Galeisiya
Lenji Leta
Pol Le Rorori
Utu iviva
Raloŋweloŋweghathɨ va i viva moli vara mbe thiye eŋge Jiu. E ghereiye amba thiye ma Jiu gharɨgharɨniyeva lemoyo thɨ loŋweghathɨgha Jisas. Jiu raloŋweloŋweghathɨ vavana va thɨŋava thiye ma Jiu, ko iyemaeŋge kaero thɨ loŋweghathɨ, iviva wo thɨ ghambugha Mosese le Mbaro, amba muyai thɨ tabo Kristiyan moli. Jiu lenji kururu ghambaro regha iyake — ghɨmoghɨmoru thɨ kitenɨyathu riwanji mbothiye. Vakathake iyake nono regha na i woraŋgiya thiye Loi le tututhi gharɨgharɨniye. (Rɨghenda 17:10-12) Iya kaiwae Jiu raloŋweloŋweghathɨ vavana thɨŋa thiye ma Jiu raloŋweloŋweghathɨ, tembe thɨ wova kitenɨyathu thanavuniye. Ko iyemaeŋge Pol i botewoyathu renuwaŋako iyako. Amalaghɨniye va iŋa mbe lenji loŋweghathɨ eŋge vara weya Jisas iya ne kaiwae Loi i wovarumwarumwaruŋaŋgi na thɨ tabo Kristiyan moli.
Galeisiya iye vanautuma regha Rom ele ghamba mbaro tɨne. Pol va i variya letake iyake weŋgiya ekelesiya e ghembaghemba vavana Galeisiya ele valɨvaŋgako tɨne. Ma ra ghareghare wagiyawe, ko iyemaeŋge gharɨgharɨ lemoyo lenji renuwaŋa ghembaghembako iyako thiyake: Antiyok, Ikoniyam, Listra na Deb. Pol le vaghɨliya iviva moli va i wa e ghembaghembako thiyako, na i woraweya ekelesiya rɨghe weŋgi (Vakatha 13:14–14:23). Pol le vaghɨliya vivako iyako e ghereiye, ko amba i njogha Antiyok Siriya ele valɨvaŋga.
Ghayamoyamo ŋgoreiye Pol vamba ina Antiyok Siriya ele valɨvaŋga, kaero i loŋweya utuutu vavana ekelesiya Galeisiya kaiwanji. Va thɨŋava gharɨgharɨ vavana thɨ vavaghareŋa mbe vavaghare vavana weŋgi. Ravavaghareko thiyako thɨŋava Pol iye ma ghalɨŋae gharaghambɨ moli ŋgoreiye, iya kaiwae thava thɨ loŋweya ghalɨŋaeko. Na tembe thɨŋava raloŋweloŋweghathɨ mbe thɨ ghambugha Mosese le Mbaro.
Iya kaiwae Pol i roriya letake iyake na i varumwara renuwaŋako iya ravavaghareko thɨ vavaghareŋa. Renuwaŋa momouniye vambe i utuŋava iyake: Mbaŋa Krais i rakayathuinda Nyao Boboma i viva weinda na ra vakavakatha thanavu thovuye weŋgiya ghandaune.
1
1 Ghino Pol, Jisas ghalɨŋae gharaghambɨ regha, wo tututhi mava i mena weŋgiya gharɨgharɨ, na ma lolo regha i kulaweŋgo ya tabo ghalɨŋae gharaghambɨ. Ko iyemaeŋge Jisas Krais na Loi Ramanda, iyava i vakatha na i thuweiruva mare e tɨne, thiye va thɨ variyeŋgo. 2 Weiŋguyaŋgiya la valɨraloŋweloŋweghathɨ wo yayaku gheke, ya roriya letake iyake na ya variye i ghaona e ghemi, ghemi ekelesiya weŋga inami Galeisiya ele valɨvaŋgana tɨne.
3 Wo naŋgo weya Loi Ramanda na ghanda Giya Jisas Krais gharenji weŋga, na lenji gharemalɨlɨ i riyevanjara gharemina. 4 Krais mbe ghamberegha vara i vatomweya yawaliye la tharɨ kaiwae na i rakayathuinda e yambaneke thanavuniye raraitharɨ e mbaŋake thiyake tɨnenji. Va i vakatha ŋgoreiya Loi Ramanda le renuwaŋa. 5 Valɨkaiwae ra wovavwenyevwenye mbaŋake wolaghɨye ma ele ghambako. Mbwana. Ŋgoreiye.
Toto Thovuye mbe reghaeŋge ma tembe reghava
6 Krais le mwaewo bwagabwaga e tɨne Loi kaero i kula weŋga hu tabo le gharɨgharɨ. Ko iyemaeŋge ghareŋgu i yo mbe ŋgoraeŋge huŋama kaero hu roiteteva, na lemi renuwaŋana ma i ghaŋgoweva toto thovuye ma reghaova. 7 Ma tembe toto thovuye reghava, mbe reghaeŋge. Ko iyemaeŋge gharɨgharɨ vavana thɨ vakatha nuwami i unouno na thɨ munjeva thɨ vɨva Krais totoniye thovuye na ma reghaova. 8 Ko iyemaeŋge othembe thoŋgo ghime regha, o nyao thovuye i mena e buruburu, i vavaghareŋa toto thovuye mbe regha na ma ŋgoreiya va wo vavaghareŋana e ghemi, Loi mbala i mukuwo loloko iyako Gehena. 9 Utuutuke iyake kaerova wo utuŋa e ghemi, na e mbaŋake iyake mbowo ya utuŋava weŋga: kaerova hu loŋweya toto thovuye na hu wovatha, iya kaiwae thoŋgo lolo regha i utuŋa toto thovuye ma reghava e ghemi, valɨkaiwae Loi i mukuwo loloko iyako Gehena.
10 Ŋgoroŋga! Hu renuwaŋa ya utu ŋgoreiyako na mbala ya vakatha gharɨgharɨ thɨ wovathovuthovuyeŋaŋgo? Nandere moli! Mbe nuwaŋguiya eŋge Loi i wovathovuthovuyeŋaŋgo. O ya mando na ya utu valogheloghaŋa gharɨgharɨ nuwanji? Nandere moli! Thoŋgo nuwaŋguiya ya utu valoghelogha gharɨgharɨ nuwanji, ko ghino ma Krais le rakakaiwo ŋgoreiye.
Pol i vavaghare Toto Thovuye iye i emunjoru
11 Lo bodaboda, nuwaŋguiya hu ghareghare totoko thovuye va ya vavaghareŋako e ghemi ma i mena gharɨgharɨ e lenji renuwaŋa tɨne. 12 Mava ya wo weya lolo regha, na ma lolo regha i vavaghareŋgo, ko iyemaeŋge Jisas Krais va i vatomwe e ghino.
13 Kaero hu ghareghareya yawaliŋgu utuutuniye, mbaŋaniye vamba ya ghambugha Jiu lenji kururu ghakamwathɨ. Va ya vakatha vɨrɨ laghɨye moli weya Loi le ekelesiya, na ya mando ya munje mbema ya mukuwo vara. 14 Jiu iya thiye lo valɨtha, ghino ya kivwalaŋgi. Ya ghambu na ya vakatha Jiu lenji kururu thanavuniye, na ya rovurɨghegheŋa vavaghareko iya i mena weŋgiya orumburumbumeko. 15-16 Ko iyemaeŋge Loi va i tuthiŋgo amba muyai thɨ ghambɨŋgo na ele mwaewo bwagabwaga i kula e ghino. Amba mbaŋa va i woraweya le renuwaŋa na i woraŋgiya nariye e ghino mbala ya vavaghareŋa Toto Thovuye Jisas kaiwae weŋgiya thiye ma Jiu gharɨgharɨniye ŋgoreiye. Mbaŋa va i vakatha iyake, mava ya wa weya lolo regha na ve varumwaru nuwaŋgu. 17 Mava ya wa Jerusalem na va thuweŋgiya thavala kaerova thɨ tabo ghalɨŋae gharaghambɨ amba muyai ghino, iyemaeŋge ya vamayaŋa ya wakai Areibiya na muyai ya njogha Damasiko.
18 Theghathagha umboto e ghereiye amba ya wa Jerusalem na va thuweya Pita, va yaku weiŋgu wik umboiwo. 19 Mava te ya thuweva ghalɨŋae gharaghambɨ regha, mbe Jemes eŋge, iye Giya ghaghae. 20 Loi i ghareghare budakaiya ya rorinjoŋake e ghemi i emunjoru, ma ya kwan. 21 Iyako e ghereiye ko amba ya wa Siriya na Silisiya e lenji valɨvaŋga. 22 Va e mbaŋako iyako Krais le ekelesiya Judiya laghɨyeko mava thɨ thuwe mun wo yamoyamo. 23 Va mbema thɨ loŋwe eŋge utuniŋgu, iya iŋake, “Loloko iyava i vakavakatha vɨrɨma weinda, e mbaŋake iyake kaero i vavaghareŋa toto emunjoruko iyako, iya ghinda ra loŋweghathɨko, ko iyemaeŋge va i munjeva i mukuwo iya loŋweghathɨko iyako.” 24 Iya kaiwae va thɨ tarataraweŋa Loi ghino kaiwaŋgu.