Tawureta Munsa
Fe Fɔlɔ Fɔlɛ
Masenyi nde yi Kitaabui xa fe ra
«Tawureta Munsa»
Tawureta Munsa findixi Alatala xa masenyi sɛbɛxi singe nan na. Ala Xaxili Sɛniyɛnxi naxa taruxui gbegbe fi Annabi Munsa ma alako a xa e sɛbɛ. Na taruxuie fe gbegbe masenma won bɛ naxee bara dangi kabi duniɲa fɔlɛ, han Annabi Munsa Isirayilakae xanin e xa bɔxi ma tɛmui naxɛ.
Na birin findixi «Tawureta» nan na, naxan falaxi Eburu xui «xaranyi.» Na xaranyi tide gbo mixi birin bɛ, barima Ala lɔnni belebele fima mixi ma a kui. Na lɔnni mu danma fe dangixi kolonfe gbansan xa ma. Won Alatala xa sɛriyɛ yati toma nɛ na taruxuie kui.
Tawureta Munsa lanxi kitaabui suuli nan ma. Na singe xili «Fe Fɔlɔ Fɔlɛ,» barima a a masenma won bɛ duniɲa nun diinɛ fɔlɔxi ki naxɛ. A firin nde xili «Isirayila xa Yɛtɛ Sɔtɔɛ,» barima Ala Isirayila ramini naa nɛ konyiya kui Misira bɔxi ma. A saxan nde xili «Lewikae Sɛrɛxɛdubɛ Bɔnsɔɛ xa Sɛriyɛ.» Lewi findixi Isirayila sɛrɛxɛdubɛe benba nan na. Na kitaabui a masenxi a lan Isirayilakae xa sali ki naxɛ. A naani nde xili «Kɔnti Tife.» Isirayila naxan nabaxi kira ra, kelife Misira bɔxi ma sigafe ra e xa bɔxi ma, na birin na yi kitaabui kui. A suuli nde xili «Annabi Munsa xa Masenyi Dɔnxɔɛ.» Beenun Isirayilakae xa so e xa bɔxi ma Ala dɛnnaxɛ fixi e ma, Annabi Munsa naxa a xa masenyi dɔnxɔɛ ti e bɛ. Na masenyi sɛbɛxi na kitaabui suuli nde kui.
«Fe Fɔlɔ Fɔlɛ»
Tawureta Munsa xa kitaabui singe xilixi «Fe Fɔlɔ Fɔlɛ.» Sora tongo suuli nan na a kui. E nɔma itaxunde dɔxɔ naani:
Sora 1 han 11, Duniɲa rafɔlɔ ki
Alatala naxa duniɲa daa sɛnbɛ ra. Baba Adama nun Nɛnɛ Mahawa findixi a xa daali dɔnxɔɛ nan na. A to e daa, a naxa yaamari nde fi e ma, kɔnɔ a mu bu e naxa Ala matandi. Ibunadama tɔɔrɛ fɔlɔ mɛnni nɛ. Kabi na tɛmui fe birin naxa kana. Duniɲa xa yunubi to gbo, Ala naxa natɛ tongo a xa duniɲa halaki banbaranyi ra. Na natɛ kelixi a xa sɛniyɛnyi nan ma. Yunubi mu rafan Ala ma feo. Kɔnɔ Ala xa marafanyi ma, a mu tin duniɲa birin xa halaki. Na kui a naxa Annabi Nuha rakisi kunkui belebele kui, a nun subee mɔɔli birin.
Sora 12 han 25, Annabi Iburahima xa taruxui
Alatala naxa Annabi Iburahima sugandi, a xa findi saabui fanyi ra duniɲa birin bɛ. A naxa barakɛ sa a xa fe alako a xa findi si belebele ra. A man naxa saatɛ tongo a bɛ, Kanaan bɔxi xa findi a bɔnsɔɛ Isirayila gbe ra.
Kɔnɔ na saatɛ mu nu nɔma rakamalide fo Iburahima xa di sɔtɔ. Sara to a kolon a mu nɔma di baride a xa mɔri Iburahima bɛ, a naxa a xa konyi ginɛ Hagara fi a ma. Hagara naxa Sumayila bari Iburahima bɛ, kɔnɔ Ala mu tin Sumayila xa findi kɛ tongoma ra. Na kui Ala naxa a niya Iburahima nun Sara xa Isiyaga sɔtɔ e xa foriɲa kui. Ala naxa gbilen a xa saatɛ ma a nu bara naxan tongo Iburahima bɛ, a fa na saatɛ tongo Annabi Isiyaga fan bɛ.
Sora 26 han 36, Annabi Isiyaga nun Annabi Yaxuba xa taruxui
Annabi Isiyaga naxa guli firin sɔtɔ a xa ginɛ Rebeka saabui ra. Ala naxa a ragiri Yaxuba ma, naxan bari dɔnxɔɛ ra, a xa findi kɛ tongoma ra dangi a taara Esayu ra. Esayu to na to, a naxa wa a xunya faxafe, kɔnɔ Yaxuba naxa a gi, a siga a nga xabilɛ yire. Mɛnni a naxa Raxele nun Leya dɔxɔ. E naxa di xɛmɛ fu nun firin bari a bɛ, naxee findi Isirayila bɔnsɔɛ fu nun firin xa yareratie ra.
Sora 37 han 50, Annabi Yusufu xa taruxui
Annabi Yaxuba xa di Yusufu mu nu rafan a taarae ma, barima Ala nu bara a masen a bɛ a tan nan findima e xunyi ra. Na nan a niya e naxa a mati konyi ra Misirakae ma. Kɔnɔ Ala naxa a ragiri Yusufu xa findi mixi belebele ra Misira bɔxi ma. Alatala man naxa a masen a bɛ a tan nan fama duniɲa birin natangade xɔrɔxɔɛ nde ma naxan fama. Ɲɛ wuyaxi to dangi, kaamɛ naxa sin duniɲa birin ma. Baloe nu na Misira bɔxi gbansan nan ma Annabi Yusufu saabui ra. Annabi Yaxuba to a xa die xɛɛ Misira baloe fende, e naxa Yusufu li naa. Na kui Annabi Yusufu naxa a xabilɛ birin nafa Misira bɔxi ma alako e naxa faxa kaamɛ ra.
Mixi nɔma lɔnni belebele sɔtɔde yi kitaabui saabui ra. Alatala a yɛtɛ masenma nɛ yi taruxuie kui. Ala sɛnbɛ gbo dangi birin na. A wama nɛ mixi xa tinxin. Fe ɲaaxi mu rafan a ma feo, a man kiiti sama nɛ yunubitɔɛe ma. Kɔnɔ Ala mu tinma mixi xa halaki. A ibunadama xanuma, a wama e malife alako e xa tuubi, e xa kisi a xa marafanyi saabui ra. Na sɛriyɛ masenxi «Fe Fɔlɔ Fɔlɛ» nan kui. Ala xa won mali na birin kolonde alako won xa findi a xa mixie yati yati ra.
Tawureta Munsa
Fe Fɔlɔ Fɔlɛ
1
Duniɲa Fɔlɛ
1 A fɔlɛ ra, Ala naxa koore nun bɔxi daa. 2 Duniɲa mu nu yailanxi, sese mu nu na a ma. Dimi nan nu na baa birin ma, kɔnɔ Ala ɲɛngi naxan luxi alɔ foye nu a malintanma ye xun ma.
3 Ala naxa a masen, «Naiyalanyi xa mini.» Naiyalanyi naxa mini keren na. 4 Ala naxa a mato fa, na naiyalanyi fanxi. Ala naxa naiyalanyi nun dimi itaxun. 5 Ala naxa naiyalanyi xili sa «yanyi.» A naxa dimi xili sa «kɔɛ.» Kɔɛ naxa so, kuye naxa iba, lɔxɔɛ singe nan nu na ki.
6 Ala naxa a masen, «Koore walaxɛ xa lu bɔxi ye nun koore ye tagi.» 7 Na bara findi naaninyi ra bɔxi ye nun koore ye tagi. A rabaxi na ki nɛ. 8 Ala naxa yi naaninyi xili sa «koore.» Kɔɛ naxa so, kuye naxa iba, lɔxɔɛ firin nde nan nu na ki.
9 Ala naxa a masen, «Bɔxi ye xa malan yire keren. Xare xa maba.» A rabaxi na ki nɛ. 10 Ala naxa na xare xili sa «bɔxi.» A naxa na bɔxi ye xili sa «baa.» Ala naxa a mato fa, na birin fanxi.
11 Ala naxa a masen, «Sansie xa mini bɔxi ma. Sansi mɔɔli birin xa bula. Sansi xɔri naxan na a bogi kui, a bulama nɛ birin nun a mɔɔli ra.» A rabaxi na ki nɛ. 12 Bɔxi naxa rafe sansi mɔɔli birin na, a bogi nun a sansi xɔri na a bili ma, na fan birin nun a mɔɔli. Ala naxa a mato fa, na birin fanxi. 13 Kɔɛ naxa so, kuye naxa iba, lɔxɔɛ saxan nde nan nu na ki.
14 Ala naxa a masen, «Yanbasee xa lu koore ma, yanyi nun kɔɛ itaxunfe ra. Waxati birin kolonma yanbasee saabui nan na. Xi yo xi, ɲɛ yo ɲɛ a kolonma yanbasee nan saabui ra. 15 Yanbase na koore ma bɔxi iyalanse nan na.» A rabaxi na ki nɛ.
16 Ala naxa naiyalanse xungbe firin nafala. Naxan xungbo, na xa yanyi yaamari raba. Naxan xurun, na xa kɔɛ yaamari raba. A naxa tunbuie fan nafala. 17 Ala naxa yanbasee sa koore ma alako e xa bɔxi iyalan, 18 e xa yanyi nun kɔɛ yaamari raba, e xa dimi nun naiyalanyi rafatan. Ala naxa a mato fa, a birin fanxi. 19 Kɔɛ naxa so, kuye naxa iba, lɔxɔɛ naani nde nan nu na ki.
20 Ala naxa a masen, yɛxɛe xa ye ramaxa. Xɔnie xa ɲɛrɛ koore ma. 21 Ala naxa yɛxɛ xungbe mɔɔli birin daa a nun nimase naxan birin na ye xɔɔra. A naxa xɔni mɔɔli birin fan daa. Ala naxa a mato fa, a birin fanxi. 22 Ala naxa barakɛ sa e xa fe. A naxɛ, «Wo xa wuya, wo xa yiriwa alako yɛxɛe xa wuya baa ma. Xɔnie fan xa gbo bɔxi ma.» 23 Kɔɛ naxa so, kuye naxa iba, lɔxɔɛ suuli nde nan nu na ki.
24 Ala naxa a masen, «Nimasee mɔɔli birin xa lu bɔxi ma: xurusee, bubusee, a nun buurunyi subee.» A rabaxi na ki nɛ. 25 Ala naxa buurunyi subee mɔɔli birin daa, a naxa xurusee mɔɔli birin daa, a naxa bubusee mɔɔli birin daa. Ala naxa a mato fa, a birin fanxi.
26 Ala naxa a masen, «Won xa adama daa, won xa won fɔxi lu a ma. A xa yaamari raba yɛxɛe xun ma, xɔnie xun ma, xurusee xun ma, bɔxi xun ma, a nun bubusee xun ma.» 27 Ala naxa adama daa ginɛ nun xɛmɛ, a a fɔxi lu e ma. 28 Ala naxa barakɛ sa e xa fe. A naxɛ, «Wo xa wuya, wo xa yiriwa alako bɔxi xa rafe. Wo xa yaamari raba bɔxi xun ma, yɛxɛe xun ma, xɔnie xun ma, bubusee xun ma.»
29 A naxɛ, «N bara sansi birin nun sansi bogi birin fi wo ma baloe ra. 30 N bara sansi birin fi sube birin ma naxan na bɔxi ma, a nun xɔni birin ma, a nun bubuse birin ma, nimase birin ma naxee ɲɛngima. Sansi birin bara findi e baloe ra.» A rabaxi na ki nɛ. 31 Ala naxa a xa daalise birin mato fa, a fanxi han. Kɔɛ naxa so, kuye naxa iba, lɔxɔɛ senni nde nan nu na ki.