Ụ́ꞌdụ́kọ́ Múké Múngú vé rị Lúkã 4

Ãdróko ụ̃ꞌbị̃ Yẹ́sụ̃ ri

(Mãtáyo 4:1-11; Mãrákõ 1:12-13)

1 Yẹ́sụ̃ kã ĩfũú yị̃ị́ Yárídénĩ agásĩ, Índrí Uletere rĩ ní ĩri ásúzú, Índrí Uletere rĩ ko ĩri ẽ drị̃ mụzú ãngũ ãꞌwí cínyáfã rú rĩ gé ꞌdãá, 2 ꞌDãlé ãdróko* ụ̃ꞌbị̃ Yẹ́sụ̃ ri ụ́ꞌdụ́ pụ̃kụ́ sụ. Ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩꞌbée agá, nya ngá ãzi kuyé, ẹ̃bị́rị́ fụ ĩri rá.

3 Ãdróko rĩ ní ꞌyozú Yẹ́sụ̃ ní kĩnĩ, “Mi dõ Mvá Múngú vé ni, mí újá írã mvá ꞌdĩri ufuú pánga rú.”

4 Yẹ́sụ̃ ní újázú ĩri ní kĩnĩ, “Sĩkí búkũ Múngú vé rĩ agá kínĩ, ‘ꞌBá ícó adrií ídri rú ꞌyéŋá ãnyãngã sĩ ku.’ ”

5 Ãdróko rĩ ní ĩri jịzú tụzú ánga drị̃gé ụrụgégé ꞌdãá, ĩri ní ãngũ vũ drị̃gé rĩ pi iꞌdazú ĩri ní céré. 6 Ĩri ní ꞌyozú Yẹ́sụ̃ ní kĩnĩ, “Ma sẽ mi ãngũ vũ drị̃gé nõꞌbée rụ céré nĩ, ngá ũnyĩ be rĩ pi ãrẽvú céré, ma sẽ mí ní, ãꞌdiãtãsĩyã sẽkí kộpi kú má drị́gé, ma ícó sẽ ꞌbá má ní lẽé rĩ ní rá. 7 Mí ũtị̃ dõ kũmũcí ma ị̃njị̃zú rá, ma ngá rĩ pi ãrẽvú sẽ céré mí ní.”

8 Yẹ́sụ̃ ní újázú ĩri ní kĩnĩ, “Sĩkí búkũ Múngú vé rĩ agá kínĩ, ‘Lẽ mî ị̃njị̃ ꞌyéŋá Úpí Múngú mívé rĩ áyu, mî nga ĩri ní ẹ̃zị́.’ ”

9 Ãdróko rĩ ní Yẹ́sụ̃ ri jịzú mụzú Yẹ̃rụ́sãlémã gá ꞌdãá, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ri jịzú tụzú Jó Múngú vé rĩ drị̃gé ụrụ ꞌdãá, ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, “Mi dõ Mvá Múngú vé ni, ꞌí wa vũgá ꞌdãá. 10 Ãꞌdiãtãsĩyã sĩkí Búkũ Múngú vé rĩ agá kínĩ,

“ ‘Múngú ri ívé mãlãyíkã rĩ pi ĩpẽ

ímụ́ mî ĩzã ko rá,

11 kộpi mi ko ĩ drị́gé ụrụ ꞌdĩgé,

mî sị̃ rí mî pá írã rụ́ꞌbá gá ku.’ ”

12 Yẹ́sụ̃ ní újázú ãdróko rĩ ní kĩnĩ, “Sĩkí búkũ Múngú vé rĩ agá kínĩ, ‘Lẽ mî ụ̃ꞌbị̃ Úpí Múngú mívé rĩ ku.’ ”

13 Ãdróko kã Yẹ́sụ̃ ri ụ̃ꞌbị̃ị́ lẹ́tị be ãndíãndí tí, ĩri ní Yẹ́sụ̃ ri kuzú kuú ꞌdãá, ꞌí íbí rí ĩgõó ndõ.

Yẹ́sụ̃ íꞌdó ẹ̃zị́ ngaá Gãlĩláyã gá

(Mãtáyo 4:12-17; Mãrákõ 1:14-15)

14 Yẹ́sụ̃ ní ꞌi újázú gõzú ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ gé ꞌdãlé, Índrí Uletere rĩ vé ũkpõ ású ĩri rá. Ĩrivé tã ayi mụzú ãngũ rĩ agásĩ céré. 15 Yẹ́sụ̃ ri ꞌbá rĩ pi ímbá Jó Múngú ri Zịzú rĩ pi† agásĩ, ꞌbá rĩ pi ãrẽvú céré íngúkí ĩri rá.

ꞌBá Nãzẽrétã vé rĩ pi gãkí Yẹ́sụ̃ ri sĩ

(Mãtáyo 13:53-58; Mãrákõ 6:1-6)

16 Yẹ́sụ̃ ní ꞌi újázú gõzú vúlé Nãzẽrétã gá, vũrã ĩri ní mbazú rĩ gé ꞌdãá, ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ gé,‡ ĩri ní ꞌdezú mụzú Jó Múngú ri Zịzú rĩ agá ꞌdãá, sụ̃ ĩri ní rií ꞌoó njị̃ị́ rĩ tị́nị. Ĩri ní ngazú ụrụ sĩ Búkũ Múngú vé rĩ lãzú. 17 Ĩ ní búkũ nẹ́bị̃ Ĩsáyã vé rĩ íꞌdụ́zú sẽzú drị́ ni gé. Ĩri ní búkũ rĩ zị̃zú, ị́sụ́ vũrã ĩ ní sĩí kínĩ,

18 “Índrí Uletere Úpí vé rĩ ású ma gí,

ãꞌdiãtãsĩyã ĩpẽ ma ímụ́

ụ́ꞌdụ́kọ́ múké rĩ ũlũú ꞌbá ngá ãkó rĩ pi ní.

Ĩpẽ ma ímụ́ ꞌbá ĩ ní ũꞌyĩí jó agá rĩ pi vé ọyụngárá ã tã ũlũú,

ãzini ꞌbá mị be ẹ̃sị̃ꞌbá gí rĩ pi vé ãngũ ndrengárá ã tã ũlũú,

ꞌbá ĩ ní kộpi ẽ drị̃ ọ́rụ́ rĩ pi ẽ ị́sụ́kí rí drị̃wãlã.

19 Lókí Úpí ní lẽzú ẹ́sị́ múké ꞌbãzú ꞌbá rĩ pi ní rĩ ícó gí, ĩpẽ ma ímụ́ tã ni ũlũú.”

20 Yẹ́sụ̃ ní búkũ rĩ ụ̃pị̃zú, ĩri ní sẽzú ꞌbá riípi búkũ rĩ ã tã mbaápi rĩ drị́gé, ĩri ní úrízú vũgá. ꞌBá Jó Múngú ri Zịzú rĩ agá rĩ pi ãrẽvú céré ꞌbãkí mị rizú ĩri ndrezú. 21 Kúru ĩri ní ꞌyozú ꞌbá rĩ pi ní kĩnĩ, “Búkũ Múngú vé má ní lãá, ĩmi ní yịị́ ãndrũ ꞌdĩri, tã ni nga ꞌi fũú tị ni gé gí.”

22 ꞌBá rĩ pi ãrẽvú céré ngakí átá kínĩ, ĩri múké, kộpi ãyãkí tã ĩri ní átá múké ꞌdĩri sĩ rá, kộpi ní rizú ĩ uzịzú ĩ ãsámvú gé sĩ kínĩ, “Mvá ꞌdĩri adri nyo Yõsépã mvọ́pị ꞌi kuyé?”

23 Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Ádarú ĩmi ímụ́ átá má ní nãpí sĩ ꞌdíni, ‘Mi riípi ãngũ ídrípi rĩ, mí ídrí mî úlúngu! Tã ꞌbá ní yịị́ mí ní ꞌoó Kãpãrãnãụ́mã gá ꞌdãlé rĩ, lẽ mî ꞌo kpá mívé kụ̃rụ́ agá nõgó.’ ”

24 Yẹ́sụ̃ ní gõzú ꞌyozú kĩnĩ, “Ádarú á lẽ ꞌyoó ĩmi ní ꞌdíni, ꞌbá rĩ dõ nẹ́bị̃, ị̃njị̃kí ĩri ĩrivé kụ̃rụ́ agá ku. 25 Ádarú á ꞌyo ĩmi ní ꞌdíni, ọ́tụ́ lókí Ẽlíyã rú rĩ pi kárákará ãngũ Ĩsẽrélẽ vé rĩ agá, ílí na ẹ̃lị́ sĩ, yị̃ị́gọ́ ꞌdị kuyé, ẹ̃bị́rị́ ꞌde ũnjí ũnjí ãngũ rĩ agásĩ céré. 26 ꞌBo Múngú pẽ nẹ́bị̃ Ẽlíyã ri mụụ́ ọwụzị Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi vúgá kuyé, pẽ ĩri mụụ́ ọ̃wụ́zị́gọ́§ adriípi kụ̃rụ́ Zãrẽfátã vé rĩ agá rĩ vúgá, ãngũ Sĩdónã vé rĩ agá. 27 Ọ́tụ́ lókí nẹ́bị̃ Ẽlísã* vé rĩ gé, ꞌbá ũfú† ní nyaá rĩ pi kárákará ãngũ Ĩsẽrélẽ vé rĩ agá ꞌdãá, ꞌbo ꞌbá ãzi ũfú ní dẹẹ́ rụ́ꞌbá ni gé sĩ ni ꞌdãáyo, ꞌyéŋá ũfú rĩ dẹ Nãmánã‡ Sírĩyãgú rĩ rụ́ꞌbá gá sĩ.”

28 ꞌBá adriꞌbá Jó Múngú ri Zịzú rĩ agá rĩ pi kâ tã ꞌdĩri yịị́, kộpi ẽ ẹ́sị́ ve ũnjí ũnjí. 29 Kộpi ní ungazú ụrụ, kộpi ní ĩri zezú mụzú kụ̃rụ́ rĩ agásĩ ãmvé. Kộpi jịkí ĩri mụzú ánga ĩ ní kụ̃rụ́ rĩ sịzú rĩ drị̃gé ꞌdãá, kộpi lẽkí kõdô ĩri zeé ꞌdeé wị̃lị̃wị́lị́ agá ꞌdãá. 30 ꞌBo Yẹ́sụ̃ ní ꞌdezú mụzú ꞌbá bị́trị́ká rĩ pi ãsámvú gé sĩ ꞌdĩísĩ rá, ĩri ní kộpi kuzú.

Yẹ́sụ̃ dro índrí ũnjí fũú ágó ãzi drị̃gé sĩ

(Mãrákõ 1:21-28)

31 Kúru Yẹ́sụ̃ ní ꞌdezú mụzú kụ̃rụ́ Kãpãrãnãụ́mã vé rĩ gé, ãngũ Gãlĩláyã vé rĩ agá, ri ꞌbá rĩ pi ímbá ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ gé. 32 ꞌBá rĩ pi ãyãkí tã ĩri ní ímbá rĩ sĩ rá, ãꞌdiãtãsĩyã tã ĩri ní átá rĩ ũkpõ be.

33 Ụ́ꞌdụ́ ãlu, Yẹ́sụ̃ kã adrií Jó Múngú ri Zịzú rĩ agá ꞌdãá, ágó ãzi índrí ũnjí§ ní fií drị̃ ni gé ni kpá ꞌdãáꞌdã, ágó rĩ ní trezú ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá kĩnĩ, 34 “Á! Yẹ́sụ̃ Nãzẽrétãgú rĩ, ngá mí ní lẽé ꞌbá vúgá rĩ ãꞌdi? Mí ímụ́ ꞌdĩri ꞌbâ ꞌdịị́? Á nị̃ mi rá! Mi ꞌBá Uletere Múngú vé ni.”

35 Yẹ́sụ̃ ní trezú índrí ũnjí rĩ drị̃gé kĩnĩ, “Mí újí kíri. ꞌÍ fũ ágó ꞌdĩri drị̃gé sĩ!” Índrí ũnjí rĩ ní ágó rĩ ꞌdụzú aꞌbezú vũgá ꞌbá rĩ pi andregá ꞌdĩgé, ĩri ní ngazú kpuzú mụzú, ꞌo ágó rĩ ũnjí kuyé.

36 ꞌBá rĩ pi céré ãyãkí tã ꞌdĩri sĩ ãyãyã, kộpi rikí ĩ uzịị́ ĩ ãsámvú gé sĩ kínĩ, “Tã ágó ꞌdĩri ní átá ꞌdĩri íngóni? Ĩri ri átá ũkpõ be, ĩri ri ꞌyo índrí ũnjí rĩ pi ní, kộpi ã fũkí ãmvé ꞌbá rĩ pi drị̃gé sĩ, kộpi nga fũ rá.” 37 Yẹ́sụ̃ vé tã ayi mụzú ãngũ ꞌdãri agásĩ céré.

Yẹ́sụ̃ ídrí ꞌbá kárákará

(Mãtáyo 8:14-17; Mãrákõ 1:29-34)

38 Yẹ́sụ̃ ní fũzú Jó Múngú ri Zịzú rĩ agásĩ, ĩri ní ꞌdezú mụzú Sị̃mọ́nã vé ãngá. Ca mụụ́ ị́sụ́ Sị̃mọ́nã ị̃drẹ́pị ri drã rú, rụ́ꞌbá ni ko gbírílílí. ꞌBá ãlu ãlu ní Yẹ́sụ̃ ri mãzú kínĩ, “Mí ídrí ꞌbá ní ũkú nõri fô!” 39 Yẹ́sụ̃ ní ꞌi útrúzú ĩnyiŋáŋá ũkú rĩ vé gbọ́lọ́ gãrã gá ꞌdãá. Ĩri ní ꞌyozú kĩnĩ, drã rĩ ã nga ũkú rĩ drị̃gé sĩ. Drã rĩ ní dẹzú ũkú rĩ rụ́ꞌbá gá sĩ, koro ĩri ní íngázú ụrụ, ĩri ní ínyá áꞌdízú sẽzú kộpi ní.

40 Ụ̃tụ́ rĩ kã ꞌdeé, ꞌbá rĩ pi ní ĩvé ꞌbá drã be ãndíãndí rĩ pi íjị́zú Yẹ́sụ̃ vúgá nõó, ĩri ní drị́ ꞌbãzú ꞌbá drã be ꞌdĩꞌbée drị̃gé sĩ ãlu ãlu céré, ĩri ní kộpi ídrízú. 41 Índrí ũnjí rĩ pi ní úkpúzú ꞌbá kárákará rĩ pi drị̃gé sĩ, rikí útré ụ́ꞌdụ́kọ́ be ụrụ ꞌdãá kínĩ, “Mi Mvá Múngú vé ni!” ꞌBo Yẹ́sụ̃ ní trezú kộpi drị̃gé kĩnĩ, lẽ kộpi ã újíkí kíri, ãꞌdiãtãsĩyã kộpi nị̃kí rá ꞌyozú kínĩ, ĩri Kúrísítõ ꞌi.

42 Ãngũ rĩ kã ọ́wụ́, Yẹ́sụ̃ ní fũzú mụzú vũrã ꞌbá ãkó ni gé. ꞌBá rĩ pi ní ꞌdezú rizú ĩri ndãzú. Kộpi kâ ĩri ị́sụ́, kộpi lẽkí kõdô ĩri ugaá ã mụ ílélé ku. 43 ꞌBo Yẹ́sụ̃ ní ꞌyozú kộpi ní kĩnĩ, “Lẽ mâ ũlũ kpá ụ́ꞌdụ́kọ́ múké mãlũngã Múngú vé rĩ ã tã mụzú kụ̃rụ́ ụrụkọꞌbée agásĩ ĩndĩ, ãꞌdiãtãsĩyã ĩpẽkí ma ẹ̃zị́ ꞌdĩri ngaá.” 44 Kúru Yẹ́sụ̃ ní ẹ́cị́zú ụ́ꞌdụ́kọ́ múké Múngú vé rĩ ũlũzú mụzú Jó Múngú ri Zịzú rĩ pi agásĩ, ãngũ Yụ̃dáyã vé rĩ agásĩ céré.

Lúkã
<
4
>

*4:2 4:2 Ãdróko: Ãdróko vé rụ́ Sãtánã ꞌi, ĩri ãmbúgú índrí ũnjí rĩ pi drị̃gé, gã tã Múngú vé ri ꞌdụgá ngagá sĩ ꞌbụ̃ gé ꞌdãlé. Múngú ídró ãdróko ri índrí ũnjí rĩ pi be ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ nĩ. ꞌÍ lã Iꞌdangárá 12:7-9.

4:4 4:4 Dẽtõrõnómẽ 8:3

4:8 4:8 Dẽtõrõnómẽ 6:13

4:11 4:11 Sãwụ́mã 91:11-12

4:12 4:12 Dẽtõrõnómẽ 6:16

†4:15 4:15 Jó Múngú ri Zịzú rĩ: Yãhụ́dị̃ rĩ pi vé Jó Múngú ri Zịzú rĩ pi kárákará kụ̃rụ́ rĩ pi agásĩ ãndíãndí, kộpi ri ĩ úmú Búkũ Múngú vé rĩ lã, ãzini kộpi ri Múngú ri ị̃njị̃ Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ gé.

‡4:16 4:16 Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ: Ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩri Yãhụ́dị̃ rĩ pi ní rizú uvuzú rĩ, ãzini kộpi ní rizú Múngú ri zịzú rĩ. Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri ụ́ꞌdụ́ ꞌdĩri vé tã ígá kínĩ, Múngú gbi ꞌbụ̃ pi vũ be nĩ, ãzini Múngú pa ĩ adringárá tụ́gẹ̃rị̃ rú rĩ agásĩ nĩ. Ụ́ꞌdụ́ Sãbátã vé rĩ Yãhụ́dị̃ rĩ pi ri zị ụ́ꞌdụ́ ẹ́zị̂rị̃, ꞌbo Kẹ̃lị̃kọ́ rĩ pi ri zị ụ́ꞌdụ́ ázíyá. ꞌÍ lã Wụ̃ngárá 20:8-11; Dẽtõrõnómẽ 5:12-16.

4:19 4:19 Ĩsáyã 61:1-2

§4:26 4:26 Ọ̃wụ́zị́gọ́: Ọ̃wụ́zị́gọ́ ꞌdĩri adri ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé ni kuyé. ꞌÍ lã 1 ꞌBãgú 17:1-24.

*4:27 4:27 Ẽlísã: Ẽlísã gõ adrií nẹ́bị̃ Múngú vé ni Ẽlíyã ã vụ́drị̃ gé. ꞌÍ lã 1 ꞌBãgú 19; 2 ꞌBãgú 2-13.

†4:27 4:27 Ũfú: Tãị́mbị́ Mósẽ vé rĩ kĩnĩ, ꞌbá ũfú ní nyaá rĩ ĩri ãzãvũ rú, ãꞌyĩkí ĩri adrií ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé rĩ pi ãsámvú gé ku. Lẽ dõ drã rĩ ã dẹ ꞌî rụ́ꞌbá gá sĩ rá, ĩri mụ ꞌi iꞌda átálágú rĩ ẹndrẹtị gé, átálágú rĩ ĩri ndre, ĩri ꞌyo drã rĩ dẹ rụ́ꞌbá ni gé sĩ gí. ꞌÍ lã Lẹ̃vị̃tị́kã 14:1-32.

‡4:27 4:27 Nãmánã: Nãmánã adri ꞌbá Ĩsẽrélẽ vé ni kuyé. ꞌÍ lã 2 ꞌBãgú 5:1-27.

§4:33 4:33 Índrí ũnjí: Ĩri ándúrú mãlãyíkã Múngú vé rĩ pi vé ãzi ꞌbụ̃ gé ꞌdãá, ŋõ tãị́mbị́ Múngú vé rĩ, Sãtánã ri kộpivé ãmbúgú. Múngú ídró kộpi ꞌbụ̃ gé ꞌdãásĩ vũgá nõó, kộpi gõkí ufuú índrí ũnjí, kộpi ri ꞌbá rĩ pi ní ĩzãngã sẽ vũ drị̃gé nõgó. ꞌÍ lã Iꞌdangárá 12:7-9.