Pa-kaw ang Bitala ong
Mo-yang Balita sigon ong ni
Marcos
Sigon ong doma, ang nagsolat tang Mo-yang Balitang na ay si Juan Marcos, ang aggoyan ka ta Marcos. Ang aran tang nanay na ay si Maria, ig don tanira ministar ong Jerusalem (Bindoatan 12:12). Animan nailala ni Marcos tang mga apostolis ni Jesus.
Asing pagata-lib tang mga takon ang nagbalik si Jesus ong langit, siminabid si Marcos ong da Pablo may ni Bernabe ong primirong biahi nira para magpatako tang Mo-yang Balita ong sari-saring logar (Bindoatan 13:5). Oman, asing namagbelagan si Pablo may si Bernabe, si Marcos siminabid ong ni Bernabe, ang yay ang pinagari na (Bindoatan 15:39-40; Colosas 4:10). Piro asing ori ra, nagbalik si Marcos ong ni Pablo bilang aroman na. Mabael ang tabang ni Marcos ong ni Pablo (2 Timoteo 4:11), ig alenget ka tanandia ong ni Pedro (1 Pedro 5:13).
Ang ibanghiliong narin yay ang kadipotan ong epat ang mga ibanghilio. Piro yading mga istoria nang natetenged ong mga bindoatan ni Jesus. Ang mga istoria ang mabasa ta tarin poros aksion, animan yading mga bitalang ginamit ni Marcos pario tang “lagi-lagi,” “indi naboay,” ig “golpi.”
Agpaita ni Marcos ong mga sinolat na ang si Jesus yay ang matod ang Ana tang Dios. Ig ong nandia tang tanan ang gaem tang Dios para magpao-ya tang mga masit, magpalayas tang mga malalain ang ispirito, ig magpapoas tang tampo ong talsi. Piro maski tanandia Ana tang Dios, nagpababak tanandia tang sadili na ig nagimong midio torobolon ong tanan. Masinomanen tanandia ong Dios ang Tatay asta ong kamatayen. Ig don pinaita na ang may gaem na para magpatawad ong mga kasalanan ta (10:45).
1
Ang pagtoldok ni Juan ang Manigboniag
(Mateo 3:1-12; Lucas 3:1-18; Juan 1:19-28)
1 Na yay ang impisa tang Mo-yang Balita natetenged ong ni Jesu-Cristo, ang Ana tang Dios. 2 Asing tokaw pa, sinolat tang propitang si Isaias tang bitala tang Dios ong nandiang Ana ang ganing,
“Tobolono tang yen ang torobolon ang tongkaw ong nio,
para simpanen na tang paranawan mo.
3 Don ong logar ang anday gistar ang taw, maginiteg tanandia ang maning,
‘Simpanen mi tang paranawan tang Gino!
To-liden mi tang mga dalan ang panawan na!’ ”* 1:3 Isaias 40:3
4 Animan narin nagmatod kaman asing pagkabot ni Juan ang Manigboniag† 1:4 Si Juan ang Manigboniag ya kay si Juan Bautista. “Manigboniag” tang maliag yaning tang “Bautista.” don ong logar ang anday gistar ang taw. Don tanandia nagtoldok ong mga taw ang agpaning ong nandia ang ganing, “Magtogat amo ong mga kasalanan mi ig magpaboniag agod patawaden amo tang Dios.” 5 Kadoro-doroan tang mga taw ang namansipaning don ong ni Juan para mamasi ong bitala na. Namagalin tanira ong siodad tang Jerusalem‡ 1:5 1:5 Ang Jerusalem mabael ang siodad ig yay ang kapital tang Israel mandian. Telekan ka ong Bokabolario. ig ong tanan ang mga banoa tang probinsia tang Judea. Aggaminen nira tang mga talak nira oman agboniagan tanira ni Juan ong soba tang Jordan.
6 Si Juan, ang lambong na bindoat ong bolbol tang kamilio ig ang a-ket na olit ka ta ayep. Ang pamangan na poros siba-la may lanaw.§ 1:6 Ang lambong ig pamangan ni Juan nagpaita ang tanandia tatang propita tang Dios, pario ka ong mga propita asing tokaw pa, ang ministar ka ong kabobokidan, ba-lo tang timpo ni Juan. 7 Mga pagtoldok ong mga taw, maning ta na tang pirming agbibitala na: “May komabot ang domaton ong yen piro mas alawig tang dengeg na ong yen. Ig maski ngani magobad tang kordon tang rapak* 1:7 Ang “rapak” yay ang mga tsinilas tang mga taw asing tokaw. Na boat ong olit ta ayep ig magang sandals mandian. na, belago ta bagay. 8 Yo, pagboniago ong nindio ong wi lamang, piro tanandia magboniag ong nindio ong Ispirito Santo.”
Binoniagan si Jesus
(Mateo 3:13-17; Lucas 3:21-22)
9 Asing timpong asi, kiminabot da kaman si Jesus don ong soba tang Jordan, nagalin ong Nazaret ang sakep tang probinsia tang Galilea. Nagpaboniag ka tanandia ong ni Juan. 10 Asing tatakat da si Jesus magalin ong soba, lagi-lagi inita na tang langit ang nagabri ig inita na ka tang Ispirito Santo ang napababak ong nandia ang maga lare. 11 Ig may tatang bosis ang nagalin ong langit ang ganing, “Yawa tang agmalenong Anao. Galipayo ta mo-ya ong nio.”
Ang pagtokso ni Satanas ong ni Jesus
(Mateo 4:1-11; Lucas 4:1-13)
12 Pagatapos ta si, dayon ang laging pinapaning si Jesus tang Ispirito Santo don ong tokawan, don ong logar ang anday tataw na.† 1:12 Ang “logar ang anday tataw na,” mga ong bitalang Tagalog “ilang.” Maliag yaning, kabobokidan obin mga logar ang alawid ong lansangan ig anday taw ang gistar don. Tatang logar ang silinsio ig anday distorbo mga magampo ong Dios. 13 Ig don tanandia nagtinir ta epat ang polok ang kaldaw ang agtokson ni Satanas. May don kang mga maraiteg ang mga ayep. Ig inasikaso si Jesus tang mga anghil.
Inimpisan ni Jesus tang mga boroaten na ong Galilea
(Mateo 4:12-17; Lucas 4:14-15)
14 Mandian, asing agprison da si Juan ang Manigboniag, nagbalik si Jesus ong probinsia tang Galilea ig don nagpatako tang Mo-yang Balita ang nagalin ong Dios. 15 Ganing tanandia ong mga taw, “Kiminabot da tang tamang oras ig alenget dang maggaem tang Dios tarin ong kalibotan. Animan magtogat amo ig magparet ong Mo-yang Balitang na.”
Ginoyan ni Jesus tang epat ang manigyan
(Mateo 4:18-22; Lucas 5:1-11)
16 Tatang kaldaw, mintras papanaw si Jesus ong binit tang baybay tang Galilea, may inita nang doroang manigyan ang pamana-tak ta lambat.‡ 1:16 Asing tokaw, poros “lambat” tang aggamiten tang mga manigyan. Na boat ong ilo obin pinli ig sari-sari tang kababael na. Anda pay panti tenged anda pay nailon. Tanira ay si Simon ig ang logod nang si Andres. 17 Ganing si Jesus ang nira, “Tomabid amo ong yen, agod imbis ang magyan amo, toldokan amo yen para maekelan mi tang mga taw agod mamagparet tanira ong Dios.”§ 1:17 Ong bitalang Grigo: “Tomabid amo ong yen, agod boaten amo yen ang manigyan ta mga taw.” Ang maliag yaning, tomabid tanira ong ni Jesus bilang mga sinagpan na, ig magosoy ong nandia ong ogali na, mga bitala na, ig ong pagtoldok na ong mga taw. Ang bitalang “sinagpan,” mga ong Tagalog yay ang “alagad.” 18 Ig lagi-lagi bino-wanan nira tang lambat nira ig siminabid da ong ni Jesus.
19 Pagatokaw-tokawan nira ta ge-ley, inita ka ni Jesus tang doroa sing maglogod ang da Santiago ni Juan, ang mga ana ni Zebedeo. Don tanira ong bilog nira ang pamagsinsay tang lambat nira. 20 Ginoyan ka tanira ni Jesus ig dayon ang laging bino-wanan nira tang tatay nira don ong bilog, aroman tang mga tawan nira, ig siminabid ong ni Jesus.
Ang taw ang aggaeman ta malain ang ispirito
(Lucas 4:31-37)
21 Oman, namansipaning da Jesus ong lansangan tang Capernaum ig pagkabot tang Kaldaw ang Igperenay tang mga Judio, siminled si Jesus ong simban nira ig nagtoldok.* 1:21 Ang “Kaldaw ang Igperenay” tang mga Judio ay pagimpisa ong kaldaw ang Biyernes mga gakorop da tang kaldaw, tegka Sabado ong pagakorop si tang kaldaw. Ang goy ong simban tang mga Judio ay “sinagoga.” Telekan ong Bokabolario, ong “Sinagoga.” 22 Nangabereng ta mo-ya tang mga taw, tenged gitaen ong pagtoroldokon na ang may sadiling aotoridad na, belag ta pario tang nirang mga manigtoldok tang Katobolan ni Moises.† 1:22 Ang mga “manigtoldok tang Katobolan,” teta aggoyan ka ta mga “eskriba” mga ong Tagalog. Anday sadiling aotoridad nira para ipaintindi tang maliag yaning tang Katobolan. Pamanalig lamang ong pinaintindi tang mga nanga-kaw ang mga manigtoldok ang mas matako ong nira.
23 Maboay-boay ta ge-ley, golping siminled ong simban tang tatang taw ang aggaeman ta malain ang ispirito, 24 ig miniteg ang ganing, “Aroy! Jesus ang taga Nazaret! Angay pagpalabeta ong yen? Onopa? Napaninga tarin para langgaen aming mga malain ang ispirito? Gailalā yen! Yawa tang Sagradong Ana tang Dios!” 25 Sinambleng ni Jesus tang malain ang ispirito ang ganing, “Magipesa! Lomboā atan ong taw ang asia!” 26 Dayon ang pinapeleg-peleg tang dimonio tang taw, oman naginiwik tang dimonio ta dorog kapoirsa ba-lo limindoa. 27 Nangabereng tang tanan ig namagtere-ma te-man ang ganing, “Onopa bato na? Ba-long klasing toldok? Maski ang mga dimonio ordinan na lamang, pamagtoman ang lagi ong nandia!” 28 Ig indi naboay, nabantog tang balitang natetenged ong ni Jesus ong bilog ang probinsia tang Galilea.
Yading pinao-ya ni Jesus
(Mateo 8:14-17; Lucas 4:38-41)
29 Pagaloa ni Jesus ong simban, nagdiritso tanandia ong balay da Simon ni Andres. Siminabid ka si Santiago may si Juan. 30 Na pala, ang panogangan ang babay ni Simon agkinten ig lolbog lamang. Animan pagkabot ni Jesus, bineg ang lagi nira ig 31 napalenget tanandia ong mepet. Bindiotan na ong kalima na oman binangon na. Nago-yang lagi tang mepet ig nagasikaso ong nira.
32 Asing pagakorop tang kaldaw, ingkelan tang mga taw ong ni Jesus tang mga pamagmasit ig ang mga aggaeman ta malalain ang ispirito para pao-yaen na. 33 Animan alos ang tanan ang taw ang taga lansangan namagsirimet-simet don ong loa tang balay. 34 Pinao-ya ni Jesus tang tanan ang may mga masit nira, maski onopang klasiay ta masit, ig pinalayas na ka tang yading mga dimoniong siminled ong mga taw. Piro indi enged pinagnan ni Jesus tang mga dimoniong asi ang mamagbitala, tenged gailala nira mga sinopa enged tanandia.
Nagtoldok si Jesus ong Galilea
(Lucas 4:42-44)
35 Garamal pa lamang, nambangon da si Jesus ig napaning ong tatang logar ang anday gistar ang taw para mangadi. 36 Asing kaldaw da, dinilem tanandia ta mo-ya ni Simon may ang mga karomanan na, 37 ig pagatoman nira ong nandia ganing tanira, “Agdilemena ta dorong mga taw.”
38 Piro siminabat si Jesus ang ganing, “Kaman din, piro kaministiran ang paningan ta pa tang domang mga logar ang alelenget tarin, agod mapagtoldoko ka ong nira. Sia tang dailan animan napaningo tarin.”
39 Animan linibot nira tang tanan ang logar ong probinsia tang Galilea. Nagtoldok si Jesus ong mga simban tang mga Judio ig pinalayas na tang mga malalain ang ispirito ang pamaggaem ong mga taw.
Pinao-ya ni Jesus tang tatang taw ang may masit nang liproso
(Mateo 8:1-4; Lucas 5:12-16)
40 Tatang kaldaw, napaning ong ni Jesus tang tatang taw ang may masit nang liproso.‡ 1:40 Ang masit ang “liproso” tatang masit ong olit ang panalid ig makaeled ang pa-dekan. Asing timpo ni Jesus, ang pabetang ong mga liproso maboling ang taw. Dorog kapongaw tang pagkabetang nira tenged sigon ong Katobolan ni Moises, ang mga liproso agbawalen ang ma-pen ong mga pamagsimba ig indi poiding malenget ong domang taw. Liminod ong talongan na ig nagpakiloy ang ganing, “Gata-wananong mapao-yao nio mga galiliaga lamang.”
41 Dorong kate-bek ni Jesus ong liprosong asi, animan bindiotan na ig minaning, “Galiliago! Mago-yā ra.” 42 Ig lagi-lagi nago-ya tang masit na ig nanlimpio ra tang olit na. 43 Oman, pinaolik ang lagi ni Jesus matapos ang sinoyonan na ta maelet ang ganing, 44 “India enged mamalita maski ong ninopa. Paninga lamang ong padi§ 1:44 Ang mga “padi” tang mga Judio, teta aggoyan ka ta mga “saserdote” mga ong Tagalog. Telekan ka ong Bokabolario, ong “Padi.” ong Timplo ig ipaita mo ang yawa mo-yā ra. Oman magtorola tang bolontad ang sigon ong Katobolan ni Moises bilang pamatod ong mga taw ang nago-ya ra tang masit mo ig limpioa ra.”* 1:44 Asing timpo ni Jesus, ang “Timplo” yay ang kaimportantian ang palagsimban tang mga Judio. Don tanira pamagtorol tang mga bolontad nira ong Dios. Sari-saring klasi ta bolontad tang agto-dol nira ig mabasa ta tang natetenged ong mga narin ong Bokabolario, ong “Bolontad.” Ang tatang klasi ta bolontad ay bolontad bilang pagpasalamat ong Dios ong grasia ig tabang ang narisibi.
45 Piro ang bindoat tang taw ang asi, nagpanaw ig namalita ong tanan ang gangabagat na tang bindoat ni Jesus ong nandia. Tenged tarin, indi ra madali-daling ma-led si Jesus ong mga lansangan, tenged tompok-tompokan si tanandia ta dorong mga taw. Animan don da lamang tanandia nagtinir ong kabokidan. Piro maski maning don, sigi pa ka enged tang paning tang mga taw ong nandia, pagalin ong tanan ang mga logar.
*1:3 1:3 Isaias 40:3
†1:4 1:4 Si Juan ang Manigboniag ya kay si Juan Bautista. “Manigboniag” tang maliag yaning tang “Bautista.”
‡1:5 1:5 1:5 Ang Jerusalem mabael ang siodad ig yay ang kapital tang Israel mandian. Telekan ka ong Bokabolario.
§1:6 1:6 Ang lambong ig pamangan ni Juan nagpaita ang tanandia tatang propita tang Dios, pario ka ong mga propita asing tokaw pa, ang ministar ka ong kabobokidan, ba-lo tang timpo ni Juan.
*1:7 1:7 Ang “rapak” yay ang mga tsinilas tang mga taw asing tokaw. Na boat ong olit ta ayep ig magang sandals mandian.
†1:12 1:12 Ang “logar ang anday tataw na,” mga ong bitalang Tagalog “ilang.” Maliag yaning, kabobokidan obin mga logar ang alawid ong lansangan ig anday taw ang gistar don. Tatang logar ang silinsio ig anday distorbo mga magampo ong Dios.
‡1:16 1:16 Asing tokaw, poros “lambat” tang aggamiten tang mga manigyan. Na boat ong ilo obin pinli ig sari-sari tang kababael na. Anda pay panti tenged anda pay nailon.
§1:17 1:17 Ong bitalang Grigo: “Tomabid amo ong yen, agod boaten amo yen ang manigyan ta mga taw.” Ang maliag yaning, tomabid tanira ong ni Jesus bilang mga sinagpan na, ig magosoy ong nandia ong ogali na, mga bitala na, ig ong pagtoldok na ong mga taw. Ang bitalang “sinagpan,” mga ong Tagalog yay ang “alagad.”
*1:21 1:21 Ang “Kaldaw ang Igperenay” tang mga Judio ay pagimpisa ong kaldaw ang Biyernes mga gakorop da tang kaldaw, tegka Sabado ong pagakorop si tang kaldaw. Ang goy ong simban tang mga Judio ay “sinagoga.” Telekan ong Bokabolario, ong “Sinagoga.”
†1:22 1:22 Ang mga “manigtoldok tang Katobolan,” teta aggoyan ka ta mga “eskriba” mga ong Tagalog. Anday sadiling aotoridad nira para ipaintindi tang maliag yaning tang Katobolan. Pamanalig lamang ong pinaintindi tang mga nanga-kaw ang mga manigtoldok ang mas matako ong nira.
‡1:40 1:40 Ang masit ang “liproso” tatang masit ong olit ang panalid ig makaeled ang pa-dekan. Asing timpo ni Jesus, ang pabetang ong mga liproso maboling ang taw. Dorog kapongaw tang pagkabetang nira tenged sigon ong Katobolan ni Moises, ang mga liproso agbawalen ang ma-pen ong mga pamagsimba ig indi poiding malenget ong domang taw.
§1:44 1:44 Ang mga “padi” tang mga Judio, teta aggoyan ka ta mga “saserdote” mga ong Tagalog. Telekan ka ong Bokabolario, ong “Padi.”
*1:44 1:44 Asing timpo ni Jesus, ang “Timplo” yay ang kaimportantian ang palagsimban tang mga Judio. Don tanira pamagtorol tang mga bolontad nira ong Dios. Sari-saring klasi ta bolontad tang agto-dol nira ig mabasa ta tang natetenged ong mga narin ong Bokabolario, ong “Bolontad.” Ang tatang klasi ta bolontad ay bolontad bilang pagpasalamat ong Dios ong grasia ig tabang ang narisibi.