Muⱪeddes Kalam (yǝngi yeziⱪ) Yǝxaya 47

Israilni sürgün ⱪilƣan Babil tügǝxti!

1 «I Babilning pak ⱪizi, kelip topa-qangƣa oltur;

I kaldiylǝrning ⱪizi, tǝhtsiz bolup yǝrgǝ oltur!

Qünki sǝn «latapǝtlik wǝ nazuk» dǝp ikkinqi atalmaysǝn.■

2 «Tügmǝn texini qɵrüp, un tart ǝmdi,

Qümpǝrdǝngni eqip taxla,

Kɵnglikingni seliwǝt,

Paqiⱪingni yalingaqla,

Dǝryalardin su keqip ɵt; □

3 Uyatliⱪing eqilidu;

Bǝrⱨǝⱪ, nomusungƣa tegilidu;

Mǝn intiⱪam alimǝn,

Ⱨeqkimni ayap ⱪoymaymǝn. ■

4 Bizning Ⱨǝmjǝmǝt-Ⱪutⱪuzƣuqimiz bolsa,

«Samawi ⱪoxunlarning Sǝrdari bolƣan Pǝrwǝrdigar» Uning nami;

U Israildiki Muⱪǝddǝs Bolƣuqidur.□

5 I kaldiylǝrning ⱪizi, süküt ⱪelip jim oltur,

Ⱪarangƣuluⱪⱪa kirip kǝt;

Qünki buningdin keyin ikkinqi «sǝltǝnǝtlǝrning hanixi» dǝp atalmaysǝn.□

6 Mǝn Ɵz hǝlⱪimdin ƣǝzǝplǝndim,

Xunga Ɵzümning mirasimni bulƣiwǝttim,

Xuning bilǝn ularni ⱪolungƣa tapxurup bǝrdim;

Sǝn bolsang ularƣa ⱨeqⱪandaⱪ rǝⱨim kɵrsǝtmiding;

Yaxanƣanlarning üstigimu boyunturuⱪlarni intayin eƣir ⱪilip salding;□

7 Xuning bilǝn sǝn: —

«Mǝn mǝnggügǝ hanix bolimǝn» dǝp,

Muxu ixlarni kɵnglüngdin ⱨeq ɵtküzmiding;

Ularning aⱪiwitini ⱨeq oylap baⱪmidingsǝn.■

8 Əmdi ⱨazir, i ǝndixisiz yaxap kǝlgüqi,

Ɵz-ɵzigǝ: «Mǝnla bardurmǝn, mǝndin baxⱪa ⱨeqkim yoⱪtur,

Mǝn ⱨǝrgiz tul ayalning japasini yaki balilardin mǝⱨrum boluxning japasini tartmaymǝn» — degüqi,

I sǝn ǝyx-ixrǝtkǝ berilgüqisǝn,

Xuni anglap ⱪoy: —□

9 «Dǝl muxu ikki ix,

— Balilardin mǝⱨrum bolux wǝ tulluⱪ —

Bir dǝⱪiⱪidǝ, bir kün iqidila bexingƣa tǝng qüxidu;

Nurƣunliƣan jadugǝrlikliring tüpǝylidin,

Bǝk kɵp ǝpsunliring üqün ular toluⱪ bexingƣa kelidu.■

10 Qünki sǝn ɵzüngning rǝzillikinggǝ tayanƣansǝn,

Sǝn «Ⱨeqkim meni kɵrmǝydu» — deding;

Sening danaliⱪing wǝ biliming ɵzüngni eziⱪturup,

Sǝn kɵnglüngdǝ: — «Mǝnla bardurmǝn, mǝndin baxⱪa biri yoⱪtur» — deding.□

11 Biraⱪ balayi’apǝt seni besip kelidu;

Sǝn uning kelip qiⱪixini bilmǝysǝn;

Ⱨalakǝt bexingƣa qüxidu;

Sǝn ⱨeqⱪandaⱪ «ⱨamiy puli» bilǝn uni tosalmaysǝn;

Sǝn ⱨeq kütmigǝn wǝyranqiliⱪ tuyuⱪsiz seni besip qüxidu.

12 Əmdi ⱪeni, yaxliⱪingdin tartip ɵzüngni upritip kǝlgǝn ǝpsunliringni,

Xundaⱪla nurƣunliƣan jadugǝrlikliringni ⱨazir oⱪup turiwǝr;

Kim bilsun, sǝn ulardin payda kɵrüp ⱪalamsǝn?

Birǝr nemini tǝwritip ⱪoyalarsǝn ⱨǝrⱪaqan?!

13 Sǝn alƣan mǝsliⱨǝtliring bilǝn ⱨalsizlinip kǝtting;

Əmdi asmanlarƣa ⱪarap tǝbir bǝrgüqilǝr,

Yultuzlarƣa ⱪarap palqiliⱪ ⱪilƣuqilar,

Yengi aylarni kɵzitip munǝjjimlik ⱪilip ixlarni «aldin’ala eytⱪuqilar» ornidin tǝng turup bexingƣa qüxidiƣanlardin seni ⱪutⱪuzsun!

14 Mana, ular pahaldǝk bolup ketidu;

Ot ularni kɵydüriwetidu;

Ular ɵzlirini yalⱪunning ⱪolidin ⱪutⱪuzalmaydu;

Biraⱪ ularda adǝmni issitⱪudǝk ⱨeq kɵmür,

Yaki adǝm issinƣudǝk ⱨeq gülhan yoⱪtur!□

15 Seni awarǝ ⱪilƣan,

Yaxliⱪingdin tartip sǝndǝ soda ⱪilƣanlar sanga muxundaⱪ paydisiz bolidu;

Ⱨǝrbiri ɵz yolini izdǝp ketip ⱪalidu;

Seni ⱪutⱪuzƣudǝk ⱨeqkim yoⱪtur. □ ■

■47:1 Yǝx. 26:5

□47:2 «Tügmǝn texini qɵrüp, un tart ǝmdi, qümpǝrdǝngni eqip taxla, kɵnglikingni seliwǝt, paqiⱪingni yalingaqla, ...» — demisǝkmu, muxu ixlar ǝsirgǝ qüxüxtiki alamǝtlǝr. Ⱨǝm Babilliⱪlar, ⱨǝm Parslar ɵz ǝsirlirigǝ rǝⱨimsizlik ⱪilip ularni yalingaq mengixⱪa mǝjburlaytti.

■47:3 Yǝx. 3:17; Naⱨ. 3:5

□47:4 «Ⱨǝmjǝmǝt-Ⱪutⱪuzƣuqi» — kona Israilda «ⱨǝmjǝmǝt-ⱪutⱪuzƣuqi» (goel)ning yǝnǝ ⱪilidiƣan bir ixi ɵzining uwal bolƣan jǝmǝtidikilǝr üqün adalǝtni yürgüzüx idi. Uning uruⱪ-tuƣⱪanliridin birsi ⱪatilliⱪ ⱪǝstigǝ uqriƣan bolsa, «ⱨǝmjǝmǝt-ⱪutⱪuzƣuqi»ning ⱪatilni ɵltürüx ⱨoⱪuⱪi ⱨǝm wǝzipisi bar idi.

□47:5 «ⱪarangƣuluⱪⱪa kirip kǝt» — «ⱪarangƣuluⱪ» bǝlkim zindandiki ⱪarangƣuluⱪni bildüridu.

□47:6 «Ɵzümning mirasim» — Huda Ɵzining hǝlⱪini Ɵzi üqün miras dǝp ⱨesablaydu.

■47:7 Wǝⱨ. 18:7

□47:8 «Əmdi ⱨazir, i ǝndixisiz yaxap kǝlgüqi, ɵz-ɵzigǝ: «Mǝnla bardurmǝn, mǝndin baxⱪa ⱨeqkim yoⱪtur.. degüqi, ... Xuni anglap ⱪoy: —» — Huda Ɵz hǝlⱪigǝ «tǝrbiyǝ jazasi»ni bǝrmǝkqi bolup, ularni Babilning rǝⱨimsiz ⱪoliƣa tapxuruxi bilǝn, Babilliⱪlarmu ɵz rǝⱨimsizliki tüpǝylidin jazaƣa uqrimay ⱪalmaydu. Babilning: «Mǝnla bardurmǝn, mǝndin baxⱪa biri yoⱪtur» degini, baxⱪilarƣa pütünlǝy «pǝrwayim pǝlǝk» degǝnlik ⱨǝm «Mǝn alǝmdǝ yǝkkǝ-yeganǝ» degǝn tǝkǝbburluⱪtur.

■47:9 Yǝx. 51:19

□47:10 «Sening danaliⱪing wǝ biliming ɵzüngni eziⱪturup, sǝn kɵnglüngdǝ: — «Mǝnla bardurmǝn, mǝndin baxⱪa biri yoⱪtur» — deding» — yuⱪiriⱪi (8-ayǝttiki) «Mǝnla bardurmǝn, mǝndin baxⱪa biri yoⱪtur» degǝn, baxⱪilarƣa «pǝrwayim pǝlǝk» degǝnlik. Muxu yǝrdǝ bolsa «Hudaƣimu pǝrwayim pǝlǝk» degǝnlik.

□47:14 «Mana, ular pahaldǝk bolup ketidu; ot ularni kɵydüriwetidu; ular ɵzlirini yalⱪunning ⱪolidin ⱪutⱪuzalmaydu; biraⱪ ularda adǝmni issitⱪudǝk ⱨeq kɵmür... yoⱪtur!» — bu sɵzning mǝnisi bǝlkim, ⱨǝⱪiⱪiy Hudaning ƣǝzipi küqlük ⱨǝm otluⱪ; atalmix «butlarning ƣǝzipi»ning bolsa, adǝmni issitⱪudǝkmu oti yoⱪ; baxⱪa mǝnisi bar deyilsǝ: — Muxu palqilar ⱨeqnemigǝ yarimayduki, ⱨǝtta (Hudaning jazasi bilǝn) kɵydürülgǝn waⱪittimu adǝmni issitⱪudǝk ⱨarariti bolmaydu.

□47:15 «Seni awarǝ ⱪilƣan, yaxliⱪingdin tartip sǝndǝ soda ⱪilƣanlar sanga muxundaⱪ paydisiz bolidu; ⱨǝrbiri ɵz yolini izdǝp ketip ⱪalidu...» — Babilda pal selix, seⱨirgǝrlik ⱪatarliⱪ hurapiyliⱪlar bǝlkim «ǝng qong soda» boluxi mumkin. Biraⱪ bexarǝt boyiqǝ palqilar heridarliridin mǝⱨrum bolup baxⱪa yurtlarƣa yol almaⱪqi bolidu. Arheologlar kona Babil xǝⱨiridin ⱪazƣan asar’ǝtiⱪilǝr iqidin nurƣun «palnamilǝr» ⱨǝm «rǝmmalnamilǝr» tepildi. Biraⱪ bulardin ⱨeqⱪaysisidin «Babil wǝyran bolidu» degǝn bexarǝtni tapⱪili bolmaydu; ⱨǝmmisi «kelǝqiking parlaⱪ» degǝndǝk sɵzlǝrdur (ǝmǝliyǝttǝ barliⱪ palqiliⱪ xundaⱪ ǝmǝsmu?!).

■47:15 Wǝⱨ. 17:16