Bu Hudaning birinqi ⱪetim zeminni Ibraⱨimning nǝsligila ǝmǝs, bǝlki yǝnǝ Ibraⱨimƣimu berimǝn, dǝp wǝdǝ ⱪilixi idi. Lekin ǝmǝliyǝttǝ, Ibraⱨim ɵmridǝ Pǝlǝstin zeminidin pǝⱪǝt bir parqǝ yǝrlikla setiwalƣan (23-bab); xunga Hudaning bu wǝdisi Ibraⱨimning tirilƣanda, zeminƣa mirashor bolidiƣanliⱪini kɵrsitidiƣan bir bexarǝt bolsa kerǝk. ■ Yar. 12:7; 15:7,18; 17:8; 26:4; Ⱪan. 34:4; Ros. 7:5. 16 Sening nǝslingni yǝrdiki topidǝk kɵp ⱪilimǝn; xundaⱪki, ǝgǝr birsi yǝrdiki topini sanap qiⱪalisa, sening nǝslingnimu sanap qiⱪalixi mumkin bolidu.■ Yar. 15:5; 17:4; Ⱪan. 10:22; Yǝr. 33:22; Rim. 4:17,18; Ibr. 11:12. 17 Ornungdin tur, bu zeminni uzunluⱪi wǝ kǝngliki boyiqǝ aylinip qiⱪⱪin; qünki Mǝn uni sanga ata ⱪilimǝn, — dedi.
□13:7 «U waⱪitta Ⱪanaaniylar bilǝn Pǝrizziylǝr xu zeminda turatti» — «Ⱪanaaniylar wǝ Pǝrizziylǝr»ning tilƣa elinixining sǝwǝbi bǝlkim (1) Ibraⱨimning ailisidǝ iqki jedǝl bolsa, ǝtrapidiki butpǝrǝslǝr aldida Ibraⱨimning Huda toƣruluⱪ bǝrgǝn guwaⱨliⱪiƣa daƣ qüxǝtti; (2) iqki jedǝl ailini ajizlaxturuwetǝtti, xuning bilǝn ǝtrapidiki ⱪǝbililǝr pursǝttin paydilinip ularƣa ⱨujum ⱪiliximu mumkin idi.
■13:9 Yar. 20:15; 34:10.
□13:10 «barliⱪ tüzlǝnglik.... süyi intayin mol idi» — bu yǝrlǝr ⱨazir «Ɵlük Dengiz» ǝtrapidiki ⱪupⱪuruⱪ ⱪaƣjiraⱪ jaylardur. «Pǝrwǝrdigarning beƣi» — demǝk, Erǝm beƣi. «Misir zeminidǝk» — Misir zemini, bolupmu Nil dǝryasi ǝtrapi tolimu munbǝt, süyi mol zemindur.
□13:15 «sǝn ⱨazir kɵrüwatⱪan bu barliⱪ zeminni sanga ... berimǝn» — u kɵrüwatⱪan zemin Lut talliwalƣan Iordan wadisini ɵz iqigǝ alatti. Bu Hudaning birinqi ⱪetim zeminni Ibraⱨimning nǝsligila ǝmǝs, bǝlki yǝnǝ Ibraⱨimƣimu berimǝn, dǝp wǝdǝ ⱪilixi idi. Lekin ǝmǝliyǝttǝ, Ibraⱨim ɵmridǝ Pǝlǝstin zeminidin pǝⱪǝt bir parqǝ yǝrlikla setiwalƣan (23-bab); xunga Hudaning bu wǝdisi Ibraⱨimning tirilƣanda, zeminƣa mirashor bolidiƣanliⱪini kɵrsitidiƣan bir bexarǝt bolsa kerǝk.
■13:15 Yar. 12:7; 15:7,18; 17:8; 26:4; Ⱪan. 34:4; Ros. 7:5.
■13:16 Yar. 15:5; 17:4; Ⱪan. 10:22; Yǝr. 33:22; Rim. 4:17,18; Ibr. 11:12.