1 Oli pun ilimus chi kangatuwan un pachi si Stephen, “Tuttuwa kamma ipabyasuɏcha kan sika?”

2 Summongbyat si Stephen, un kalala, “Susulud ya Aamma, chongɏonyu sakon. Si awi, lampaila si Apudyus un kangatuwan kan cha chachakkeɏ takuʼn Abraham si inggewalaʼd Mesopotamia, si chaampunla ayan ud Haran. 3 Kalan Apudyus kan siya, ‘Telam chi ilim ya cha aagim ta ingka si ili un asik ipaila kan sika.’* 7:3 Genesis 12:1

4 “Ot tilelan Abraham chi iliʼd Chaldea ot ummoy illinggew ud Haran. Latoy pun si amala, inchaɏan Apudyus siya si allaʼn ili un ummiliyan taku si sala. 5 Si hachiʼn timpu, lappun pità impatawid Apudyus kan siya, ulay sin-appaɏan. Ngim ingkarin Apudyus un asila idchon chi allaʼn ili kan siya un mangkuwala ya cha galakla un misagsagulud kan siya. Si langibyeg-an Apudyus kan siya, cha Abraham kan asawala lappun alakcha. 6 Imbyegan bo Apudyus kan siya un cha galakla umoycha si sabyaliʼn ili ked mambyaliloncha chicha musassu ya mapaligatancha inggala lummaus chi opat gasut un tawon. 7 Ngim imbyegan Apudyus, ‘Chusaok cha taguʼn lammusassuwancha, ked telan cha galaklu udchi ked mangulincha si allaʼn ili ya manchaychayawcha kan sakon.’† 7:7 Genesis 15:13-14 8 Ot imbilin Apudyus kan Abraham un masapuɏʼn masogyatan cha losan un leɏakiʼn galakla ti siya sinyeɏn chi katuɏagen un inchategla kan chicha. Liyalak pun si Isaac un alak Abraham, silogyatala si mikawaɏun eɏgew.‡ 7:8 Genesis 17:10-14, 21:2-4 Ot lummaus pu achuʼn tawon silogyatan Isaac chi alaklaʼn Jacob. Lummaus pu achuʼn tawon katchi bo kingwan Jacob kan cha simpuɏu ya chuwaʼn aalaklaʼn leɏaki, un chachakkeɏ taku.

9 “Ngim cha chachakkeɏ taku maaposcha kan Joseph un suludcha, ot ingngilacha siya kan cha uchum un taguʼd Egypt ta mambyaliloncha musassu udchi. Ngim awed si Apudyus kan siya. 10 Ot illisila siya kan cha losan un ligatla. Illidchela siya si kilasilib ya bibiɏuʼn ugali si sangwalan Pharaoh, un Ariʼd Egypt. Ot chilutukan Pharaoh siya un misagsagulud un pangat ud Egypt ya illiggala siya un man-aayyuwan si losan un kukkuwala.

11 “Ummoy pu lakapigan tawon, chillumtong chi uɏat si losan un iliʼd Egypt ya Canaan, ot amod chi ligat cha tagu ot cha chachakkeɏ taku lappun mangeancha si makan. 12 Chingngeɏn pun Jacob un awed cha litepon un makan ud Egypt, imbuunla cha aalaklaʼn lelleɏaki un chachakkeɏ taku ta umoycha malamchamuwan malukmun ud Egypt. 13 Si pidwaʼn ummoyancha, impatigammun Joseph chi long-egla kan cha susuludla ya impatigammula bo kan Pharaoh cha mipanggop kan chicha ya si amala. 14 Ot impaayeg Joseph si amalaʼn Jacob ya losan cha susuludla ya cha pamilyacha ta umalichaʼd Egypt. Pitumpuɏu ya lima lamung cha losan.§ 7:14 v. 9-15 Genesis 37-49 15 Ot ummoychaʼd Egypt illinggew ot udchi latoyan cha Jacob ya aalakla un chachakkeɏ taku. 16 Ot cha lechegcha illiyoycha ud Shechem ot illoboncha si gongeb un lingin-an Abraham si lapotog un palata kan cha alak Hamor.

17 “Ngim allà akit pun un tungpaɏon Apudyus chi ingkarila kan Abraham, cha chachakkeɏ taku laam-amod cha ummachu-achu ud Egypt. 18 Oli pun lanturay osaʼn Ari ud Egypt. Achipunla ammu chi mipanggop kan Joseph. 19 Ha allaʼn Ari leɏanggas kan cha chachakkeɏ taku ya pilaligatala chicha ot impatutla impabyellu cha kàiyalak un leɏaki ta matoycha.

20 “Si hachiʼn timpu liyalak si Moses, laleman un alak si sangwalan Apudyus. Tiɏuʼn buɏan chi lalagibiyan ilala kan siya ud uwacha. 21 Si lalelancha kan siya si igid chi chewwang, inchesan chi byebyeɏasang un alak Pharaoh siya. Illaɏala siya ot siya lamachakeɏ kan siya un kamad alakla. 22 Litudtuchu kan Moses cha losan un kilasilib cha iyEgypt ot lambyalin un pangnguguchen ya pin-a mangwa si ustu.

23 “Lantawon pun si Moses si opat puɏu, simsimmoklaʼn umoy geggakayon cha chogalaʼn galak Israel. 24 Ummoy pun, liyaspuɏʼn inchesala osaʼn iyEgypt un palpaligatala osaʼn iyIsrael. Ot ummoyla tiluɏungan iyEsrael ot imbyaɏosla pilatoy chi hachiʼn iyEgypt. 25 Kalan Moses lu laawatan cha chogalaʼn iyIsrael un siya imbuun Apudyus un manwayawaya kan chichaʼd Egypt, ngim achipuncha laawatan. 26 Labigat pun gilakgakayla kasin chicha ot inchesala cha chuwaʼn iyIsrael un pin-a mantiliw, bilechakla chicha un mantiliw, un kalala, ‘Bubuɏun, mansulud kayu, pakayuggey mantitillalung mantitiliw?’

27 “Ngim hachiʼn mamampaligat si osa intukbyangla si Moses ot kalala, ‘Silu langibyega kan sika un alla kalobbongam un mangituray ya manguis kan chikami? 28 Ha piom boʼn otoyon sakon un isun chi killingwam si hachiʼn iyEgypt gebyen?’ 29 Ummogyat si Moses si chingngeɏla hachi, ot ummawid ummoy illinggew si iliʼd Midian. Udchi langasaw-ala ot gummalak si chuwaʼn leɏaki.* 7:29 v. 17-29 Exodus 1:7--2:15

30 “Lummaus pu opat puɏuʼn tawon, lampaila osaʼn anghel Apudyus kan Moses si gumilegileb un kayu si lugeɏ un lappun ummili un achali si bilig Sinai. 31 Intullong pun Moses chi hachi, laschaaw ot ummachali ta itullongla ot si hachi met laing chingngeɏla gingan Apudyus un kalala, 32 ‘Sakon si Apudyus un chilaychayaw cha chachakkeɏyu, cha Abraham, Isaac ya Jacob.’ Chingngeɏn pun Moses chi hachi, lamaypayogpog si ogyatla ot achipun makaiteɏod un mangitullong.

33 “Ot kalan Apudyus kan siya, ‘Kaalom chi sancheɏm, ti lasantuwan chi lugeɏʼn sumisikkachem. 34 Intullongkuʼn lapampaligatan cha taguk ud Egypt. Chingngeɏk chi ayuwongcha. Ked ummaliyak un manwayawaya kan chicha. Umalika, ta ibuunku sika ud Egypt.’† 7:34 Exodus 3:1-10

35 “Si Moses chi lilaksig cha chachakkeɏ taku si langibyeg-ancha, ‘Silu langibyega kan sika un alla kalobbongam un mangituray ya manguis kan chikami?’ Ngim siya imbuun Apudyus un manturay ya manwayawaya kan chicha si tuɏung chi anghel un lampaila kan siya si gumilegileb un kayu. 36 Ot intallay Moses cha iyIsrael ud Egypt, ya achu killingwalaʼn lakaskaschaaw si inggewanchaʼd Egypt ya chummemangancha si Mancheɏaeg un Byeybyey ya lalidtidchaɏalancha si lugeɏ un lappun ummili si opat puɏuʼn tawon. 37 Si Moses mismu langibyega kan cha taguʼd Israel, ‘Si umaliʼn eɏgew awed chi propeta un isuk un ibuun Apudyus kan chikayu. Osa siya un lampeɏpu kan chitakuʼn galak Israel.’ 38 Si laam-ammungan cha chachakkeɏ taku si lugeɏʼn lappun ummili, si Moses chi kilaug-uggud chi anghel si lap-at chi Bilig ud Sinai, ya ilawatla tumaguʼn ugud Apudyus ta idchola kan chitaku.

39 “Ngim cha chachakkeɏ taku, lilaksigcha si Moses achipuncha tiluttuwa imbyegala, ti pionchaʼn mangulin ud Egypt. 40 Labyeyeg pun si Moses si tuktuk chi hachiʼn bilig, kalancha kan Aaron,‡ 7:40 Aaron ummulaʼn sulud Moses un laluɏung kan siya un langichaɏan kan cha Judio si ummoyolanchaʼd Egypt. Siya bo ummulaʼn kangatuwan un pachin cha Judio. ‘Ikopyaam u chikami si chaychayawonmi un mangichaɏan kan chikami, ti lappun ammumi lu silu lakwa kan Moses un langitallay kan chikamiʼd Egypt.’ 41 Hachi timpu un langwaancha si silan-byaka ot siya lanchatulancha ya piliyastaancha killingwan chi imacha. 42-43 Ot lan-awichen Apudyus chicha ot bilay-ala chicha ta manchayawcha si ilit, seyeg ya bituwon, isun chi liigili si liblun cha propeta un kalala,

44 “Si inggewan cha chachakkeɏ taku si lugeɏ un lappun ummili, langwacha si sigey un tinulda un mangipaila un awed si Apudyus kan chicha. Ha in-ilonchaʼn langwa, kingwacha si ustu-ustuʼn kopyan impailan Apudyus kan Moses.* 7:44 Exodus 25:9, 40 45 Latoy pun si Moses, lipasalot si Joshua un langipangat kan chicha si ummaliyancha utlaʼn ili. Ot hachiʼn sigey un tinulda, inyaw-awitcha si ummoyancha lansakupan si pitan cha tagun pileɏyaw Apudyus. Hachiʼn sigey illinggew si ili taku inggala si timpun Ari David.† 7:45 Joshua 3:14-17 46 Laslas-om si Apudyus kan David. Ot chilawat David kan Apudyus ta ipalubuslaʼn mampaud si ustuʼn inggewala un manchaychayawan cha taguʼd Israel kan siya.‡ 7:46 2 Samuel 7:1-16 47 Ngim si Solomon un alakla§ 7:47 1 Kings 6:1-38 chi lamaud si byeɏoy para kan siya.

48 “Ngim si Apudyus un Kangatuwan, achipun inggew si byeɏoy un pilaud cha tagu, siya imbyegan chi osaʼn propeta,

51 Ot intuɏuy Stephen un kalala, “Chikayuʼn mangkatangkin! Lasogyatan kayu ngim isun chi somsomok chi pagalu somsomokyu ya laamin kayu latuɏong si ugud Apudyus. Pasigyu suplingon chi Ispiritun Apudyus un isun chi killingwan cha chachakkeɏ taku. 52 Awed kamma propetan Apudyus un achipun cha chachakkeɏ taku pilaligatan? Lappun pulus. Pilatoycha cha imbuun Apudyus un umoy langibyega si gumatngan alaklaʼn Jesus un lappun byasuɏla. Ked chikayu, inyibityu ya pilatoyyu si Jesus. 53 Chikayu lalawid si lintog un illidchon Apudyus kan chitaku mipagapu kan cha anghel, ngim achipunyu tiluttuwa.”

54 Chingngeɏn pun cha papangat cha Judio imbyegan Stephen, amod chi silangacha ya langamu-amukchaʼn singngingillot cha ngiponcha kan siya. 55 Ngim si Stephen, laidchen si kilabyelin chi Ispiritun Apudyus, lantanged ud langit ot intullongla lumilalilang un kilachayaw Apudyus ya si Jesu Kristu un summisiked si machuwalan Apudyus. 56 Ot kalala, “Itullongyu! Lailak un liwalit ud langit ked ha ilawagenchaʼn Alak chi Tagu summisiked si machuwalan Apudyus.”

57 Ked cha papangat cha Judio, ilupupcha ingacha ot simpapakuycha ta achipuncha chongɏon chi ibyegbyegala. Ot lichug-aycha kan siya ot chokmaancha siya, 58 ot lilatlatcha siya lilasin si siudad ot tilamtampukcha siya. Ot cha tistigu kilaancha takpin chi silupcha ot imbyelatcha kan Saul un osaʼn bumaru. 59 Si lalamtampukancha kan Stephen, lalluwalu un kalala, “Apu Jesus, awatom chi kalichodwak.” 60 Ot lampalintuming ot illipkawla, un kalala, “Apu, achim otyan ipabyasuɏ kan chicha chi allaʼn kingwacha kan sakon.” Lagamputla pun imbyega hachi, latoy.