13
Ken iga mi̱xkui̱tilo ipan yej to̱ka
1 Inó̱n día Jesús ki̱saꞌ kalijtiꞌ iwá̱n mota̱lij ipan lagu̱najte̱n. 2 Iga póxsanya monechko̱lo̱ꞌ, Jesús tejkaj ipan se̱ weyi á̱ka̱l iwá̱n ompa mota̱lij, iwá̱n nochi tokni̱mej ka̱wikej ipan a̱te̱n. 3 Iwá̱n pe̱waꞌ se̱seꞌpa iga tamachtij ka̱n wel mamiji̱xkui̱tilo, kijtoj:
—Se̱ ta̱gaꞌ yajki to̱kato, kipa̱pata̱náltijpa trigo. 4 ’Ka̱n nemi to̱ktiá, onoꞌ yej wetzitoj ipan ojti, iwá̱n wa̱lkej to̱to̱mej iwá̱n kikuajkej. 5 Onoꞌ yej wetzito tetza̱la̱n, ka̱n onoꞌ ajalí̱n ta̱jli. Iwá̱n inó̱n íyo̱l trigo ixwaꞌ nimaní̱n iga ta̱jli ayá̱ꞌ pox tilaktiꞌ. 6 Eꞌ kua̱ꞌ to̱natiki̱saꞌ, pili̱niꞌ, iwá̱n wa̱guiꞌ iga ayá̱ꞌ monelwatij. 7 Onoꞌ yej wetzito ipan witzyoj, witzyoj wejweyakej iwá̱n kijiyo̱miktij tato̱ꞌ iwá̱n ayá̱ꞌ ta̱guiꞌ. 8 Eꞌ onoꞌ yej wetzito ipan yé̱ꞌta̱l, iwá̱n poxsan mochij; sekin ipan sejsé̱ imia̱wayo kita̱lilij cien íyo̱l ipan se̱ íyo̱l yej kito̱gaꞌ, iwá̱n sekin kita̱lilij sesenta íyo̱l, iwá̱n sekin treinta. 9 Yej annakasyojkej, ¡xine̱ye̱ꞌkakika̱n!
Tejas in ka̱n mami̱xkui̱tilo
10 Iwá̱n disci̱polojmej kitechojkej Jesús iwá̱n kitajtankej:
—¿Te iga ipan mi̱xkui̱tilis tikmachtiá la gente?
11 Jesús kijtoj:
—Amejeme̱n Dios mitzmati̱ltiáj yej aya agaj kimati ken yéj reina̱rowa, eꞌ yejemej awel kimatij. 12 Yej kipiá, yawij má̱j kimakatij, este po̱póxsanya sej yawi kipiati; eꞌ yej akipiá, este yej alí̱n kipiá, yawij kikui̱li̱tij. 13 Inó̱n iga sekin nikpowiliapa ka̱n mami̱xkui̱ti̱ka̱n; iga yejemej tacháj, eꞌ ken tikita yej pachamej, kikakij, eꞌ ayá̱ꞌ kimatij te̱ iteki, ken tikita yej ayá̱ꞌ takakij. 14 Ipan yejemej mochi̱wa yej kijtoj el profeta Isaías, kijtoj:
Amejeme̱n ankikakiskej, eꞌ ayá̱ꞌ ankimatiskej te̱ kijto̱jneki;
ankitaskej, eꞌ ken kua̱ꞌ nité̱ ayá̱ꞌ ankitakej.
15 Iga ini̱mej poxsan moyo̱ltakua̱wilijkej,
ayá̱ꞌ ye̱ꞌtakakij,
kitzajtzaktokej iyi̱xmej;
iga amo matachaka̱n iga iyi̱xmej,
niga matakakika̱n iga inakasmej,
niga makentende̱ro̱ka̱n iga iya̱lmajmej,
niga mawi̱tzeka̱n note̱noj iga manikachitialti̱ka̱n.* 13:15 Is 6:9,10
16 ’Eꞌ amejeme̱n xipa̱kika̱n iga anne‑itztokej iwá̱n ankikakij notájto̱l. 17 Nimitzijliáj iga miaꞌ profe̱tajmej iwá̱n re̱yejmej kitasnekiá̱j iní̱n yej ankitztokej iwá̱n ayá̱ꞌ kitakej; kinekiáj makikakika̱n iní̱n yej amejeme̱n nemi ankikakij, iwá̱n ayá̱ꞌ kikakikej.
Jesús kijtowa te̱ kijto̱jneki inó̱n ka̱n mi̱xkui̱tilo ipan yej to̱ka
18 ’Iná̱n xikakika̱n, nia nimitzijli̱tij te̱ kijto̱jneki inó̱n ka̱n mi̱xkui̱tilo ipan inó̱n yej to̱ka. 19 Yej kikakij ye̱ꞌnoti̱ciaj yej tane̱xtiliá ken iga reina̱rowa Dios iwá̱n ayá̱ꞌ kimatij te̱ kijto̱jneki, inó̱mejwaꞌ ken tikita inó̱n íyo̱l trigo yej wetziꞌ ipan ojti, iwá̱n wi̱ꞌ Tzitzimiꞌ iwá̱n ke̱lka̱waltiá notájto̱l yej acha̱ onoya ipan iya̱lmajmej. 20 Iwá̱n inó̱n íyo̱l trigo yej wetzito tetza̱la̱n, inó̱n kijto̱jneki yej kikakij itájto̱l Dios iwá̱n poxsan pa̱kij kua̱ꞌ kicre̱dójkejoꞌ. 21 Eꞌ como ayá̱ꞌ wel monelwatiáj wejkatan, ayá̱ꞌ wejkatis iga moconfia̱rojtoskej nopan iga kua̱ꞌ kipiás se̱ prueba o kikno̱chi̱waj iga kicre̱dowaj itájto̱l Dios, ayá̱ꞌ kijyo̱wiáj, iwá̱n kikajté̱waja iga moconfia̱rowaj nopan. 22 Iwá̱n inó̱n trigo yej wetziꞌ ipan witzyoj, inó̱n kijto̱jneki ino̱mej yej kikakij itájto̱l Dios, eꞌ poxsan kipiasnekij kuajkuantas yej onoꞌ ipan iní̱n ta̱jli, iwá̱n mokajkaya̱waj ipan tomi̱n. Nochi inó̱n, kichi̱wa iga itájto̱l Dios make̱lka̱wa iwá̱n inó̱n tokni̱n awel kichi̱wa yej ye̱kti 23 Eꞌ inó̱n íyo̱l trigo yej wetzito ka̱n ye̱ꞌta̱jli, inó̱n kijto̱jneki yej kikakij itájto̱l Dios iwá̱n kentende̱rowaj. Ino̱mej kichi̱waj yej ye̱kti ken tikita inó̱n íyo̱l trigo yej kimáꞌ cien, sesenta iwá̱n ken yej kimáꞌ treinta íyo̱l ipan se̱ imia̱wayo.
Mi̱xkui̱tilo ipan chakalsakaꞌ iwá̱n íyo̱l trigo
24 Jesús kipowaꞌ seꞌ ka̱n mi̱xkui̱tilo:
—Ka̱n reina̱rowa Dios ken tikita se̱ ta̱gaꞌ yej kito̱gaꞌ ye̱ꞌsemi̱llaj ipan ími̱l. 25 Eꞌ kua̱ꞌ kojkochtólo̱ꞌya, wa̱laj se̱ yej kijiya ite̱ko mi̱jli, iwá̱n itza̱la̱n trigo kichtakato̱kako chakalsakaꞌ iwá̱n yájkiya. 26 Eꞌ kua̱ꞌ weyaꞌya trigo iwá̱n mia̱watapa̱nikej, íkua̱ꞌya ne̱siꞌ in inó̱n chakalsakaꞌ. 27 Iwá̱n tekipanowa̱nimej yajkij kitatoj ite̱ko mi̱jli, kijlijkej: “Patrón, esi inó̱n semilla yej tikto̱gaꞌ momi̱lpan ye̱ꞌsemi̱llaj, ¿ix kéntaj a̱n iga ixwaꞌ chakalsakaꞌ?” 28 Ite̱ko mi̱jli kijtoj: “Anka agaj yej ne‑ijiya kichtakato̱kako.” Ino̱mej mo̱nsojmej kijtojkej: “¿Ix tikneki mania̱ka̱n manikwiwitatij?” 29 Ite̱ko mi̱jli kijtoj: “Amo, siga anyawij ankiwiwitatij chakalsakaꞌ, wel no̱ ankiwiwitaj trigo. 30 Xikajte̱waka̱n, ka̱ma sen‑onoka̱n este kua̱ꞌ motekis trigo; íkua̱ꞌ nikti̱tanis tekipanowa̱nimej yej makiwiwitaka̱n achto chakalsakaꞌ iwá̱n makinechko̱ka̱n iga makitati̱ka̱n, iwá̱n kinechko̱skej trigo ka̱n moe̱na.”
Mi̱xkui̱tilo ipan mosta̱zajyo̱loj
31 Jesús kine̱xtilij seꞌ ka̱n mami̱xkui̱tilo:
—Ka̱n reina̱rowa Dios, ken tikita se̱ íyo̱l mostaza yej se̱ ta̱gaꞌ kito̱gaꞌ ipan íta̱l. 32 Malej iga íyo̱l mostaza má̱j ali̱mpa de inochi yej onoꞌ; eꞌ kua̱ꞌ weyá mochi̱wa ma̱jya sej que nochi yej to̱ktoꞌ ka̱n tatojto̱kalo, mochi̱wa weyi kuawé̱j iwá̱n ipan imajma̱ꞌ moxeketiáj to̱to̱mej.
Mi̱xkui̱tilo ipan levadura
33 Jesús tamachtij seꞌ ka̱n mami̱xkui̱tilo:
—Ka̱n reina̱rowa Dios, ken tikita levadura† 13:33 Xikita glosario “Levadura”. yej se̱ siwa̱ꞌ ka̱xakualowa iwá̱n komati harina, iwá̱n moposa̱wa inewi tixti.
Te iga Jesús tamachtiá ka̱n wel mami̱xkui̱tilo
34 Jesús nochipa tamachtij ka̱n wel mami̱xkui̱tilo, ayá̱ꞌ tamachtij siga ayá̱ꞌ tajtowa ka̱n mi̱xkui̱tilo. 35 Inó̱n mochij iga mamochi̱wa ken kijtoj se̱ profeta:
Nia nitajto̱ti ka̱n wel mami̱xkui̱tilo.
Nia nikijto̱ti yej aya i̱ꞌ momatiá este que Dios kichij ta̱jli.‡ 13:35 Sal 78:2
Jesús kijtowa te̱ kijto̱jneki in chakalsakaꞌ
36 Jesús kikajtej la gente yej ompa onoyaj iwá̱n yájkiya kalijtiꞌ, ompa idisci̱polojmej kitechojkej Jesús iwá̱n kitajtankej:
—Ta̱ xine‑ijli̱ka̱n te̱ kijto̱jneki o̱n chakalsakaꞌ yej ixwaꞌ mi̱lijtiꞌ.
37 Jesús kijtoj:
—Yej kito̱ka ye̱ꞌsemi̱llaj ino̱nwaꞌ nej yej iPiltzi̱n Ta̱gaꞌ. 38 Iwá̱n mi̱jli kijto̱jneki no̱ya̱n ipan ta̱jli. Ye̱ꞌsemi̱llaj kijto̱jneki nochi yej kichi̱waj ken kineki Dios, chakalsakaꞌ kijto̱jneki yej kichi̱waj ken kineki Tzitzimiꞌ. 39 Yej ta‑ijiya, yej kito̱gaꞌ chakalsakaꞌ, ino̱nwaꞌ Tzitzimiꞌ. Kua̱ꞌ motekis trigo, kijto̱jneki kua̱ꞌ tamis iní̱n ta̱jli, iwá̱n tekipanowa̱nimej yej kitekiskej, inó̱n kijto̱jneki a̱ngelejmej. 40 Ijkó̱n ken chakalsakaꞌ monejnechkowa iga motatiá, ijko̱nsan no̱ mochi̱was kua̱ꞌ Dios tajuzga̱ro̱j. 41 Nej yej iPiltzi̱n Ta̱gaꞌ nikti̱tanis noa̱ngelejmej iga makikijki̱xti̱ka̱n ipan norre̱inoj yej tachi̱waltiáj yej aye̱kti iwá̱n yej kichi̱waj yej aye̱kti. 42 Iwá̱n kaki̱skej ipan tiwelo̱n, ompa cho̱katoskej este tajtangueguetzekaskej. 43 Iwá̱n ino̱mej yej kichijkej ken kineki Dios, ta̱wi̱skej ken tikita to̱nati̱ꞌ ka̱n reina̱rowa Dios. Yej annakasyojkej, ¡xikye̱ꞌkakika̱n!
Ta̱li̱ya̱ntoꞌ yej pox patiyoj
44 ’Ka̱n reina̱rowa Dios ken tikita tejé̱ yej pox patiyoj yej i̱ya̱ntoꞌ ipan agaj íta̱l. Se̱ ta̱gaꞌ kasiꞌ yej pox patiyoj iwá̱n ómpasan sej ki̱ya̱n; iwá̱n pox pa̱ktiajki icha̱n iga kinamakato nochi yej kipiá iwá̱n kikowaꞌ inó̱n ta̱jli.
Mi̱xkui̱tilo ipan se̱ perla yej pox patiyoj
45 ’No̱ ka̱n reina̱rowa Dios ken tikita se̱ tanamakani yej kite̱mojtinemi perla§ 13:45 Perla pox vale̱rowa, ken tikita tetzi̱n ke̱ꞌpa aja̱yo̱ꞌ wa̱n iga perla wel mochi̱wa ko̱skaꞌ. yej pox mojmo̱nsajtiꞌ. 46 Kua̱ꞌ kasi se̱ yej pox patiyoj, yawi icha̱n iga kinamakati inochi yej kipiá iga kikowa inó̱n perla.
Mi̱xkui̱tilo ipan re̱dej
47 ’Ka̱n reina̱rowa Dios ken tikita se̱ re̱dej yej mota̱liá ipan láma̱r, iwá̱n ípan kuaka̱wi de se̱seꞌpa to̱poj. 48 Kua̱ꞌ té̱miꞌya re̱dej, kiki̱xtiaja ipan a̱tate̱n, iwá̱n ómpaya mota̱liáj iga kitapejpenaj in to̱poj. Yej ye̱kti kakijtiawij chikiwiko, eꞌ yej ayéj ye̱ꞌto̱poj kitajkalij. 49 Ijkó̱n mochi̱was kua̱ꞌ tamis iní̱n ta̱jli; wi̱tzeskej a̱ngelejmej iga kiyokati̱kij yej ayá̱ꞌ ye̱ꞌnemij iwá̱n yej ye̱ꞌnemij, 50 iwá̱n yej aye̱kti kichi̱waj, kaki̱skej ipan tiwelo̱n, ompa cho̱kaskej este tajtangueguetzekaskej.
Tamachtilis yej yánkuigoꞌ iwá̱n yej ikyápaya
51 Iwá̱n Jesús kitajtan idisci̱polojmej:
—¿Ix ankimatij te̱ nemi nikijtowa?
Yejemej kijtojkej:
—Kena, nikmatij.
52 Iwá̱n Jesús kijtoj:
—Kua̱ꞌ se̱ yej tamachtiá ipan la ley momachtiá ken iga reina̱rowa Dios, ne̱si ken se̱ ite̱ko kajli yej kimati te̱ keje̱ntoꞌ kalijtiꞌ, iwá̱n ompa kikijki̱xtiá yej kaxítijoꞌ iwá̱n yej ikyay kipiáꞌ.
Jesús asi Nazaret ka̱n moskaltij
53 Kua̱ꞌ Jesús tamiꞌ tamachtij ipan ino̱mej ka̱n mi̱xkui̱tilo, yájkiya, 54 iwá̱n asito ipan iya̱ltepe̱ꞌ. Ompa pe̱ꞌ tamachtij tio̱pan, wa̱n yej ompa takaktoyaj, madmira̱dojkej, kijtowa̱yaj:
—¿Ix ka̱n a̱n momachtij in iní̱n ta̱gaꞌ iga pox tajto̱lmati? ¿Kén iga wel kichi̱wa milagro yej ayi̱ꞌpa mo‑ita? 55 Esi ini̱nwaꞌ ipiltzi̱n carpintero; iye̱ꞌ ito̱ka̱ꞌ María iwá̱n iyikni̱mej ito̱ka̱mej Jacobo, José, Simón iwá̱n Judas. 56 Isiwa‑ikni̱wa̱n nigaj no̱ icha̱mej. ¿Kén kichi̱wa iga kipoxmati iwá̱n iga wel kichi̱wa milagro?
57 Inó̱n iga ayá̱ꞌ kitajto̱lkuikej. Eꞌ Jesús kijtoj:
—Se̱ profeta no̱ya̱n kiye̱ꞌitaj, eꞌ ayéj ijkó̱n ipan iya̱ltepe̱ꞌ niga ka̱n onokej iyikni̱wa̱n.
58 Inó̱n iga Jesús ipan iya̱ltepe̱ꞌ ayá̱ꞌ kichij miaꞌ milagro, iga ayá̱ꞌ moconfia̱rowa̱yaj ipan yéj.