Mark
Saadanii Kaimanaꞌo Kuwai
Diꞌoraz kaarita dauaꞌo
Diꞌoraz kaarita Mark saadanii. Jesus mawakan naꞌiki ukadishitan dono pamawaka-kizi iki, paꞌinaꞌo zii Mark uruu dono. Apostle Peter minaudaꞌuitapauzonii uruu pakakuwaatinan dono. Wuruꞌu Mark saadaniaz, Peter tukapanii naꞌiki uabatanii kida Jesus diꞌiki. Rome ikiꞌo wuruꞌu usaadanuz pakaaritan mishidainao Gentilenao atiꞌo, patakaꞌuta-kariwainaouz.
Dobata Mark saadan Jesus shaꞌapatanii kida dauꞌan, naꞌiki utominapa-kidan dauꞌu pidannao kapam. Karikaonan daꞌi Mark dakotauzon Jesus Tiichaa kii.
Kiwiitapa, pakaaritan idaꞌa, Mark kowaadan Jesus uruu Tominkaru dani. Udaunaꞌan ukowaadan naꞌapam Jesus shaꞌapatan umanawun kidaꞌo aimaakan diꞌitinapa-kinai, aonaꞌo turuu pidan shaꞌapatan, soo Tominkaru paꞌan. Naꞌiki ukowaadan Jesus, uruu Jewnao zaudapauzoniaz kazannaataꞌo niꞌoraz paugaru. Uruu Jewnao dakotaniaz Messiah kii Hebrew paradan idaꞌan; Greek paradan idaꞌan udakota-kao Christ kii. Naꞌiki Jesus dakotan paugaru Daonaiora Aokazi Ikiꞌo* Daonaiora Aokazi Ikiꞌo: Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. kii, utukapa-kidan Tominkaru wuruꞌu dyuudaꞌoraz paugaru aokazi iki. Naꞌiki utukapa-kida mishiꞌo pidan paugaru, naꞌiki Tominkaru kapam.
Mark kowaada kapam naꞌapam pidannao shaꞌapatinan, oo naꞌapam ĩkian Jesus kuwaa naꞌiki ushaꞌapatanii kida dauꞌan. Mark saadan pakaaritan, utukapa-kidaꞌazon idi mishi Jesus aipan ipai pidannao (Jewnao naꞌiki Gentilenao) tominpan paꞌidiꞌiki. Uaipan pidannao aitapan, pidan tominpaꞌo Jesus diꞌiki, umashaapan nii kaimanaaka Jesus tuma, naꞌiki ubaokopatan nii panyukunuu Jesus tuma.
Kainaꞌa Mark dauꞌu kidaꞌo kowaada-kao Tominkaru Paradan (New Testament) idaꞌa. Panaadon udakota-kao John Mark kii. (Puawunuuta Acts 12:12, 25 idaꞌa; Acts 13:5, 13 idaꞌa; Acts 15:37-39 idaꞌa; Colossians 4:10 idaꞌa; 2 Timothy 4:11 idaꞌa; Philemon 1:24 idaꞌa.) Iriba pidan zauda-kidan Mark wuruꞌu dakota-kariwaiz paꞌinaꞌo pidan nii Mark 14:51-52 idaꞌaꞌoraz.
1
John Chikaawunuupauzo kaudin-kizi dauaꞌo
(Matthew 3:1-2; Luke 3:1-18; John 1:19-28)
1 Diꞌi Kaimanaꞌo Kuwai sakadinan Tominkaru Dani Jesus Christ dauaꞌo. 2 Usaadinpan prophet Isaiah kaaritan kawanaꞌati:
“Tominkaru kian,
‘Õdyuudan nii kakuwaapaꞌo nii puꞌuaꞌati,
saabaaꞌo nii dunapo puꞌati.’
3 Kainaꞌaꞌo nii pidan kadakoinpan diiwa,
mapidantakaꞌo amazada ii aka:
‘Putoma dunapo Naobanai ati,
pusaabaa sakitapa uchiꞌika kizi nii!’ ”
4 Mishi John Chikaawunuupauzo aidinan mapidantakaꞌo amazada ii, karikaonan ukadakotinan chikaawunuin-karu dauꞌu. “Utanawatinaꞌa naa uꞌoian ai naꞌiki uchikaawunuinaꞌa naa. Uruu Tominkaru mainaabatan nii uꞌoian,” ukian pidannao ati. 5 Iriba pidannao Judea Baara anainao naꞌiki donoi Jerusalem iki kidaꞌo waꞌatin ĩabatapaꞌanan John kuwaa. Ĩkowaadan paꞌoian kida, naꞌiki John chikaawunuuan ĩdyaun Jordan Waꞌo ii. 6 Ukamichan toma-kao camel idi idiꞌo, kainaꞌa kapam uzadawu wuzada-kariwai madai, naꞌiki uwanyukunuu nii manorunao† manorunao: oo chiwao, iribaꞌoraz ĩmashaapan. naꞌiki maaba.
7 Aizii John kian pidannao ati, “Pidan waꞌatipaꞌo õdawuꞌati kainaꞌiki, uruu powaꞌaꞌo zii umanawunun õꞌai. Aonaa õturuan õbuzuutan udazkidi zunaa.‡ Poitorui kaudin-kizi wuruꞌu ubuzuutanuz panaobanaa dazkidi zunaa. 8 Õchikaawunuuan unao wunu idi, mazan uruu, uchikaawunuuan nii paꞌan unao Kaimanaꞌo Doronaa idi.”
Jesus Chikaawunuu-kao naꞌiki utiwaa-kidapa-kao
(Matthew 3:13—4:11; Luke 3:21, 22; 4:1-13)
9 Aonaa utomunuꞌikin Jesus kaawan daunaꞌan Nazareth iki, Galilee Baara iaꞌoraz wiizai. Naꞌapain John chikaawunuuan uruu Jordan Waꞌo ii. 10 Jesus koditan daunaꞌan wunu diꞌiki, sariapa utukapan aokazi daꞌata-kao, naꞌiki Kaimanaꞌo Doronaa waꞌatin uꞌidaꞌati orid kawan. 11 Parada-karu kian aokazi iki, “Pugaru mishi õdani õmarainapanii; kaiman manawun õnyukunuu puꞌati.”
12 Udaunaꞌan Kaimanaꞌo Doronaa dyuudaꞌakan naa umakon mapidantakaꞌo amazada diꞌiti. 13 Naꞌii umashaapan toꞌora kidaꞌo aimaakannao bii an 40 kamoo. Naꞌii Satan tiwautan patanawatan uruu oiaꞌo diꞌiti, mazan angelnao kaawan idi uꞌidaꞌati, ĩkaminkaꞌutan naazu.
Jesus kaawan ukowaadaꞌanan Kaimanaꞌo Kuwai
(Matthew 4:12-22; Luke 4:14-15; 5:1-11)
14 John taraa-kao daunaꞌan, Jesus makon Galilee Baara iti, ukowaadaꞌanan naa Kaimanaꞌo Kuwai Tominkaru diꞌikiꞌo. 15 Ukian pidannao ati, “Aizii kamoo mishiinan kaawaꞌazon naa, Tominkaru Naobanai-tinan maonapataꞌa naa. Utanawatinaꞌa naa uꞌoian ai kida naꞌiki umishida wuruꞌu Kaimanaꞌoraz Kuwai.”
Kopautapauzonao daꞌanan Jesus
16 Jesus makopaanan puꞌu maonapa Galilee Karishiiz danomata, utukapa dyaꞌutam kopautapauzonao, Simon paꞌinawuzu Andrew tuma. Ĩzaamaapan kopau pasairon idaꞌan karishii baoko iki. 17 Jesus kian ĩꞌati, “Uwaꞌati õtuma õtominapa-kida kizi unao uzaamaapan dauꞌu pidannao.” 18 Sariapa ĩwaꞌakaꞌakan pasairon kida naꞌiki ĩdaꞌanaꞌakan naa uruu.
19 Naꞌikiꞌo udobataꞌakan, sariapa utukapan dyaꞌutam pidannao koshan, James naꞌiki John, ĩnao Zebedee dainao. Ĩminziiwatan pasairon kida pakanawan zoꞌo. 20 Sariapa Jesus dapadan ĩdyaun paminaudaꞌunao nii. Uruꞌu naa ĩwaꞌakaꞌakan naa padaru Zebedeez kanawa zoꞌii poitoruinao tuma, ĩmakoꞌokan naa Jesus tuma.
Maꞌozakaꞌo idaꞌan Jesus tominapatin-kidan pidannao
(Luke 4:31-37)
21 Uruu daunaꞌan Jesus kaawan Capernaum iti patominapa-kidaniinao tuma. Naꞌiki Sookapa-karu Kamoon donoꞌo naa, Jesus makon synagogue§ synagogue: kabaun Jewnao baokopainapa-kizi. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. iti. Naꞌiaꞌa naa ukakinaopan pidannao. 22 Pidannao abatapainaouz uruu, tuukii ĩdiꞌitinpan uparadan dauꞌu, ushaꞌapanum kauꞌan utominapatin-kidan idi ĩdyaun paaitapan idaꞌan paꞌan, aonaa wunao kawan maniꞌi tiichaapauzonaouz Moses kakinaori dauꞌu.
23 Upuꞌu pidan, oiaꞌo doronai zaamatapanii morotan synagogue nazo iti, sariapa ukadakonaakan. 24 Ukian, “Jesus, Nazareth san, kanom dii pushaꞌapataꞌazon watuma? Puwaꞌatin pumainaabataꞌazon shaꞌa waunao? Õaitapanii pugaru Tominkaru diꞌikiꞌo puwaꞌatin.”
25 Sariapa Jesus mashaatan oiaꞌo doronai, ukian, “Pumashaada naꞌiki pukodita wuru aiaꞌa pidanaz.” 26 Sariapa wuruꞌu oiaꞌo doronaiz ziiautapanuzu naꞌiki ukadakoꞌokan diiwa kapam, uruu mazan usoꞌotinaꞌakan naa uꞌidiꞌiki.
27 Uruu daunaꞌan tuukii manawun pidannao diꞌitinpan. Naꞌiki ĩpishautaakan paꞌatiaaka kida, “Shaꞌapaꞌoram kaduz kakinaoriꞌi naa wuruꞌu? Paꞌinaꞌoraꞌa naa kakinaowapa-karu aonaꞌo waabatauzon? Diꞌoraꞌa pidan paradinan pamaꞌozakan idaꞌan, atii oiaꞌo doronainao izoꞌati zii uparadan.”
28 Uruu idi kadiman ukaunamanaata-kao ipai wiizainao kawanaꞌati Galilee Baara ii aka.
Jesus kakudan pidannao
(Matthew 8:14-17; Luke 4:38-41)
29 Jesus ipaian daunaꞌan pachoochiipan synagogue ii, naꞌiki ukoditan paminaudaꞌunao tuma. Ĩmakon sariapa Simon naꞌiki Andrew dapu iti, James naꞌiki John makoꞌo kapam ĩtuma.
30 Uruu dono Simon imauzo karinaꞌo, tuukii omada wiichan pakarinaan idi, aonaa turuu okadishitan. Aizii Jesus kaawan puꞌu naꞌiti, sariapa ĩkowaadan okarinaan uꞌati. 31 Jesus makon oꞌidiꞌiti, sariapa uzaamatanuzo pakaꞌu kadu iki naꞌiki ukadishita-kidanuzo. Uruꞌu naa okakudaꞌakan, udaunaꞌan otaan naa ĩwanyukunuu nii.
32 Uruu wachuupunin, kamoo tipitan daunaꞌan, pidannao kaawa-kidan Jesus idaꞌati, ipai karinainao naꞌiki oiaꞌo doronainao zaamatapaniinao kida kapam. 33 Ipai naꞌii sannao kasabaꞌukinan kida kabaun panibazoota an. 34 Uruu dono Jesus kakudan iriba karinainao naꞌiki iriba ukodita-kidan oiaꞌo doronainao pidannao ai kapam. Aonaa utaapadan oiaꞌo doronainao paradan, ushaꞌapanum kauꞌan ĩaitapan idi uruu.
Jesus kakinaopan Galilee Baara ii
(Luke 4:42-44)
35 Baꞌoran kamoo wakankanaanin, Jesus koditan kabaun iki. Umakon pabaꞌorantin wiizai iki mapidantakaꞌo amazada iti, naꞌiaꞌa naa utoriinpan. 36 Simon naꞌiki uminaudaꞌunao, ĩdawatapan naa uruu, 37 atii ĩikodanuzu. Ĩkian uꞌati, “Ipai pidannao dawatapan pugaru.”
38 Jesus kian ĩꞌati, “Wamako baꞌoran wiizai kida diꞌiti. Naꞌii akaꞌo nii õkakinaopan, ushaꞌapanum kauꞌan naꞌapaꞌo dauꞌatiꞌo õwaꞌatin daꞌatiꞌi.” 39 Uruu idi Jesus chiꞌikapan ipai Galilee Baara an kidaꞌo wiizai kawanaꞌati, ukakuwaapatinan ipai synagogue kida kawanaꞌati, naꞌiki ukodita-kidan ipai oiaꞌo doronainao pidannao ai kida.
Jesus kakudan pidan powaa iti
(Matthew 8:1-4; Luke 5:12-16)
40 Pidan kaawan Jesus idaꞌati baiatinaꞌo kichanaꞌiki-kiaꞌo bishoi* kichanaꞌiki-kiaꞌo bishoi: aonaꞌo ukasaranaa nii, tuzuinbaꞌo kapam baꞌoran pidan diꞌiti. Putukapa kaarita tokon ii Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii. idi. Ukodoruꞌukan ukanaapu itinapu, tuukiaꞌo idaꞌan upishaan, uaipan Jesus kaminkaꞌutan paugaru. Ukian, “Punyukunuu naꞌapan an, pusaabaa wuruꞌu õkabishopanuz.”
41 Jesus kashaꞌora-kida uruu naꞌiki upishatanuzu pakaꞌu idi, “Oo, naꞌapa mishi õnyukunuu, õkaminkaꞌutan nii pugaru.” Naꞌiki ukian, “Pusaabain powaa iti koshan!” 42 Sariapa mishi umada saabainaꞌakan. 43 Udaunaꞌan Jesus kakinaowaꞌakan naa uruu, udyuudaꞌakan naa kapamazu. 44 Upuꞌu ukian uꞌati, “Puabata, aonaa paꞌi pukowaadaꞌanaꞌa pidan ati. Mazan pumako sariapa faadaa diꞌiti utukapa kizi pusaabaa-kao. Naꞌapain putaaꞌa naa uzainao faadaa ati, uzowii kiziꞌi naa ĩdyaun kawaodapa-kizai paawa ii, Moses kakinaori kawanaꞌati,† Leviticus 14:1-18 naꞌiki pidannao tukapa kizi mishi kaimanaꞌa naa pusaabaa-kao.”
45 Uruꞌu naa mazan pidan makoꞌokan naa, naꞌiki ukakuwaapan ipai amazada kawanaꞌati naꞌapam pasaabaa-kao dauꞌu. Kuwai abata-kao idiꞌi naa ipai wiizai kida kawanaꞌati, aonaꞌa naa Jesus kaꞌiitan paꞌaidinan wiizai kida diꞌiti. Ushaꞌapanum kauꞌan uaitapanii iribaꞌo nii manawun pidannao zaudapan paugaru naꞌii. Unaꞌiakapan naa umashaapan mapidantakaꞌo amazada diꞌii. Naꞌitiꞌi naa pidannao makon uꞌidiꞌiti ipai Galilee Baara iki kida.
*^ Daonaiora Aokazi Ikiꞌo: Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.
†1:6 manorunao: oo chiwao, iribaꞌoraz ĩmashaapan.
‡1:7 Poitorui kaudin-kizi wuruꞌu ubuzuutanuz panaobanaa dazkidi zunaa.
§1:21 synagogue: kabaun Jewnao baokopainapa-kizi. Putukapa kaarita tokon ii, Parada-karu Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.
*1:40 kichanaꞌiki-kiaꞌo bishoi: aonaꞌo ukasaranaa nii, tuzuinbaꞌo kapam baꞌoran pidan diꞌiti. Putukapa kaarita tokon ii Mashaꞌapannaada-kinao diꞌii.
†1:44 Leviticus 14:1-18