12
Bi Maria nꞌoop miin foo meniꞌ nbi Usif Yesus In haen
(Naiꞌ Mateos 26:6-13, Naiꞌ Markus 14:3-9)
Rarit neno nee feꞌe te, naꞌ oras neon Paska ntea, Naiꞌ Yesus sin neman nbin kuan Betania. Naiꞌ Lasarus sin natuan nbin naan. Naiꞌ Lasarus naan, es reꞌ amates reꞌ Naiꞌ Yesus namonib nafainꞌ ee. Rarit sin nahanan, he Naiꞌ Yesus anbukae oras fai nok sin. Bi Marta es antuthae nbi mei. Naiꞌ Lasarus antoko nbi mei nabu-bua nok Naiꞌ Yesus. Rarit bi Maria nait miin foo meniꞌ asli bootr es, reꞌ maꞌosaꞌ. Onaim in nꞌoop minaꞌ naan anbi Naiꞌ Yesus In haen. Rarit in npaek in aꞌnaak fuun ein he nnoes Naiꞌ Yesus In haen. Onaim umi naan in nanan foo meniꞌ okeꞌ.* Suur Akninuꞌ Uab Yunani ntui mnak, minaꞌ naan in kaan ee, ‘nardos’, reꞌ unuꞌ te, atoniꞌ nmoeꞌ je naꞌko hau ꞌbaꞌaf reꞌ foo meniꞌ. Suur Akninuꞌ Uab Indonesia nak, ‘narwastu’. Suur Akninuꞌ Uab Yunani ntui msaꞌ nak, botor naan in aꞌnaen ii, ‘litra’ es, es reꞌ gram natun tenu mboꞌ nua mniim (325), aiꞌ of oniꞌ liter asteen es. Naiꞌ Lukas 7:37-38
Mes Naiꞌ Yesus In atoup noin es, kaan ee naiꞌ Judas Iskariot, reꞌ of naꞌsosaꞌ Naiꞌ Yesus, anprotees am nak, “Hoe! Nansaaꞌ am es in ka naꞌsosaꞌ fa miin foo meniꞌ ia? Fin in osan on reꞌ tuukn es in kai toon es. Reko nneis in naꞌsosaꞌ, he nfee roit ein neu atoin amaꞌmuiꞌt ein!” Suur Akninuꞌ Uab Yunani ntui mnak, minaꞌ naan in oosn ii, ‘denari’ natun teun (300). Denari es, humaꞌ meseꞌ on reꞌ tuukn es in kai anbi neon goes. Te kaah, naiꞌ Judas naꞌuab on naan ka natuin fa in nneek atoin amaꞌmuiꞌt ein. Mes natuin in reꞌ naan, abakat. In njair Naiꞌ Yesus sin anaaꞌ roit, mes in nakpoꞌe roit naꞌko kas.
Mes Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Amkonan bifee reꞌ ia. Natuin in natunuꞌ nain miin foo meniꞌ ia, he nabarab Au aok amates he sin nsuub Kau. Atoin amaꞌmuiꞌt ein etan hi tnaanm ein piut. Mes Au of ka ubu-bua ꞌok ki fa piut.” Surat reꞌ Naretaꞌ Nafaniꞌ Raan Aꞌhonis 15:11
Aꞌnaak rais pirsait Yahudi sin aꞌnaakt ein namin ranan he naꞌmaet naiꞌ Lasarus
Rarit atoin Yahudis amfaun nahinin nak, Naiꞌ Yesus et kuan Betania. Sin neman he nkius Goe. Sin neman he nkius naiꞌ Lasarus amsaꞌ. Fin sin annenan am nak, Naiꞌ Yesus namonib nafaniꞌ naiꞌ Lasarus naꞌko in aꞌmaten. 10 Mes aꞌnaak pirsait ein sin aꞌnaakt ein nabuan he namin ranan he naꞌmaet naiꞌ Lasarus amsaꞌ. 11 Fin tuaf amfaun naꞌkon atoin Yahudis sin anneen anmatoom nok naiꞌ Lasarus in retan, rarit sin npirsain Naiꞌ Yesus. Sin ka nromin fa he natniin atoin Yahudis sin aꞌnaet ma kaes kouꞌn ein antein.
Usif Yesus antaam anbi kota Yerusalem on reꞌ kaes koꞌu
(Naiꞌ Mateos 21:1-11, Naiꞌ Markus 11:1-11, Naiꞌ Lukas 19:28-40)
12 Nokaꞌ on naan ate, too mfaun ein reꞌ neem he nok anbin fesat Paska nbin kota Yerusalem naan, annenan am nak, Naiꞌ Yesus he neem neu naan amsaꞌ. 13 Rarit sin annao nꞌoten hau noo peta, he npaek sin he nseun Naiꞌ Yesus In amneman, nahuum on reꞌ In reꞌ naan kaes koꞌu. Onaim sin arsin anhunun ma nsakanan ok-okeꞌ mnak,
“Hosana! Hai mpures ma mboꞌis Uisneno!
Fin Uisneno naruruꞌ ma nakriraꞌ In nekan arekot neu Israꞌel in Usif,
reꞌ neem neik Uisneno In kanan!” Siit Pures-Boꞌis sin 118:26
14 Rarit Naiꞌ Yesus napein bikaes keledai feuꞌ goes, onaim In nsae. Naan on reꞌ matuꞌi nbi Uisneno In Suur Akninuꞌ mnak,
15 “Hi abit kota Yerusalem, kais mimtau!
Hi abit kota ‘Sion’ reꞌ ia, amkius meu ne feꞌ! Kota Sion naan, es reꞌ kota Yerusalem in kanan bian.
Fin hi Uisf ee neem!
In neem ansae bikaes keledai feuꞌ goes.” Naiꞌ Sakarias 9:9
16 Oras naan, Naiꞌ Yesus In atoup noinꞌ ein ka nahinin fa rasin naan in sairt ii saaꞌ. Mes oras In nmoni nfain naꞌko In aꞌmaten, ma Uisneno nait naꞌrat-raatn Ee, naꞌ sin namnau niit rasin reꞌ Uisneno In Suur Akninuꞌ ntui nmatoom nok Ne. Sin namnau atoni mfaun ein sin rais hormaat neun Ee msaꞌ.
17 Oras Naiꞌ Yesus namonib nafaniꞌ naiꞌ Lasarus naꞌko in aꞌmaten, rarit anhaman naan ee npoi naꞌko nopu naan, anmuiꞌ too mfaun nabu-buan nok Naiꞌ Yesus. Onaim oras ia, sin naretaꞌ neu-mneman anmatoom nok saaꞌ reꞌ unuꞌ te, sin nkius nitan kuuk. 18 Es naan ate, too mfaun ein neem anseun Naiꞌ Yesus anpaumak-maak kota Yerusalem, natuin sin nnenan nak, In nmoꞌe nrair rais sanmakat naan. 19 Rarit atoin Farisis sin naꞌuab ein am nak, “Phueꞌ! Amkius feꞌ! Mansian ii ok-okeꞌ abit pah-pinan ia antaisibun he natuin Ee! Of in amsoupn ii, hit es reꞌ asusat! Karu on naan ate, hit he tmoeꞌ on mee ttein?”
Anmuiꞌ atoin Yunanis tuaf fauk reꞌ nroim he nateef nok Usif Yesus
20 Anmuiꞌ tuaf fauk naꞌko atoin Yunanis reꞌ ka Yahudis fa, reꞌ neem anbi kota Yerusalem nabu-bua nok atoniꞌ bian sin, he nokan nbin fesat Paska nbin naan. Sin he naꞌbesan neun Uisneno msaꞌ. 21 Onaim sin nateef nok naiꞌ Felipus, naꞌko kuan Betsaida nbi propinsi Galilea. Sin ntotin am nak, “Baꞌe! Hai he miteef mok Naiꞌ Yesus.”
22 Rarit naiꞌ Felipus annao natoon naiꞌ Anderias. Onaim sin nua sin annao naꞌuab nok Naiꞌ Yesus. 23-24 Rarit Naiꞌ Yesus natonan sin im nak, “Au oors ii ntea nrair. Onaim Au ro he ꞌmaet feꞌ, naꞌ Uisneno nait naꞌrat-ratan Kau. Batuur on naan! Hit tataib nok fini. Karu hit tseen maak fini, in ro he nreuꞌ anbi auf goe feꞌ, naꞌ in nmoin, he in bisa napoitan afa mfa-faun. Fin karu ka on fa naan, in feꞌ nabaar makaꞌ fuaꞌ meesꞌ aah. 25 Tuaf reꞌ ka nfairoir ma ntoe fa Uisneno In romin, natuin in nneek naan in aꞌmonin anbi pah-pinan ia, of aꞌmonin naan namreꞌu nkoon. Mes tuaf reꞌ nroim he nnonaꞌ ma nkonan in aꞌmonin anbi pah-pinan ia, of napeni ꞌmonit reꞌ amneot ma amnonot reꞌ ka natfeek niit fa. Naiꞌ Mateos 10:39, 16:25, Naiꞌ Markus 8:35, Naiꞌ Lukas 9:24, 17:33 26 Tuaf reꞌ he ntuthae Kau, in ro he nok Kau piut. Es naan ate, Au ꞌbi mee te, Au ameupt ein anbin naan amsaꞌ. Fin karu nmuiꞌ tuaf reꞌ ntuthae Kau, of Au Amaꞌ abit sonaf neno tunan anhormaat ee.”
Usif Yesus natoon nain anmatoom nok In aꞌmaten
27 Naiꞌ Yesus antuut antein am nak, “Au ꞌsuus aꞌmaet. Mes Au he ꞌak on mee ꞌtein? Au ro ꞌtoit ꞌak, ‘Aam! Mufetin Kau, maut he Au kais aꞌmaet oras ia,’ aiꞌ? Kaah fa, tua! Au ka ꞌtoit fa on naan, natuin In anhaefan Kau ꞌuum, maut he Au ꞌmaet. 28 Onaim reꞌ Au ꞌtoit ji, on nai: ‘Aam. Maut he Au utuin Amaꞌ Ho roim aan, tua, maut he mansian ii ok-okeꞌ naikas naꞌrat-ratan Amaꞌ Ho kanam naan, tua.’ ”
Onaim anmuiꞌ hanaf es naꞌko neon goe tnanan nak “Au ꞌaikas uꞌrat-ratan Au kanak. Ma Au he ꞌaikas uꞌrat-ratan ufaniꞌ ꞌteinꞌ ee msaꞌ.”
29 Ma too mfaun ein reꞌ anhaken nbin naan, anneen hanaf naan, ma sin nak, “Hae! Anmuꞌi ꞌrotos!”
Bian antein naꞌuab ein am nak, “Kahaf! Uisneno In ameupt es naꞌko sonaf neno tunan naꞌuab nok Ne.”
30 Mes Naiꞌ Yesus naꞌuab am nak, “Hanaf feꞌe na neu ki, ka neu Kau fa. 31 Oras ia, mansian pah-pinan ro he nbaisenun nꞌanin Uisneno, he In nafeek sin rasin. In ro he nriuꞌ napoit Amoeꞌ Maufinu msaꞌ, reꞌ annaaꞌ aprenat anbi pah-pinan ia. 32 Oras atoniꞌ nakfirit Kau nbi hau nehe, Au of aꞌheer mansian ii ok-okeꞌ he sin anpirsai Kau.” 33 (In naꞌuab on naan, he naruruꞌ ma nakriraꞌ In aꞌmaten nok ranan on mee.)
34 Rarit atoin ein anbin naan, anmaktaan ein am nak, “Hai mneen miit miꞌko Uisneno In Atoran nak, of Kristus anmoin nabar-baar. Kristus nok Mansian Batuur-Batuur reꞌ naan, humaꞌ meseꞌ, oo? Onaim nansaaꞌ am es Ho mak, ‘Sin of nakfirit Mansian Batuur-Batuur anbi hau nehe?’ Te Mansian Batuur-Batuur reꞌ naan, sekau?” Siit Pures-Boꞌis sin 110:4, Naiꞌ Yesaya 9:6, Naiꞌ Yeskial 37:25, Naiꞌ Danial 7:14
35 Naiꞌ Yesus nataah am nak, “Ka ꞌroo fa ntein, meꞌu naꞌko Kau ka ntanaꞌ ki fa goen. Onaim oras Au ꞌbi ia feꞌ, hi ro he mmoin mimneo ma mimnoon, maut he maufinu reꞌ nbi hi neekm ein, kais anꞌeek naan meꞌu naan. Fin tuaf reꞌ nnao nbi meisꞌokan, ka nahiin fa in he nnao neu mee. 36 Oras meꞌu naꞌko Kau nmuiꞌ feꞌ, hi ro he mpirsai Kau, maut he hi mjair tuaf reꞌ mmoni mbi meꞌu, he mihiin im mak, hi he mnao meu mee.”
Naiꞌ Yesus naꞌuab anrair on naan ate, In antet-koit naꞌko too mfaun ein, maut he In bisa nmees kuun.
Atoin Yahudis sin ka npirsai fa Usif Yesus
37 Maski Naiꞌ Yesus anmoeꞌ rais sanmakat amfaun anbi too mfaun ein sin humak ma sin matak, mes sin ka nromin fa he npirsai Je. 38 Naan on reꞌ Uisneno In mafefa kninuꞌ, naiꞌ Yesaya, natoon nani mnak,
“Usiꞌ, oo! Ka nmuiꞌ fa tuaf reꞌ npirsai hai uab ein!
Fin maski Ho mururuꞌ ma mukriraꞌ mrair Ho kuasam,
mes mansian ii nforon nmaten, tua!” Naiꞌ Yesaya 53:1
39 Es naan ate, atoin Yahudis bian sin ka bisa npirsai fa Uisneno oras ia, on reꞌ naiꞌ Yesaya ntui nbi bare bian am nak,
40 “Uisneno nmoeꞌ sin neek ein on reꞌ nforon,
maut he sin ka bisa nkisu ntenin fa.
In nkonan sin neek ein anjari fatu,
he sin kais nahinin nok reko.
Amkonan sin on reꞌ naan,
he sin kais antebi nfain neman he naim Kau,
ma Au kais urekoꞌ sin.” Naiꞌ Yesaya 6:10
41 Naiꞌ Yesaya naꞌuab on naan, natuin in nkisu nrair Naiꞌ Yesus In pinan ma krahan, rarit in naretaꞌ nain anmatoom nok Naiꞌ Yesus.
42 Maski on naan amsaꞌ, mes too mfaun ein anpirsain Naiꞌ Yesus. Ka suma atoin biasa fa nmees, mes anmuiꞌ atoin Yahudis sin aꞌnaet ma kaes kouꞌn ein bian reꞌ npirsai Je msaꞌ. Mes sin ka nmanakuꞌ fa Naiꞌ Yesus anbi too mfaun ein sin humak ma sin matak, natuin sin namtaun, of atoin Farisis sin anriuꞌ napoitan sin naꞌkon uim onen. 43 Aꞌnaet ein sin ka nfairoir ma ntoe fa karu Uisneno es anboꞌis sin, natuin sin nroim nanesib he napenin boꞌis naꞌko mansian.
Usif Yesus In Kabin ma Prenat naruruꞌ ma nakriraꞌ atoniꞌ in baturan
44 Rarit Naiꞌ Yesus naꞌuab nok haan maꞌtaniꞌ mnak, “Tuaf reꞌ npirsai Kau naan, in ka npirsai Kau fa ꞌmees jah, mes in npirsai Tuaf reꞌ nhaefan Kau msaꞌ. 45 Fin karu atoniꞌ niit Kau, in niit Tuaf reꞌ nhaefan Kau msaꞌ. 46 Au ꞌuum he ꞌjair on reꞌ meꞌu ꞌbi pah-pinan ia. Maut he mansian ii arsin reꞌ npirsai Kau, ka nmonin fa nbin meisꞌokan. 47 Karu nmuiꞌ tuaf reꞌ nneen ma natniin Au Uab ein, mes ka nmoeꞌ natuin sin fa, Au ka ufeek fa in hukun. Fin Au sairt ii Au ꞌuum aꞌbi pah-pinan ia, ka he ufeek fa mansian ii in hukun, mes Au he ꞌsoi ufetin sin naꞌko sin sanat ma penu sin. 48 Mes mansian ii arsin reꞌ ntorak Kau ma ka ntoup fa Au Uab ein, anmuiꞌ in afeek rasi. Fin oras neon amsoupt ee neem, Uab ein reꞌ Au uꞌuab ꞌiit sin, of es reꞌ nafeek atoniꞌ humaf on reꞌ naan in hukun. 49 Natuin Au ka uꞌuab ꞌiit fa ꞌeik Au kaank aa kuuk. Mes Au uꞌuab ꞌeik Au Amaꞌ abit sonaf neno tunan In kanan. Fin In reꞌ naan es reꞌ anhaefan Kau. Ma in es reꞌ naprenat Kau nak, Au ro he uꞌuab ꞌak saaꞌ. 50 Au uhini msaꞌ ꞌak, In aprenat naan neiki ꞌmonit reꞌ amneot ma amnonot reꞌ ka natfeek niit fa. Es naan ate, Au uꞌuab utuin ahaa saaꞌ reꞌ Au Amaꞌ nreun he Au uꞌuab.”

*12:3 Suur Akninuꞌ Uab Yunani ntui mnak, minaꞌ naan in kaan ee, ‘nardos’, reꞌ unuꞌ te, atoniꞌ nmoeꞌ je naꞌko hau ꞌbaꞌaf reꞌ foo meniꞌ. Suur Akninuꞌ Uab Indonesia nak, ‘narwastu’. Suur Akninuꞌ Uab Yunani ntui msaꞌ nak, botor naan in aꞌnaen ii, ‘litra’ es, es reꞌ gram natun tenu mboꞌ nua mniim (325), aiꞌ of oniꞌ liter asteen es.

12:3 Naiꞌ Lukas 7:37-38

12:5 Suur Akninuꞌ Uab Yunani ntui mnak, minaꞌ naan in oosn ii, ‘denari’ natun teun (300). Denari es, humaꞌ meseꞌ on reꞌ tuukn es in kai anbi neon goes.

12:8 Surat reꞌ Naretaꞌ Nafaniꞌ Raan Aꞌhonis 15:11

12:13 Siit Pures-Boꞌis sin 118:26

12:15 Kota Sion naan, es reꞌ kota Yerusalem in kanan bian.

12:15 Naiꞌ Sakarias 9:9

12:25 Naiꞌ Mateos 10:39, 16:25, Naiꞌ Markus 8:35, Naiꞌ Lukas 9:24, 17:33

12:34 Siit Pures-Boꞌis sin 110:4, Naiꞌ Yesaya 9:6, Naiꞌ Yeskial 37:25, Naiꞌ Danial 7:14

12:38 Naiꞌ Yesaya 53:1

12:40 Naiꞌ Yesaya 6:10