22
Ɓəli fir lə kwəma har mbəzli ta zəmə shiy mbə ɓə mali
(Lk 14:15-24)
1 Dzəghwa Yesəw diɓa, ka ɓəlanshi tsahwəti fir kaa mbəzli, ma kə na: 2 22:2 9:15«Ma sləkə tsa sləkə Hyala mbəzli diɓay, ghala mbə lə kwəma dzee na ta gəzaŋwəyəw: A tsahwəti mazə niy nza tiɓa, dza na mbaꞌa tati shi zəmə tərəŋw, ta zəməshi, mbə pəhə mali kaa zəghwə ci. 3 Ma sa gwəmantəvay na na, mbaꞌa ghwənashi nihwəti ka sləni ci, ta haka mbəzliy niy gəzanshi na səəkə ta zəmə shi va. Ma dza mbəzli haka na va nashi ki na, kala ɗi səəkə ghəshi. 4 Zhini na daꞌ harvə nihwəti ka sləni ci, ta ghwənishi ɓa. A kə kaa ngəshi na: “Mbalam va mbəzliy niy gəzanshee va səəkə, a ghwəy harashi. E hanamti slay, lə gemim kəli kəli ni, mbaꞌam tamti shi zəmə gwaꞌa, tərə na war zəməshi, səəkəm, kə, pə ghwəy kaa ngəshi” kə. 5 Tsəgha na, kə mbəzli va, ka dzashi. Mbaꞌa ghəshi dzaa gəzanshi kaa mbəzli va war tsəgha. Ma mbəzli haka mazə tsa va va nashi ki na, kwəmaa shashanshi tiɓa mbə niva shiy ya jəwəw. Mbaꞌa ghəshi dzadzashi ta sləni shi. Ka dzay tsaa dza ta za za ci, ka dzay tsahwəti ta pala shi zhəghə dəvə ci. 6 22:6 21:35Dza nihwəti niy tərmbə mbəzli, mbaꞌa ghəshi kəəsəti ka sləni mazə va, saꞌ saꞌ ghəshi sanamiy shi ngəraꞌwə, mbaꞌa ghəshi bakwamtishi. 7 22:7 21:41Ma sa favə mazə tsa va kwəma va na, mbaꞌa nəfə tsa ci satiy tərəŋw. Dza na mbaꞌa ghwənashi ka sawji ci, ta dza ghəshiy bakwamti mbəzliy bakwamti ka sləni ci va, ka ndamti lə məlmə shi ta gwaꞌa.
8 Zhini ləy hwəm ki, ma kə kaa nihwəti ka sləni ci na: “A mbəzlee, avanay sənzənva kiy, gwaꞌa gwaꞌa niy mbəlitee tamti shi zəmə ta zəməshi mbə pəhə makwa zəghwee na. Sana kiy, mbəzliy niy haree va na, ka dza ghəshiy ꞌwati shi zəmə ni ghwəlaw. Sa nzanay, a ghəshi dzadzashi ta na shi sləni. 9 Ghənzə tsəgha kiy, ləvərim dzəti ngwəla, a ghwəy dzaa təwrə dzar mbə məlmə. Ya wa ntsa dza ghwəy kəsayəy, nza ghwəy har səəkə, ta zəmə shi zəmə ni” kə mazə tsa va. 10 Dza ka sləni ci va, mbaꞌa ghəshi səvərishi, ka dzashiy dzəghwa kweler. Mbaꞌa ghəshi haharashi ni kəsashi ghəshi mbəzli dzar mbə məlmə, ta zəmə shi zəmə va. Mbəzli jikir kwəma ni, lə ni wəzə ni gwanashi. Dzəghwa ki, paf ciki təhəy va mbəzli.
11 22:11 ShiZhŋ 19:8Ma sa ɓasəshi məndi gwaꞌa tsəgha na, dza mazə dəꞌwə ghən tsa ci mbaꞌa dzəmbəy ta nighə mbəzli harashi na ta zəmə shiy gwaꞌa ki. Ma dzəmbə na, sa nə na nighə kə na, kar mətsə ci tə tsahwəti ndə. Ntsa va na, kala kwəbaŋ tsə kən ghən ci. 12 Dza ma kə kaa ntsa va na: “A madiga, njaa ꞌwa ghaa səmbəŋaa dzəmbə ciki tsa kala kwəbaŋ tsə kən ghən ghaa?” Kə. Hash ntsa va hashiy, kala mbəə zləɓanci kwəma kaa mazə. 13 22:13 8:12Ma kə mazə tsa va kaa ka sləni ci na: “Satim, kəsəm a ghwəy pahati tə zəꞌwə, kwa shiɗshiɗ ci, lə kwa dividivi ci gwaꞌa. Nza ghwəy dzaa ndəghəy pəriɓa tə ngwəla mbə kwəsli va. A ghəci wawahə, ka pərə sliꞌi ci pəriɓa” kə» kə Yesəw. 14 Ma sa ɓəlamti Yesəw fir tsa va, ma kə ɓa na: «Sa nzanay, ɗaŋ tərəŋw na mbəzli harashi Hyala, ə na na nzanay, ɗaŋ na ni təravə na mbəzli mbə shiw» kə.
Tsəhə ghən kaa mazə tsaa sləkə hiɗi ka *Rəm gwanashi
(Mk 12:13-17; Lk 20:20-26)
15 Dza *ka Farisahi, mbaꞌa ghəshi dzashi, mbaꞌa ghəshi dzaa sləkati kwəma tsəhwəli, ta mbəə ngalivə Yesəw, ta kəsəti, tə kwəma dza naa zləɓakə. 16 Ma sa sləkamti ghəshi kwəma ki na, dza ghəshi, mbaꞌa ghəshi ghwənashi nihwəti mbəzli mbə mbəzli kwasəbə shi, ghəshi lə nihwəti mbəzli mazə *Erədə ta gəzə kwəma kaa Yesəw. Ma sa tsəhəshi ghəshi vəgha Yesəw ki, ma kə ghəshi ngəci na «A Metər, a ghəy sənay kwəma kataŋ na ka ghaa gəzə. War kwəma Hyala na sa ka ghaa ɓananshi kaa mbəzli lə kwal tsa nzə. Ka hazləni gha va kwemer gəəzə mbəzliw. Sa nzanay, ka nə gha, kar ntsa dikə tsa na tsatsa ndə, tsa jəw tsa na tsatsa ndə, pə gha, ka təra ghalaa dzəmbə mbəzliw. 17 Ma kwəma ɗi ghəy sanay, ə ɗi ghəy ghaa gəzaŋəy kwəma təkə ghaa dzəkən kwəma dza ghəy na ta gəzaŋa: Kwal va ghwəmmə ta tsəhanci ghən ghwəmmə kaa mazə tsaa sləkə hiɗi ka *Rəm gwanashi ta naa, na njaa?» kə ghəshi.
18 Ma Yesəw naci ki na, cəkeꞌ ghəci sənata kwəma shi va gəmgəm na təkəti ghəshi. Ma kə kaa zləɓanshi na: «Ghwəy ghwəy mbəzliy dakə mbəzli ni lə kwəma pərikə tə ngwəlay, tawa ɗi ghwəy ngalira kia? 19 Citəram gəna tsəhə məndi va ghən tsa va li di» kə. Dzəghwa ghəshi mbaꞌa ghəshi ɓəvə dalaa cinti. 20 Ma kə Yesəw ngəshi na: «Fəətə tə dala na na sanay, fəətə wa naa? Ya slən tsa tsaslati məndi tsa tiy, slən tsa wa naa?» kə. 21 22:21 Rm 13:7Ma kə ghəshi ngəci na: «Fəətə mazə tsaa sləkə hiɗi ka Rəm gwanashi na, slən tsa ci sa va diɓa» kə ghəshi. Dzəghwa, ma kə Yesəw ki na: «Ghənzə tsəgha kiy, tsəhancim ghən tsa ci kaa mazə tsa va njasa təɓə na. Ma ni Hyala shiy na, mbaꞌa ghwəy ɓanavə shi Hyala njasa təɓə ghəshi kwərakwə» kə Yesəw.
22 Ma sa favə ghəshi kwəma zləɓakə na va na, mbaꞌa səəti məhərli shi, mbərəkə ghəshi zlay, ka dzashi.
Ta zhakati dza mbəzliy bəkwəshi mbə məti
(Mk 12:18-27; Lk 20:27-40)
23 22:23 Lk 20:27A nihwəti mbəzli tiɓay, *ka Sadəsehi, kə məndi kaa ngəshi. Ma kə mbəzli vaa niy: «Ka zhakati mbəzliy bəkwəshi mbə mətiw» kə shiy ni. Dzəghwa fəcavata ki na, ndəs ghəshi tsəhəshi va Yesəw. Dza ghəshi ka ɗəw kwəma və, 24 22:24 Nəw 25:5-6; Ghava 38:8a kə ghəshi na: «A Metər, ma kə *Məyizə niy niy: “Mbaꞌa kə ndə mətiy kala yavə zəghwə ghəci kwa mali ciy, zəmbəghəy dza naa ɓə mali mbəri tə mali ci va, ta mbə ghəciy yanakə hwəlfə kaa zəmbəghəy tsaa mətiy va” kə niy ni. 25 A nihwəti mbəzli niy nza tiɓa va ghəyəy, mbərfəŋ ghəshi ka ndərazhi ndə kwətiŋ. Dzəghwa Cikwa tsa mbə shi, mbaꞌa ɓəvə mali ci. Dza na mbaꞌa mətiy kala yakə zəghwə ghəshi li. 26 Sa mətiy na na, dza Zəra həŋ ɓəhwə mali mbəri ti. Zhini Zəra mbaꞌa mətiy kala yakə zəghwə ghəshi lə mali va ɓa. Dzəghwa Takwa mbaꞌa mbəərəhwə diɓa. Sar na kwərakwə mbaꞌa mətiy, dzəghwa ndərazhi va mbərfaŋanavashi, mbəərəvə tsava, mətiy, mbəərəvə tsava, mətiy, war tsəgha. Cəkeꞌ ghəshi hati mali va, nək tsaa yavə zəghwə kwa mbə shi. 27 Ma ləy hwəm shi gwanashi ki na, dza mali va kwərakwə mbaꞌa mətita. 28 Sana sənzənva kiy, avanay gwanashi ɓəhwə mbəzli va mali va. Fəca vici dza mbəzliy zhakati mbə məti kiy, mali tsama ndə dza naa nza mbə shi kwətiŋ kia?» kə ghəshi.
29 Ma kə Yesəw kaa zləɓanshi na: «Ma ghwəyəy, ka favə kwəma ɗi kwəma vaa gəzə ghwəyəw. Sa nzanay, sənata kwəma gəzəkə Hyala mbə zliya nzə ghwəyəw. Zhini diɓay, sənata bərci Hyala ghwəyəw. 30 A na mbəzliy bəkwəshi, sa ka ghəshi zhakatishi mbə məti e gəzaŋwəyəy, ka ɓə miꞌi zhərəw, ka ɓə zhər miꞌiw dza ghəshiy nza. Ghalaɓay, nja ka kwal Hyala va mə ghwəmə dza ghəshiy nza. 31 Ghənzə nja na kwəma zhakati tsa mbəzli mbə məti kiy, ə səəkə ma ghwəy jangəhwə kwəma gəzaŋwəy Hyala shəkən na. Ma kəy: 32 22:32 Səvəri 3:6“Yənəy Hyala kar *Abəraham, lə *Izakə mbaꞌa *Zhakwapə nzee” kə. Ɗi naa gəzəy, tə ghwəməshi na mbəzliy bəkwəshi va. Sa nzanay, na na Hyala na, Hyala mbəzli bəkwə bəkwə ni naw. Hyala mbəzli tə ghwəmə mbə piy na, na nanzə» kə Yesəw. 33 Ma sa favə mbəzliy ɓasəshi va kwəma gəzəkə Yesəw va na, ka mananshi maɗaŋa ghənzə.
Kwəmaa gwəramti dikə mbə kwəma pəhəti Hyala
(Mk 12:28-34; Lk 10:25-28)
34 Dzəghwa mbaꞌa *ka Farisahi favə, a Yesəw kəsəy *ka Sadəsehi lə gəzə kwəma, kə məndi. Ma sa favə ghəshi na, dza ghəshi ɓasə ghəshi ɓasayvashi. 35 Dzəghwa tsahwəti *ndə ɓənipə kwəma pəhəti Hyala mbə shi, ka ɗəw kwəma va Yesəw, sa ɗi na ngali ci, a kə ngəci na: 36 «A Metər, nama *kwəma pəhəti Hyala gwəramti na dikə mbə Zliya nzə tay?» kə.
37 22:37 Nəw 6:4-5Ma kə Yesəw ngəci na: «Saa ni va: “Ɗi pə ghaa ɗi Hyala gha sləkəŋa, lə nəfə tsa gha gwanay, lə məhərli gha gwanata, mbaꞌa gha ɓanavə ghən tsa gha gwanay” kəy, 38 ghənzə na kwəma gəzəkə Hyala ta məni gwəramti tə diɓədiɓə, lə dikə gwaꞌa. 39 22:39 SləniTaH 19:18; Mt 5:43; 19:19; Rm 13:9; Gal 5:14; Zhk 2:8Vanta nahwəti kwa baka kwəma pəhəti Hyala diɓədiɓə na: Saa ni va: “Ɗi nihwəti mbəzli gwanashi, njasa ɗi gha va ghən tsa gha kwərakwə” kə. 40 22:40 5:17; Rm 13:10Mbə kwəma gəzəkə na va bakə na səvərishi kar zliya kwəma pəhəti Hyala ghəshi lə zliya ka gəzə kwəma Hyala gwaꞌa gwaꞌa» kə Yesəw.
Dikəɓa *Kəristəw na kaa mazə *Davitə
(Mk 12:35-37; Lk 20:41-44)
41 22:41-46 20:30-31Dzəghwa Yesəw tapə ta ɗəw kwəma va *ka Farisahiy ɓasəshi va tə pətsa va. Ma kə na: 42 «A mbəzli ni, njaa ka ghwəy təkəə dzəkən Kəristəw Ntsa tivə Hyala tay? Zəghwə wa na ka ghwəy nia?» kə. Ma kə ghəshi ngəci na: «Jijiy mazə Davitə na, ka ghəy ni» kə ghəshi. 43 Ma kə Yesəw ngəshi na: «Ndata tsəgha na kiy, njaa zhəkə na niy zhini mazə Davitəə har Kəristəw: “Ndə sləkəra” kə, sa cinti *Safə tsa Hyalaa? A mazə Davitə niy gəzəkə, ma kə niy niy:
44 22:44 Cem 110:1; SləniKY 2:33-35; 1Kwər 15:27; Ebr 1:13; 8:1A kə Hyala kwa sləkəpə kaa Ndə sləkəray:
“Ndi nzəyŋa tə kwa bəzəmee,
paꞌ fəca dzee mənti ka mbəz gha
ka mbəzli tə dəvə gha!” kə, kə niy ni.
45 Ya sa nzana, Ndə sləkəra, kə mazə Davitə kaa har Kəristəw kiy, zhəkə dza njaa ka Kəristəw zhiniy nza ka jijiy mazə Davitə nə ghwəy kia?» kə.
46 22:46 Mk 12:34; Lk 20:40Ma sa gəzanakəshi Yesəw tsəgha na, tərəh ntsaa zhiniy mbay zləɓanakə kwəma mbə shi. Dzəghwa ghala fəcava ki na, ndə tiɓa mbaꞌa zhiniy təkə ɗəw nahwəti kwəma və ghwəlaw.
22:2 22:2 9:15
22:6 22:6 21:35
22:7 22:7 21:41
22:11 22:11 ShiZhŋ 19:8
22:13 22:13 8:12
22:21 22:21 Rm 13:7
22:23 22:23 Lk 20:27
22:24 22:24 Nəw 25:5-6; Ghava 38:8
22:32 22:32 Səvəri 3:6
22:37 22:37 Nəw 6:4-5
22:39 22:39 SləniTaH 19:18; Mt 5:43; 19:19; Rm 13:9; Gal 5:14; Zhk 2:8
22:40 22:40 5:17; Rm 13:10
22:41 22:41-46 20:30-31
22:44 22:44 Cem 110:1; SləniKY 2:33-35; 1Kwər 15:27; Ebr 1:13; 8:1
22:46 22:46 Mk 12:34; Lk 20:40