21
Paul nama Jerusalem aratam
1 Nuna nongomang bataga te nanga betemonko mena, bare sail te nanga beteman se ana dal aragaman, ale kasuman mu dirmaman nama Cos arataman. Asele ko ukiram mu nama Rhodes se nama Patara arataman. 2 Ale mu te dal bo Phoenicia namarukko negawaram mu arigiman, ale te aragaman ale namakasan. 3 Ale nama tual Cyprus ari se, koma south mu te taman, ale eng nama Syria sor te arataman. Se dal nangarak nama Tyre wonong te kaparam, se dal mu umu te melmasak warukko. 4 Se wonong mu te ana Kris alo sang nungarkaman ale week suanta ko nongorak bagakasan. Se nuna Bur Laili ikia nungarukaso se Paul me Jerusalem namarukko manarukasan. 5 Bare anananga tom te namanakko mu tai aratam se ana nunga beteman ale namakasan. Se nuna nunga imet kuriang karogo lilim nangarak tai wonong buring ko arataman, ale nama langi kapaman. Ale mu te ana suen la nabugura kulukurman ale guranek beteman. 6 Asele ana nuguting iluman ale namaman dal te aragaman, se nuna peleman nunga wonong te namaman.
7 Ana nama Tyre beteman ale dal te kunasaman nama Ptolemais arataman. Ale mu te Kris alo nungarkaman ale day suanta ko mu te nongorak bagaman. 8 Ale ukiram se aking barasaman nama Caesarea arataman. Ale Philip, evangelist, mu ko kawam te namaman ale ilak bagakasan. Nu kariari 7 ura ko nunga atumu kereman wore nunga bo.* Philip mu saonga kari 7 wore nunga ningi bo: Acts 6:3-6. 9 Noko nanawusari mu 4. Nuna itiwik se samalet la, se Kaem nuna nuguring te gomang motam wetang awukaso.
10 Ana umu te bagaman day sang namaram se prophet bo nup Agabus mu Judea wore tai kaparam. 11 Nu ananangate tairam ale Paul ko let ko luan te kaloso mu tam, ale kota ko sowek kuting te taliparam, ale mam, “Bur Laili iwita balso: ‘Juda alo Jerusalem bagasan umu let imi ko kotam ilumon ale suwik kuting iwitata talipamon, ale sor saki ko kariimet umu nuguting te betemonko,’ ” mam.
12 Se ana den umu ikiman mu ana, se kariimet nangarak bagara mu, Paul Jerusalem me namarukko manarukasan. 13 Bare Paul mam, “Nina anape ko niasan ale ani angamang batagorsan? Ani Kari Biya ko nup ko aga talipamon agi, Jerusalem ningi aga momon se kuerikko mu am terong tala, ani ko sinar la bagasam,” mam.
14 Se ana noko gomang motam gurugu turutuwuman, ale am bita taman, ale maman, “Kari Biya aguwaya ikiwoso mu am uwutata aratukko,” maman.
15 Ale eng am nanga melmasak nungurman ale barasaman mu Jerusalem nama tarigiman. 16 Se Kris alo saki Caesarea ko mu nangarak namaman, ale nangarak nama Mnason ko kawam te arataman. Nu Cyprus kari, nu Kris laun motam motam la arataman wore nunga bo, se ana nu ilak bagakasan.
Paul Jerusalem tairam mu James arigam
17 Ana tai Jerusalem arataman mu Kris alo amilmil te nanga iluman. 18 Se animan ukiram se Paul se ana suen la James ariginakko namaman mu, kari gira suen la karogo bagaman. 19 Se Paul amilmil nungaram ale asele noko ura luan ningi, Kaem munan sor saki ko kariimet ningi bitakaso mu ninguru ninguru ta nunga maonam.
20 Se nuna dugu duap umu ikiman mu Kaem nup patawuman. Ale Paul manorman, “Nanga bo, ni arikko, Juda kariimet thousand awilaya Kristus ko nongomang ningi nunguning aram, se nuna suen la Moses ko law mu ninguru ilukuawusan ale karo tuiwasan. 21 Nuna iwita den ikiman, mu ni Juda alo sor saki ko kariimet ningi bagara mu, Moses ko law nubiring tumon, ale nunga kuriang nungumik guang me batagarmon, ale anananga garuk nunga munan me karo tumonko nunga manem,” maman. 22 “Se nuna ni tairem mu ko ikimonkowo, se ana awuk manakko? 23 Buta se aitak ana aguwaya balnak mu ni am iki karo tuiko,” maman. “Anananga kariari 4, maingkala ikia bo betemonko nongomang motam suan awuman. 24 Se ni kariari umu nunga gi ale, ni nongorak tala laili kaura ko munan ningi namaral ale, munan umu ko manga am sapar se nomone turuwu warmonko.† Juda nunga munan bo: Numbers 6:13-21. Ni uwuta bitar mu asele kariimet ko ikimon, den suen biya ni ko ko balman mu kumik nunguning mena. Ale balmon, nika bagara aolak mu law bowa ningi la bagasam, mamonko. 25 Bare sor saki ko Kris kariimet mu, ana ikia kaloman mu maingkala tam gawa te nungarman: nuna na inang kaem kawel te tama bita nungarsan mu me namonko ana balman. Ale melmasak gue karogo me namonko, se mel saki nunga ilusan ale nodogotak mayang te pagorsan se kuesan mu betela me namonko. Ale saman katagot ko munan mu me betemonko, ana balman.”‡ Tam gawa sor saki alo nungarman: Acts 15:29.
26 Ukiram se Paul kariari 4 mu nunga giam, ale nongorak laili kaura ko munan ningi namaman.§ Paul Juda alo nunga munan karo tuam ko duap: 1 Corinthians 9:20. Asele nu temple ningi namaram ale priest alo nunga maonam, tom amaruya nunga laili kaura munan umu mena saparuk se, nuna nongoma nongoma tama bita Kaem tumonko mu ko nunga maonam.
Paul temple ningi iluman
27 Se day 7 mu menarukko tom pingiawaram mu, Asia sor te ko Juda kari sang temple ningi Paul ari gilingiman. Ale nuna kariimet biya nongomang atumu patawuman, ale iluman, 28 ale aikasan, “Israel alo, nanga saongalko!” makasan. “Kari ewerta sor suen biya te geragakaso ale anananga kariimet, se anananga law, se nanga temple imi balu maguwukaso. Ale umu la mena, nu sor saki karogo la nunga gikaso ale nongorak temple ningi kasu nagukaso, ale kuwim laili imi karur tuikaso,” makasan. 29 Nuna uwuta balukasan, mu awuk, tom bo nuna Ephesus kari Trophimus Paul ilak wonong umu ningi geragawaram se arigiman, ale nongota nunga ikia te mu Paul kari umu ilak temple ningi kasu naguram iwita ikikasan, ale uwutata balukasan.
30 Se Jerusalem wonong lilim barasam, se ko kariimet tuang ngual ngual te nagu nagu taikasan. Nuna Paul uwuta iluman mu, tagiman temple beteman ale ilak watingi arataman se temple songkuring tairate bagu gilingiman. 31 Ale momon se kuerukko negawaman mu, Rome ko kager supuling mu Jerusalem ningi nirung umu ko den ikiam. 32 Ale nu tairatela kager kari gira sang se, kager kari sang ago nunga giam, ale nagu nagu kariimet biya te bagaman mu te namaman. Se nuna kager kari supuling ko kari nongorak nungarkaman, mu nuna Paul moawa mu bita taman.
33 Se kager kari supuling mu namaram Paul iluwam, ale sen ilagala te kalomonko balam. Asele nu awiriya se anapeya memek beteram mu ko isam. 34 Se kariimet biya umu ningi den koma ngual ngual taikaso. Se nirung biya umu ningi mu, kager kari supuling den bo diram taukko me terong, se balam se Paul ilak kager kari nunga bagara kuwim te ilak namakasan. 35 Se Paul aolak ilu namaram, bare titeng irok tarigirukko me terong, mu awuk, kariimet kager daong ko munan kumik te wore am me terong, se kager kari kualala patawu gi gilingiman. 36 Se kariimet nogowom karo se mu, bala, “Am moral se kuerukko,” mu me ta bita tokasan.
Paul kariimet biya nunga maonam
37 Se kager kari ilak namaman ale nunga bagara kuwim te ilak kasu nagumonko negawaman se nu kager kari supuling biya mu isuam, “Ani am kerak munakarik e?” mam.
Se kager kari supuling mu tingam ale mam, “Ni Greek den ikisam e?” mam. 38 Ale mam, “Ani ikikasam mu ni Egypt kari, ekela ulengko kota nama sanamarukko, ko kari 4000 kager ko nunga giam, ale nongorak namaram sor garagarayam te bagakaso wore i makasam.”
39 Se Paul den koma mam, “Mena! Ani Juda kari, ani Cilicia wonong Tarsus ko, ani wonong bo nup mena ko kari mena. “Ni kuring aisu se kariimet den sang nunga manikko terong e?” mam.
40 Se kager kari supuling aing mam, se Paul titeng te sanamaram ale kuting te kariimet kutek mamonko papon nungaram. Se nuna kutek maman, asele nu Aramaic den te nunga maonam.* Tom mu te Juda alo mu Hebrew den te agi Aramaic den te munakakasan. Saki Greek den te ago munakakasan.
*21:8: Philip mu saonga kari 7 wore nunga ningi bo: Acts 6:3-6.
†21:24: Juda nunga munan bo: Numbers 6:13-21.
‡21:25: Tam gawa sor saki alo nungarman: Acts 15:29.
§21:26: Paul Juda alo nunga munan karo tuam ko duap: 1 Corinthians 9:20.
*21:40: Tom mu te Juda alo mu Hebrew den te agi Aramaic den te munakakasan. Saki Greek den te ago munakakasan.