1 Gólâ kĩ gólĩyî drí rî, “Ámâ átá yî ámâ ậdrúpı̣̃ yî, nĩ îgâ drẽ bı̣́ má ngálâ, má âꞌdâ ró drẽ tã mbı̣̂ ámákâ ãnî drí.”

2 Õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yî ârílí bê ĩyî gólâ rĩꞌá tã ngĩꞌá tı̣̂ ĩyî nyãányâ kâ Ị́bũrũ kâ rî sĩ ĩtí rî, gólĩyî drí gõzó rĩlí tı̣́tı̣́ ró rõô. 3 Gõꞌdá nĩngá sĩ, gólâ drí tã âtázó kĩ nĩ rî, “Mâ rî gógó rĩꞌá õjílã Yúdạ̃ yí kâ ꞌî. Útı̣̂ mâ jạ̃rı̣́bạ̃ Tãrásõ gólâ âꞌdó ꞌbá ꞌbạ̃drı̣̃ Sĩlísĩyã kâ ꞌá rî ꞌálâ. Gõꞌdá má mbâ Yẽrõsãlémã ꞌá nõngá. Gãmãlélẽ* 22.3 Nĩ zı̣̂ Tã ꞌẼꞌẽ 5.34 tã Gãmãlélẽ kâ tãsĩ. îcî ámâ lı̣̃fı̣́ nĩ tã ꞌbãꞌbã gólĩyî Ôvârí drí fẽlé trá ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí rî ꞌbá yî ı̣̂njı̣̃lı̣́ ꞌẽlé kpádí-kpádí. Mâ rĩꞌá kậyı̣̂ vósĩ cé njãâ úlı̣́ Ôvârí kâ rî ꞌbá yî ârílí ꞌẽlé, nyé õzõ ãnî drí âꞌdórẽ ãndrõ njãâ ꞌẽlâ rî tí. 4 Nĩngá sĩ, má fẽ lâŋõ trá õjílã gólĩyî ꞌdẽ ꞌbá trá lạ́tı̣̂ gólâ Yésũ kâ rî vó rî yî drí õnjí lâ ró rõô. Má ꞌê ũrûkậ lâ yî trá ôdrãlé, gõꞌdá ũrûkậ ꞌbá yî õkó ãgô bê má ûrû gólĩyî trá ômbélé vũlı̣́ gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌá. 5 Drı̣̃-ꞌbá Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî gõꞌdá sı̣́sı̣́ lé ꞌbá ãmákâ rî ꞌbá yí bê ndrĩ îcâ ĩyî trá âꞌdálâ ãnî drí kĩ, úlı̣́ ámákâ ꞌdĩ ꞌbá yî rĩꞌá tã mbı̣̂ ꞌî. Gõꞌdá gólĩyî ĩꞌdî rĩꞌá õjílã tíbê wárãgã îgĩ ꞌbá fẽlé má drı̣́gạ́ trõlé nĩꞌá fẽlâ õjílã ãmákâ Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî drí Dãmãsékẽ ꞌálâ, ãꞌdô ró bê õjílã Yésũ kâ tólâ nã ꞌbá yî ûrúzó lâŋõ fẽzó gólĩyî drí rî.

6 “Gõꞌdá mâ bê rĩꞌá nĩꞌá lạ́tı̣̂ drı̣̃ı̣̂ sĩ Dãmãsékẽ ꞌálâ rî, gõꞌdá má âcâ bê ãnyî jạ̃rı̣́bạ̃ ândrê ꞌdĩ ꞌá, ı̣̃tú gbílí-gbílí sĩ rî, ạ̃trũkũꞌdũ ró, võ drí lậgúzó võ îwálé ámâ gãrã ꞌásĩ ꞌbũû lésĩ ngá îꞌĩlí má rú sĩ dîrî. 7 Nĩngá sĩ rî, má drí ꞌdẽzó vũdrı̣́, gõꞌdá má drí gbórókõ úlı̣́ âtâ-âtâ bê ârízó tã âtáꞌá má drí kĩ nĩ rî, ‘Sóõlõ, Sóõlõ, ní rî rĩꞌá lâŋõ õnjí fẽlé má drí rõô ãꞌdô tãsĩ yã?’ 8 Gõꞌdá nĩngá sĩ, má drí tã âtázó kĩ, ‘Kúmú, nî ãꞌdî ĩꞌdî yã?’ Gõꞌdá gbórókõ ꞌdî drí tã lôgõzó má drí kĩ nĩ rî, ‘Mâ Yésũ ĩꞌdî. Mâ gólâ ní drí rĩzó lâŋõ fẽlé drílâ rî ĩꞌdî.’ 9 Õjílã gólĩyî má bê rî ꞌbá yî ndrê ĩyî võ îꞌĩ kạ̃ꞌdậ-kạ̃ꞌdậ ꞌdĩ kpá trá. Lé ĩtí rî, gólĩyî ârí úlı̣́ gólĩyî âtálé má drí rî kôꞌdáwá.

10 “Nĩngá sĩ, má drí tã îjízó kĩ nĩ rî, ‘Kúmú, bê trá ĩtí rî, má âꞌdô îcáꞌá ãꞌdô ꞌẽlé ĩꞌdî yã?’ Gõꞌdá ĩtí rî, Kúmú Yésũ drí ngãzó tã âtálé má drí kĩ nĩ rî, ‘Ní ngâ ûrû nĩlí Dãmãsékẽ ꞌálâ. Tólâ rî, õjílã ãzâ bê âꞌdô tã ndrĩ gólĩyî Ôvârí drí ꞌbãlé ní drí ꞌẽlé rî ꞌbá yî âtáꞌá ní drí ꞌẽlé.’ 11 Võ îꞌĩ-îꞌĩ tíbê kạ̃ꞌdậ-kạ̃ꞌdậ ꞌdĩ ꞌbã mâ trá âꞌdólé lı̣̃fı̣́ ũdúdû ró. Nĩngá sĩ rî, õjílã gólĩyî má bê rî ꞌbá yî drí ámâ drı̣́ rũzó rĩzó ámâ sẽlé kũdũ-kũdũ nĩzó fĩlí má bê Dãmãsékẽ ꞌálâ.

12 “Gõꞌdá ãgô ãzâ bê Dãmãsékẽ ꞌá tólâ, rú lâ Ãnãníyã. Gólâ rĩꞌá Ôvârí rî ı̣̂njı̣̃ ꞌbá ꞌî gõꞌdá kpá tã ꞌbãꞌbã Ôvârí kâ rî ârí ꞌbá lâ ꞌî. Õjílã ãmákâ Yúdạ̃ yí kâ ndrĩ âꞌdó ꞌbá tólâ rî ꞌbá yî ꞌbã ĩyî lậnjı̣̃ trá gólâ rú õjílã tãndí mbı̣̂mbı̣̂ rî ró. 13 Nĩngá sĩ, drílâ ânĩzó âcálé jó má drí rĩzó ꞌá lâ rî ꞌá, drílâ âdrézó ámâ gãrã drı̣̃ ꞌá gõꞌdá ngãlé tã âtálé kĩ nĩ rî, ‘Sóõlõ, ámâ ậdrúpı̣̃, ꞌdõvó ánî lı̣̃fı̣́ ũnjı̣̃ rû võ ndrẽlé óꞌdí.’ Gõꞌdá ĩtí rî, ámâ lı̣̃fı̣́ drí rû njı̣̃zó võ ndrẽlé kpá óꞌdí, gõꞌdá má drí ngá ndrẽzó gólâ ngálâ.

14 “Gõꞌdá nĩngá rî, Ãnãníyã drí ngãzó tã âtálé kĩ nĩ rî, ‘Ôvârí gólâ ãmâ ạ́ꞌbı̣́yạ́ yî drí rĩꞌá ı̣̂njı̣̃lâ rî njĩ nî nĩ, tãlâ tã yí drí lẽlé ní drí ꞌẽꞌá ꞌẽlâ rî nı̣̃lı̣́. Gólâ njĩ nî pávó mbı̣̂ ꞌdíyî pã kâ rî âꞌdálé õjílã drí. Tã ꞌdî tãsĩ, Yésũ âꞌdâ rû trá ní drí úlı̣́ âtâ-âtâ sĩ íyî âꞌdálé ní drí ꞌdíyî pã ꞌbá gólâ tã mbı̣̂ ꞌbá ró rî ró. 15 Nõô rĩꞌá tã gólâ Yésũ drí ánî njĩzó ꞌẽlâ rî ĩꞌdî, tãlâ ní âꞌdâ ró bê tã gólâ ní drí ndrẽlé trá gólâ rî tãsĩ gõꞌdá ârílí kpá trá gólâ tı̣́ sĩ rî õjílã drí ndrĩ. 16 Bê trá ĩtí rî, ní tẽ ngá ãzâ gõꞌdá kô ãlôlâ. Ní ngâ íîbábátízã ró nî. Ní ꞌê rãtáã Ôvârí drí, tãlâ gólâ ãâyê ró nî tã õnjí áníkâ rî ꞌbá yî ꞌásĩ.’

17-18 “Gõꞌdá ꞌdĩî vósĩ rî, má drí ângázó âgõlé Yẽrõsãlémã ꞌá nõngá. Gõꞌdá kậyı̣̂ ãzâ sĩ, má nĩ bê jó ạ́ngı̣́ Ôvârí kâ rî ꞌálâ rãtáã ꞌẽlé rî, Kúmú Yésũ drí rû âꞌdázó má drí õzõ âbĩ-âbĩ kâtí. Tã âꞌdâ ꞌdĩ ꞌá rî, gólâ kĩ, ‘Õjílã jạ̃rı̣́bạ̃ nô kâ îcá ĩyî kô tã ní drí âtálé ámâ tãsĩ rî ârílí. Ĩtí rî, mí ngâ ꞌwãâꞌwâ võ nô âyélé.’ 19 Gõꞌdá má drí tã âtázó gólâ drí kĩ, ‘Gõꞌdá kúmú, má îcá kô nĩlí vólé. Õjílã võ ꞌásĩ ndrĩ nı̣̃ ĩyî trá kĩ, sı̣́sı̣́ nã sĩ rî, má tô ậcı̣́ trá võ drı̣̃ı̣̂ ꞌásĩ gbãâ, nĩꞌá tã lẽ ꞌbá trá ní ꞌá rî ꞌbá yî ûrú bê jó dũûdû rĩzó tã Ôvârí kâ ârílí rî ꞌbá yî ꞌásĩ, gõꞌdá kpá gólĩyî cã bê. 20 Gõꞌdá gólĩyî fúlı̣́ bê Sĩtĩfánõ trá tã lẽlẽ gólâkâ ní ꞌá rî tãsĩ rî, ꞌdĩî mâ bê rĩꞌá tólâ tã-drı̣̃ gólâ rî fũfũ kâ ꞌdĩ lẽꞌá gõꞌdá kpá rĩꞌá ítá ạ́ngı̣́ gólĩyî gólâ rî fũ ꞌbá ꞌdĩ ꞌbá yí kâ vó lâ ndrẽꞌá.’ 21 Nĩngá sĩ, Yésũ drí tã âtázó má drí kĩ, ‘Mí ngâ ûrû nĩlí. Mâ rĩꞌá ánî jõꞌá jẽjẽ ró tã ámákâ pẽlé gólĩyî âꞌdó ꞌbá õjílã lídí ró rî ꞌbá yî drí, tãlâ gólĩyî ãꞌdô ró bê õjílã ámákâ ró.’ ”

22 Õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yî rî ĩyî trá rĩꞌá úlı̣́ Póõlõ kâ ꞌdĩ ꞌbá yî ârílí, gõꞌdá gólĩyî ârî úlı̣́ ꞌdĩ ꞌbá yî õjílã lídí tãsĩ bê rî, gólĩyî drí ngãzó rĩꞌá ôtrélé kĩ nĩ rî, “Úfû gólâ! Âꞌdó kô rĩꞌá mbı̣̂ õjílã gólâ lârâkô bê ĩtí ꞌdĩ drí rĩzó lédrẽ-lédrẽ ró ãngó nõ ꞌá!” 23 Õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yî rî ĩyî trá ôtrélé ûrû ạ̃wạ̃ sĩ. Gólĩyî nĩꞌá ítá ĩyíkâ îyá bê gõꞌdá kpá tạ̃pı̣́lı̣́ndrı̣́ lôdã bê ûrû sĩ ạ̃wạ̃ sĩ. 24 Tã rî ꞌdĩ tãsĩ rî, drı̣̃-ꞌbá ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá ꞌdĩ ꞌbá yí kâ drí tã ꞌbãzó ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá íyíkâ rî ꞌbá yî drí Póõlõ rî âtrõzó lôfílí ạ̃ꞌdı̣́-drı̣̃ ĩyíkâ rî ꞌálâ. Gólâ ꞌbã tã kpá trá gólĩyî drí, tãlâ Póõlõ rî cãzó ônjóróꞌbí sĩ, tãlâ gólâ õlôfõ ró tã õnjí gólâ drí ꞌẽlé õꞌbí ꞌdĩ ꞌbá yî ꞌbã ꞌbá ôtrélé ạ̃wạ̃ sĩ gólâ rú rî. 25 Gõꞌdá ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá ꞌdĩ ꞌbá yî drẽ zãâ gólâ rî ômbéꞌá cãlé rî, gólâ drí ngãzó tã âtálé drı̣̃-ꞌbá ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá kâ ãzâ âꞌdó ꞌbá tólâ nã drí kĩ nĩ rî, “Ĩtí rî, tã ꞌbãꞌbã Rómã kâ lôgá ãnî kô õjílã gólâ âꞌdó ꞌbá pạ̃tı̣́ı̣̃ ró Rómã kâ rî cãlé cú ĩtí tã gólâkâ kĩ ãkó yã?”

26 Gõꞌdá drı̣̃-ꞌbá ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá kâ ꞌdĩ ârî úlı̣́ ꞌdĩ ꞌbá yî bê rî, gólâ drí gõzó ngãlé nĩlí drı̣̃-ꞌbá ãmbá ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá kâ rî ngálâ, gõꞌdá gólâ rî îjílí kĩ, “Mí nı̣̃ tã õnjí gólâ ãmâ drí ꞌẽꞌá ꞌẽlâ nõ trá yã? Ãgô gólâ nãâ rî rĩꞌá õjílã pạ̃tı̣́ı̣̃ Rómã kâ ꞌî. Ní lẽ fí ãmâ drí gólâ rî cãlé yã?”* 22.26 Tã ꞌbãꞌbã Rómã kâ âyé õjílã Rómã kâ kô cãlé drẽ cú ĩtí ókí drẽ tã õnjí gólâkâ rî kô.

27 Nĩngá sĩ, ãmbá rî ꞌdĩ drí ngãzó nĩlí Póõlõ ngálâ gólâ rî îjílí, “Ní âꞌdâ drẽ tã má drí, nî fí rĩꞌá õjílã pạ̃tı̣́ı̣̃ Rómã kâ ꞌî yã?” Gõꞌdá Póõlõ drí tã-drı̣̃ lôgõzó kĩ nĩ rî, “Ãwô, mâ õjílã pạ̃tı̣́ı̣̃ Rómã kâ ꞌî.”

28 Gõꞌdá nĩngá sĩ rî, drı̣̃-ꞌbá ãmbá ꞌdĩ drí tã âtázó kĩ, “Mâ rî gógó nõ fẽ ậdı̣̂ ạ́ngı̣́ ĩꞌdî má drí âꞌdózó õjílã Rómã kâ ró.” Gõꞌdá Póõlõ drí tã âtázó kĩ, “Ámâ tãsĩ rî, útı̣̂ mâ trá õjílã Rómã kâ ró.”

29 Gõꞌdá nĩngá sĩ, ạ̃jú ꞌbũ ꞌbá gólĩyî ꞌẽ ꞌbá Póõlõ rî cãlé rî ꞌbá yî drí ngãzó lôwãlé gõlé vólé ũrı̣̃ drí sĩ, gõꞌdá drı̣̃-ꞌbá ꞌdĩ drí kpá âꞌdózó ũrı̣̃ ró, tãlâ gólâ ꞌbã tã ꞌbãꞌbã trá Póõlõ gólâ õjílã Rómã kâ ró rî ômbézó.

30 Drı̣̃zõ ãzâ rî sĩ rî, drı̣̃-ꞌbá ạ́ngı̣́ ꞌdĩ lẽ drẽ zãâ tã ífí gólâ õjílã Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî drí tã ꞌbãzó yí ândrá Póõlõ rú rî nı̣̃lı̣́ mbı̣̂mbı̣̂. Nĩngá sĩ, gólâ drí Póõlõ rî lôfõzó vólé gạ̃nı̣́mạ̃ ꞌásĩ, gõꞌdá drílâ tã ꞌbãzó drı̣̃-ꞌbá ạ́ngı̣́ ạ́ngı̣́ Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌbá yî drí rû êꞌbélé võ tã kĩ kâ Yúdạ̃ yí kâ rî ꞌá, tãlâ tã Póõlõ kâ rî kĩlí. Gõꞌdá nĩngá sĩ, gólâ drí Póõlõ rî âtrõzó ꞌbãlé âdrélé gólĩyî ândrá ndrĩ tã lâ kĩlí.