Eetana Nga Uusu-uusu A Pol Hurula'aa Hunie A
Timoti
?A tei ni e uusue uusu-uusu ienini?
A Pol Hurula'aa ni e uusue uusu-uusu ienini. Na aena aana a God e lio hilisie hunie ke ne'ie ngaeta na'ohai mwane haahie soihaada'inge, nge ngaeta aapa aana asunge ingeie hunie ke ha'a-uuresie mo na'ohai mwane aana mo soihaada'inge mala mo pasto na mo bisopi na mo ha'a-ha'a-uusuli.
?E uusue uusu-uusu ienini hunie kira tei?
A Pol Hurula'aa e uusue hunie tohungana malahune a Timoti, nge suli maholo e lae-lae hailiu pe'ie huni taroha'inie Tataroha Diana i sulie a Jisas Kraes. A Timoti e saanau mola ue maholo e aehota lae-lae pe'ie a Pol, na a Pol e tohungei manata diana hunie oto mala kalena. (Leesie Palonga 16:1-3.)
?Nga taa e rau-reu maholo e uusue uusu-uusu ienini?
Aana ngaeta maholo a Timoti e oore mola aana huilume wau i Epesas huni ha'a-uusulie mwala aana soihaada'inge haalu ikire ngeena, na a Pol e he'i lae lo'u i hule aana po'o ni henue wau i Masedonia. Puke Palonga e ka'a ere ike i sulie laenga ngeena, aana Palonga e pulo mola aana maholo a Pol e ii'o i nume ni ho'o wau i Rom. Ta'e e lio mala inemauri ni Rom e toli'aasie a Pol mwaanie nume ni ho'o ngeena, oto a Pol e walo liu lo'u pe'i taroha'inilana Tataroha Diana hunie ngaeta mo helisi. Sa'a mola a Pol e uusue uusu-uusu ienini ola mala oono aawalai helisi mwana rue i purine hutelana a Kraes (62 A.D.).
?E uusue uusu-uusu ienini huni taa?
A Pol ko uusu-uusu hunie a Timoti huni ha'a-aamasito'oa aana walu ola a Timoti ke ha'a-uusulie soihaada'inge ngeena aani. A Pol e ha'apasulie no'one a Timoti uri ke lio talana mwaanie mo ha'a-uusulinge eero-eero nge kire ko lae-lae mai i laona soihaada'inge. Na oto liutaa a Pol e ere i sulie tolaha diana kira hiiwalaimoli maholo kire ko loko huni palo-paloa a God. E niie mei ha'ananaunge i sulie mo mwane nge ko lio i sulie soihaada'inge. Eetana nga pulitaa ni mwane huni lio i sulie soihaada'inge, ikire oto mo rato ni mwane aana hiiwalaimolinge. Mo na'ohai mwane huni lio i sulie soihaada'inge ngeena, kire ko lio i sulie mauriha'ana ruruhaa, na asunge ikire oto huni ha'a-uusulie ruruhaa i sulie mo Uusu-uusu Maa'i na ii'onga maa'i. Kire ke pe'ie mwala aana mo tolahi'anga ikire, na kire ke ha'a-oodohie kira ooraha'aala, na kire ke aarenga'i talana mo mae-maea'a, na kire ke oala'inie asunge aana soihaada'inge, na kire ke asuie walu ola urine huni pe'ie hiiwalaimolinge aana ruruhaa. Oto ruana nga pulitaa ni mwane huni lio i sulie soihaada'inge, ikire oto mo mwane hai rareta'i, na asunge ikire oto huni lio i sulie walu ola mala pe'inge soihaada'inge ko niie hunie kira maitale, na iidumilana mo to'oha, na holilana nga mo ola hunie nume maa'i, na ha'arere'alana nume maa'i, na mo ola lo'u urine huni pe'ie ruruhaa huni esu diana i sulie mo oala'inge mo na'ohai mwane. Oto a Pol e unue uri mo mwane diana mola ke ii'o aana e ro pulitaa ni mwane ngeena, na e he'i ere luhesie lo'u uri mo tolahai ola diana uri taa nga iini ko to'o aani, ha'alaa ke si ne'ie nga iini aana e ro pulitaa ngeena.
?Nga taa ni mo pweu ni wala i laona uusu-uusu ienini?
asunge nana God, ha'a-uusulinge, unulana ha'atolanga hunie mwala, uure-honosilana aaelanga, mwane maa'i a God
?Nga taa ni ngaeta mo eehu'i tatala i laona uusu-uusu ienini?
1 Timoti 6:20, Na pwau nge e ere diana liutaa i sulie mo na'ohai mwane haahie soihaada'inge nge 1 Timoti 3.
?Nga taa ni mo eehu'i ne'isaenga i laona uusu-uusu ienini?
Mei wala ni saediananga hunie a Timoti
(1:1-2)
Asunge mo na'ohai mwane aana soihaada'inge oto huni uure honosie mo ha'a-uusuli eero-eero.
(1:3-20)
Rihunge'inge ke lae aana tala oodo, na tolahana mo na'ohai mwane aana soihaada'inge ke diana oto liutaa.
(2:1—3:16)
Mo na'ohai mwane aana soihaada'inge ke kineta'inie tolahada na kire ke ere honosie mo ha'a-uusulinge takalo.
(4:1-16)
Mo pulitaa hai aaopa'i i laona soihaada'inge kire ke ii'o aani ha'ama'unge hunire hailiu.
(5:1—6:2)
Mo ha'ananaunge ooreta hunie a Timoti na mei wala ni saediananga
(6:3—6:21)
1
Mei Wala Ni Saediananga Hunie Mwane Saanau A Timoti
1 Saediananga mwaanieu a Pol, iini nge a God a Ha'a-uuritaka na a Kraes Jisas kire mani unue ne ke ne'i hurula'aa nana a Kraes Jisas nge kie ko maa'oohi susuto'o hunie pe'i hiiwalaimolinge aana. 2 No ko uusue oto ie huni'o kaleku Timoti, aana i'oe oto mwela maa'i ineu aani hiiwalaimolinge.
No ko eitanaie a God Aamaka na Aalaha ikie a Kraes Jisas, uri hahu'ana manata-diananga, na aamasinge, na hanuelamanga ingeie ke ii'o pe'i'o.
Mo Ha'a-uusuli To'ohuu Ke Uure Honosie Mo Ha'a-uusuli Eero-eero
3 Mala oto nou unue ka'u huni'o aana maholo nou lae mai hunie po'o ni henue i Masedonia, saeku hunie uri o ke oore ka'u mola wau aana huilume i Epesas. O ke ii'o oto i leune hunie o ke uure honosie mwala nge kire ko lae pe'i ha'a-uusuli mola aana mo ola aaopa mwaanie hiiwalaimolinge to'ohuu. 4 O ke unue hunire uri kire ke mamalo oto mwaanie tolahai ola nge ko waeta'inie maholo ikire mola aana mo laladonga ka'a to'ohuu na aana uusulana mo satai ola oto hunge i sulie mo weuwada. Aena aana mo ola ngeena kire sai da ha'a-erenga hunie mo iinoni, na kire sa'a pe'ie ike asunge a God nge e saeto'o aana mwala ke asuie. Aana tolaha ni hiiwalaimolinge mola ha'alaa ko pe'ikie huni lulu i sulie oala'inge a God. 5 Aena aana nga taa no ko sare ha'a-uusulire aana ngeena, nge mola hunie kire ke mana-manata diana hunire hailiu aani sae manola, na aani manatanga rere'a, na aani hiiwalaimolinge to'ohuu. 6 Ngaeta mwala kire dau talahie mo ola ienini, oto kire ko lae mola i sulie mo ere-erenga mwaakule. 7 Saeda hunie mwala ke saire mala mo ha'a-uusuli aana mo Ha'atolanga a Mosis, ta'e hule aana kire ka'a sai lo'onga'i saie ike no'one mola nga taa nge kire ko ere i sulie ngeena, wa uri nga taa nge kire ko ha'a-uusuli aana.
8 Ta'e ikie, kie manata'inie uri mo Ha'atolanga ngeena kire diana taane mala uri kie ko tola diana aani oto i sulie tohungana tala a God e lo'onga'inie. 9 Na kie saie taane no'one uri mo Ha'atolanga ngeena kire ka'a ii'o ike huni ha'a-oodohie mwala diana, ta'e huni ha'a-oodohie mo iini nge kire ko deu aaelasie mo Ha'atolanga na kire ko deu roro'anga mola tarau. Ha'atolanga oto ola huni ha'a-oodohie mo iini nge kire sere'inie a God na kire ii'o mola pe'ie ooraha'aanga na kire ko ere mwakata'inie mola a God na ta'ena nga ola maa'i. Na Ha'atolanga ola no'one huni ha'a-oodohie mo iini ko horo'ie mo aamada na mo nikada na ta'ena nga iinoni lo'u. 10 Na ola no'one huni ha'a-oodohie mo iini ko mei-mesi, na mo mwane kire ko ae'aeni ola pe'ie mo mwane lo'u mola mala ikire, na mo iini ko peli-pelie mo iinoni, na mo iini ko eero-eero hailiu, na mo iini ko eeroa mo mwane lei-lei. Na e ne'i ola no'one huni ha'a-oodohie ta'ena nga mei ola nge ko lae aaopa lo'u mwaanie ha'a-uusulinge diana 11 aana Tataroha Diana nge e tohungei menikulu'e. Tataroha Diana ngeena, niilana e lae hunieu mwaanie a God, iini e diana oto liutaa.
Sae'aasinge A God
E Ka'a To'o Taitelihana
12 No ko tohungei paalahea a Kraes Jisas Aalaha ikie, aana e noruto'o aaku na e haaraieu huni esu nana, na lo'u e niie a'aila'anga malisine asunge ngeena nakue. 13 E asuie walu ola diana urine nakue, ma'alana hola'ina'o ineu, nou talei ere-ere aaelasie a Kraes, na nou teunge'inie mo iini e hiiwalaimoli aana, na nou esuie ta'ena nga ola huni waelire. Ta'e a God e aamasieu, aena aana nou ka'a saie ike nga taa nou eu'esuie na aana maholona nou ka'a hiiwalaimoli ike ue. 14 Ta'e Aalaha ikie e niie hahu'ana manata-diananga ingeie hunieu, na aena ngeena mone nou eeli'u huni hiiwalaimoli aana a Kraes Jisas, na huni mana-manata diana hunie mwala mala ingeie no'one e manata diana hunire.
15 Nga taa nge ne kei unue ie e to'ohuu, na o sai noruto'o aana oto. A Kraes Jisas e lae mai laona walumalau huni ha'a-uurie kira ooraha'aa. O sai leesie leune e to'ohuu, aana ineu oto ngaeta iini nou aaela liutaa, ta'e ingeie mone e ha'a-uurieu. 16 Na niilana hai aamasinge e lae oto hunieu urine aana a Jisas Kraes e sare haata'inie uri sae'aasinge ingeie e ka'a to'o taitelihana. Na aana e ha'a-uurieu, iini nge e ooraha'aa aaela oto liutaa, e haata'inie oto uri e sai ha'a-uurie ta'ena nga iini nge ko noruto'o aana. Na ikire no'one kire sai to'o aana maurihe huu.
17 Oto kie ko tohungei paalahea Inemauri nge e ii'o huu,
e sa'a roro'a mae ike lo'u,
kie ka'a sai leesie ike aani maa.
Ta'e ingeie mola e ne'i tohungei God,
ahutaka mo iinoni kie ke ha'ama'u aana
kie ke soi ha'amanikulu'aa oto di, oto di.
!Iau, ke urine oto!
18 E kaleku Timoti, mo wala nge no ko uusu'i weu huni'o ie kire ka'a ere aaopa ike mwaanie walana a God nge mo propet aana soihaada'inge kire unu-unu'i ke'u oalamu. No ko unue huni'o urine hunie o ke lulu i suli'i na hunie o ke ooho a'aila'a mala ngaeta ramo diana a Jisas. 19 O ke hele susule'i mola aana hiiwalaimolinge i'oe aana a Kraes, na o ke asuie mola tarau nga taa nge o manata'inie uri e oodota'i. Ngaeta mwala kire ko talei deu hu'isie mola nga taa nge manatada e unue hunire uri e oodota'i, oto kire urihana mola haka e aape aana mwalo, na urine nge kire si tohungei waelie oto hiiwalaimolinge ikire. 20 A Haemeneas na a Aleksanda ikirerue e ro iini aana mwala urine nge hiiwalaimolinge ikire e aaela ta'ingelu mala haka e aape. Oto nou toli'aasirerue oto hunie a Pwelu Eero-eero, uri hunie kirerue ke lio saie nga taa kei reu aana mo iini kire ko sare ere mwakata'inie a God.