23
Iesu təmagət əskasɨk
e nəgətun mɨn rəha Lou
mɨne Farəsi mɨn
(Mak 12:38-40; Luk 11:37-54; 20:45-47)
1 Kəni Iesu təməni=pən kəm nɨmənin nətəmimi, mɨne rəhan mɨn nətəmimi məmə, 2 “Nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn kautos nepətiən məmə okotəni pətɨgəm Lou rəha Mosɨs kəm təmah. 3 Tol lanəha, nəkotəkeikei motohtəu=pən kəni motol natimnati mɨn rəfin iətəm kəutəni kəm təmah. Mətəu nəsotoliən kəmə ilah u kəutəni əmə nati, mətəu ilah kəsotoliən nati iətəm kəutəni pətɨgəm. 4 Kautəkeikei o nətəmimi məmə okotohtəu=pən lou əskasɨk mɨn iətəm kotəhmen e katipə fɨgəm, mətəu ko ilah kəsotəfəniən nəuanəhlmɨlah məmə okotasiru e lah.
5 “Natimnati rəfin iətəm ilah kautol, kautol əmə məmə nətəmimi okoteruh. Nəkotəhrun pauɨs kəti kətəni məmə failaktri iətəm nətəmimi kəmotaipei=pən nəghatiən rəha Nauəuə Rəha Uhgɨn ikɨn, konu motəlis rəhn-kapə lah mɨne nəhlmɨlah lan.* “pauɨs” — inu bokɨs əkəku kəti kəmol e nɨlosɨ kau. Kəmətei rəkɨs=pən nəghatiən rəha Nauəuə Rəha Uhgɨn e letə əkəku agɨn motaipei=pən lan (Eks 13:1-10,11-16; Dut 6:4-9; 11:13-21). Nətəmimi kəmotol lanəha mətəu-inu kəmotolkeikei məmə otol nəghatiən iətəm tətatɨg e Dut 6:8 mɨne 11:18. Kəni nəman mɨn u nətəm Isrel mɨn rəfin nətəm kɨnotos rəkɨs nu tatin, ilah okotəfən pauɨs mɨn əha nian tepət, kəni nian rəfin e nian rəha nəfakiən. Kətəlis e nɨpənəgɨn mɨne nəhlmɨn məuɨl e nɨləuɨs kəmol e nɨlosɨ kau. E nəghatiən Inglɨs, kətəni pauɨs mɨn əha məmə, “Phylacteries.” Mətəu rəha nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, rəhalah pauɨs in iahgin tapirəkɨs. Kəni nəkotəhrun nɨləuɨs əlkələh mɨn iətəm kəutəhkul=pən e nɨpəgnəmtɨ kot mɨn, iətəm tətəgətun məmə iətəmimi in tətəhtul əskasɨk o nɨtəu-pəniən Lou. Mətəu rəha nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, rəhalah nɨləuɨs təfəməh pɨk. Eks 13:9; Nam 15:38-39; Dut 6:8; Mat 6:1 6 Kəni e lafet mɨn, ilah kotolkeikei ima nɨsiaiən, kəni e nimə rəha nuhapumɨniən, ilah kotolkeikei məmə okotəharəg e jeə aupən. 7 Kəni e ikɨn katol makɨt ikɨn, ilah kotolkeikei məmə nətəmimi kotəni təuvɨr kəm lah, kəni məutauɨn e lah məmə ‘Rapai’ u nɨpətɨn təni məmə ‘iəgətun katɨsiai.’† Nəmə iəgətun rəha Lou təmaliuək mətuvən iuəkɨr ohnik, nəkəhtul e nɨsiaiən, kəni nəkəni təuvɨr kəm in, mauɨn lan məmə, “iətəmi asoli,” uə “Rapai.” Kəni nətəm Isrel kəutauɨn e rəhalah nəgətun asoli mɨn nətəm ilah ilɨs pɨk məmə, “Rapai,” u nɨpətɨn təni məmə “iətəmimi in ilɨs” uə “iətəmimi tətəmki nətəmimi” uə “iəgətun katɨsiai.”
8 “Mətəu sotoliən məmə nətəmimi okotauɨn e təmah məmə ‘Rapai,’ mətəu-inu rəhatəmah Iəgətun katɨsiai kətiəh əmə, kəni itəmah piatəmah mɨn. 9 Kəni sotauɨniən e iətəmi kəti u e nəhue nɨftəni məmə, ‘Tatə, iətəm katɨsiai,’ mətəu-inu Tatə rəhatəmah kətiəh əmə əpəha ilɨs e negəu e neai. 10 Kəni sotoliən məmə nətəmimi okotauɨn e təmah məmə, ‘Iəgətun,’ mətəu-inu rəhatəmah Iəgətun kətiəh əmə, Krɨsto iətəm Uhgɨn təməni məmə otahli=pa. 11 Iətəmimi u in tepət e təmah, in təkeikei muva ioluək rəhatəmah. Mat 20:26; Mak 9:35; Luk 22:26 12 Tol lanəha mətəu-inu, iətəmimi iətəm otəfəri aru in, Uhgɨn otosiahu, kəni iətəmimi iətəm otosiahu aru in, Uhgɨn otəfəri. Job 22:29; Prov 29:23; Luk 14:11; 18:14
13 “!Kəsi, itəmah mɨn u nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nəutasisɨg e suaru o nətəmimi o nuvəniən matɨg ahgəl Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn. Mətəu itəmah nəsəhuvəniən, kəni nəsotegəhaniən məmə nətəmimi kəhuvən ikɨn, nati əpnapɨn ilah kotolkeikei məmə okəhuvən.‡ E kopi əuas mɨn nəuvein rəha Niutestɨmɨn iətəm kəmətei e nəghatiən Kris aupən, nəghatiən pɨsɨn kəti mɨn əha ikɨn iətəm tatɨlpɨn nəghatiən u mətəni məmə, “14 Kəsi, nahməiən asoli otuva o təmah nəgətun mɨn rəha Lou, mɨne Farəsi mɨn. !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nəutakləh e natimnati rəha pətalɨmɨs mɨn, mətəu nian kətiəh əmə, nautol nəfakiən əfəməh mɨn məmə nətəmimi okotɨsiai itəmah. E noliən əha, rəhatəmah nalpɨniən otəskasɨk təhmɨn mɨn.”
15 “!Kəsi, itəmah mɨn u nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nɨkitəmah tagiən əmə məmə nəkəhuvən isəu e negəu, uə e naliuəkiən əmə o nuvəniən e nɨftəni pɨsɨn pɨsɨn mɨn məmə nəkotiuvi=pa iətəmimi kətiəh əmə e nəfakiən rəhatəmah. Mətəu nian iətəmimi kəti tatos noliən mɨn əha rəhatəmah, kəni tətuva iətəmi tərah tapirəkɨs itəmah, kəni nəmotol məmə in otəkeikei mos nalpɨniən e nɨgəm asoli tapirəkɨs itəmah.
16 “!Kəsi, nərahiən asoli otuva o təmah nətəm nautit nətəmimi mətəu nəhmtɨtəmah təpɨs! Itəmah nəutəni məmə, ‘Nəmə iətəmi kəti tatos nonauvɨl e Nimə Rəha Uhgɨn məmə otol rəhan nəghatiən tətəhtul əskasɨk, nəmə təsoliən, mətəu in nati əpnapɨn əmə. Mətəu nəmə iətəmi kəti tatos nonauvɨl e aiən u kol tətoraip-oraip rəha Nimə Rəha Uhgɨn, kəni in otəkeikei mol nəuian iətəm təmos nonauvɨl ohni.’ Mat 15:14 17 !Itəmah nətəm nəkotalməli, nəhmtɨtəmah təpɨs! ?Naku u in ilɨs, aiən u kol tətoraip-oraip, uə Nimə Rəha Uhgɨn iətəm tatol aiən u tətasim? 18 Kəni nəkotəni mɨn məmə, ‘Nəmə iətəmi kəti tatos nonauvɨl e oltə, in nati əpnapɨn əmə. Mətəu nəmə iətəmi kəti tatos nonauvɨl e sakrifais iətəm tətəharəg lan, kəni in otəkeikei mol nəuian iətəm təmos nonauvɨl ohni.’ 19 !Itəmah nətəm nəkotalməli, nəhmtɨtəmah təpɨs! ?Nak u in ilɨs, sakrifais uə oltə iətəm tatol sakrifais tətasim? 20 Tol lanəha, iətəm tatos nonauvɨl e oltə, pəhriən, tatos nonauvɨl e oltə mɨne natimnati rəfin iətəm tətəharəg lan. 21 Kəni iətəm tatos nonauvɨl e Nimə Rəha Uhgɨn, pəhriən tatos nonauvɨl e Nimə Rəha Uhgɨn mɨne Suah u tətatɨg ikɨn. 22 Kəni iətəmi tatos nonauvɨl e negəu e neai, pəhriən tatos nonauvɨl e jeə rəha kig u in rəha Uhgɨn, kəni tatos nonauvɨl e Suah u tətəharəg-pəri lan. Aes 66:1; Mat 5:34
23 “!Kəsi, itəmah mɨn u nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nautəfən tait rəhatəmah e natimnati rəfin muvən mətəuarus=pən e nɨmalɨ nɨgi əlkələh mɨn agɨn nəmiəvɨlah tətəpien u kətəfən e nauəniən, kətəni məmə mɨnɨt, mɨne til, mɨne kumɨn. Mətəu nəutəpəh nati asoli e Lou, inu iətəmimi tatol təhruahru kəni məhmen-əhmen əmə kəm nətəmimi, kəni mətasəkəhruin nətəmimi, kəni tatol nian rəfin nati iətəm təkeikei matol. Təuvɨr nautol lou əlkələh mɨn, mətəu nəkotəkeikei mautol lou asoli mɨn, mətəu kəpə, nəsotoliən. Lev 27:30; Maeka 6:8 24 !Itəmah nautit nətəmimi mətəu nəhmtɨtəmah təpɨs! !Itəmah nətəmimi nəutəsal e mənman e rəhatəmah kap məmə o nəsotərgeiən, mətəu nautərgei nati miəgəh asoli u kau!
25 “!Kəsi, itəmah mɨn u nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nautol noliən mɨn nəuvein məmə nətəmimi nɨkilah otəhti məmə itəmah nəkotəhruahru kəni rəhatəmah noliən mɨn kotəuvɨr. Mətəu əpəha imə e nɨkitəmah, itəmah nəumɨs mɨn, kəni nian rəfin nautol əmə natimnati tərah mɨn iətəm tətatɨg e rəhatəmah nətəlɨgiən. Itəmah nəkotəhmen e kap mɨne pɨlet mɨn. Nəutafəl vivi ihluə e kap mɨne pɨlet, mətəu əpəha imə tamɨkmɨk məriauəh e nəpieniən rəha nəmnəmɨtiən. Mak 7:4 26 !Itəmah Farəsi mɨn, nəhmtɨtəmah təpɨs! Otaupən motafəl əpəha imə e kap mɨne pɨlet, kəni ihluə mɨn e kap mɨne pɨlet, in təuvɨr təsamɨkmɨkiən, u nɨpətɨn tol lanu lan. Otaupən motol nɨkitəmah təhruahru, kəni uərisɨg, rəhatəmah noliən mɨn otəhruahru mɨn.
27 “!Kəsi, itəmah mɨn u nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nəkotəhmen e suvət rəha nətəm kəmohmɨs iətəm kəmuh e pen ruən. Ihluə nətəmimi koteruh məmə təuvɨr, mətəu əpəha imə təriauəh e nɨkɨlkɨli nətəm kəmohmɨs, mɨne natimnati rəfin iətəm tamɨkmɨk.§ Lou rəha nətəmi Isrel təni məmə, nian iətəmimi kəti tatek nɨpətɨ iətəmi kəti tɨnɨmɨs, kəni tamɨkmɨk e nəhmtɨ Uhgɨn o nian səpɨn. Kəni təkeikei mɨtəu=pən noliən rəha neikuasiən məmə rəhan namɨkmɨkiən otɨkə. Nəmə təsoliən noliən əha, kəni nətəm Isrel kotəkeikei motəpəh in. In səniəmə iətəmi Isrel u rəueiu. Afin e nauəuə u Namba japtə 19. Uək 23:3 28 E noliən əhmen mɨn əmə, ihluə, e noliən rəhatəmah, nətəmimi, nɨkilah tətəhti məmə itəmah nəkotəhruahru. Mətəu imə, e nɨkitəmah, nəkotəriauəh e nəghatiən nəkotəni məsotoliən, mɨne noliən tərah agɨn mɨn. Luk 16:15
29 “!Kəsi, itəmah mɨn u nəgətun mɨn rəha Lou mɨne Farəsi mɨn, nərahiən asoli otuva o təmah! !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nəutuvləkɨn nimə e kəpiel rəha suvət rəha iəni aupən mɨne nətəm kotəhruahru, kəni mautol nahlu e kəpiel, kəni mautol malə-malə lan. 30 Kəni nəkotəni=pən məmə, ‘Nəmə itɨmah iəmotatɨg e nian mɨn rəha tɨpɨtah mɨn, ko itɨmah iəməsotasiruiən e lah motohamu iəni mɨn.’ 31 E nəghatiən əha, nautəni pətɨgəm məmə itəmah nəuanɨləuɨs əhruahru rəha tɨpɨtəmah mɨn aupən nətəm kəmotohamu iəni mɨn əha, kəni nəkotəhmen əhmen əmə e lah. Uək 7:52 32 Kəni təuvɨr əmə, itəmah nəkotəkeikei motol naunun e uək iətəm tɨpɨtəmah mɨn kəmotətuəuin.
33 “!Itəmah sɨneik mɨn, mɨne nətɨ sɨneik mɨn! ?Nɨkitəmah təhti məmə ko nəkotagɨm e nalpɨniən e nɨgəm asoli? !Kəpə! Mat 3:7; 12:34; Luk 3:7 34 Tol lanəha, iəkahli=pɨnə iəni mɨn, mɨne nətəm koteinatɨg, mɨne nəgətun mɨn. Nəuvein, itəmah onəkotohamu ilah motətu-pəri ilah e nɨgi kəməluau, nəuvein onəkotalis motoh ilah əpəha e nimə rəha nuhapumɨniən rəhatəmah, kəni nəuvein nəkotəgəu rəkɨs ilah kohiet e taun kəti mohiet məhuvən e kəti. 35 Kəni tol lanəha, itəmah onəkotos nalpɨniən rəha nətəmimi nətəm kəmotohamu nətəmimi rəfin nətəm kotəhruahru, iətəm tətuəuin e Epɨl Jen 4:8; Hip 11:4 iətəm təhruahru, muvən mətəuarus=pən Səkaraea, nətɨ Perekaea, Sek 1:1 iətəm tɨpɨtəmah mɨn kəmotohamu e Nimə Rəha Uhgɨn nəlugɨn e oltə mɨne nimə.* E nauəuə rəha nətəm Isrel, Epɨl in iətəmimi əhruahru iətəm kəmaupən agɨn kohamu, kəni Səkaraea in naunun. 2Kron 24:21 36 Iətəni pəhriən kəm təmah məmə, nalpɨniən rəfin u otuva o nətəm Isrel nətəm kəutatɨg u rəueiu.
37 “!Əui, kəsi, nətəm Jerusɨləm! Itəmah nəutohamu iəni mɨn rəha Uhgɨn, kəni nətəmimi nətəm Uhgɨn təmahli=pa kəm təmah, nəutahtɨmu ilah e kəpiel apɨn, inəha nətəmimi u rəha Uhgɨn nətəm kautos nəghatiən rəhan. Nian tepət iətigaru əfəməh e nəhlmək məmə iəkos vivi itəmah, təhmen=pən e mənɨg iətəm tatuu nenətɨn mɨn e nɨkəuvkəuvɨn, mətəu nɨkitəmah təsagiəniən, kəni məutəpəh iəu. 38 Otafu-to. Uhgɨn tɨnəpəh itəmah, rəhatəmah nimə nərahiən otələs, kəni nati tɨkə ikɨn. 1King 9:7-8; Jer 22:5 39 Kəni iəkəni kəm təmah məmə, nati əha in nɨpəhriəniən mətəu-inu onəsoteruh mɨniən iəu mətəuarus nəkotəni məmə,
‘!Iərmənɨg Uhgɨn tətatɨg ilau suah u iətəm tətuva e nərgɨn.’ ” Sam 118:26; Luk 13:34-35† 1. Nɨpɨlga nətəmimi u kəmotol stadi vivi e Baebol, kotəni məmə nəghatiən u, u təmietɨgəm e Oltestɨmɨn in tətəni lanu: Nətəmimi nəuvein ko kəsotəuhliniən ilah məmə kəhuva o Uhgɨn mɨne ko kəsotəhatətəiən e Iesu məmə in otosmiəgəh ilah. Nati əpnapɨn nəmə ilah kəmotol noliən mɨn tol lanəha, kəni e nian Uhgɨn o takil nətəmimi, ilah mɨn okotəkeikei motəni məmə, nɨpəhriəniən, Iesu in Iərmənɨg, kəni okotəfəri nərgɨn, Kol 2:9-11. 2. Mətəu nətəmimi mɨn nəuvein u kəmotol vivi stadi e Baebol ilah kotəni məmə Iesu in tətəghati e nian kəti u in otəpanuva e nəhue nɨftəni. Kəni e nian əha, nətəm Isrel ilah okəhuva nəkəlasi mɨn e lah kəni okotəhatətə e Iesu məmə in Iosmiəgəh rəhalah.

*23:5 “pauɨs” — inu bokɨs əkəku kəti kəmol e nɨlosɨ kau. Kəmətei rəkɨs=pən nəghatiən rəha Nauəuə Rəha Uhgɨn e letə əkəku agɨn motaipei=pən lan (Eks 13:1-10,11-16; Dut 6:4-9; 11:13-21). Nətəmimi kəmotol lanəha mətəu-inu kəmotolkeikei məmə otol nəghatiən iətəm tətatɨg e Dut 6:8 mɨne 11:18. Kəni nəman mɨn u nətəm Isrel mɨn rəfin nətəm kɨnotos rəkɨs nu tatin, ilah okotəfən pauɨs mɨn əha nian tepət, kəni nian rəfin e nian rəha nəfakiən. Kətəlis e nɨpənəgɨn mɨne nəhlmɨn məuɨl e nɨləuɨs kəmol e nɨlosɨ kau. E nəghatiən Inglɨs, kətəni pauɨs mɨn əha məmə, “Phylacteries.”

23:5 Eks 13:9; Nam 15:38-39; Dut 6:8; Mat 6:1

†23:7 Nəmə iəgətun rəha Lou təmaliuək mətuvən iuəkɨr ohnik, nəkəhtul e nɨsiaiən, kəni nəkəni təuvɨr kəm in, mauɨn lan məmə, “iətəmi asoli,” uə “Rapai.” Kəni nətəm Isrel kəutauɨn e rəhalah nəgətun asoli mɨn nətəm ilah ilɨs pɨk məmə, “Rapai,” u nɨpətɨn təni məmə “iətəmimi in ilɨs” uə “iətəmimi tətəmki nətəmimi” uə “iəgətun katɨsiai.”

23:11 Mat 20:26; Mak 9:35; Luk 22:26

23:12 Job 22:29; Prov 29:23; Luk 14:11; 18:14

‡23:13 E kopi əuas mɨn nəuvein rəha Niutestɨmɨn iətəm kəmətei e nəghatiən Kris aupən, nəghatiən pɨsɨn kəti mɨn əha ikɨn iətəm tatɨlpɨn nəghatiən u mətəni məmə, “14 Kəsi, nahməiən asoli otuva o təmah nəgətun mɨn rəha Lou, mɨne Farəsi mɨn. !Itəmah nəfaki eiuə mɨn! Nəutakləh e natimnati rəha pətalɨmɨs mɨn, mətəu nian kətiəh əmə, nautol nəfakiən əfəməh mɨn məmə nətəmimi okotɨsiai itəmah. E noliən əha, rəhatəmah nalpɨniən otəskasɨk təhmɨn mɨn.”

23:16 Mat 15:14

23:22 Aes 66:1; Mat 5:34

23:23 Lev 27:30; Maeka 6:8

23:25 Mak 7:4

§23:27 Lou rəha nətəmi Isrel təni məmə, nian iətəmimi kəti tatek nɨpətɨ iətəmi kəti tɨnɨmɨs, kəni tamɨkmɨk e nəhmtɨ Uhgɨn o nian səpɨn. Kəni təkeikei mɨtəu=pən noliən rəha neikuasiən məmə rəhan namɨkmɨkiən otɨkə. Nəmə təsoliən noliən əha, kəni nətəm Isrel kotəkeikei motəpəh in. In səniəmə iətəmi Isrel u rəueiu. Afin e nauəuə u Namba japtə 19.

23:27 Uək 23:3

23:28 Luk 16:15

23:31 Uək 7:52

23:33 Mat 3:7; 12:34; Luk 3:7

23:35 Jen 4:8; Hip 11:4

23:35 Sek 1:1

*23:35 E nauəuə rəha nətəm Isrel, Epɨl in iətəmimi əhruahru iətəm kəmaupən agɨn kohamu, kəni Səkaraea in naunun.

23:35 2Kron 24:21

23:38 1King 9:7-8; Jer 22:5

23:39 Sam 118:26; Luk 13:34-35

†23:39 1. Nɨpɨlga nətəmimi u kəmotol stadi vivi e Baebol, kotəni məmə nəghatiən u, u təmietɨgəm e Oltestɨmɨn in tətəni lanu: Nətəmimi nəuvein ko kəsotəuhliniən ilah məmə kəhuva o Uhgɨn mɨne ko kəsotəhatətəiən e Iesu məmə in otosmiəgəh ilah. Nati əpnapɨn nəmə ilah kəmotol noliən mɨn tol lanəha, kəni e nian Uhgɨn o takil nətəmimi, ilah mɨn okotəkeikei motəni məmə, nɨpəhriəniən, Iesu in Iərmənɨg, kəni okotəfəri nərgɨn, Kol 2:9-11. 2. Mətəu nətəmimi mɨn nəuvein u kəmotol vivi stadi e Baebol ilah kotəni məmə Iesu in tətəghati e nian kəti u in otəpanuva e nəhue nɨftəni. Kəni e nian əha, nətəm Isrel ilah okəhuva nəkəlasi mɨn e lah kəni okotəhatətə e Iesu məmə in Iosmiəgəh rəhalah.

© 2014 Wycliffe Bible Translators, Inc.