119
119-küy •••• Xudaning söz-kalami göherdur! •••• «Élipbe tertipilik» küy — 1-ayettiki izahatni körüng
1 |א| (Alef) Yolda mukemmel bolghanlar,
Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!□ « א (Alef) Yolda mukemmel bolghanlar, Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!» — bu 119-küy «élipbe tertipilik» küy. Her sekkiz ayet bir guruppa bolidu. Herbir guruppidiki sekkiz ayet oxshash herb bilen bashlinidu, herbir guruppa (jemiy 22 guruppa) ibraniy tilining élipbelik tertipi boyiche yéngi bir herp bilen bashlinidu. «Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!» — «Tewrat» (torah) dégen söz ibraniy tili bolup, eslide «yolyoruq», «terbiye» dégen menide, bu yerde: «qanun», «telim», «Xuda bergen barliq kitablar» dégen omumiy menide ishlitilidu. Adette Musa peyghember arqiliq keltürülgen Tewrattiki «Yaritilish» «Misirdin chiqish» «Lawiyliqlar» «Chöl-bayawandiki seper» hem «Qanun sherhi» dégen aldinqi besh qisimni körsitidu. ■ Zeb. 1:1
2 Uning agah-guwahlirini tutqanlar,
Uni chin qelbi bilen izdigenler,
3 Héchbir heqsizliqni qilmighanlar bextliktur!
Ular uning yollirida mangidu.
4 Körsetmiliringge estayidil emel qilishimiz üchün,
Özüng ularni békitkensen.
5 Ah, yollirimning yönilishi belgilimiliringge emel qilishqa békitilgey!
6 Shuning bilen barliq emr-permanliringni etiwarlisam,
Men yerge qarap qalmaymen.
7 Séning heqqaniy hökümliringni öginip,
Durus köngüldin Sanga teshekkür éytimen.
8 Men belgilimiliringni choqum tutimen;
Méni pütünley tashliwetmigeysen!
9 |ב| (Bet) Yash bir yigit qandaq qilip öz yolini pak tutalaydu?
Séning söz-kalamingni anglap emel qilish bilenla.
10 Pütün qelbim bilen men Séni izdidim;
Méni emrliringdin adashturmighaysen;
11 Gunah qilip Sanga qarshi chiqmasliqim üchün,
Sözüngni könglümge mehkem püküwaldim.
12 Mubarekdursen Perwerdigar,
Manga Öz belgilimiliringni ögetkeysen.
13 Lewlirim bilen men bayan qilimen,
Aghzingdiki barliq hökümliringni.
14 Türlük bayliqlardin shadlan’ghandek,
Agah-guwahliqliringgha egeshken yolda shadlandim.
15 Men körsetmiliring üstide séghinip oylinimen;
Izliringgha qarap oylinimen.
16 Belgilimiliringni xursenlik dep bilimen;
Söz-kalamingni untumaymen.
17 |ג| (Gimel) Qulunggha méhribanliqni körsetkeysen, shuning bilen men yashaymen,
Kalaminggha boysunimen.■ Zeb. 103:2; 116:7
18 Tewrat-qanunungdin karamet sirlarni körüshüm üchün,
Közlirimni achqaysen!
19 Men bu dunyada musapirmen;
Emrliringni mendin yoshurmighaysen.■ Yar. 47:9; 1Tar. 29:15; Zeb. 39:12; Ibr. 11:13
20 Hökümliringge herqachan intizar bolup,
Yürikim ézilip kétey dep qaldi.
21 Sen lenetke buyrulghan tekebburlargha tenbih bérisen,
Ular emrliringdin adiship kétidu.
22 Mendin ahanet hem mesxirini yiraqqa ketküzgeysen;
Chünki agah-guwahliqliringni tutimen.
23 Emirler olturup yaman gépimni qilishmaqta;
Séning qulung bolsa belgilimiliring üstide séghinip oylaydu.
24 Séning agah-guwahliqliring méning xursenlikim,
Méning meslihetchilirimdur.■ Zeb. 43:3; 112:1; 119:35, 47, 77, 174;
25 |ד| (Dalet) Méning jénim tupraqqa yépishqan;
Söz-kalaming boyiche méni yéngilandurghaysen.
26 Öz yollirimni aldingda ochuq bayan qildim,
Sen manga jawab berding;
Manga belgilimiliringni ögetkeysen.■ Zeb. 25:4; 27:11; 86:11
27 Méni körsetmiliringning yolini chüshinidighan qilghaysen,
Andin men karametliring üstide séghinip oylinimen.
28 Jénim qayghu bilen érip kétidu;
Söz-kalaming boyiche méni küchlendürgeysen.
29 Mendin aldamchi yolni néri qilghaysen;
Shepqet qilip manga Tewrat-qanunungni béghishlighaysen;
30 Men heqiqet-sadaqet yolini talliwaldim;
Hökümliringni aldimda qoydum.
31 Agah-guwahliringni ching tutimen;
Perwerdigar, méni uyatqa qaldurmighaysen.
32 Sen méning qelbimni keng-azade qilishing bilen,
Emrliring yoligha egiship yügürimen.
33 |ה| (Xé) I Perwerdigar, belgilimiliringning yolini manga ayan qilghaysen;
Men uni axirghiche tutimen.
34 Méni yorutqaysen, men Tewrat-qanunungni tutimen,
Shundaqla pütün qelbim bilen uninggha emel qilimen.
35 Méni emrliringning yolida mangidighan qilghaysen;
Chünki ularni xursenlik dep bilimen.
36 Méning qelbimni shexsiy menpeetke emes,
Belki agah-guwahliqliringgha mayil qilghaysen.
37 Közlirimni saxtini körüshtin yandurghaysen;
Méni yolungda janlandurghaysen;
38 Sen qulunggha bolghan wedengni emelge ashurghaysen;
Shuning bilen xeqler Sendin eyminidu.□ «Sen qulunggha bolghan wedengni emelge ashurghaysen; Shuning bilen xeqler Sendin eyminidu» — bashqa birnechche terjimiliri bar, jümlidin: «Séning eyminishingge bérilgen qulung üchün wedengni emelge ashurghaysen».
39 Men qorqqan shermendilikni néri ketküzgeysen;
Chünki Séning hökümliring eladur.
40 Mana, men körsetmiliringge teshna bolup keldim;
Öz heqqaniyitingde méni janlandurghaysen;
41 |ו|: (Waw) We méhir-muhebbetliring yénimgha kelsun, i Perwerdigar;
Wedeng boyiche nijatliqing yénimgha kelsun;□ « ו: (Waw) We méhir-muhebbetliring yénimgha kelsun, i Perwerdigar....» — mushu sekkiz ayet (41-48-ayet) hemmisi ibraniy tilida: «waw» bilen bashlinidu; uyghur tilidiki «we» mushu «waw»din (ereb tilining wasitisi bilen) kelgen.
42 Shunda mende méni mesxire qilghuchigha bergüdek jawab bolidu;
Chünki sözüngge tayinimen.
43 We aghzimdin heqiqetning sözini élip tashlimighaysen;
Chünki hökümliringge ümid baghlidim;
44 Shunda men Séning Tewrat-qanunungni her qachan tutimen,
Berheq, ebedil’ebedgiche tutimen;
45 Shunda men azadilikte mangimen;
Chünki körsetmiliringni izdidim.
46 Shunda men padishahlar aldida agah-guwahliqliring toghruluq sözleymen,
Bu ishlarda men yerge qarap qalmaymen.
47 We emrliringni xursenlik dep bilimen,
Chünki ularni söyüp keldim;
48 Men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup intilimen,
We belgilimiliring üstide séghinip oylinimen.□ «men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup intilimen» — yaki «men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup kötürimen».
49 |ז| (Zain) Sen qulunggha bergen sözüngni,
Yeni manga ümid béghishlighan kalamingni esligeysen.
50 U bolsa derdimge bolghan tesellidur;
Chünki söz-wedeng méni janlandurdi.
51 Tekebburlar esheddiy haqaretligini bilen,
Lékin Tewrat-qanunungdin héch chetnimidim.
52 Qedimde békitilgen hökümliringni yadimgha keltürdüm, i Perwerdigar,
Shundaq qilip özümge teselli berdim.
53 Tewrat-qanunungni tashliwetken reziller wejidin,
Otluq ghezep mende qaynap tashti.
54 Musapir bolup turghan jayimda,
Körsetmiliring méning naxshilirim boldi.
55 Kéchide, i Perwerdigar, namingni eslep yürdum,
Tewrat-qanunungni tutup keldim.■ Zeb. 16:7; 42:8
56 Men buninggha nésip boldum,
Chünki men körsetmiliringke itaet qilip keldim.
57 |ח| (Xet) Özüng méning nésiwemdursen, i Perwerdigar;
«Séning söz-kalamingni tutay» — dédim.□ «Özüng méning nésiwemdursen, i Perwerdigar; «Séning söz-kalamingni tutay» — dédim» — bashqa birxil terjimisi: — «Méning nésiwem, i Perwerdigar, Séning söz-kalamingni tutushtin ibarettur, — dédim».
58 Men pütün qelbim bilen didaringgha intilip yélindim;
Wedeng boyiche manga shapaet körsetkeysen.□ «Men pütün qelbim bilen didaringgha intilip yélindim» — yaki «Men pütün qelbim bilen iltipatinggha intilip yélindim».
59 Men yolliring üstide oylandim,
Ayaghlirimni agah-guwahliqliringgha qaritip buridim.
60 Men aldiridim, héch kéchikmidim,
Séning emrliringge emel qilishqa.
61 Rezillerning asaretliri méni chirmiwalghini bilen,
Men Tewrat-qanunungni héch untumidim.
62 Heqqaniy hökümliring üchün,
Tün kéchide teshekkür éytqili qopimen.
63 Men Sendin qorqidighanlarning,
Körsetmiliringge egeshkenlerning hemmisining ülpitidurmen.
64 Jahan, i Perwerdigar, Séning özgermes muhebbiting bilen toldi;
Manga belgilimiliringni ögetkeysen.
65 |ט| (Tet) Söz-kalaming boyiche, i Perwerdigar,
Öz qulunggha méhribanliqni körsitip kelgensen.
66 Manga obdan perq étishni we bilimni ögetkeysen;
Chünki men emrliringge ishendim.
67 Men azabqa uchrashtin burun yoldin azghan,
Biraq hazir sözüngni tutimen.
68 Sen méhribandursen, méhribanliq qilisen,
Manga belgilimiliringni ögetkeysen.
69 Tekebburlar manga qara chaplashti;
Biraq körsetmiliringge pütün qelbim bilen itaet qilimen.
70 Ularning qelbi tuymas bolup ketti;
Biraq men bolsam Tewrat-qanunungni xursenlik dep bilimen.□ «Ularning qelbi tuymas bolup ketti» — dégen söz ibraniy tilida «Ularning qelbi mayliq bolup ketti» dep élin’ghan.
71 Azabqa uchrighinim yaxshi boldi,
Shuning bilen belgilimiliringni ögendim.
72 Men üchün aghzingdiki qanun-telim,
Minglighan altun-kümüsh tenggidin ewzeldur.■ Zeb. 19:10
73 |י| (Yod) Séning qolliring méni yasighan, méni mustehkemlidi;
Méni yorutqaysen, emrliringni öginimen.■ Ayup 10:9; Zeb. 139:13-16
74 Sendin eyminidighanlar méni körüp shadlinidu;
Chünki men söz-kalaminggha ümid baghlap keldim.
75 I Perwerdigar, Séning hökümliringning heqqaniy ikenlikini,
Wapadarliqingdin méni azabqa salghiningni bilimen.□ «Séning hökümliringning heqqaniy ikenlikini ... bilimen» — ibraniy tilida «Séning hökümliringning heqqaniyliqtur ... dep bilimen».
76 Ah, qulunggha bergen wedeng boyiche,
Özgermes muhebbiting teselliyim bolsun.
77 Méning yashishim üchün,
Rehimdilliqliring yénimgha kelsun;
Chünki Tewrat-qanunung méning xursenlikimdur.
78 Tekebburlar xijalette qalsun;
Chünki ular manga yalghanchiliq bilen tetürlük qilghan;
Men bolsam, körsetmiliring üstide séghinip oylinimen.
79 Sendin eyminidighanlar men terepke burulup kelsun;
Agah-guwahliqliringni bilgenlermu shundaq bolsun.
80 Könglüm belgilimiliringde mukemmel bolsun;
Shuning bilen yerge qarap qalmaymen.
81 |כ| (Kaf) Jénim nijatliqinggha telmürüp halidin kétey dewatidu;
Men söz-kalaminggha ümid baghlidim.
82 Közüm söz-wedengge telmürüp tügishey dédi,
«Sen qachanmu manga teselli bérersen» — dep.
83 Chünki men islinip qurup ketken tulumdek boldum,
Biraq belgilimiliringni untumaymen.
84 Qulungning künliri qanche bolidu?
Manga ziyankeshlik qilghanlarni qachan jazalaysen?
85 Tekebburlar manga orilarni kolighan;
Bu ishlar Tewratinggha muxaliptur;
86 Séning barliq emrliring ishenchliktur;
Ular yolsizliq bilen méni qistimaqta;
Manga yardem qilghaysen!
87 Ular méni yer yüzidin yoqatqili qil qaldi;
Biraq men bolsam, körsetmiliringdin waz kechmidim.
88 Özgermes muhebbiting boyiche méni janlandurghaysen,
We aghzingdiki agah-guwahliqliringni tutimen.
89 |ל| (Lamed) Menggüge, i Perwerdigar,
Söz-kalaming ershlerde békitilgendur.
90 Séning sadaqiting dewrdin-dewrgichidur;
Sen yer-zéminni muqim békitkensen, u mewjut bolup turidu.■ Top. 1:4
91 Séning höküm-qanuniyetliring bilen bular bügünki kündimu turidu;
Chünki barliq mewjudatlar Séning xizmitingdidur.□ «Séning höküm-qanuniyetliring bilen bular bügünki kündimu turidu» — «bular» bolsa 89-ayette tilgha élin’ghan Xudaning söz-kalami we 90-ayette tilgha élin’ghan yer-zémin bolsa kérek.
92 Séning Tewrat-qanunung xursenlikim bolmighan bolsa,
Azabimda yoqap kéter idim.
93 Men Séning körsetmiliringni hergiz untumaymen;
Chünki mushular arqiliq manga hayatliq berding;
94 Men Séningkidurmen, méni qutquzghaysen;
Chünki men körsetmiliringni izdep keldim.
95 Reziller méni halak qilishni kütmekte;
Biraq men agah-guwahliringni könglümde tutup oylaymen.
96 Men hemme mukemmellikning chéki bar dep bilip yettim;
Biraq Séning emr-kalaming cheksiz kengdur!
97 |מ| (Mem) Ah, méning Tewrat-qanununggha bolghan muhebbitim neqeder chongqurdur!
Kün boyi u méning séghinip oylaydighinimdur.
98 Emrliring herdaim men bilen bille turghachqa,
Méni düshmenlirimdin dana qilidu;
99 Barliq ustazlirimdin köp yorutulghanmen,
Chünki agah-guwahliring séghinishimdur.
100 Men qérilardin köprek chüshinimen,
Chünki körsetmiliringge itaet qilip keldim.
101 Söz-kalaminggha emel qilishim üchün,
Ayaghlirimni hemme yaman yoldin tarttim.□ «Ayaghlirimni hemme yaman yoldin tarttim» — «tarttim» — ibraniy tilida «baghlidim» yaki «chüsheklidim».
102 Hökümliringdin héch chiqmidim;
Chünki manga ögetken Sen özüngdursen.
103 Sözliring tilimgha shunche shérin tétiydu!
Aghzimda heseldin tatliqtur!■ Zeb. 19:10; Pend. 8:11
104 Körsetmiliringdin men yorutuldum;
Shunga barliq saxta yolni öch körimen.
105 |נ| (Nun) Söz-kalaming ayighim aldidiki chiragh,
Yolumgha nurdur.
106 Qesem ichtim, emel qilimenki,
Men heqqaniy hökümliringni tutimen.■ Neh. 10:30
107 Zor azab-oqubetlerni chektim, i Perwerdigar;
Söz-kalaming boyiche méni janlandurghaysen.
108 Qobul qilghaysen, i Perwerdigar, aghzimdiki xalis qurbanliqlarni,
Manga hökümliringni ögetkeysen.□ «Aghzimdiki xalis qurbanliqlar» — «xalis qurbanliq» Musa peyghember alahide belgiligen birxil qurbanliq idi. Biraq bu yerde bu ibare peqet köchme menide ishlitilgen.
109 Jénimni aliqinimda daim élip yürimen,
Biraq Tewrat-qanunungni peqet untumaymen.
110 Reziller men üchün qiltaq qurdi;
Biraq körsetmiliringdin adashmidim.
111 Agah-guwahliqliringni miras qilip menggüge qobul qildim;
Chünki ular könglümning shadliqidur.
112 Men könglümni belgilimiliringge menggüge emel qilishqa,
Yeni axirghiche emel qilishqa mayil qildim.
113 |ס| (Sameq) Ala köngüllerni öch körüp keldim;
Söyginim bolsa, Tewrat-qanunungdur.□ «Ala köngüller» — yaki «estayidil emesler».
114 Sen méning dalda jayim, méning qalqanimdursen;
Söz-kalaminggha ümid baghlidim.
115 Men Xudayimning emrlirige emel qilishim üchün,
Mendin néri bolunglar, i rezillik qilghuchilar!
116 Yashishim üchün,
Wedeng boyiche méni yöligeysen;
Ümidimning aldida méni yerge qaratmighaysen.
117 Méni qollap quwwetligeysen, shunda men aman-ésen yürimen;
We belgilimiliringni herdaim qedirleymen.
118 Belgilimiliringdin azghanlarning hemmisini neziringdin saqit qilding;
Chünki ularning aldamchiliqi quruqtur.
119 Sen yer yüzidiki barliq rezillerni dashqaldek shallap tazilaysen;
Shunga men agah-guwahliqliringni söyimen.
120 Etlirim Séningdin bolghan eyminishtin titreydu;
Hökümliringdin qorqup yürimen.
121 |ע| (Ayin) Men durus hökümlerni we adaletni yürgüzdum;
Méni ezgüchilerge tashlap qoymighaysen;
122 Öz qulung üchün yaxshiliqqa kapalet bolghaysen;
Tekebburlargha méni ezgüzmigeysen.
123 Közüm nijatliqinggha teshna bolup,
Hem heqqaniyiting toghruluq wedengge telmürüp tügishey dep qaldi;
124 Özgermes muhebbiting bilen qulunggha muamile qilghaysen;
Belgilimiliringni manga ögetkeysen.
125 Men Séning qulungdurmen;
Agah-guwahliqliringni bilip yétishim üchün méni yorutqaysen.
126 Perwerdigar heriketke kélish waqti keldi!
Chünki ular Tewrat-qanunungni bikar qiliwétidu.
127 Shu sewebtin emrliringni altundin artuq söyimen,
Sap altundin artuq söyimen;
128 Shunga hemme ishlarni bashquridighan barliq körsetmiliringni toghra dep bilimen;
Barliq saxta yolni öch körimen.
129 |פ| (Pé) Agah-guwahliqliring karamettur;
Shunga jénim ulargha egishidu.
130 Sözliringning yéshimi nur élip kélidu;
Nadanlarnimu yorutidu.■ Zeb. 19:7
131 Aghzimni échip hasirap kettim,
Chünki emrliringge teshna bolup keldim.
132 Namingni söygenlerge bolghan aditing boyiche,
Jamalingni men terepke qaritip shepqet körsetkeysen.
133 Qedemlirimni sözüng bilen toghrilighaysen;
Üstümge héch qebihlikni höküm sürgüzmigeysen.
134 Méni insanning zulumidin qutuldurghaysen,
Shuning bilen Séning körsetmiliringge itaet qilimen.
135 Jamalingning nurini qulungning üstige chachturghaysen;
Manga belgilimiliringni ögetkeysen.■ Zeb. 4:6
136 Közlirimdin yash ériqliri aqidu,
Chünki insanlar Tewrat-qanununggha boysunmaydu.
137 |צ| (Tsade) Heqqaniydursen, i Perwerdigar;
Hökümliring toghridur.
138 Sen agah-guwahliqliringni heqqaniyliqta buyrughan;
Ular tolimu ishenchliktur!
139 Otluq muhebbitim özümni yoqitidu,
Chünki méni xar qilghuchilar sözliringge pisent qilmaydu.
140 Sözüng toluq sinap ispatlan’ghandur;
Shunga qulung uni söyidu.■ 2Sam. 22:31; Zeb. 12:6; 18:30; Pend. 30:5
141 Men tériqtekturmen, kemsitilgenmen,
Biraq körsetmiliringni untumaymen.
142 Séning heqqaniyiting ebediy bir heqqaniyettur,
Tewrat-qanunung heqiqettur.
143 Péshkellik we azab manga chirmishiwaldi;
Biraq emrliring méning xursenliklirimdur.
144 Séning agah-guwahliqliringning heqqaniyliqi ebediydur;
Yashighin dep, méni yorutqaysen.
145 |ק| (Kof) Men pütün qelbim bilen Sanga nida qildim, i Perwerdigar;
Manga jawab bergeysen;
Men belgilimiliringni tutimen.
146 Men Sanga nida qilimen;
Méni qutquzghaysen; agah-guwahliqliringgha egishimen.
147 Men tang atmay ornumdin turup peryad kötürimen;
Söz-kalaminggha ümid baghlidim.■ Zeb. 5:3; 88:13; 130:6
148 Wediliring üstide séghinip oylinish üchün,
Tündiki jésekler almashmay turup közüm échilidu.■ Zeb. 57:8; 63:1, 6
149 Özgermes muhebbiting boyiche awazimni anglighaysen;
I Perwerdigar, hökümliring boyiche méni janlandurghaysen.
150 Qebih niyetke egeshkenler manga yéqinlashti,
Ular Tewrat-qanunungdin yiraqtur.
151 I Perwerdigar, Sen manga yéqin turisen;
Barliq emrliring heqiqettur.
152 Uzundin béri agah-guwahliqliringdin ögendimki,
Ularni menggüge inawetlik qilghansen.
153 |ר| (Resh) Méning xar bolghinimni körgeysen, méni qutuldurghaysen;
Chünki Tewrat-qanunungni untumidim.
154 Méning dewayimni sorighaysen, hemjemet bolup méni qutquzghaysen;
Wedeng boyiche méni janlandurghaysen.
155 Nijatliq rezillerdin yiraqtur;
Chünki ular belgilimiliringni izdimeydu.
156 Rehimdilliqliring köptur, i Perwerdigar;
Hökümliring boyiche méni janlandurghaysen.
157 Manga ziyankeshlik qilghuchilar hem méni xar qilghuchilar köptur;
Biraq agah-guwahliqliringdin héch chetnimidim.
158 Men asiyliq qilghuchilargha qarap yirgendim,
Chünki ular sözüngni tutmaydu.□ «Men asiyliq qilghuchilargha qarap yirgendim» — yaki «Men asiyliq qilghuchilargha qarap azablandim».
159 Séning körsetmiliringni shunche söygenlikimni körgeysen;
Özgermes muhebbiting boyiche méni janlandurghaysen, i Perwerdigar.
160 Söz-kalamingni mujessemligende andin heqiqet bolur;
Séning herbir adil hökümüng ebediydur.□ «Söz-kalamingni mujessemligende andin heqiqet bolur» — bu nahayiti muhim bir jümle. Toluq, etrapliq heqiqetni peqet muqeddes kitabtiki bir ayettinla bilgili bolmaydu, belki köp ayetlerning yighindisi arqiliqla («mujessemligende») andin «toluq heqiqet» yaki «her tereplik heqiqet» chiqidu.
161 |ש| (Shiyn) Emirler bikardin-bikar manga ziyankeshlik qilidu;
Biraq yürikim kalaming aldidila titreydu.
162 Birsi zor olja tapqandek,
Wedengdin xushallinimen.
163 Saxtiliqtin nepretlinip yirginimen;
Söyginim Tewrat-qanunungdur.
164 Heqqaniy hökümliring tüpeylidin,
Künde yette qétim Séni medhiyileymen.
165 Tewratingni söygenlerning zor xatirjemliki bar;
Héch nerse ularni putliyalmas.
166 Men nijatliqinggha ümid baghlap küttüm, i Perwerdigar,
Emrliringge emel qilip.
167 Jénim agah-guwahliqliringgha egishidu,
Ularni intayin söyimen.
168 Barliq yollirim aldingda bolghach,
Körsetmiliring hem agah-guwahliqliringgha egishimen.
169 |ח| (Taw) Méning peryadim aldinggha yéqin kelsun, i Perwerdigar;
Kalaming boyiche méni yorutqaysen.
170 Yélinishim aldinggha kelsun;
Wedeng boyiche méni qutuldurghaysen.
171 Manga belgilimiliringni ögitishing üchün,
Lewlirimdin medhiyiler urghup chiqidu.
172 Tilim sözüngni küylep naxsha éytidu,
Chünki emrliringning hemmisi heqqaniydur.
173 Qolung manga yardemge teyyar bolsun;
Chünki men körsetmiliringni talliwaldim.
174 Men nijatliqinggha telmürüp teshna bolup keldim, i Perwerdigar;
Séning Tewrating méning xursenlikimdur.
175 Jénim yashisun, u Séni medhiyileydu,
Séning hökümliring manga yardem qilsun.
176 Men yoldin adashqan qoydek temtirep qaldim;
Qulungni izdigeysen;
Chünki emrliringni untup qalghinim yoq.■ Yesh. 53:6; Luqa 15:4-7
□119:1 « א (Alef) Yolda mukemmel bolghanlar, Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!» — bu 119-küy «élipbe tertipilik» küy. Her sekkiz ayet bir guruppa bolidu. Herbir guruppidiki sekkiz ayet oxshash herb bilen bashlinidu, herbir guruppa (jemiy 22 guruppa) ibraniy tilining élipbelik tertipi boyiche yéngi bir herp bilen bashlinidu. «Perwerdigar Tewrat-qanunida mangidighanlar bextliktur!» — «Tewrat» (torah) dégen söz ibraniy tili bolup, eslide «yolyoruq», «terbiye» dégen menide, bu yerde: «qanun», «telim», «Xuda bergen barliq kitablar» dégen omumiy menide ishlitilidu. Adette Musa peyghember arqiliq keltürülgen Tewrattiki «Yaritilish» «Misirdin chiqish» «Lawiyliqlar» «Chöl-bayawandiki seper» hem «Qanun sherhi» dégen aldinqi besh qisimni körsitidu.
■119:19 Yar. 47:9; 1Tar. 29:15; Zeb. 39:12; Ibr. 11:13
■119:24 Zeb. 43:3; 112:1; 119:35, 47, 77, 174;
■119:26 Zeb. 25:4; 27:11; 86:11
□119:38 «Sen qulunggha bolghan wedengni emelge ashurghaysen; Shuning bilen xeqler Sendin eyminidu» — bashqa birnechche terjimiliri bar, jümlidin: «Séning eyminishingge bérilgen qulung üchün wedengni emelge ashurghaysen».
□119:41 « ו: (Waw) We méhir-muhebbetliring yénimgha kelsun, i Perwerdigar....» — mushu sekkiz ayet (41-48-ayet) hemmisi ibraniy tilida: «waw» bilen bashlinidu; uyghur tilidiki «we» mushu «waw»din (ereb tilining wasitisi bilen) kelgen.
□119:48 «men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup intilimen» — yaki «men söyüp kelgen emrliringge qollirimni sozup kötürimen».
□119:57 «Özüng méning nésiwemdursen, i Perwerdigar; «Séning söz-kalamingni tutay» — dédim» — bashqa birxil terjimisi: — «Méning nésiwem, i Perwerdigar, Séning söz-kalamingni tutushtin ibarettur, — dédim».
□119:58 «Men pütün qelbim bilen didaringgha intilip yélindim» — yaki «Men pütün qelbim bilen iltipatinggha intilip yélindim».
□119:70 «Ularning qelbi tuymas bolup ketti» — dégen söz ibraniy tilida «Ularning qelbi mayliq bolup ketti» dep élin’ghan.
■119:73 Ayup 10:9; Zeb. 139:13-16
□119:75 «Séning hökümliringning heqqaniy ikenlikini ... bilimen» — ibraniy tilida «Séning hökümliringning heqqaniyliqtur ... dep bilimen».
□119:91 «Séning höküm-qanuniyetliring bilen bular bügünki kündimu turidu» — «bular» bolsa 89-ayette tilgha élin’ghan Xudaning söz-kalami we 90-ayette tilgha élin’ghan yer-zémin bolsa kérek.
□119:101 «Ayaghlirimni hemme yaman yoldin tarttim» — «tarttim» — ibraniy tilida «baghlidim» yaki «chüsheklidim».
■119:103 Zeb. 19:10; Pend. 8:11
□119:108 «Aghzimdiki xalis qurbanliqlar» — «xalis qurbanliq» Musa peyghember alahide belgiligen birxil qurbanliq idi. Biraq bu yerde bu ibare peqet köchme menide ishlitilgen.
□119:113 «Ala köngüller» — yaki «estayidil emesler».
■119:140 2Sam. 22:31; Zeb. 12:6; 18:30; Pend. 30:5
■119:147 Zeb. 5:3; 88:13; 130:6
□119:158 «Men asiyliq qilghuchilargha qarap yirgendim» — yaki «Men asiyliq qilghuchilargha qarap azablandim».
□119:160 «Söz-kalamingni mujessemligende andin heqiqet bolur» — bu nahayiti muhim bir jümle. Toluq, etrapliq heqiqetni peqet muqeddes kitabtiki bir ayettinla bilgili bolmaydu, belki köp ayetlerning yighindisi arqiliqla («mujessemligende») andin «toluq heqiqet» yaki «her tereplik heqiqet» chiqidu.
■119:176 Yesh. 53:6; Luqa 15:4-7