Pilipi
Krei mutnu makden la Pilipi, de jema'at mak kala' ulu maka Paulus ha narir ulga la'a Eropa. Pilipi di de gen miak kden la Makedonia la Propinsi ida la'a hairi Roma. Horta Paulus la'a jema'ata Pilip di, de la ler de de Paulus etla roma nhio'la ralamni. La' ler de de Paulus ralamni nmolu-nhelma yoma mak ktulla-kar lia Kristen kreini re er mak ktot owa'an Paulus la yahuri-yawo'ora. La' hade ho'mana Paulus horatni di, de nodia muki-hepru me npenpuen lia ga'a. Hya'a nrei pia emkadeno? Hadoma edonna nariei mere la' yoma Paulus pesiayni narur lia Yesus Kristus.
Paulus nal horat de yoma onnila e niwa nwak kalwieda la krei mutnu mak kden la Pilipi re, yoma ira paro'onni mak ha ra'enyatu re, de Paulus nlernana re. Ne la' horat di wal piede e nahmuakur pa nhopna rler la ga'a ne rparan pia rtutrier yatehra pa yana rwalera. Nwak pa yan memmemna ratulu-rapetna emekwalia Yesus hi'ini-yapni ne yanpa rwarora-rwalai niana tulu-petna la inonni, ne yana rwaror to'a inon wamueheni. Nwagahniorta la ira yoma la'a Uplerlawna kalwiedni pede ror wutga Yesus rla' lir ida. Yoma edonna la' ir ya'unni-yamta'atni la kreini-iskolli maka ha ror taru-rtatar targ oleka la riora-liai agama Yahudi, mere onnila irpesiay oleka Yesus. Paulus nhaur walia la horta ralamni pa niwra mak ktulliawna-kwelwierta, de totpena itat niohora memna Yesus Kristus, me itor Yesus tla' ihru ida-ralm ida.
Horat di lie'erni nakot nohora lirni onni de la'a yahe'i-yahepru, edonna nwadura la lir ida, me edonna rwalera la'a riy Kristen mak ktikil rer lia pesiayni la'a Kristus, me la mormiorni la Kristen yala'ani. Horat di de ntut wualia Paulus ralma dnienrerni la krei mutnu makden la Pilipi.
La' Puk di de e rakot nohor emkadille:
1. La' mulaliaini (1:1-11)
2. Paulus ilu-wniehwa wamueheni (1:12-26)
3. Riy Kristen mormiorni onni (1:27-2:18)
4. Wniarekna la Timotius nora Epafroditus (2:19-30)
5. Pniolliohora la tungkuru-tungkuru mak edon kaplola re (3:1-4:1)
6. Paulus nano'a-na'atga mutwualli la' Pilipi (4:2-20)
7. La' hohoni (4:21-23)
1
Paulus nwak kalwieda
A' di Paulus mak kal horat di tiy miy, ina-nara ama-hyali mak kla' olek la Uplerlawna mutnu, miy hononmi makden la Pilipi me mak kor oleka Kristus Yesus kla'a lira ida. Ina-nara mak khima-kre'a jema'ata nora o'ta-mata krei la'pa makpesiay hononmi! Paulus agora Timotius makhi' Kristus Yesus li'irnu-hopopanni ampak de Uplerlawna it Amlawanni de Nora Itmatromni Yesus Kristus pena ed mak kala ra'ani-pallu me kalwieda-paitiota tiy miy.
Paulus nsumbain la makpesiay
Nhi'inde aghoratrer miy, de a'u'uli-uwedia Uplerlawna mak akola tieru-gawur nehla, onnila miy pesiaymi. Nhi'inde asiumbain rer miy hononmi de agodia ralma hepuepru. A'u'uli-uwedia Uplerlawna yoma la' ler mak na'nama mpiesiaya pa nma nte' nan la' ler di, de miy e mhima-mrie' olek a' pua takot nohora Uplerlawna Kot Kalwiedni la'a Yesus. Uplerlawna Nmeh'a ed mak Nkar lia miy ralammi. Ne apuesiay wialia, de hota E' ed mak Nkar lia miy ralammi pa nodi liarni la' pa la nte'ela' ler maka Kristus Yesus Nawal pia Nmai.
Plol toto'a atiarga ralma yahepru to' la'a miy, de lol talanni. Yoma miy hononmi er mamain la a ralmu. Yoma la'pa adien la roma nhio'la pa awualeran pa a'ukot nohora Uplerlawna Kot Kalwiedni la'a Yesus de naplola, de miy hononmi mhima-mrie' a' pua akari kniar di, maka Uplerlawna Nara'a-napal mai a'u. Uplerlawna Nat niohora de a'g e giwa muai tiy miy die ne asiayni miy, emekwalima Kristus Yesus ralma kalwiedni tiy miy wiali.
Asiumbainia miy de, de awuak de ralammi naple'er la Uplerlawna Nora it rimormior wialli ne ralma-riormi mana naplahwa me nhioratmi mana namtemtemna la genni. 10 La'pa emkade de hota miy miatu mpialir oleka samomuounu ne hota miy mormiormi mana nmou-nwitna totpa mikleha do'a-hala kuku' eti la'pa ntutu-nte'ela lerni la' Kristus Nawal pia Nmai. 11 Hota Kristus Nkar lia miy ralammi pede, mormiormi-dardiarmi penpuenu-nanah samomuou meman la nhiolmi-lietmi ilu-wniehwami pede mak kamkeka nhiolmi-lietmi re hota rodia ya'uli-yawedi la'a Uplerlawna-Mempulwatnu.
Itmormior die totpa itora Kristus tla' ihru ida-ralm ida me totpa Nlernana ya'uli-yawedi
12 Ina-nara ama-hyali miy hononmi, agiwra miatga de kropna-krieutu mak aliernan oleka di, edon rla' oruli-augewat la a'ukot nohora Uplerlawna Kot Kalwiedni la'a Kristus Yesus. Mere rwaldioinia la de, hare honona de, ed mak katota-kariei pia rira liawanni ratlina la' Kot Kalwied de. 13 De kropna-krieutu mak aliernan oleka nhi'nande riy makodi keki-rautu mak katiaka ray romni, me riy dom pali mai let di, rat momuoga la'a Kristus kniarni rerieini pede alia'a roma nhio'la. 14 Me la'a a rerie'yu la' roma nhio'la, pede makpesiay oleka Kristus harahu mana yeher to'ola pesiayni raruri owa'an la Orgahi-Orha'a pede rparan pia rakot nohora Uplerlawna lirni, de edon rwadura.
15 Plola la riy dom e rakot nohor wali Kristus, yoma la' ir ralamni ramehra, riwra totpena riy ratlin la ira wniatutnu pa edon ratlin mai a'u. Mere la'a dom pal die, rakot nohora Kristus yoma ralamni raplele'era mai a'u. 16 Riy mak emkare de, rakot nohora Kristus yoma ir ralamni kalwieda mai a'u. Iratga de Uplerlawna ed mak ktut a' pua a'g ed maka ktutga talla Kot Kalwied la'a Yesus, de naplol memna. 17 Mere riy dom to' de rakot nohora Kristus de ralamni nkoili. Rakot nohora de rtot to' inon wamueheni. Rwarora de talan di ed maka hota kod a lia klieratni la'a roma nhio'la ralamni. 18 Mere emkadella wa. Yoma hota emkameni ho'mana la'pa ralamni raple'era onde ralamni rkoili ho'mana hota Kot Kalwiedni la'a Kristus de rakotkot lola pa nodi liarni pede a'uhepuepur nohora.
Ne hota a ralmu nahepuepru pa nodi liarni. 19 Yoma agat niohora hota la'a miy sniumbainmi me la' walia Nhiw Lululli maka Yesus Kristus Nala de tultulanni mai a'u, de kropna-krieutu maka aliernan oleka di, hota nhi'nande alier la yamori-yalewna. 20 Maka a ralmu nmormior lia, me agha'ara a ralmu de totpena yana a'uwlar dioinia a knia'ru. Rwaldioinia owa'ana de agha'ara a arnu, totpena la'a lera-lera emkade mamain pa nodi liarni aliernana talan pa apuaran lia pede a ru'ru-la'yu honona la'pa amuati-muor miana alier pa alia'a totpena Kristus Nlernana ya'uli-yawedi.
21 La a mormio'ru ralamni de hornama agor Kristus mla' ihru ida-ralm ida me a hihi'u-yapya'pu nodi ya'uli-yawedi la E'a. Ne la'pa amuat die a'untu hade yoma agor Kristus plola pa mden wutu. 22 Mere hota la' a mormio'ru mai nohkeran di pa akar lia Kristus kniarni ralamni, pede a'uplin niohora hameni maka awualiri. 23 Hota e rhed a' liola talla woru. Awuak de amuati totpena ultarga nohkeran di pa a lia gora Kristus, yoma samomuounu inhatte! 24 Mere hota miy rerieimi de ndella pa samomuounu de adien nek la nohkeran diwa. 25 Apuesiaya hade emkade. La' hade pede agatga de hota agora ina-nara miy hononmi, totpena aghima-rie' miy pia miruri-milai me yeher to'ola mihepru la'a pesiaymi la' Itmatromlawanni ralamni. 26 De la'pa hota a'uwal tiy miy die, mihepuepur nohora a'u, yoma Kristus Yesus Nolin doini a' pua arie' teman la miy.
27 Hornama dodo'ondi de miy mormiormi die mliernohora hya' maka ha rakot nohora la' Uplerlawna Kot Kalwiedni la'a Kristus, totpa la'pa arie' teman tiy miy, me edonna, a'utlin de mimtiutrier tiertehra la ihru ida-ralm ida pa mriewre'wa miod niana Kot Kalwieda-Paitiota maka mpiesiay olekwa. 28 Mlier la ga' de yan mimta'ata arwalmi. La'pa mhi' emkade, de hota iratga, de hota rler la matmiati-molmuolu plalahwa pa rrinnia la ai mormiori ralamni. Mere miy di die hota miatga de, hota Uplerlawna Nmeh'a neka Namori-nalewan miy. 29 Uplerlawna ed mak kala kalwieda-paitiota tiy miy pia mpiesiay Kristus, me mak kal kalwieda-paitiot pa mlier wal lia kropanni-krieutnu onnila E rerieini. 30 La' hade pede dodo'ondi de mliernohora olek a' pua mlier la kropna-krieutu, de arwalmi rhi' oruli-augewat la Uplerlawna Kot Kalwiedni la'a Kristus, emekneka rhi' olek a lia ler mak adiella Pilipi, de mieh'a mimkeka, ne emekneka dodo'ondi rhi' owa'an la let di pa mitlin nohora.