I Primiro Surat-na Si
Juan
Pagbulig Pagsabot Sito Surat
Ga'i agpakilala i magsurat sito pero ka'urugan si mga tinapuran mga mahanak si pagtu'o kahuman si panahun-na si mga apostol (100-250 AD, halimbawa' kas Ireneo, Clemente, Tertullo pati' Origen) i mag'isip nga i magsurat sito, iya si Juan nga dadi'-na si Sebedeo. Apostol iya ngan iya i magsurat si ka'ampat Ebanghelyo pati' si Pagpakatu'an. Si Juan patud-na agsiyapa si Jesus tungod kay i nanay-na nga si Salome kadingsirarihan-na si Maria. Paradaying iya ngan addangan si mga matapit gayod si Jesus (i la'in pa, iya kas Pedro pati' Santiago) ngan agpakilala iya si kalugaringun-na bilang i “inadalan nga hinigugma'-na gayod si Jesus” (Juan 13:23).
Bali labbat i nagkaparihu'an-na si Ebanghelyo nagsurat-na si Juan pati' sito surat. Si Juan addangan si magpakapamati' ngan magpakakulaw si Kristo (1:1-4) ngan tungod kay agtawag-na i nagpansuratan-na nga mga “dadi'-na” (2:1,28; 3:7), sigurado nga bali na iya kamaktong pagsurat-na sito.
Tungod sinan, ka'urugan i mag'isip nga katapos si pagsurat-na si Ebanghelyo, agsurat-nay to tangnga' si mga ta'on 85 pati' 95 AD (mga 55-65 anyos kahuman abanhaw si Jesus).
Agsurat-nay to para si magpanutu'o si Kristo pero ga'i ato agsabi kon singngay to gayod agpangistar, sanglit pwidi kita agtigo nga paray to si mga Kristiyano si pala'in-la'in lugar. Ngan tungod kay si katapusan banda si kinabuhi'-na ag'istar si Juan ari si Efeso, ka'urugan i mag'isip nga ari to nagsurat. Kon iya i kamatu'uran, bangin i tuyu'-na si Juan nga turulihan to surat si bisan singnga lugara ari si prubinsya Asia nga aniya' manniniripon pag'ampo'.
Sinan mga panahon, aniya' mga paragturo' nga ga'i ag'ako' nga si Kristo ungod agpakang'a'a. Agpanturo' to liwat mga a'a nga gana' sapayan-na kon agtalapas kaw si bala'od kay para si mga iya plos karat'an i kina'anda'an ato si mga puhu'-ta ngan i mga espiritu-ta hamok i aniya' kahalap-na. Kon sugad, gana' sapayan-na si mga iya kon lagtok mga iya si sala'. Sanglit agsurat sito si Juan para si duwa katuyu'an: 1. Pagbukwat si mga buhat-na si mga burubullo' paragturo' nga agparapanpurbar pagdaya' si mga Kristiyano (2:26) 2. Pagbuwan si magpanutu'o si Kristo si kasiguraduhan si sa'angkun-na na mga iya kinabuhi' nga gana' katapusan-na (5:13). Kina'anda'an liwat ato i bali kaklarado waydong kon ay i buruhatun-ta para apasaylo i mga sala'-ta (1:5–2:6).
I Pagtunga'-tunga' Sito Surat
1. I Pagtikang: I Allingon Mismo i Ungod Kinabuhi' (1:1-4)
2. I Kinabuhi' Sallod si Kadanta'an (1:5–2:17)
3. I Magpandiri' si Kristo (2:18-27)
4. I mga Dadi'-na si Diyos (2:28–4:6)
5. I Paghigugma'-na si Diyos (4:7-21)
6. I Pagtapod si Dadi'-na si Diyos (5:1-12)
7. I Ultimo mga Panugun-tugon (5:13-21)
1
I Allingon Mismo
i Ungod Kinabuhi'
Mga hinigugma'-ko, tuninungi-bi to: I dati na tikang pa si panikangan nga sapamati'an kami' mismo si mga kalugaringon kami' ngan sakulawan-na si mga mata kami', iya i nagparapakatu'an kami'. Ngan tungod kay ag'usisa kami' to pahalap ngan sa'antanan-na si mga tamburo' kami', aniya' sapakatu'an kami' mahi'unong si Allingon nga iya mismo i ungod kinabuhi'. Paluwa' to kinabuhi' ngan aghuruwang-huwang kami' sanglit agtistigos kami' kon say iya ngan agpakatu'an kami' kam nga iya i ungod kinabuhi' hasta si kahastahan nga aghuwang si Tata' antis paluwa' si kami'. Agpakatu'an kami' kam kon ay i sakulawan kami' pati' sapamati'an kami' basi' maki'adda may liwat kam si kami'. Ngan si kamatu'uran, i nagpaki'addahan-ta kam, iya i Tata' pati' i Dadi'-na Jesu-Kristo. Sanglit agsurat-koy to basi' abug'os i kalipay-ta kam.
I Kinabuhi'
Sallod si Kadanta'an
Yayto i sumat sakarawat kami' tikang si iya ngan nagparapasamwak kami' si ka'am: I Diyos i danta'; gana' gayod kalu'uman anan si iya. Kon agpinugad kita nga agpaki'adda kita si Diyos pero malu'om dina i kinabuhi'-ta, agpamatu'od nan hamok si pagparapakunu-kunu-ta kay ga'i kita agkiwa sigon si kamatu'uran. Pero kon madanta' i kinabuhi'-ta, irog si Diyos nga plos kadanta'an, aniya' pag'aradda-ta kam balang addangan ngan i laha'-na si Jesus, nga Dadi'-na, aniya' ipiktu-na si kita pagpagara' paglikay si pagparapakasala' pa.
Kon agpinugad kita nga ga'i na gayod kita salabutan-na si sala', agparadaya'an-ta hamok mismo i kalugaringun-ta. Bali tala si kamatu'uran i pagpahalling da'inan sinan. Kundi', kon agkumpisal kita si Diyos, tangkod iya huwang i pantay pagkukulaw sigon si pagkamatadung-na ngan sigurado nga pasaylu-na kita ngan pagara'-na kita paglikay si bisan ay nga ma'in matadong. 10 Kon agpinugad kita nga ma'in kita makasasala', si pag'abat-ta bullu'on i Diyos, ngan agpamatu'od nan hamok nga gana' saruman-dumanan-ta si allingun-na.