babɛli ta sankasojan ta ko fana bɛ nin yɔrɔ ra. (Dɔw b’a fɔ Kabila ma ko Kayɛn, k’a fɔ Abila ma ko Abɛli.)
2. Sura 12–50: Izirayɛlimɔgɔw ta bɛmacɛ fɔlɔw ta kow, minw ye Iburahima, ani Isiyaka, ani Yakuba ye, ani Yakuba dencɛ tan ni fla minw nana kɛ Izirayɛli ta gba tan ni fla kuntigiw ye. Yakuba dencɛ Yusufu le sababu ra, Izirayɛlimɔgɔw tagara sigi Misiran.
Can lo, nin kitabu bɛ adamadenw tagamacogo, ani o ta kɛwalew fɔ an ye, nka a kun yɛrɛ kɛra min ye, o ye ka Ala ta baara ni a ta sebagaya le yira an na, k’a yira ko Ala le kɛra fɛn bɛɛ danbaga ye, ani fɛn bɛɛ tigi ye. Ala bɛ kojugu kɔninya, a bɛ kojugukɛbagaw jaraki. A bɛ mɔgɔɲumanw dɛmɛ janko o ye to ka tagama o siraɲuman kan.
Kitabu kɔnɔkow
Dunuɲa ni adamadenw dancogo (1–2)
Jurumun doncogo dunuɲa kɔnɔ (3)
Nuho ta wagati (4–10)
Babɛli ta sankasojan ta ko (11.1-9)
Iburahima, ani Isiyaka, ani Yakuba ta wagatiw (11.10–35.29)
Esawu ta durujaw (36)
Yusufu ni a balemaw ta ko (37–45)
Izirayɛlimɔgɔw tagacogo Misiran (46–50)
1
Ala ka dunuɲa dan cogo min na
1 Fɔlɔfɔlɔ, Ala ka sankolo dan, ka dugukolo dan.
2 Dugukolo tun ma labɛn fɔlɔ; a lakolonba tun lo. Ji dunba le tun bɛ yi; a yɔrɔ bɛɛ tun ye dibi le ye. Nka Ala Nin tun bɛ lamagara jiw kunna.
3 Ala ko: «Yeelen ye bɔ!» Yeelen bɔra. 4 Ala k’a ye ko yeelen ka ɲi. A ka yeelen ni dibi faran ka o bɔ ɲɔgɔn na. 5 A ka yeelen wele ko «tere», ka dibi wele ko «su». Ayiwa, su kora ka o dugu gbɛ; o kɛra lon fɔlɔ ye.
6 O kɔ, Ala ko tuun ko: «Furancɛ dɔ ye kɛ jiw cɛ ma, ka jiw taran fla ye ka o bɔ ɲɔgɔn na.» 7 Ala ka o furancɛ kɛ. Ji minw bɛ san fɛ, ani ji minw bɛ dugu ma, a ka olugu faran ka o bɔ ɲɔgɔn na, ka furancɛ kɛ o cɛ ma. Ala k’a fɔ cogo min na, a kɛra ten. 8 Ala ka o furancɛ wele ko «sankolo». Ayiwa, su kora ka o dugu gbɛ; o kɛra lon flanan ye.
9 O kɔ, Ala ko tuun ko: «Ji minw bɛ sankolo jukɔrɔ, olugu bɛɛ ye lajɛn yɔrɔ kelen na; yɔrɔ tɔ ye kɛ yɔrɔjalan ye.» Ala k’a fɔ cogo min na, a kɛra ten. 10 Ala ka yɔrɔjalan wele ko «dugukolo»; jiw bɛɛ lajɛnna yɔrɔ min na, a ka o wele ko «kɔgɔji». Ala k’a ye ko o ka ɲi.
11 Ayiwa, Ala ko, ko binw ye falen dugukolo kan, ka o kisɛw kɛ o ra; ko yiridentaw fana ye wuri, ka den ka kaɲa ni o suguyaw ye, kisɛw walama kolo bɛ kɛ minw denw na. Ala k’a fɔ cogo min na, a kɛra ten. 12 Dugukolo ka binw bɔ ka o kisɛw kɛ o ra ka kaɲa ni o suguyaw ye. Yiriw fana wurira, ka den, ka o kisɛw, walama o kolow kɛ o denw na, ka kaɲa ni o suguyaw ye. Ala k’a ye ko o ka ɲi. 13 Ayiwa, su kora ka o dugu gbɛ. O kɛra lon sabanan ye.
14 Ala ko, ko fɛn minw bɛ yeelen bɔ, olugu ye kɛ sankolo ra, ka tere ni su faranfasi ka o bɔ ɲɔgɔn na. O ye kɛ tagamasiyɛn ye ka wagatiw yira, ka lonw yira, ani ka sanw yira. 15 O fɛnw ye kɛ sankolo kɔnɔ, ka yeelen bɔ dugukolo kan. Ayiwa, Ala k’a fɔ cogo min na, a kɛra ten. 16 Ala ka yeelenbɔnan belebele fla kɛ. A bɛɛ ra belebeleba, a ka o sigi terefɛwagati kunna; ka fitini sigi sufɛwagati kunna. A ka lolow fana kɛ. 17 Ala ka o fɛnw bla sankolo ra, janko o ye yeelen bɔ dugukolo kan. 18 A ka kelen sigi terefɛwagati kunna, ka kelen sigi sufɛwagati kunna, janko o ye yeelen ni dibi faran ka bɔ ɲɔgɔn na. Ala k’a ye ko o ka ɲi. 19 Su kora, ka o dugu gbɛ. O kɛra lon naaninan ye.
20 Ayiwa, Ala ko: «Fɛnɲanaman dɔw ye kɛ jiw ra, ka caya. Kɔnɔw fana ye wuri san ni dugu cɛ.» 21 Ala ka kɔgɔji danfɛn barakamanw dan, ani jirafɛn ɲanaman tɔw bɛɛ; o fɛnw bɛɛ kɛra ji ra caman, ka kaɲa ni o suguyaw ye. Ala ka kɔnɔw fana dan, ka kaɲa ni o suguyaw ye. A k’a ye ko o ka ɲi. 22 Ala ka baraka don o ra, ko o ye woro, ka caya ka kɔgɔjiw fa. A ko kɔnɔw fana ye caya dugukolo kan. 23 Ayiwa, su kora, ka o dugu gbɛ. O kɛra lon loorunan ye.
24 Ala ko tuun ko fɛnɲanamanw ye kɛ dugukolo kan ka kaɲa ni o suguyaw ye: bɛganw, ani kongosogow, ani fɛn minw bɛ fofo, o bɛɛ ni o suguya. Ala k’a fɔ cogo min na, a kɛra ten.
25 Ala ka kongosogow bɛɛ dan, o bɛɛ ni o suguya, ka bɛganw dan, o bɛɛ ni o suguya, ani fɛn minw bɛ fofo, o bɛɛ ni o suguya. Ala k’a ye ko o ka ɲi.
26 O bɛɛ kɔ, Ala ko: «Ayiwa, sisan, an ye mɔgɔ dan ka kaɲa ni an yɛrɛ cogo ye, a ye bɔ an fɛ, janko ale ye kɛ jɛgɛw bɛɛ kunna, ka kɛ kɔnɔw kunna, ka kɛ bɛganw ni kongosogow kunna, ka sigi dugukolo bɛɛ kunna, ani fɛnɲanaman minw bɛɛ bɛ dugukolo kan.»
27 Ala ka mɔgɔ dan ka kaɲa ni a yɛrɛ cogo ye;
a k’a dan ka kaɲa ni ale Ala yɛrɛ cogo ye.
A ka o dan, cɛ ni muso.
28 Ala ka baraka don o ra; a ko: «Aw ye den caman sɔrɔ, ka caya ka dugukolo yɔrɔ bɛɛ fa, ka aw ta fanga sigi dugukolo kan, ka kɛ jɛgɛw bɛɛ kunna, ani kɔnɔw, ani fɛnɲanaman o fɛnɲanaman bɛ dugukolo kan.»
29 Ala k’a fɔ o ye tuun ko: «A flɛ, bin o bin bɛ falen dugukolo kan, ani a den, ani yiri o yiri bɛ den, k’a kisɛw, walama a kolo kɛ a denw kɔnɔ, ne bɛ o bɛɛ di aw ma, o bɛ kɛ aw ta baro ye. 30 Dugukolo bɛganw bɛɛ, ani kɔnɔw bɛɛ, ani fɛnɲanaman o fɛnɲanaman bɛ dugukolo kan, o kɔrɔ ye ko fɛn o fɛn bɛ nɛnɛkiri, ne bɛ bin di olugu ma, ka o kɛ o ta baro ye.» Ayiwa, Ala k’a fɔ cogo min na, a kɛra ten.
31 Ala tun ka fɛn o fɛn kɛ, a ka o bɛɛ flɛ, k’a ye ko o bɛɛ ka ɲi kosɛbɛ. Su kora, ka o dugu gbɛ; o kɛra lon wɔɔrɔnan ye.