12
Uhgɨn tətəg-ətuatɨp-in
nenətɨn mɨn
Kən netəm mɨn u, ilat tepət tepət, koatatɨg kɨtəlau e kitat, koatətul-arəp o Uhgɨn, moatahatətə əskasɨk lan, kən rəhalat nəmegəhən in tatɨləs-ipər nahatətəən rəhatat. O nat u, pəs kotəlɨn rafin nat fɨgəm itəm otaskəlɨm ətain itat məmə kəsotaiu pɨkən, ne təfagə rat itəm tatəper-ipən e kitat. Kən pəs kitat kotaiu* 1 Kor 9:24 məsotəpou-inən Hip 10:36 naiuən itəm Uhgɨn təmələhəu aupən-in kitat. Kotɨtun nolən nian nɨganəmtɨtat otatətul-pən əm o Iesu, Sam 25:15 itəm in nəukətɨ nahatətəən rəhatat,§ Hip 2:15 kən inun itəm otol məmə kitat kotətoarus mak e nahatətəən rəhatat. Pəs kitat nɨkitat otuəh nolən rəha Iesu, inun in rəhan nətəlɨgən kaifəməh, nian in təmɨmɨs e nɨg kəluau, kən məto nahməən.* Fil 2:8,9; Hip 2:9 Məto in təmol nat əpnapɨn lan, megəhan-in naulɨsən rəha nɨmɨsən e nɨg kəməluau, məto-inu təmol rəhan nətəlɨgən təskasɨk o nagienən itəm in otəpanos. Kən roiu, in tatəpələh e rəhn matɨp Uhgɨn u in Kig, Mak 16:19 ikɨn nepətən ne nɨsiaiiən tətatɨg ikɨn. Təwɨr məmə nɨkitəmat otatəht Iesu, ne rəhan nətul əskasɨkən e nian iol təfagə mɨn kəmotərakin-pən nəghatən rat mɨn kəm in, məmə nɨkitəmat otəsəpouən Kal 6:9; Nol Əpən 2:3 kən motapəs nahatətəən rəhatəmat.
Ekɨtun məmə itəmat, noatəluagɨn o noh rəkɨsən təfagə rat e nəmegəhən rəhatəmat, məto itəmat kit tɨkə itəm nɨtan təmaiəh o nəluagɨnən u.§ Hip 10:32-34 Itəmat nɨnotaluin rəkɨs nəghatən itəm tatɨləs-ipər nətəlɨgən rəhatəmat. E nəghatən u, Uhgɨn təməghat nulan kəm itəmat, tahmen e nenətɨn ətuatɨp mɨn, matən məmə,
“Nətɨk, nian Iərəmərə tətəg-ətuatɨp-in ik,
solən nat əpnapɨn lan.
Əsolən nɨkim təpou nian in tətagət pɨk lam.
Məto-inu okəmə Iərəmərə tolkeike pɨk suah kit,
kən in təike məg-ətuatɨp-in suah un.* Sam 94:12; 119:75; Nol Əpən 3:19
Kən okəmə in tos suah kit məmə nətɨn,
kən in təike malis-alis.” Prov 3:11-12
Tol nəhlan, otətul məha-məha e nian iəkɨs mɨn. Uhgɨn tatos-ipa nian iəkɨs mɨn u o nəg-ətuatɨp-inən itəmat. Itəmat nenətɨ Uhgɨn mɨn, mol məmə in tatəg-ətuatɨp-in nulan itəmat. Dut 8:5; 2 Saml 7:14; Prov 13:24 ?Məto suakəku naka un itəm tata rəhan in təsəg-ətuatɨp-inən? Uhgɨn tatəg-ətuatɨp-in rafin nenətɨn ətuatɨp mɨn.§ 1 Pita 5:9 Okəmə Uhgɨn təsolən nəhlan etəmat, kən nɨpətɨn u məmə sənəmə itəmat nenətɨn ətuatɨp mɨn, itəmat nɨsualkələh lapɨn. Rəhatat tata mɨn e nətueintən u, koatəg-ətuatɨp-in itat. Kən kitat, koatɨsiai-in ilat. ?Kən okotəhrol nulan e tata rəha narmɨtat* Nam 16:22; 27:16 itəm tətatɨg e nego e neai? Təwɨr məmə okotos-iəhau agɨn itat, kən motatɨg ahgin. Jem 4:7 Kən e nolən əh, kitat okotos nəmegəhən. Aes 38:16 10 Rəhatat mɨn tata, kotəg-ətuatɨp-in itat o nian əkuəkɨr əm, e rəhalat əm nətəlɨgən. Məto Uhgɨn tətəg-ətuatɨp-in itat məmə otasitu etat, kənu otol kitat kotasim tahmen lan.§ 2 Pita 1:4 11 Okəmə Uhgɨn tətəg-ətuatɨp-in kitat, in tahmen e nat kit itəm nian kitat kəmotun, məto tɨsiu, kən marəp. Məto uarisɨg, okəmə kotegəhan-in məmə nəg-ətuatɨp-inən əh otiuw asɨlə e rəhatat nətəlɨgən, kən in otoe noan təwɨr, inun nəməlinuən* Aes 32:17; Jem 3:17,18 itəm tatɨsɨ-pən e nətuatɨpən.
12 Tol nəhlan, nat əpnapɨn məmə itəmat noatatɨg e nian iəkɨs, məto otɨləs-ipər nelmɨtəmat itəm təpou, məmə otəsanən. Ne nulɨtəmat itəm kətuawig-awig, motol məmə kuəskasɨk o naiuən. Aes 35:3
13 “Otol suatɨp rəhatəmat tətuatɨp wɨr, Prov 4:26
məmə pah un itəm noataliwək kələh, nelkɨn təmɨmɨs,
nelkɨn okol təsərat agɨn-əhən, miet rəkɨs,§ Kal 6:1
məto in otəpanəwɨr mɨn.”* Aes 35:3; Hip 10:36-39; 12:1-3; Prov 4:26
Etəm təsahatətəən e Uhgɨn, in otəkəike mos nalpɨnən
14 Otalkut məmə onakatɨg wɨr itəmat netəmim rafin e nəməlinuən. Rom 14:19 Kən motalkut məmə nəkotol itəmat məmə rəhatəmat nəmegəhən tasim. Rom 6:22 Etəmim itəm təsasimən, okol təsəplanən nɨganəmtɨ Ierəmərə nian kit.§ Mat 5:8 15 Otəto wɨr itəmat məmə itəmat kit itəm tətaiu matuwɨn otəpou e nəlugɨ suatɨp, kən məsosən nəwɨrən rəha Uhgɨn.* Hip 3:12; 4:1 Otəto wɨr mɨn itəmat məmə nokɨ nɨg akona kit Dut 29:18; Hip 3:12 in otəsuwɨnən e nɨkitəmat, kən məwiə, mol noan tepət e nəmegəhən rəhatəmat. Kən nahuin tɨtun nərəkɨnən nəmegəhən rəha netəm iasim neen mɨn. 16 Oatəto wɨr itəmat məmə suah kit təsit əpnapɨnən iərman o pətan. 1 Kor 6:18 Itəmat kit otəsahmenən e Esao u, rəhan nəmegəhən təsətuatɨpən, in tatol nat əpnapɨn e Uhgɨn. In təmaupən maiir, məto in təmol-salɨm-in nepətən rəha suakəku itəm təmaupən maiir.§ Jen 25:29-34 Məto nəmtɨ nat u, in təmol-salɨm-in, in nagwənən itəm təmun mau kitiəh əm. 17 Itəmat nəkotɨtun məmə uarisɨg, nɨkin otəpanuwɨn mɨn e nepətən rəha nəmtɨ-nɨpɨn. Kən təmalkut pɨk məmə rəhan tata otəfak məhlman nəwɨrən kit kəm in. Məto nat əpnapɨn məmə təmətasək pɨk pap ron,* Jen 27:30-40 məto okol təsəuhlinən nɨkin əh-roiu, kən rəhan tata okol təsəfakən məhlman nəwɨrən kəm in.
Lou təhrol nulan mol pɨsɨn e namnusən təwɨr
18-21 Aupən ikɨn, noanol mɨn rəha Isrel, kəmotuwɨn e nɨtot asol u Sinae, e nətueintən u. Kən ikɨn əh, kəmotəplan nɨgəm itəm tatuəp, kən napinəpən asol təmeiuaiu mɨrəfin nat, kən kəmotəto nɨmətag asol ne təwi tətagət əfəməh, Eks 19:12-22; 20:18; Dut 4:11 kən kəmotəto nəwian kit tatəghat kəm ilat. Dut 4:12 Kən nian kəmotətəlɨg-in rəhan nəghatən mɨn, kən ilat kəmoatən əskasɨk məmə ilat kotapəs agɨn-əh nəto mɨnən nəwian u.§ Eks 20:18-19; Dut 5:5,25; 18:16 Kəmotəgin motasiəp o nəghatən u, təmən məmə, “Okəmə nat megəh əm kit otuwɨn e nɨtot u, məto itəmat onəkotəike moataht e kəpiel apɨn motahtɨmnu tɨmɨs.”* Eks 19:12,13 Nian Moses təməplan natɨmnat mɨn u, in mɨn təməto tərat kən məmə, “Io enəgɨn u enəgɨn, mɨnətasiəp.” Dut 9:19
Məto itəmat nəsotuwamən ikɨn-u. Eks 19:16-19; 20:18-21; Dut 4:11-12
22 Itəmat nəmotuwa e nɨtot u Saeon,§ Aes 24:23; 60:14; Nol Əpən 14:1 ne taon asol* Hip 11:10; 13:14; Mat 16:16 u ima Uhgɨn ikɨn itəm tatəmegəh, tətatɨg tətatɨg. Inun Jerusalem wi əpəh ilɨs e nego e neai, Kal 4:26 u nagelo mɨn taosan taosan kəmuəfɨmɨn ilat ikɨn o nagienən asol. 23 Kən itəmat nəmotuwa e nuəfɨmɨnən asol rəha netəmim rəha Uhgɨn, itəm kotahmen e netəm kəmotaupən kaiir u rəhan mɨn, Eks 4:22 nərgɨlat kəməte rəkɨs e nego e neai.§ Nol Əpən 20:12 Kən itəmat nəmotuwa o Uhgɨn, itəm otəpanakil netəmim rafin.* Jen 18:25; Sam 94:2 Itəmat nəmotuwa motol kitiəh itəmat narmɨ netəm ətuatɨp itəm kɨnotɨmɨs rəkɨs, kən Uhgɨn tɨnol ilat kɨnotətoarus mak. Fil 3:12 Suatɨp kit mɨn o nəuhlinən nəghatən u, “Uhgɨn tɨnol ilat kɨnotətoarus mak” tol nulan, “Uhgɨn tɨnol ilat kɨnotətuatɨp agɨn.” 24 Itəmat nəmotuwa o Iesu u, in suatɨp rəha nəniəkɨsən wi rəha nasituən u itəm Uhgɨn təmol kəm itat. Kən nəmotuwa o nɨta Iesu, itəm in təmorautin-pən§ Hip 9:19; 10:22; 1 Pita 1:2 mol itəmat nakotasim. Nɨta əh in təmən-iarəp natɨmnat mɨn u itəm kotəwɨr motaprəkɨs-in natɨmnat mɨn itəm nɨta Epel təmən-iarəp.* Jen 4:10; Hip 11:4 Nɨta Epel in təmən-iarəp məmə Uhgɨn otol nalpɨnən, məto nɨta Iesu təmən-iarəp məmə Uhgɨn otoh rəkɨs nalpɨnən.
25 O natɨmnat mɨn u, oatəto wɨr itəmat, məmə itəmat onəsotəuhlinən məntaatəmat o Uhgɨn Hip 3:12 u tatəghat kəm itəmat.§ Hip 1:1 Məto-inu Moses, in etəmim əm. Kən kitat kotɨtun məmə netəm aupən kəməsotətəlɨg-inən rəhan nəghatən o nəhgaiirən elat. Ilat kəməsotagɨm rəkɨsən e nalpɨnən rəhalat. ?Kən okəmə tol nəhlan, kən okahrol kitat okəmə kəsotətəlɨg-inən nəghatən rəha Uhgɨn itəm təmɨsɨ-pən e nego e neai muwa məmə otəhgaiir etat?* Hip 2:2,3; 10:29 ?Kitat okotagɨm rəkɨs-in ahrol nulan? 26 Nian aupən, nəwia Uhgɨn təməloal e nəptən. Eks 19:18 Məto roiu əh, təmən-iəkɨs kəm itat məmə, “Nian kit mɨn əh-ikɨn, io ekəloal mɨn e nətueintən. Kən o nian əh, sənəmə nətueintən əm ekatɨgtɨg lan tasiəp, məto neai mɨn otasiəp-asiəp məloal.” Hag 2:6 27 Nian Uhgɨn tatəghat-in məmə, “Nian kit mɨn əh-ikɨn,” nɨpətɨn un məmə in otatɨgtɨg§ Aes 34:4; 54:10; 1 Kor 7:31; Hip 1:11,12; 2 Pita 3:10; 1 Jon 2:17 e natɨmnat rəha nətueintən əm itəm Uhgɨn təmol, məmə otoh rəkɨs ilat. Otoh rəkɨs nəhlan natɨmnat, məmə natɨmnat itəm okəsotəloalən, ilat okotatɨg, kən inun, natɨmnat itəm okotatɨg lilɨn.
28 O nat u, təwɨr məmə kitat kotən tagkiu o Uhgɨn, məto-inu kitat koatos nego rəha Uhgɨn u, kəruru nəloal-əloalən lan, kən okol təsietən nian kit.* Sam 15:5; Dan 2:44 Təwɨr məmə kitat kotəfak kəm in, e nolən itəm nɨkin tagien lan, məmə kitat okotɨsiai-in, kən motəgin mɨn, Mal 2:5; 4:2 29 məto-inun Uhgɨn rəhatat, in tahmen e nɨgəm asol kit itəm tatuwaan ətɨp natɨmnat rafin. Eks 24:17; Dut 4:24; 9:3; Sam 97:3; Aes 33:14; 2 Tes 1:7

*12:1: 1 Kor 9:24

12:1: Hip 10:36

12:2: Sam 25:15

§12:2: Hip 2:15

*12:2: Fil 2:8,9; Hip 2:9

12:2: Mak 16:19

12:3: Kal 6:9; Nol Əpən 2:3

§12:4: Hip 10:32-34

*12:6: Sam 94:12; 119:75; Nol Əpən 3:19

12:6: Prov 3:11-12

12:7: Dut 8:5; 2 Saml 7:14; Prov 13:24

§12:8: 1 Pita 5:9

*12:9: Nam 16:22; 27:16

12:9: Jem 4:7

12:9: Aes 38:16

§12:10: 2 Pita 1:4

*12:11: Aes 32:17; Jem 3:17,18

12:12: Aes 35:3

12:13: Prov 4:26

§12:13: Kal 6:1

*12:13: Aes 35:3; Hip 10:36-39; 12:1-3; Prov 4:26

12:14: Rom 14:19

12:14: Rom 6:22

§12:14: Mat 5:8

*12:15: Hip 3:12; 4:1

12:15: Dut 29:18; Hip 3:12

12:16: 1 Kor 6:18

§12:16: Jen 25:29-34

*12:17: Jen 27:30-40

12:18-21: Eks 19:12-22; 20:18; Dut 4:11

12:18-21: Dut 4:12

§12:18-21: Eks 20:18-19; Dut 5:5,25; 18:16

*12:18-21: Eks 19:12,13

12:18-21: Dut 9:19

12:18-21: Eks 19:16-19; 20:18-21; Dut 4:11-12

§12:22: Aes 24:23; 60:14; Nol Əpən 14:1

*12:22: Hip 11:10; 13:14; Mat 16:16

12:22: Kal 4:26

12:23: Eks 4:22

§12:23: Nol Əpən 20:12

*12:23: Jen 18:25; Sam 94:2

12:23: Fil 3:12

12:23: Suatɨp kit mɨn o nəuhlinən nəghatən u, “Uhgɨn tɨnol ilat kɨnotətoarus mak” tol nulan, “Uhgɨn tɨnol ilat kɨnotətuatɨp agɨn.”

§12:24: Hip 9:19; 10:22; 1 Pita 1:2

*12:24: Jen 4:10; Hip 11:4

12:24: Nɨta Epel in təmən-iarəp məmə Uhgɨn otol nalpɨnən, məto nɨta Iesu təmən-iarəp məmə Uhgɨn otoh rəkɨs nalpɨnən.

12:25: Hip 3:12

§12:25: Hip 1:1

*12:25: Hip 2:2,3; 10:29

12:26: Eks 19:18

12:26: Hag 2:6

§12:27: Aes 34:4; 54:10; 1 Kor 7:31; Hip 1:11,12; 2 Pita 3:10; 1 Jon 2:17

*12:28: Sam 15:5; Dan 2:44

12:28: Mal 2:5; 4:2

12:29: Eks 24:17; Dut 4:24; 9:3; Sam 97:3; Aes 33:14; 2 Tes 1:7