22
Nəghatiən əuhlin
e nauəniən asoli rəha marɨt
e nauəniən asoli rəha marɨt
1 Kəni Iesu təməni mɨn nəghatiən əuhlin kəti mɨn məmə, 2 “Nəghatiən əuhlin u tətəgətun=pən Narmənɨgiən Rəha Uhgɨn. Kig kəti iətəm təmol əpenə-penə e nauəniən asoli o marɨt rəha nətɨn. 3 Kəni mahli=pən rəhan noluək mɨn məmə okəhuvən o nətəmimi mɨn u nətəm təmahli=pən rəkɨs nəghatiən o lah məmə okəhuva o nauəniən rəha marɨt. Mətəu kotəni məmə ko kəsəhuvaiən.
4 “Kəni tahli=pən rəhan noluək nəuvein mɨn, məni=pən kəm lah məmə, ‘Əhuvən motəni=pən kəm nətəmimi mɨn u nətəm iəmahli=pən rəkɨs nəghatiən o lah məmə, inol əpenə-penə rəkɨs e rəhak nauəniən. Rəhak kau mɨn mɨne nətɨ kau mɨn u kotasisi vivi, iəmoh rəkɨs ilah, kəni natimnati rəfin tɨnəhmen. Əhuva e nauəniən rəha marɨt.’
5 “Mətəu kəsotətəlɨgiən e noluək mɨn, kəni motaiu atiti, kəti tatuvən e rəhan nasumiən, kəti tatuvən e rəhan bɨsnɨs. 6 Kəni nəuvein kotaskəlɨm noluək mɨn rəhan, motol tərah e lah, kəni motohamu ilah. Mat 21:35 7 Kəni kig, niəməha təmol pɨk. Kəni tahli=pən rəhan soldiə mɨn kəhuvən, kəni motohamu nətəmimi mɨn u nətəm kəmotohamu rəhan noluək mɨn, kəni motasiəpən e rəhalah taun asoli.
8 “Kəni məni=pən kəm rəhan noluək mɨn məmə, ‘Kɨnol əpenə-penə rəkɨs e nauəniən rəha marɨt, mətəu nətəmimi mɨn u iəmahli=pən rəkɨs nəghatiən o lah, noliən rəhalah təsəhmeniən məmə okəhuva. 9 Tol lanəha, əhuvən əpəha e suaru asoli mɨn kəni motəni=pən kəm nətəmimi əpnapɨn rəfin nətəm nəkoteruh məmə okəhuva e nauəniən rəha marɨt.’ 10 Kəni noluək mɨn kəməhuvən əpəha e suaru asoli mɨn, kəmotuhapumɨn nətəmimi rəfin u kəmoteruh ilah, nətəmimi nətəm kotəuvɨr mɨne nətəmimi mɨn u nətəm kotərah, kəni ikɨn kətauən ikɨn təməriauəh e nətəmimi.
11 “Mətəu nian kig təmuva meruh nətəmimi, təmeruh mɨn iətəmimi kəti əha ikɨn iətəm təsuvəniən e napən rəha marɨt. 12 Kəni kig təməni=pən məmə, ‘?Iəu kəti, nəməhro? ?Nəmuva imə mətəu nəməsuvəniən e napən rəha marɨt?’ Kəni suah u tɨnəruru nuhalpɨniən nəghatiən rəhan. * Nətəmimi nəuvein rəha noliən stadi e Baebol ilah nɨkilah təhti məmə kig təməfən napən rəha marɨt kəm nətəmimi rəfin məmə okəhuvən lan, mətəu inkonu kəmos əpnapɨn əmə nətəmimi nətəm kəmafu ilah e suaru mɨn. Mətəu iətəmimi u nɨkin təməhti məmə otəsuvəniən e rəhan napən əha kəməfən məmə otuvən lan, inu noliən u tətəgətun məmə in təsɨsiaiən kig mɨne nətɨn.
13 “Kəni kig təməni=pən kəm rəhan mɨn nətəmimi məmə, ‘Otəlis-ərain nəhlmɨn mɨne nəhlkɨn, kəni motəraki pətɨgəm əpəha e napinəpuiən ikɨn kətasək ikɨn, kəni katɨgət-ərain nəhluvtəmi ikɨn.’ ” Mat 8:12; 25:30; Luk 13:28
14 Kəni Iesu təmətəkeikei mətəni məmə, “Tol lanəha mətəu-inu nətəmimi tepət, kətahli=pən nəghatiən o lah, mətəu nəuan nəuvein əmə nətəm katɨtəpɨn ilah.”
Takɨs rəha Kig Sisə
(Mak 12:13-17; Luk 20:20-26)
15 Kəni Farəsi mɨn kəmohiet məhuvən motol nəghatiən ekəu-ekəu mɨn məmə otiuvi=pən Iesu o nəniən nəghatiən kəti iətəm təsəhruahruiən. Mak 3:6 16 Kəni kotahli=pən rəhalah nətəmimi kəhuvən o Iesu ilah nətəmimi rəha pati rəha Herot. Kəni motəni=pən məmə, “Iəgətun. Iəkotəhrun məmə ik iətəmi əhruahru, kəni mətəgətun pəhriən suaru əhruahru rəha Uhgɨn. Nəsoliən məmə nətəlɨgiən rəha nətəmimi okotiuvi rəkɨs rəham nətəlɨgiən, mətəu-inu natol təhmen-əhmen əmə kəm nətəmimi rəfin, nəmə in iətəmi asoli uə iətəmi əpnapɨn əmə. 17 Kəni əni-to kəm tɨmah rəham nətəlɨgiən e nati u. ?Təhruahru məmə okətəou=pən takɨs kəm Kig Sisə, uə kəpə?”
18 Mətəu Iesu tɨnəhrun rəhalah nətəlɨgiən tərah mɨn, kəni təməni=pən kəm lah məmə, “!Itəmah kəuɨt kəsuə mɨn! ?Təhro nəutalkut məmə nəkotol kekəu-ekəu ohni iəu? 19 Otəgətun-to məni iətəm katətəou takɨs lan.” Kəni kotos məni † Məni iətəm kəmotos məhuva in koin kəti, nərgɨn u “tənariəs,” iətəm təhmen e 1,000 vatu. məhuva kəm in, 20 kəni təməni=pən kəm lah məmə, “?Narmɨ pəh u, kəni nərgɨ pəh u e məni u?”
21 Kəni kəmotəni=pən məmə, “Kig Sisə.”
Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Narmɨn tətəgətun məmə inu in nati kəti rəhan pəhriən. Kəni tol lanko, nak u rəha Kig Sisə, otəfən kəm Kig Sisə. Kəni nak u rəha Uhgɨn, otəfən kəm Uhgɨn.” Rom 13:7
22 Nian kəmotətəu nəghatiən əha, narmɨlah təmiuvɨg. Kəni kəmotəpəh Iesu motagɨm.‡ Nəmə Iesu tuhalpɨn kəni məni məmə okəsotətəouiən takɨs, in otol nati kəti nətəm Rom nɨkilah otəsagiəniən ohni, kəni ko kotəhrun nələsiən in. Nəmə in tuhalpɨn məni məmə okotəkeikei motətəou takɨs, kəni in otol nati kəti nətəm Isrel nɨkilah otəsagiəniən ohni, kəni okotələs in. Mətəu rəhan nuhalpɨniən in tol pɨsɨn, rəhan nəghatiən təməu nɨkilah e nati əha: u nɨki iətəmimi. Kəni ilah kəməsotələsiən in mɨne ilah kəmotauɨt pəhriən e nəghatiən əha.
Nian Uhgɨn otosmiəgəh nətəmimi e nɨmɨsiən.
(Mak 12:18-27; Luk 20:27-40)
23 E nian əha inəha, Satusi mɨn kəməhuva o Iesu. Ilah kəutəni məmə nətəmimi okəsotəmiəgəh mɨniən e nɨmɨsiən. Kəni kotəni=pən kəm Iesu məmə, Uək 23:8 24 “Iəgətun. Mosɨs təməni kəm tah məmə, nəmə iərman kəti otɨmɨs, kəni məpəh rəhan pətan, kəni məsuələsiən nətɨlau kəti mɨne, kəni pian otəkeikei mit pətalɨmɨs əha, məmə okuələs nətɨlau kəti ko, kəni suakəku u otos nɨmei rəhan tatə asoli əpəha tɨnɨmɨs rəkɨs. Dut 25:5
25 “Kəni ikɨn əha imatɨmah ikɨn, nəman ilah səpɨn, u rəhalah tatə kətiəh. Kəni iətəm tepət e lah təmaupən mit pətan kəti, kəni məsuələsiən nətɨlau kəti, kəni mɨmɨs. Kəni pian iətəm tatol keiu lan tit pətalɨmɨs. 26 Kəni in mɨn təmɨmɨs məsələsiən nətɨn kəti, kəni iətəm tatol kɨsɨl lan mɨne ilah rəfin məhuvən mətəuarus=pən iətəm tatol səpɨn, kəmotol nati kətiəh əmə. 27 Kəni əmeiko, pətalɨmɨs tɨmɨs. 28 ?Tol lanəha, əni-to kəm tɨmah məmə, e nian iətəm Uhgɨn otosmiəgəh nətəmimi lan e nɨmɨsiən, pətan əha in rəha pəh, mətəu-inu ilah rəfin əha səpɨn kəmotol marɨt e pətan əha?”
29 Kəni Iesu təməni=pən kəm lah məmə, “Itəmah nəmotəni arəpən rəhatəmah nəghatiən mətəu-inu nəsotəhruniən Nauəuə Rəha Uhgɨn mɨne nəsanəniən rəhan. 30 Nian Uhgɨn otosmiəgəh nətəmimi e nɨmɨsiən, kəni nətəmimi okəsotoliən marɨt, okotəhmen e nagelo mɨn əpəha e negəu e neai. 31 ?Nəmotafin uə kəpə, Nauəuə Rəha Uhgɨn iətəm tətəghati e nian Uhgɨn otosmiəgəh nətəmimi e nɨmɨsiən? Tətəni məmə, 32 ‘Iəu Uhgɨn rəha Epraham, iəu Uhgɨn rəha Aisək, kəni iəu Uhgɨn rəha Jekəp.’ Eks 3:6 In səniəmə Uhgɨn rəha nətəm kəmohmɨs, mətəu in Uhgɨn rəha nətəmimi nətəm kəutəmiəgəh, təhmen=pən mɨn e suah milahal, u nati əpnapɨn nɨpətɨlahal təmɨmɨs nuvəh rəkɨs, mətəu narmɨlahal tətatɨg əhanəh u rəueiu.”
33 Nian nɨmənin nətəmimi kəmotətəu nəghatiən əha, narmɨlah təmiuvɨg o nəgətuniən rəhan.
Lou iətəm in ilɨs pɨk
(Mak 12:28-34)
34 Nian Farəsi mɨn kəmotətəu məmə Iesu təmasisɨg e nohlɨ Satusi mɨn e rəhan nəghatiən, kəni Farəsi mɨn kəməhuva kətiəh. 35 Kəni kəti iətəm təhrun pɨk Lou, təməni=pən nəghatiən kəti kəm Iesu məmə Iesu otəni nəghatiən kəti təsəhruahruiən, məmə 36 “Iəgətun. ?Lou pəhruvən rəha Uhgɨn u in ilɨs pɨk?”
37 Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Nəkəkeikei molkeikei Iərmənɨg Uhgɨn rəham e nɨkim rəfin rəham, mɨne nətəlɨgiən rəfin rəham, mɨne nəmiəgəhiən rəfin rəham. Dut 6:5 38 Inu in Lou iətəm tətaupən kəni in ilɨs pɨk. 39 Kəni Lou iətəm tatol keiu lan, in iuəkɨr təhmen əmə, məmə, ‘Nəkəkeikei molkeikei ik kəti təhmen əmə məmə nəkolkeikei aru ik.’ Lev 19:18; Mat 7:12 40 Kəni Lou mil u keiu, ilau nəukətɨ Lou rəfin, mɨne nauəuə rəha iəni mɨn rəfin aupən.” Rom 13:10; Kəl 5:14
Krɨsto in nətɨ pəh
(Mak 12:35-37; Luk 20:41-44)
41 Kəni e nian Farəsi mɨn kəutuhapumɨn ilah mɨn, Iesu təməni=pən məmə, 42 “?Nɨkitəmah təhti məmə nak, e Krɨsto iətəm Uhgɨn təməni məmə otahli=pa? ?In tatsɨpən e nəuanɨləuɨs rəha pəh?”
Kəni ilah kotəni=pən məmə, “In mipɨ Kig Tefɨt.” Jon 7:42
43 Kəni Iesu təməni=pən məmə, “Mətəu təhro e Tefɨt, iətəm tətəghati e Narmɨn Rəha Uhgɨn, tətauɨn e Krɨsto məmə ‘Iərmənɨg.’ Mətəu-inu tətəni məmə,
44 ‘Iərmənɨg Uhgɨn təməni=pən kəm rəhak Iərmənɨg məmə,
“Əharəg u e rəhak maru, ikɨn ima nəsanəniən mɨne nɨsiaiən,
mətəuarus=pən iəu iəkələs iahu rəham tɨkɨmɨr mɨn
məlɨn=pən ilah əpəha ləhtəni e nəhlkəm,
məmə nətarmənɨg e lah.” ’ Sam 110:1; Mat 26:64
45 ?Kəni nəmə Tefɨt tətauɨn e Krɨsto məmə ‘rəhak Iərmənɨg,’ kəni otəhro məmə Krɨsto in mipɨ Tefɨt tərah?”
46 Kəni iətəmimi kəti təruru nuhalpɨniən nəghatiən rəha Iesu. Kəni e nian əha matuvən, kəmotəgɨn e nətapuəhiən e nəghatiən kəti mɨn.
*22:12 Nətəmimi nəuvein rəha noliən stadi e Baebol ilah nɨkilah təhti məmə kig təməfən napən rəha marɨt kəm nətəmimi rəfin məmə okəhuvən lan, mətəu inkonu kəmos əpnapɨn əmə nətəmimi nətəm kəmafu ilah e suaru mɨn. Mətəu iətəmimi u nɨkin təməhti məmə otəsuvəniən e rəhan napən əha kəməfən məmə otuvən lan, inu noliən u tətəgətun məmə in təsɨsiaiən kig mɨne nətɨn.
22:13 Mat 8:12; 25:30; Luk 13:28
†22:19 Məni iətəm kəmotos məhuva in koin kəti, nərgɨn u “tənariəs,” iətəm təhmen e 1,000 vatu.
‡22:22 Nəmə Iesu tuhalpɨn kəni məni məmə okəsotətəouiən takɨs, in otol nati kəti nətəm Rom nɨkilah otəsagiəniən ohni, kəni ko kotəhrun nələsiən in. Nəmə in tuhalpɨn məni məmə okotəkeikei motətəou takɨs, kəni in otol nati kəti nətəm Isrel nɨkilah otəsagiəniən ohni, kəni okotələs in. Mətəu rəhan nuhalpɨniən in tol pɨsɨn, rəhan nəghatiən təməu nɨkilah e nati əha: u nɨki iətəmimi. Kəni ilah kəməsotələsiən in mɨne ilah kəmotauɨt pəhriən e nəghatiən əha.
22:24 Dut 25:5
22:32 Eks 3:6
22:37 Dut 6:5