Baluwa inandi yanga Paolo yavalembidile
Vakolinso
Ulongoledi wa baluwa inandi ya Vakolinso
Baluwa inandi ya Vakolinso ìlembwije na Ntume Paolo mmwaka fulani, pepi na mwaka wa 55 kutandikila mwaka wavelekwejije Yesu Kilisto (sula ya 1:1). Aino nni baluwa inandi n'dibaluwa dimbili dilembwîje na Paolo kwa vakúkulupila va imanga ya ku Kolinso. Yònekana kuva, Paolo álembile baluwa aino mmahiku lachiikala ku Efeso. Kwa kuva, m'baluwa aino àhawile kuva, àmbeikala pa Efeso mpaka paimbehwika sikukuu ya Pentekoste koka avaongele Vakolinso, bada ya kupitila chilambo cha Makedoniya (sula ya 16:5-9).
Baluwa aino nni majibu la Paolo kupapatana na ujumbe wanaupwechedile kuhaloka kwa vakúkulupila fulani kwamba mambo lakáfala lachitendeka nnikuwa lyavo, mambo anelo nni pamo na mahapukano na umalaya. Imanga ya ku Kolinso ínimaikana namene kwa vitendo vya umalaya utolomedîle, bahi nanga paikanganwa kwona kuva likuwa lya vanu vankulupîla Yesu lya anepo uliva na tabiya malinga anedyo. Uchocho, baluwa inandi ya Vakolinso ìvele na sula ìmaikana namene ilonjelêla itamwi (sula ya 13).
Uinjipihi wa baluwa inandi ya Vakolinso
1. Sula ya 1:1-9, Paolo àvasalimila Vakolinso na kunshukulu Nnungu kwajili yavo.
2. Sula ya 1:10-4:21, Paolo àsugulikila ujumbe waupwechedile wamba mahapukano nnikuwa anelyo la vanu vankulupîla Yesu va ku Kolinso.
3. Sula ya 5-6, Paolo àsugulikila swala lya mahapukano na vitendo vivatendelanila vya kusitakilana vene kwa vene.
4. Sula ya 7-15, Paolo àhumya maelekeso layâmba ulombi na kudihumija sadaka disanamu na namuna ya kutenda ibada pamakojano na dinujo dya Umumu Wanaswe na mambo layâmba kufufuliwa.
5. Sula ya 16, Paolo àmalilila kwa kuhumya maeleso kwamba mambo fulani lavalembelewa vatende, na mambo lannyâmba chihi mwene.
1
Ntandiliko wa baluwa yanga Paolo
1 Baluwa aino ìhaloka kwang'une Paolo na kwa nkúkulupila nnyetu Sositene. Nangu ǹnitandolwa kuva ntume wanga Yesu Kilisto kwa kutamwa kwake mwene Nnungu. 2 Nìnnembilanga mwenu, mmanu mma Nnungu munkulupîla Yesu mma aneko kuimanga ya ku Kolinso, mmanu muhahuliwîje kwa kulundanywa kwenu na Yesu Kilisto, na mutandolwejîje na Nnungu kuva mmanu vake. Uchocho, baluwa aino nni kwajili ya vanu vammalele va kila pachinu vayûwa kwa lina lya Nang'olo wetu Yesu Kilisto, Nang'olo wa tuvammalele.
3 Nìnnyuwilanga inema na amani kuhaloka kwa Atata wetu Nnungu na kwa Nang'olo wetu Yesu Kilisto dììve pamo na mwenu.
Sukulani
4 Nìnshukulu Nnungu maduva lammalele kwajili yenu mwenu ing'anya ya inema yake yampele mwenu kwa indila ya Yesu Kilisto. 5 Kwa kuva, kwa kulundanywa kwenu na Yesu Kilisto mwenu mùnijaliwa kwa kila namuna, asa kila namuna ya itangodi na kila namuna ya imadi. 6 Anelyo lìmaiha kuva, achila chitunnyaulidile mwenu kumwamba Kilisto nni muhiu. 7 Bahi uhiku auno umuhweneha kulindilila kwa hamu ing'ulu kwonekana kwa Nang'olo wetu Yesu Kilisto, nanga pamusikikila inujo yoheyo ya chinnungu. 8 Nang'e njo ambentênda mwenu muhwinge mpaka kuntululilo uchinga munaonekane na likosa lyohelyo nniduva anelyo lyambekwida Nang'olo wetu Yesu Kilisto. 9 Nnungu achiatende uchocho kwa kuva, nang'e ànakulupika, na njo anchemîle mwenu uchinga mukumilane na Mwanawe Yesu Kilisto Nang'olo wetu.
Kuyavanyika kwa vanu vankulupîla Yesu
10 Mmakukulupila avangu, chonde mbènkunnyuwanga kwa lina lya Nang'olo wetu Yesu Kilisto, mupilikanane uchinga lanapwawe mahapukano kwenu mwenu. Mùùve chinu chimo na kukudungila ulamo. 11 Kwa kuva, nangu ǹnipilikana habali dyenu kuhaloka kwa vanu vanji va nng'ande mwanga Koloe, kuva mmakukulupila avangu, munalumbana. 12 Nangu ngùtangola uchocho kwa kuva, kila munu mmwenu àhaula chihi chakameke mwene. Yunji àhaula kuva, “Nangu wanga Paolo,” na yunji àhaula kuva, “Nangu wanga Apolo,” na yunji àhaula kuva, “Nangu wanga Petulo,” na yunji àhaula kuva, “Nangu wanga Yesu Kilisto.” 13 Dachi, mùtenda kuva Kilisto àniyavanyika? Dachi, Paolo njo avambwîje munsalaba kwajili yenu? Dachi, múbatiswije kwa lina lyanga Paolo? 14 Nangu nanshukulu Nnungu kwa kuva nikánam'batisije kananga munu yumo mmwenu ikànave chihi Kilispo na Gayo. 15 Bahi nanga munu woheyo ambehulûla kuhaula kuva mwenu múbatiswije kwa lina lyangu. 16 Nni muhiu kuva, nangu nívabatisije vanu va nng'ande mwanga Stefana, henga upunda anepo nikámala kuva pàvele munu yunji ungum'batisije. 17 Kwa kuva, Kilisto akángutumile unabatisa, henga àngutumile unayanjaja Malove Lambone bila kutumila malove la kukumba la lúnda lwa vanu, uchinga ujumbe wâmba kuhwa kwanga Yesu Kilisto munsalaba unakohe dimongo dyake.
Kilisto nni Lúnda na dimongo ya Nnungu
18 Kwa kuva, ujumbe uyâmba kuhwa kwanga Yesu munsalaba, kwa avala vahochêla ùvalangiwa chihi kuva uvelu, henga kwetu hwetu tupôhwa nni dimongo dya Nnungu. 19 Kwa kuva, ìnilembwa Mmalemba Lanaswe kuva,
“Nìmbekwondonganga lúnda lwa vanu vavêle na lúnda,
na kudiyahila kulehu ding'ano dya vanu vavêle na ding'ano.”
20 Àvele kwachi nano munu avêle na lúnda? Àvele kwachi nano nkúhunda Sheliya ya Musa? Àvele kwachi ayula amaîte namene matahukano mmahiku alano? Nnungu ànilanguja lúnda lwa chilambo achino kuva nni uvelu chihi!
21 Kwa kuva, kupapatana na ukulu wa lúnda lwa Nnungu, vanu nanga pavanahulwile kummala Nnungu kwa indila ya lúnda lwavo vene. Henga Nnungu ànikatapaliwa kuvapoha avala vankulupîla kupitila ujumbe utuyanjaja, ujumbe wonekâna kwa vanu vavêle na lúnda kuva nni chinu cha chivelu. 22 Ing'anya Vayahudi vàlembela valangujwe vimaiho vya masaibu na Vagiliki vàtaha lúnda, 23 henga hwetu tùhubili kuva, Yesu Kilisto ànivambwa munsalaba. Ujumbe anewo kwa Vayahudi wònekana kuva chinu cha kusunaja na kwa vanu vakávele Vayahudi vòna chihi uvelu. 24 Henga kwa avala vachemwîje na Nnungu, ikàva Vayahudi au Vagiliki, Kilisto nni dimongo na lúnda lwa Nnungu. 25 Kwa kuva, chinu chivalangîwa kuva uvelu wa Nnungu, chìvele na lúnda kupunda lúnda lwa vanu, na chinu chionekâna kuva nni ididimangi ya Nnungu, chìvele na dimongo kupunda dimongo dya vanu.
26 Mmakukulupila avangu, himukilanga chimunavele apala patandi pamunachemwije na Nnungu. Ukàpima kwa chipimo cha chimunu, akee vanu vohe mmwenu vanavele na lúnda, na akee vanu vohe mmwenu vánavele na dimongo, na akee vanu vohe mmwenu vánavele na vyeo. 27 Henga Nnungu àvatondwele vanu va chilambo achino vaonekâna kuva mavelu uchinga avataye dihoni avala vavêle na lúnda. Na àvatondwele vanu va chilambo achino vaonekâna kwa vanang'o kuva vakávele na dimongo dya kutawala, uchinga avataye dihoni vanu vavêle na dimongo dya kutawala. 28 Nnungu àvatondwele vanu vaonekâna pameho pavanu kuva vakee vanu va hali-hali, vanu va kusalauliwa, vanu vakee vamana, uchinga ávasulupuhe vanu vaonekâna kuva vamana. 29 Átendile uchocho uchinga munu woheyo analilombolele muyo mwa Nnungu. 30 Nnungu mwene njo ánnundanije mwenu na Yesu Kilisto, nanang'e ántendile Yesu Kilisto kuva lúnda lwetu. Kwa kupitila kwanga Yesu Kilisto, Nnungu àtuvalangidile hwetu kuva tuvambone pameho pake, na kututenda kuva tuvanaswe na kutukombola mmasambi. 31 Malinga chilahaula Malemba Lanaswe kuva,
“Munu alembêla kulyona,
bahi alyonele Nang'olo.”