14
Igambi lyoꞌkuyita Yesu
(Mataayo 26.1-5; Luka 22.1-2; Yohana 11.45-53)
1 Hâli koli sigiiri isiku zibiri imbere lyeꞌsiku ngulu zeꞌPasaka, na zeꞌmikate mizira saama. Abakulu baꞌbagingi, kuguma naꞌbigiriza beꞌmaaja, bâli gweti bagalooza ubulyo bwoꞌkuyongolola mwo Yesu, gira bakamúyite. 2 Haliko, banadeta: «Yukwo kumúyita, kutabaagage ku siku ngulu zeꞌPasaka, gira hatayiji ba akamburugu mu bandu.»
Yesu ayonerwa kwaꞌmalaasi
(Mataayo 26.6-13; Yohana 12.1-8)
3 Ikyanya Yesu âli kola mu kaaya keꞌBetaniya, anayingira mu mwa Simooni, umunamubembe. Neꞌri akaba akoli bwatiiri ha byokulya, mukazi muguma anamúyijira, ali naꞌmalaasi ágakayengwa mu narido muguuhya. Yago malaasi gâli riiri geꞌkishingo kikayu bweneene, ganâli biisirwi mu njebe íkabaajwa mwiꞌbuye liija lyeꞌhalibasita. Uyo mukazi anakizi gafukumulira Yesu mwiꞌtwe.
4 Bandu baguma, mbu babonage kwokwo, banagarwa bweneene, ti: «Yaga malaasi, kituma kiki agayonoona kwoku? 5 Si tushuba tugagaguliisa ku dinaari ingingwe ya magana gashatu, zinahaabwe abakeni!» Balya bandu, banatondeera ukumúkanukira bweneene!
6 Yesu anababwira kwokuno: «Uyu mukazi, kituma kiki mugweti mugamúsuuza? Mumúleke maashi! Si yibi byo angirira, bisimisiizi bweneene! 7 Balya bakeni, muyamiinwi isiku zooshi, mwanganabatabaala ngiisi kyanya muloziizi. Haliko niehe, tutagayamanwa.
8 «Yaga malaasi, ikyanya agayonera ku magala gaani, agira nga kwo ashobwiri, lyo andingikania ku lusiku lwo ngaziikwa kwo. 9 Namùbwira ukuli, kwo yiri igambo lyo angirira, ligakizi detwa mu mahanga gooshi, ngiisi heꞌMyazi Miija igakizi menyeesibwa, halinde anakizi kengeerwa.»
Yuda Hisikaryote ayihindulira Yesu
(Mataayo 26.14-16; Luka 22.3-6)
10 Yuda Hisikaryote, kundu âli riiri muguma wa mu bigirizibwa ba Yesu ikumi na babiri, haliko anagendera abakulu baꞌbagingi, gira agendi tanga Yesu imwabo. 11 Yabo bakulu, iri bakayuvwa ngiisi kwo akoli shungisiri, banashambaala bweneene, banamúlagaania kwo bagamúbulika ifwaranga. Kwokwo, anatondeera ukulooza ubulyo bwo angabatangira mwo Yesu.
Akashasha ka Nahano
(Mataayo 26.17-30; Luka 22.7-23; Yohana 13.21-30; 1 Bakorindo 11.23-25)
12 Ulusiku lwoꞌkutondeera isiku ngulu zeꞌmikate mizira saama, lwanahika. (Lwo lusiku lweꞌbyanabuzi byeꞌPasaka bikwiriiri bibaagwe.) Abigirizibwa ba Yesu, banamúbuuza: «E waliha, hayi ho uloziizi tugendi kukolera ibyokulya byeꞌPasaka?»
13 Yesu anatuma babiri baabo, iri anababwira: «Mugendage mu kaaya.* 14.13 kaaya Yerusaleemu. Mugahumaanana noꞌmushosi muguma abetwiri akabindi kaꞌmiiji, munamúkulikire. 14 Na ngiisi nyumba yo agayingira mwo, munabwire mwene iyo nyumba, ti: “Umwigiriza abuuza, mbu hayi ubululi buli, bwo ngaliira mweꞌbyokulya byeꞌPasaka kuguma naꞌbigirizibwa baani.”
15 «Haaho, agamùtwala mu nyumba íri hiꞌgulu lyeꞌyabo, anamùyereke mwoꞌbululi buhamu. Muganagwana ibirugu byoshi bikola mwo. Neꞌbindi byoshi binabe bikola ibiringiini. Mwomwo, mwo mugatukolera ibyokulya byeꞌPasaka.»
16 Yabo bigirizibwa bombi banagendi yingira mu kaaya, banagwana byoshi biri nga kwo Yesu ababwira, banatondeera ukulingaania ibyokulya byeꞌPasaka.
17 Iri hakaba kakola kabigingwe, Yesu anayija yaho, ali kuguma naꞌbigirizibwa baage ikumi na babiri. 18 Neꞌri bakaba bakoli bwatiiri ha byokulya, anababwira: «Namùbwira ukuli, kwo kundu tugweti tugashangiira ibyokulya, haliko muguma winyu agandanga mu bagoma.»
19 Iri Yesu akadeta kwokwo, balya bigirizibwa baage banajengeerwa bweneene! Banatondeera ukumúbuuza muguma-muguma: «Ka niehe?»
20 Yesu anabashuvya: «Uyo mundu ali muguma wa mu bigirizibwa baani ikumi na babiri, anali ye tugatwegeza kuguma. 21 Umwana woꞌMundu, agagendi yitwa, nga kwo biri biyandike mu Mandiko Meeru hiꞌgulu lyage. Kundu kwokwo, ulya úgamútanga mu bagoma, ali yayewe imwage! Uyo mundu, byangamúberiiri bwija, nga atangabusirwi!»
22 Yesu naꞌbigirizibwa baage, iri bakaba bakola mu lya, anayabiira umukate. Neꞌri akatanga kongwa imwa Rurema, anagugabaanula, anabaheereza gwo, anababwira kwokuno: «Muyabiire yugu! Galyagagi magala gaani.»
23 Anayabiira noꞌrusoozo lweꞌdivaayi. Neꞌri akatanga kongwa imwa Rurema, anabaheereza lwo. Ngiisi muguma wabo, analunywera kwo. 24 Yesu anababwira: «Iyi divaayi, gulyagagi muko gwani. Gugayoneka hiꞌgulu lyaꞌbandu bingi, mu kukwiza ikihango kihyahya. 25 Namùbwira ukuli, kwo ndagaki shubi nywa idivaayi, halinde ukuhisa ku lusiku lwo ngashubi ginywa buhyahya mu bwami bwa Rurema.»
26 Haaho, banayimba ulwimbo lwoꞌkuyivuga Rurema.
Neꞌri bakalyoka yaho, banagenda ku Mugazi gweꞌMizehituuni.
Yesu amenyeesa kwo Peturu agamúyiyogookola
(Mataayo 26.31-35; Luka 22.31-34; Yohana 13.36-38)
27 Yesu anabwira abigirizibwa baage, ti: «Mweshi, muganjandirira. Mukuba, biyandisirwi mu Mandiko Meeru kwokuno:
“Ngayita umungere weꞌbibuzi.
Yibyo bibuzi, binayami shaabuka.† 14.27 Zakariya 13.7. ”
28 Kundu kwokwo, ngazuuka mu bafwiri, ninamùtange i Galilaaya.»
29 Peturu, anamúbwira: «Kundu abandi booshi bangakujandirira, haliko niehe, ndâye kujandirire!» 30 Yesu anamúshuvya: «Nakubwira ukuli, mu bwobuno bushigi bwa zeene, uluhazi lútazi bika ubugira kabiri, ugaaba keera wanyiyogookola ubugira kashatu!»
31 Peturu anakitwa: «Nanga! Kundu kwangaba kuyitirwa kuguma, niehe ndâye kuyiyogookole!» Balya baabo bigirizibwa nabo, booshi banadeta kwokwo-kwokwo.
Yesu ahuuna Rurema i Getesemaane
(Mataayo 26.36-46; Luka 22.39-46)
32 Yesu naꞌbigirizibwa baage, banagenda áhali mu buuzibwa Getesemaane. Haaho, anababwira: «Sigalagi hano! Niehe, ngagenda haliira, gira ngendi huunira ho Rurema.» 33 Yesu anatwalaga Peturu, na Yakobo, na Yohana. Umutima gwage, gwanahanama ngana, anashenguka. 34 Yesu anababwira: «Guno mwizingeerwe úgukoli nyijwiri mwo, gugahambiri nyita! Sigali hano, mulaliire kuguma na naani.»
35 Yesu anashegera ha mbere hiniini, anagwa buubi, anatondeera ukuhuuna Rurema kweꞌri byangaziga, ibya yikyo kihe bimúlengage. 36 Anadeta kwokuno: «Aba!‡ 14.36 Aba umugeeza gwalyo: daata. E Daata! Byoshi, biri mu kuzigira. Luno rusoozo lwaꞌmalibu, maashi, ulunjaagize! Kundu kwokwo, ngiisi byo uloziizi, bibe byo bigakoleka. Si bitabe byo ndoziizi!»
37 Yesu, mbu agalukage, anagwana abigirizibwa baage keera bahunira. Anabwira Peturu: «E Simooni, ka wahunira? Ka wayabirwa ukulaliira, kiri neꞌkihe kiguma? 38 Leero, mulaliirage mu kuhuuna Rurema, mutayiji kengeera mwahimwa naꞌmagezo! Umutima, guloziizi. Si amagala, goohe gali mu ba mu bukaholwe.»
39 Yesu anashubi gendi huuna Rurema, mu kudeta gaago-gaago magambo. 40 Neꞌri akashubi galukira áhali balya bigirizibwa baage, anagwana kandi keera bahunira. Mukuba, iro lyâli kola lingi mu masu gaabo. Batanamenya ngiisi kwo bagamúshuvya.
41 Neꞌri Yesu akashubi bagalukira ubwa kashatu, anababwira: «Ka muki gweti mugaluhuukira mwiꞌro? Muleke kwokwo! Ikihe, keera kyahika. Umwana woꞌMundu, akola agatangwa mu maboko gaꞌbanabyaha. 42 Vyukagi, tugende! Loli! Ulya woꞌkundanga, yoliira akola hoofi!»
Yesu agwatwa
(Mataayo 26.47-56; Luka 22.47-53; Yohana 18.3-12)
43 Iri Yesu akaba akiri mu deta, lyeryo ngana anahulukirwa kwo na Yuda, muguma wa mu bigirizibwa baage ikumi na babiri. Uyo Yuda, âli reesiri abandu bingi, banâli fumbiiti ingooti naꞌmahiri. Yabo booshi, bâli tumirwi naꞌbakulu baꞌbagingi, naꞌbigiriza beꞌmaaja, naꞌbashaaja baꞌBayahudi.
44 Yuda, âli mali gwanwa abamenyeesa ikyereso kyo agabasongera mwo Yesu, mu kubabwira: «Ngiisi ye nganyunyuguta, iri ye yehe. Aaho! Mumúgwatage, munagende mumúgweteriiri!»
45 Kwokwo, Yuda anayami yegeera Yesu, anamúbwira: «E Rabi!» Anamúnyunyuguta. 46 Lyeryo ngana, balya bandu banayami gugumira Yesu, banamúkona.
47 Mu yabo bandu, muguma anayomola ingooti yage, anagibaajika umukozi woꞌmukulu waꞌbagingi, yanamútola ukutwiri. 48 Yesu anababwira: «Kituma kiki mwanyijira neꞌngooti naꞌmahiri, mbu lyo mumbirigisha, nga kwo muli mu birigisha umunyazi? 49 Si ngiisi lusiku, tushuba mu shiibanwa mu nyumba ya Rurema, mutanangwata! Kundu kwokwo, ngiisi íbyâli mali gwanwa byayandikwa mu Mandiko Meeru, bikwiriiri bikoleke.»
50 Yesu, mbu adetage kwokwo, abigirizibwa baage booshi banapuumuka, banayami músiga. 51 Umusore muguma, gwanakulikira Yesu guyambiiti ulubega lwaꞌkalikopo naaho. Neꞌkyanya balya bandu bakagugwata, 52 gwanabasigira lwo, gwanapuumuka bukondwe.
Yesu imbere lyaꞌbakulu baꞌBayahudi
(Mataayo 26.57-68; Luka 22.54-55, 63-71; Yohana 18.13-14, 19-24)
53 Yabo bandu, banatwala Yesu imwoꞌmukulu waꞌbagingi. Hâli koli kumaniri abaabo bagingi booshi, naꞌbigiriza beꞌmaaja, naꞌbashaaja baꞌBayahudi. 54 Peturu anaba akulikiiri Yesu luto-luto, halinde anayingira mu lubuga lwa ha mwoꞌmukulu waꞌbagingi. Anabwatala kuguma naꞌbalaliizi, anakizi kaluuka umuliro.
55 Yabo bakulu baꞌbagingi, kuguma naꞌbandi bakulu booshi baꞌBayahudi, bâli gweti bagalooza utumasi útwangadeta igambo lyoꞌkuyitiisa mwo Yesu, batanatulonga. 56 Tulya tumasi, kundu twâli twingi, twanaba tugweti tugamúbangaaniza, haliko ubumasi bwatwo, butanaba bwo buguma.
57 Iri hakatama, baguma baabo banayimuka, banabangaaniza Yesu, ti: 58 «Tukayiyuvwirwa kwo akadeta: “Iyi nyumba ya Rurema, íkayubakwa naꞌmaboko gaꞌbandu, ngagihongola. Na ha nyuma lyeꞌsiku zishatu, na mbe keera nashubi yijuza igindi ítayubakwa naꞌmaboko gaabo.”» 59 Yutwo tumasi, kundu tukabangaaniza Yesu kwokwo, haliko ubumasi bwatwo butanaba bwo buguma.
60 Mwiꞌyo naama, ulya mukulu waꞌbagingi anayimuka, anabuuza Yesu: «Keera bakulegeereza. Aahago! Ka ndaalyo igambo lyo wangatushuvya?» 61 Haliko Yesu, atanamúyakula.
Ulya mugingi mukulu anashubi múbuuzagya: «Ka we ulya Masiya, Mwana wa Rurema woꞌbugashaane?» 62 Yesu anashuvya: «Nie yehe! Muganabona Umwana woꞌMundu abwatiiri uluhande lweꞌlulyo lwa Rurema woꞌbushobozi bwoshi! Munamúbone agweti agayija mu bibungu mwiꞌgulu.»
63 Ulya mugingi mukulu, anayami daatula imirondo yage, wa la-la! Anadetaga, ti: «Tundi tumasi tuki two twangaki looza? 64 Si mwenyene keera mwayiyuvwirwa ngiisi kwo adeta íbitali nga byo imbere lya Rurema! Aaho! Kutagi kwo mukoli bwini?» Yabo booshi, banatwa ulubaaja kwo Yesu akwaniini ayitwe.
65 Mu balya bakulu, baguma banatondeera ukutwira Yesu amate, banamúbwikira amalanga noꞌkukizi mútitimba ibifune. Abalaliizi nabo, banamútitimba byebyo bifune, iri banamúbwira: «Utangage ubuleevi! Nyandi úwakushulika?»
Peturu ayiyogookola Yesu
(Mataayo 26.69-75; Luka 22.56-62; Yohana 18.15-18, 25-27)
66 Peturu âli ki riiri mu lubuga lwoꞌbutwali, mwiꞌdako lyeꞌnyumba. Haaho, hanayija munyere muguma wa mu bakozi boꞌmugingi mukulu. 67 Uyo munyere, mbu abone Peturu agweti agakaluuka umuliro, anamúyitegeereza, anamúbwira: «Na naawe, ushuba kuguma noꞌlya Munazareeti Yesu!»
68 Peturu analahira, ti: «Yibyo byo ugweti ugaadeta, ndabiyiji. Ndanasobanukiirwi nabyo.» Lyeryo, anashaaga yaho, anagenda ha mulyango gwoꞌluzitiro. Uluhazi lwanabika.
69 Ulya munyere, mbu ashubi bonaga Peturu ha mulyango, anabwira abaloleezi, ti: «Uyu mundu alyagagi muguma wabo!» 70 Haliko, Peturu anashubi lahira.
Ha nyuma hiniini, balya baloleezi nabo banabwira Peturu: «Ku kasiisa uli muguma wabo. Si uli Mugalilaaya!» 71 Peturu anakitwa, ti: «Iri nabeesha, ndaakwe! Uyu mundu ye mugweti mugaadeta, ndamúyiji!»
72 Haaho-haaho, uluhazi lwanabika ubwa kabiri. Peturu anayami kengeera galya magambo go Yesu âli mali gwanwa amúbwira ti: «Uluhazi lútazi bika ubugira kabiri, ugaaba keera wanyiyogookola ubugira kashatu.» Peturu, anayami tulikira mu malira.