1  ✡ VeL 23:25Mulieta tamu ꞌAiata Veawai ꞌwaineye, Iesu ma yana tovetutuyamavo i nunagoi bakula ꞌwaineamo, yana tovetutuyamavo i lase bega vuaga i kadidi i ꞌani, fai ꞌakonadi tonibakula i tauyedi. 2 Weꞌe ꞌifwaidi Diu totafalolo Falisi i ꞌisedi Iesu i voneni i vo, Awale? Me Diu yada veꞌetoboda yamu tovetutuyamavo i geugeuya vuaga i kadikadi baniꞌodi folova yada ꞌAiata Veawai ꞌwaineye.” 3  ✡ 1 Sam 21:1-6Iesu Falisi yadi vona i tutuli i vo, ꞌWa da vo kebu baniꞌodi Yaubada yana Buki ꞌwa da luꞌiawawaiga, basenadiotoga Kini Devida ma enavo i lase faifaina. 4 I luku Yaubada yana vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye, beledi tamu Yaubada ꞌana ꞌanivelena tovelomu i veledi ma enavo i ꞌani. Deꞌe wata yada veꞌetoboda kebu tamu aitoi ꞌana fata beledinina i na ꞌania tovelomu ꞌaisedi faifaidi, i ꞌania siwe kebu i da sakona fai i lase. 5  ✡ Num 28:9-10Wata ꞌwa na nuani veimea i mai Mosese ꞌwainega, tovelomu i tauyedi i folofolova ꞌAiata Veawai ꞌwaineye vanuga ꞌeba veluꞌui nageneye. Mogitana ꞌAiata Veawai i geugeuya siwe kebu sakonaga. 6 A na vonemi, yada vanuga ꞌeba veluꞌui nani bwaikina, siwe matamie tamu tomogo i tovotovoi bwaikaotogina. 7  ✡ Ose 6:6; Mad 9:13Basenadiotoga i kilumi Yaubada yana Buki ꞌwaineye i vo,

ꞌAisaya ꞌwa nikenikedi ꞌwaikuye ꞌwa vevelomuyedi, siwe kebu nuanuaku.

Nuanuaku tomotoga ꞌwa na ꞌisanuakalikaliedi.”

Vona deꞌe ꞌaiꞌedi ꞌwa da ꞌasetaiga, ꞌako kebu yaku tovetutuyamavo ꞌwa da vonediga igodina i da sakona, i lubwaineni ꞌwa da ꞌisanuakalikaliedi. 8 Yau a vetomotogaotoga ꞌAiata Veawai ꞌana Toveimea, ꞌaku fata ꞌaiatanina ꞌwaineye tomotoga yadi sauluva faifaidi a na veimeyedi.”

9 Iesu i vonaꞌaꞌava i tauya i nago me Diu yadi ꞌeba miavaꞌauta ꞌwaineye. 10 ꞌEba miavaꞌautanina nageneye tamu tomogo nimana ꞌokana i miamia. Weꞌe ꞌifwaidi tomotoga i maia, igodi nuanuadi Iesu i na lumatani tamu sauluva sakoina faifaina bega i velutolieni i vo, Yada veꞌetoboda baniꞌodi i voneyedi? ꞌAiꞌedi ta na ꞌiveꞌatumai yada ꞌAiata Veawai ꞌwaineye, i lubwaineni ꞌalo kebu?” 11 Iesu yadi vona i tutuli i vo, ꞌAiꞌedi aitoi ꞌwaimiega yana ꞌaisaya i na beꞌu kulie ꞌAiata Veawai ꞌwaineye, ꞌu na ꞌivaiseni ꞌu na silakai ꞌalo kebu? Fai, a nuani mogitana baniꞌodi. 12 Siwe ꞌaisaya saiꞌafo nani-ꞌavoꞌavovo weꞌe tomotoga nani bwaikina. Bega yada veꞌetoboda siwe tautauyina ta na ꞌaivaita ꞌAiata Veawai ꞌwaineye.”

13 Mulieta Iesu tomogo i voneni i vo, Nimamu ꞌu siꞌotoi.” Tomogonina nimana i sisiꞌotoiga nika i veꞌatumai, nimana viꞌainega baniꞌodi. 14 Falisi i ꞌiseni i tauya i nagoi, ꞌedaꞌeda i lauala baniꞌodi i na munega Iesu i na luvewafai.

15-16 Tutuyanina Iesu i ꞌasetai Falisi nuanuadi i na luvewafai bega ꞌatamananina ꞌwaineye i miamiaga i ꞌiaweni i tauya i nago mali ꞌawalaweye siwe tomotoga fuedi i veyogoꞌwaila, mulineye i nagoi. Toviga matatabudi i ꞌiveꞌatumaidi siwe wata i talabodebodedi kebu i na luluꞌivoneyeniga Iesu aitoi. 17 I talabodediga nika Yaubada yana toluꞌivona ꞌana wagava Aisea yana vona ꞌana mogitana i souyeni. Basenadiotoga Yaubada yana Vona ꞌana Venuaꞌivina faifaina i kilumi i vo,

18  ✡ Ais 42:1-4; Mad 3:17Deꞌe yaku Tofolova, kumanina a venuaꞌivineni.

Taunina a nuakalikalieni, faifaina a sosoana.

ꞌAnuꞌanunuku a na tauyeni i na agei,

Bega yaku veimea tonovidi i na luꞌivona tomotoga ꞌailaꞌa tulina tulina ꞌwaidie.

19  ✡ 2 Tim 2:24Kebu i na veꞌikwayekwayega wata kebu i na veꞌitaꞌataꞌala.

Wata ꞌatamanafouye kebu bonana bwaikina i na noganogai.

20 Egavo mweadi ꞌwa da vo ꞌayalele ꞌaninoꞌuna kebu i na kiadabadi i na ꞌivaisedimo.

Egavo yadi vetumagana mweadi ꞌwa da vo mageta i da taulovolovogi kebu i na luveꞌweudi i na ꞌivaisedimo.

Yana folova ꞌwaineye i na tokemaiga i na nagoga nika Yaubada yana nuanua tonovidi i na vebwaika tomotoga ꞌwaidie.

21 Bega tomotoga ꞌailaꞌa tulina tulina yadi vetumagana

i na yato-vagasedi ꞌaku Venuaꞌivina ꞌwaineye i na lulukamaseni.”

22 Mulieta tamu tomogo, basenadi yaiaina i agei bega matana i sako wata kebu ꞌana fata i na welava, enavo i mieni Iesu ꞌwaineye. Iesu tomogonina i ꞌiveꞌatumaia nika i welava wata i ꞌisa. 23  ✡ Ion 7:31Tomotoga fuedi i ꞌiseni nuadi i voganidi i vo, Voke ꞌasaꞌaiana kumanina Yaubada ꞌana Venuaꞌivina, Kini Devida tubuna.”

24  ✡ Mad 9:34Weꞌe tutuyanina me Diu totafalolo Falisi i nogai, i vona i vo, Seitani,* ꞌAna mogitana Bielisibabi, Seitani tamu ꞌana wagava. taunina yaiaina yadi toꞌedakumeta Iesu i agei yana toketokena ꞌwainega i vonavona yaiaina i ꞌaꞌawaꞌaꞌidi.” 25 Iesu ꞌakonadi i ꞌasetai Falisi yadi nuanua begaidi i vonedi i vo, ꞌAiꞌedi ꞌeba veimea ꞌaiseꞌavadi i na ꞌidia i na vetalaga ꞌeba veimeanina i na velovi. Wata ꞌaiꞌedi ꞌatamana ꞌalo vanuga ꞌana tomia ꞌaiseꞌavadi i na vetalaga, i na yavulaiwagi. 26-27 ꞌWa vonaga yau Seitani yana toketokena ꞌwainega a vona tamu yana tomotoga i ꞌawaꞌaꞌia. ꞌAiꞌedi mogitana a da folofolova Seitani yana toketokena ꞌwainega, ꞌwa da ꞌasetai Seitani yana ꞌailaꞌa ꞌaiseꞌavadi i ꞌidia i vevetalaga bola i na ꞌaꞌava. Weꞌe ꞌifwaidi yami tomotoga i vonavona yaiaina i ꞌaꞌawaꞌaꞌidi, nika ꞌwa velutoliedi avaꞌaiega yadi toketokena i veluagadi. Bola i na vo, Kebu Seitani ꞌwainega,” nika ꞌwa na ꞌasetai ꞌomi ꞌwa vekali. 28  ✡ Fol 10:38Weꞌe mogitana Yaubada ꞌAnuꞌanununa yana toketokena ꞌwainega yaiaina a vonevonedi i ꞌaꞌawaꞌaꞌidi, ꞌwa ꞌiseniga ꞌwa da ꞌasetai ꞌakonadi Yaubada yana veimea i mai ꞌwaimie.”

29  ✡ 1 Ion 3:8Wata Iesu i vona-awatabai ꞌwaidie i vo, Kebu tamu aitoi ꞌana fata i na luku tamu tomogo toketokena yana vanuge i na vainago. Weꞌe ꞌaiꞌedi nuanuana vainago nagami tomogonina i na ꞌiyogoyogoni, mulieta i na vainago.

30 ꞌAiꞌedi aitoi kebu taiadi ꞌa na folofolovaga, taunina ꞌaku gavia, weꞌe ꞌaiꞌedi aitoi kebu i na ꞌivaiseku bega tomotoga i na vagavaidi i na mimaiedi ꞌwaikuye, ꞌwa da vo tomotoga i da sogisogiedi, taunina yaku folova ꞌana toꞌivesako. 31  ✡ Ibu 6:4-6Begaidi a na vonemi, tomotoga i sakosakonaga wata i vona-awadamana Yaubada ꞌwaineye ꞌadi fata nuatavuna i na veluagai. Weꞌe egavo i na vona-awadamana ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina ꞌwaineye, kebu tamu saiꞌafo Yaubada i na nuatavunidi. 32 ꞌAiꞌedi aitoi yau a vetomotogaotoga i na awavesakoyekuga, ꞌana fata nuatavuna i na veluagai, weꞌe ꞌaiꞌedi aitoi ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina i na awavesakoyeniga kebu tamu saiꞌafo Yaubada i na nuatavuniga, i na ꞌeno-vagata.

33 Wata baniꞌodi ꞌaiꞌedi welavi ꞌatumaina tutuya fuedi vuagina ꞌatumaina, weꞌe welavi sakoina tutuya fuedi vuagina sakoina. Welavi ꞌaitamogana ꞌaitamogana vuagidiega ta na ꞌasetadi avaꞌai welaviga, wata baniꞌodi tomotoga yadi sauluva ta na ꞌisedi ta na ꞌasetadi tomotoga ꞌatumaidi ꞌalo sakoidi. 34  ✡ Mad 15:18ꞌOmi ꞌoꞌolo sakoimi, kebu ꞌami fata nani ꞌatumaidi ꞌwa na ꞌinanadi. Vonanidi sakoidi ꞌwa ꞌinanadiga fai nuamie i ꞌenoꞌenovi. 35 Tomogonina nuanua ꞌatumaidi ꞌwaineye i ꞌenoꞌenoviga, taunina tomogo ꞌatumaina, weꞌe tomogonina nuanua sakoidi ꞌwaineye i ꞌenoꞌenoviga taunina tomogo sakoina.”

36 Wata a na vonemi, ꞌAiatanina ꞌwaineye tomotoga matatabumi ꞌwa na vonayavuga Yaubada mataneye, yami vona-ꞌavoꞌavovo ꞌaitamogana ꞌaitamogana ꞌwa na luꞌivoneyedi. 37 ꞌAiꞌedi yami vona tonovidi i na awaveꞌatumaiemi, ꞌaiꞌedi yami vona vekali Yaubada i na veimea vematavuloga ꞌwa na veluagai.

38  ✡ Ion 6:30; 1 Kol 1:22Mulieta ꞌifwaidi veꞌetoboda ꞌadi tove wata totafalolo Falisi Iesu i voneni i vo, Tove, nuanuama tamu ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa ꞌu na ꞌidewai, ꞌa na ꞌiseni ꞌa na ꞌasetamu ꞌomu ma yamu veimea Yaubada ꞌwainega ꞌalo kebu.” 39 Iesu i vonedi i vo, ꞌOmi tutuya deꞌe ꞌana tomotoga yami sauluva sakoidi wata kebu nuanuami Yaubada yana nuanua. ꞌWa vonavona nuanuami ꞌeba nuavogana wata ꞌeba nuaꞌewa a na ꞌidewai siwe a nuani kebu tamu a na ꞌidewaiga. 40  ✡ Ioa 1:17Siwe tamu nani a na veifufuyeni yami ꞌeba ꞌisa. Basenadiotoga Yaubada yana toluꞌivona ꞌana wagava Iona igodi i da dega Yaubada ꞌwainega nika tamu igana bwaikina i tononi bega kamoneye i miamia ꞌaiata wata lovana ꞌaitonu. Wata baniꞌodi yau a vetomotogaotoga ꞌawaie a na miamia fwayafwaya nageneye mulieta ꞌaiata ꞌana vetonu ꞌwaineye a na tovoi, ꞌasaꞌaiana kumanina yami ꞌeba ꞌisa. Tutuyanina igana Iona i ꞌalaiwageni i nago me Ninive ꞌwaidie i lauꞌage, nika i nuaviladi yadi sakona ꞌwaidiega. 41  ✡ Ioa 3:5Weꞌe Vonayavuga ꞌana ꞌAiata ꞌwaineye me Ninivenidi taiadi ꞌwa na tovoi Yaubada mataneye i na matawaꞌulimi i na vo, Basenadi Iona i lauꞌage ꞌwaimeye ꞌa nuavilama weꞌe ꞌomi kebu nuanuami.” Wata Iesu i vo, A na vonemi, Iona tomogo bwaikina weꞌe tomogonina matamie i tovotovoi bwaikaotogina. 42  ✡ 1 Kin 10:1-10Wata baniꞌodi basenadiotoga me Siba yadi toveimea bwaikina Kwini† ꞌAna mogitana, Kwini i mai bolimanayega. Siba ꞌaniꞌieyega i mai Kini Solomoni yana ꞌaseta ꞌana ꞌisa faifaina. Bega Vonayavuga ꞌana ꞌAiata ꞌwaineye kwininina taiadi ꞌwa na tovoi Yaubada mataneye i na matawaꞌulimi i na vo, Basenadi ꞌaniꞌieyega a mai ꞌaseta ꞌana ꞌisa faifaina wata a ꞌewai, weꞌe ꞌomi kebu nuanuami ꞌwa na ꞌasetai bega ꞌwa na nuavilami.” Wata Iesu i vo, A na vonemi Kini Solomoni tomogo bwaikina weꞌe tomogonina matamie i tovotovoi bwaikaotogina siwe ꞌwa baila, kebu nuanuami ꞌwa na ꞌasetai.”

43-44 Wata Iesu i vonedi vona-awatabaiega i vo. ꞌAiꞌedi yaiaina i na ꞌawaꞌaꞌia tamu tomogo ꞌwainega i na nago ꞌawalawa sakoineye bei i na lalauala-vuvua tamu yana ꞌeba mia. Weꞌe ꞌaiꞌedi kebu i na veluagaiga i na vo, A na vilaku yaku ꞌeba mianina basenadi a ꞌiaweniga ꞌwaineye.” Bega i na vilai, i na mai ꞌeba mianina i na ꞌiseni ꞌakonadi i ꞌidewai ꞌatumaina wata vunavunagina i ꞌenoꞌeno, siwe nageꞌavana.‡ ꞌAnuꞌanunu ꞌAtumaina kebu tomogonina i da agei. 45  ✡ 2 Fit 2:20Fai kebu ꞌana veluvaiga i na souyeni i na nago wata yaiaina sakoiotogidi 7 i na vagavaidi i na miedi i na luku ꞌeba miananina ꞌwaineye. Tomotoganina i na ꞌivesakotogi mogitana, basenadi kebu baniꞌodiga. ꞌOmi tutuya deꞌe ꞌana tomotoga wata baniꞌodi, ꞌwa vo, ꞌA na nuavilama yama sakona ꞌwaidiega,” siwe ꞌawaie ꞌwa na sakotoga.”

46  ✡ Mad 13:55Iesu bola i veveifufu tomotoga ꞌwaidie nika inana tainavo taiadi i leꞌwai. Tanotanoge i tovoi i vo, ꞌIma nuanuama ꞌa na veifufu Iesu ꞌwaineye.” 47 Tamu tomogo i nago Iesu ꞌwaineye i voneni i vo, Inamu taimwavo taiadi sinoꞌo, nuanuadi taiadi ꞌwa na veifufu.” 48-49 Iesu tomotoga i vonedi i vo, ꞌWa vonaga ꞌwa vo, Inamu wata taimwavo sinoꞌo,” siwe a na vonemi. Side, yaku tovetutuyamavo, taunidi inaku, wata taikwavo. 50  ✡ Ion 15:14Aitoi Tamaku abame yana nuanua ꞌana todumwebika, taunina taiku, novuku, ꞌalo inaku.”