Luk imi tebe Yesus imi sang dola kosa uta ko
Yesus iyo tam abiil tigiin unata, bii atol ulumi kup 30 umaak yak iinuta, Luk iyo kamaki suuk kon tem weng koyo dola ko Yesus imi sang uyo bogo-nala e, aaltam kota suuk kon maak uyo dola ko Yesus imi kalaan tinum ko age aposel imi kanumsip umi sang uyo bogo no kesa ko. Utamsip tinum imi aget fugunin uyo, Luk beyo Juda tinum ba kale, tinum miit migik tinum o agan-nuubip kale, beyo abang dinan-kalin tinum ko age dokta ko. Kale Luk bemi aget fugunin uyo, Yesus imi sang uyo dola kolita, Grik kasel iyo Yesus imi weng bagamsa uyo utamin o age-nalata, suuk kon tem weng koyo dola kosa ko. Kale Grik kasel imi aget fugunin uyo, tol kuguup waafunamin boyo tambaliim o agan-nuubip kalaa age-nalata, Luk beyo dola ko bogo-nala e, “Yesus beyo tol kup tebesa tinum kale, unang tinum imi ilak uyo do-nalata, i-filin daa-se o,” age-nala e, God imi aman duga-emin kuguup umi sang so God imi tebe numi fengmin umi yuum takan kemin umi sang so uta Luk iyo dola kosa ko.
1
Luk tebe Yesus imi sang uyo Tiofilus imi dola kobesa uta ko.
(Ap 1.1-5)
Nugum kamok Tiofilus kabo nuubap aga? Luk nita suuk kon koyo dola kop-kaman o ageta ko. Kabo utamsap kale, siin uyo tinum kwiin tagang iyo God iyo tebe-nala mufekmufek kwiin tagang numi iibak tem kutam umi kanumsa umi sang uyo tinangka-bom-nilip e, dagagan tiine-bom afeta-bomta dola kola dola kola kemsip ko. Tinum ilimi tiin fala Yesus atam-silip iyo ata-bom-bilipta, Yesus iyo kamaki kutop ilota kanum kwep talanbu tal kaa diibela kalaa age-nilipta, igil Yesus imi weng uyo nuyo baga-e-bilip tinangkan tebesup kale, tinum suuk kon dola-silip bilip iyo tinum ilimi tiin fala Yesus atam-silip imi bon tem weng uta tinangku-nilipta, dola kola dola kola kemsip ko. Kale nagal kamaki kutop kal suuk kon dola-silip umi tem uyo tiki-bom utama-bom-nili e minte, unang tinum imi bon tem weng uyo kuga-bom no ke-bom-nilita, weng atuk atuk koyo kwego dego ke tambaliim afeta ko-sii kale, Tiofilus kapmi dola kopkelita, utamapta, weng kafalepke-silip bomi magam uyo bam daa-nalapta, fomtuup utamal o ageta ko.
Ensel iyo Sekaraya imi bogobe-nala, “Jon iyo dolan-temu o,” agesa uta ko
Herot beyo Provins Yuudiya umi kamok king ke-bom-balata, pris ko age tinum amem maak alba bemi win uyo Sekaraya kale, beyo tinum amem Abiya imi man ilop kale minte, imi kalel umi win uyo Elisabet kale, boyo tinum amem Aron imi man ilop no ko. Kale God imi tiin diim uyo agam bilip imi kuguup uyo tambaliim kup waafuu kwep som-nilip e minte, Bisel God imi weng kwep daasa uyo alugum tambaliim kup waafuu kwep no kesipta kale, Elisabet uyo fuun kale, agam iyo man binim nuubipta, tam unang uyo afeganu e minte, tinum usomana no kelip ko.
Kale Sekaraya bemi tinum miit imi ogok kemin am uyo daanu e, kota bilip iyo no Jerusalam no ulotu am miton kal ogok ke-bilip e, Sekaraya yagal mungkup tam God imi am amem kutam kal pris ko age tinum amem imi ogok uyo kema ko. Kale tinum amem imi ulaa dugamin umi kuguup uta ku-nilipta, Sekaraya iyo ulaa dulipta, tam God imi am amem tam-nalata, at maak umi dan so kon so uyo fugu-nalata, kwegala kena-bom-nuluta, umi at tum sino tang tambal sino uyo felep tam tamuta, God iyo utam-nalata, deng tebem-nama o age kwegala kenamu ko. 10 At uyo kwega-bom bom-bala e, unang tinum kwiin tagang iyo imi kuguup uyo ku-nilipta, tam ulotu am miton umi abiip mep so kugol mo-bomta beten kemip ko. 11 Beten ke-bilip e, God imi ensel iyo tal at dan so at kon so umi kwegagamin umi baan diim umi daang diim ipkuk ilo kugol mola e, 12 Sekaraya iyo atam-nala e, kwiin kumang mo finana e, 13 ensel iyo Sekaraya imi bogobe-nala e, “Sekaraya kabaa. Kabo finanin ba kale, kapmi beten ke-balap uyo God iyo tolong doba kale, kapmi kalel Elisabet uyo man tinum maak dolan-temu kale, imi win uyo, ‘Jon o,’ agelal a. 14 Dolan-temu uyo, agam ibo aget tem bubul tem tambalanebelu e, deng tebeman-temip e minte, unang tinum kwiin tagang igil deng tebeman-temip no ko. 15 Bisel imi tiin diim uyo beyo win tibin ke-nala e, God imi ogok afalik uyo waafuu no kelan-tema kale, iyo sok dum ok so ok mafak sino uyo unan-kalon-temaala ko. Dolan-temu kota, God imi Sinik Tambal iyo tal imi diim kal suun nan-tema kale, 16 Jon ita tebe-nalata, Israel kasel iyo baga-e-balata, kwiin tagang iyo imi aget fugunin uyo fupkela ko-nilipta, Bisel God imi ilak uyo dolan-temip ko. 17 Kale God imi Sinik Tambal iyo tebe-nalata, Jon iyo dong daga-e-balata, imi kuguup sino titil sino uyo God imi profet ko age weng kem baga-emin tinum Elaija imi kuguup sino titil sino ulutap ke isiik Kamogim imi bon tem tinum tal-nalata, aalabal imi kuguup mafak mafak ilimi man imi kupka-emin uyo kupkan kebelata, aalabal imi bubul uyo man imi kobelipta, ulimal iyo abiin tambal tonan-temip kale, God imi weng kwaasulemin tinum iyo dong daga-e-balata, imi aget fugunin mafak so kuguup mafak so uyo kupka-nilip e, aget fugunin tambal sino kuguup tambal sino uta kup waafulip e minte, iyo tebe-nala e, unang tinum iyo Kamogim imi sang uyo baga-e-bom-nala e, bilip imi aget fugunin uyo dong daga-e-bala igil ilimi aget fugunin uyo fupkela ko telela kolip kalaa age-nalata, Kamogim iyo tolon-tema o,” age ensel iyo bogobela ko.
18 Minte Sekaraya isiik ensel imi bogobela, “Niyo dogobe-nilita, weng boyo utamta, aafen kalaa agon-temi a? Niyo tinum usoman ni e minte, nimi kalel ugol afegan nu no ke-sulup bole o,” agela e, 19 ensel iyo imi weng uyo mobela, “Niyo God imi ogok kemin tinum miton Gebriel nita kale, God yagal nimdala tal-nilita, God imi weng tambal boyo bogopkelan o age tili kale, 20 tolong do-salapta. Kabo kamano koyo nimi weng uyo tolong dolin-tem kelap kalaa age-nalata, God iyo tebe kapmi del tem uyo namdapkela kale, weng bagamin binim bom nap kale, bii nimi weng bogopkeli boyo mitam tol felep unu kapmi kalel uyo man dolan-temu kota, kapmi del uyo bam daapkeluta, asok weng uyo bagaman-temap o,” agela ko.
21 Kale ensel iyo baga-e-bala bom-bala e, unang tinum iyo Sekaraya imi fen-bom-nilip e, aget fugunolip, “Sekaraya keta intaben umaak mitam tebeluta, intap nu-bomta am amem kutam uyo alba o?” age aget yamyam kup fugunip ko. 22 Kale kota Sekaraya iyo mitam abiip e tala e, unang tinum iyo utamipta e, weng kabam ke mitam abiip tala kalaa age-nilip e, atamipta e, beyo God imi am amem kutam uyo mufekmufek migik maak utama tap kalaa agelip ko. Kale Sekaraya iyo utamata e, nimi bon tem uyo namdapnelu kalaa age sagaal uta ku-nala unang tinum iyo kafale-bom-nala e, kanubeta o, kanubeta o agan-kala ko.
23 Kale Sekaraya iyo ulotu am miton umi ogok kemin uyo binimanu kupkala e, kota agam iyo Jerusalam uyo kupkaa ilimi abiip unip ko. 24 Kale no siit ilugo-nulu e, kota imi kalel Elisabet uyo afek diim kugol, kumun so keli kalaa age-nulu e, tam am kutam kal bom-bulu bii, kayop ogal koyo binimanu ko. 25 Kale kota Elisabet uyo bogolu, “Bisel God iyo ni-filin daa-nalata, nimi fuunan-bom tebesi umi fitom uyo kupkan kepneba kale, kamaa kota unang tinum imi tiin diim uyo fitom binim o,” agelu ko.
Ensel tebe Maria imi bogobe-nala, “Yesus iyo dolan-temap o,” agesa uta ko
26 Kale Elisabet uyo kumun so ke-bii kayop bugup kal kelu kota, God ilami ensel Gebriel beyo daala no Provins Galili umi abiip maak Nasaret uyo una kale, 27 unang kapket migilin maak uyo albu kale, boyo King Devit imi man ilop kale, Josep imi win baabelip bo kale, unang bomi win uyo Maria kale, 28 ensel iyo tal bogobe-nala e, “Num nuubap aga? Bisel iyo mufekmufek afalik maak kop-kaman o age-nalata, ulaa kamdu-nalata, kupmi diim kal alba o,” agela e, 29 Maria uyo weng boyo tinangku-nuluta, aget afegen uyo fugun-bii-nuluta, “Kanupmin weng bota intaben sang umaak o?” agan-suluta, 30 ensel iyo bogobe-nala e, “Maria kubo finanin ba kale, God iyo kupmi deng uyo tebe-bom-nalata, ulaa kamduba kale, 31 kubo kumun so ke-nalapta, man maak dolan-temap kale, bemi win uyo Yesus o agelal o ageta kale, 32 biiluta, beyo kamok kelata, bemi win uyo Atin Win Tibin God imi Man o agan-kalon-temip kale, sugayok uyo man bemi afalik Devit iyo kamok king ke-bii-se kale, kulutap kale, Bisel God iyo tebe-nalata, man besiik ulaa dulata, kamok kelan-tema kale, 33 beyo tebe-nalata, Jekop imi man ilop ko age Juda kasel kutop ibo suun kup tiin molan-tema kale, bemi tiin molan-tema boyo binimanan-temaalu o,” agela e, 34 Maria usiik ensel imi bogobe-nulu e, “Niyo kapket migilin albi koyo, dogobe-nilita, man iyo dolan-temi o?” agelu e, 35 ensel isiik bogobe-nala e, “God imi Sinik Tambal iyo tal kupmi iibak tem iina e minte, Fen Bisel God iyo fomtuup kuntuk mopke no kelan-tema kale, man dolan-temap beyo, ‘Fen tambal e minte, God imi Man no o,’ agan-kalon-temip ko. 36 Kale kupmi kugulop Elisabet boyo afegansu kuta, mungkup kumun so kebu kale, man tinum maak dolan-temu kale, siin uyo, ‘Boyo fuunansu o,’ agan-nuubip kuta, kumun so ke-bom bii kayop bugup kal kelu kale, 37 God iyo tii kale, yak alugum mufekmufek boyo kanube-nama o,” agela e, 38 Maria usiik bogobe-nulu e, “Niyo Bisel imi bon tem kiit fenin unang kale, mufekmufek sang ko bagane-balap boyo felebelu kale, kopne-nama o,” agelu e bole, ensel iyo kupkaa daagina ko.
Maria umi no Elisabet utamsu umi sang uta ko
39 Maria uyo yuut mufekmufek uyo telela kulep-nulu e, daage tam Provins Yuudiya umi amdu tem abiip maak kutam iinu ko. 40 Kale no abe daage tam Sekaraya imi am tam-nulu e, Elisabet uyo weng umobelu e, 41 Elisabet uyo tinangkulu e, kota man unaak umi mat tem alba iyo fomtuup ogen kuso kupku mola e, kota God imi Sinik Tambal ita God imi weng uyo Elisabet umi kobelata, 42 fomtuup Maria umi bogobelu ko. “Bisel imi dong dagakemin kopkeba uyo unang alugum imi dong daga-em-nuuba kulutap ba kale, kupmi dong dogopkeba boyo afaligen e minte, yak man kupmi mat tem alba beyo Bisel imi dong daga-emin uyo bemi kobe no keba ko. 43 Kwiin ee. Niyo win binim kale ki, kupta Kamogim imi ogen kelan-temap kale, intaben o ageta nimi finang uyo talap a? 44 Kupmi weng umopnelap tinangkuli kota, nimi man mat tem kek alba iyo tinangku-nalata, deng tebe-bom fomtuup ogen niso nimku molata, atami kale, 45 tambal kale, Maria kubo, aafen Bisel imi weng kwep daaba uyo dam kalaa agelap kale, kota Bisel imi weng kwep daaba uyo kopkela utaman-temap o,” age Elisabet uyo tebe
Maria umi aseng uta ko
46 Maria uyo aseng kwaa-bom bogo-nulu e, “Nimi aget tem uyo deng afek tebepnelu kale, Bisel imi tok uyo bagaman o ageta kale, 47 God beyo nimi ilim bomin tinum kale, nimi bubul tem deng kup tebepnelu uyo 48 dok uta ba kale, niyo win binim kuta, God yagal nimi aget uyo fugun daa-nalata, ulaa nimdu-se kale, kaa tam tam tubup koyo alugum unang tinum sino man sino iyo utamipta e, God iyo mufekmufek tambal maak kopneba kalaa age-nilipta, God imi tok uyo baga-bom imi win uyo kufu-eman-temip ko. 49 God ita titil miit kayaak kale, imi titil uta ku-nalata, dong daganemin kwiin kiim uyo kopneba kale, utamita e, God beyo atin tambaliim, titil afek uyo bemi diim kal albu kalaa age-nilita, imi tok uyo bagaman o agan-bii ko. 50 Dok ita God imi deng tebe-bom imi weng uyo waafulip umdii, God iyo bilip iyo i-filinin kup ke-bom-nala e minte, imi man ilop tiilam tibip kutop iyo i-filinin uyo kanupmin kup keman-tema ko. 51 Kale minte tam God imi titil kiim uta ku-nalata, unang tinum God imi weng tinangkamin binim, weng kwaasulemin iyo fot tebelata, yuut bilii daagin-silip ko. 52 God iyo tebe-nala e, kafin diim komi tinum win sino iyo imdaak tama-nala e minte, kafin diim komi win binim tinum ita imdep tam isal katop daa no kem tebesa ko. 53 Kale God iyo tebe-nala e, tinum mufekmufek duumatanin bilip imi men tem uyo mufekmufek uta kup dongenu kupkabe-nala e minte, tinum win tibin ke mufekmufek so kasel bilip imi men tem uta bisop imkaa no kem tebesa ko. 54-55 Kale sugamiyok uyo God iyo numi olal iyo bogobe-nala e, ‘Niyo dong daga-eman-temi o,’ age-nala e minte, asok Abraham isino minte imi man ilop sino iyo bogobe-nala e, ‘Niyo alugum ibo suun kup kutop kutop unu uyo dong daga-eman-temi o,’ age-nalata, imi weng kwep daasa uyo ilumanosaala kale, aget fuguno-nalata, imi bon tem kiit fenin unang tinum Israel kasel nuyo i-filin daa-nalata, suun kup dong daga-em tebesa o,” age-nuluta, Maria uyo aseng uyo kwaamu ko.
56 Maria uyo Elisabet so afaat bii kayop asuno koyo binimanuta, kupkaa ulumi abiip unu ko.
Elisabet umi man tinum Jon dosu umi sang uta ko
57 Siit ilugo-nulu e, kota Elisabet uyo man fugula e, kota man tinum iyo dolu e, 58 Elisabet ulumi abiip kasel so duup-afin so iyo tolong dolipta, Bisel iyo atin ku-filin daa-nala e, man tinum dopma kalaa age-nilip e, usino deng afaligen uyo tebemip ko.
59 Kale man unaak iyo dolu bii, am ifaan diim kota aalabal iyo dagaa kulep tal man unaak imi kaal uyo ugaa dupkan kebe-nulupta o age-nilip e, ninggil iyo tal-nilip e, “Nulumi kuguup uyo ku-nulupta, ilami aalap win Sekaraya uta bogobelum o,” agelip e, 60 ogen uyo, “Waago o,” age-nulu e, “Imi win uyo, ‘Jon o,’ age bogopmum o,” agelu ko. 61 Minte aalabal iyo bogolip, “Kuta agam ipmi ilo iyo kanupmin win boyo binim o,” age-nilip e, 62 utamipta e, aalap iyo weng baga-emin binim kalaa age-nilip e, ilimi sagaal tuup kafale-bom-nilip e, Sekaraya iyo dagalip, “Kapmi man unaak bemi win uyo intapnak o agelan-temup o?” agelip e, 63 Sekaraya isiik sagaal ku kafalebe-nala e, bogola ko. “Dolmin umi mufekmufek umaak kopnelipta, dolalan o,” agela kopmip e, “Man bemi win uyo Jon o,” age dola kola e, aalabal iyo kumang mo aget fugunip ko. 64 Kota Sekaraya imi bon tem uyo maak fagalin tap baabelu e, imi fong uyo bam daabe no kelu e, kota tam God imi win uyo kufu-e-bom deng afalik kup tebe-bom no kema ko. 65 Kale ilami abiip kasel sino duup-afin sino iyo finan-bom kemip e, weng en yak abiip maak maak kelu e, Provins Yuudiya umi amdu tem kasel iyo alugum 66 tinangku-nilip e, utamipta, man iyo fitin tal-bala e, God imi om kun uyo isino albu kalaa age-nilipta, aget afaligen uyo fugun-bom-nilip e, bogolip, “Son-temu nala man bemi mitam fitolan-tema uyo, dogonupmin tinum iyo maak mitam tebelan-tema tap o,” agan-kalip ko.
Sekaraya imi aseng uta ko
67 God imi Sinik Tambal iyo tebe Jon imi aalap Sekaraya iyo tele tiin molata, Sekaraya yagal tebe God imi weng kem uyo baga-ema ko.
68 “Kalo. Nuyo Israel kasel nulumi Bisel God imi tok uyo bagamum a. Kale yagal tal ilami unang tinum nuyo dong dogobe-nala e minte, sok uyo talaa imdaa no kelata, nuyo kaal binim keta nuubup ko. 69 God yagal ilami bon tem kiit fenin tinum Devit imi man ilop maak ita ulaa du-nalata, ‘Beta daali unon-tema o,’ age-se kale, beyo ilami titil kiim uta kup ku-nalata, talaa imdala nuyo kaal binim kelan-temup ko. 70 Sugamiyok uyo God iyo tebe tinum maak maak iyo ulaa imdulata, ilami profet ko age weng kem baga-emin tinum kelipta, ilami weng uyo kwep daabelata, unang tinum imi bogobe-nilip e, 71 ‘God iyo numi kaltem kebe-nala, “Ipmi waasi sino tinum ipmi bon dii-emip so iyo tebe, ibo ifak dagamum o agan-kalon-temip kuta, nagal kanupmin tinum bilip imi sagaal diim albip ibo imkan ke imdep meng daali nalami kup kelan-temip o,” age God iyo kaltem kebesa o,’ age God imi profet iyo tebe unang tinum iyo baga-emsip ko. 72 Kale God iyo numi olal iyo bogobe-nala e, ‘Ipmi i-filin daa-nilita, nalami weng ipmi kwep daabeli bomi aget uta fugun-bom-nilita, waafulan-temi o,’ agesa kale, 73 ulutap kale, God iyo numi afalik Abraham so e minte ilami man ilop nuso nuyo fomtuup weng kwep daa bogobe-nala e, 74 ‘Niyo, ibo nimi ilak uyo duga-bom finanin binim kemin o age-nilita, nagal ipmi waasi imi sagaal diim albip ibo imkan ke imdep meng nalami miit tem uyo daalan-temi kale, 75 kafin diim kaa bom suun nip uyo, ibo tol kup bom-nilip e, nimi tiin diim kal kuguup tambal uta kup waafuu kwep tebe-bilipta o age-nilita, ulaa imdep meng daalan-temi o,’ age God iyo Abraham so ilami man ilop nuso numi baga-emsa o,” age Sekaraya iyo bogo-nala e minte, 76 man unaak Jon imi bogopma, “Man unaak kabaa. Biilu uyo Atin Win Tibin God iyo bogopke-nala, ‘Kabo nimi profet ko age weng kem baga-emin tinum o,’ agelan-tema kale, kapta kapsiik Kamogim ilami bon tem abe-bom ilami ilep uyo telela kobelapta, tolon-tema kale, 77 kapkal imi unang tinum iyo afeta ko bogobe-nalap e, ‘God yagal ipmi yuum boyo kupkabe-nalata, telela imolan-tema o,’ agan-bom-nalapta, baga-eman-temap ko. 78-79 God imi aget aa bubul aa uyo alugum numi kobe-nala e minte, i-filin daa no ke-nalata, utamata e, numi aget fugunin uyo mililanebelu e minte, nuyo kaanamin umi atul uta finan-bom no kem-nuubup kalaa age-nalata, yagal tinum maak iit abiil tigiin kal isino nin iyo ulaa du-nalata, daala tolon-tema kale, imi tolon-tema uyo kutim ataan dubom mitop segela unu tulu ke-nulu kefobu ulutap kale, numi aget fugunin uyo bam daa imo-nala e, mililanbu uyo kefobe-nala e, yagal bilili age-bom dukmenin kuguup uta kup kafalebela kanuman-temup o,” age-nalata, Sekaraya iyo weng kem baga-e-bom-nalata, aseng uyo kwaama ko.
80 Kale biilu man unaak beyo fitin tal-bom-nala e minte, ilami dam so sinik so uyo titilanebelu e, iibaan kugol bom-bala bii, ilami ogok kemin umi am uyo daanu kalaa age-nalata, kota tal kem diim tal-nalata, Israel kasel iyo kafalema ko.